Không gian mạng là mạng lưới kết nối của cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, bao gồm mạng viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và điều khiển thông tin, cơ sở dữ liệu(1).
Không gian mạng là không gian đặc biệt, bao phủ toàn bộ các lĩnh vực đời sống xã hội và không bị giới hạn bởi các yếu tố không gian, thời gian. Với những tiện ích đó, không gian mạng là môi trường thuận lợi để con người kết nối, chia sẻ và tương tác với nhau. Lợi dụng điều đó, cùng sự phát triển của công nghệ thông tin và các tiện ích mạng xã hội, các thế lực thù địch đang thực hiện nhiều phương thức, thủ đoạn mới để chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ ta. Ngoài việc đánh phá trực tiếp vào Chủ nghĩa Mác – Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh họ còn ra sức tuyên truyền những thông tin, quan điểm sai trái, thù địch nhằm hướng lái dư luận theo chiều hướng tiêu cực, làm cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân mất phương hướng về chính trị, tư tưởng để thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Về phương thức, các thế lực thù địch triệt để lợi dụng các nền tảng của mạng xã hội như Facebook, Youtube, Tiktok, Instagram... để đăng tải, chia sẻ các bài viết, hình ảnh, videoclip, Livestream... có nội dung sai trái, thù địch, xuyên tạc chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ ta; đánh trực tiếp vào nhận thức, tư tưởng, niềm tin của cán bộ, đảng viên, các tầng lớp Nhân dân, gây hoài nghi về sự đúng đắn trong đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và chế độ, từ đó dễ tin theo, nghe theo những luận điệu sai trái thù địch dẫn đến những suy nghĩ và hành động lệch lạc.
Về thời điểm, có thể nói việc xuyên tạc, chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ ta là những hoạt động mang tính thường xuyên, liên tục, là hoạt động thuộc về bản chất của các thế lực thù địch. Tuy nhiên trong từng thời điểm nhất định, các thế lực thù địch có những cường độ chống phá khác nhau. Thường tập trung tăng cường vào các thời điểm cụ thể như: (1) thời điểm trước, trong và sau khi diễn ra các sự kiện chính trị, sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước (như Đại hội Đảng, Bầu cử Quốc hội, Hội đồng Nhân dân các cấp, các đợt sinh hoạt chính trị, ngày lễ lớn quan trọng của Đảng, của đất nước...) đây là hoạt động “đến hẹn lại lên”, cứ đến thời điểm này các thế lực thù địch tập hợp các bài viết, hình ảnh, videoclip có nội dung sai trái, thù địch về sự kiện, đăng tải ồ ạt lên không gian mạng; (2) thời điểm khi có các vấn đề, vụ việc nảy sinh được dư luận xã hội và báo chí quan tâm (như việc nảy sinh các tình huống xấu về kinh tế, văn hóa, xã hội; việc cưỡng chế giải phóng mặt bằng, khiếu kiện, khiếu nại; các tình huống liên quan đến tôn giáo, dân tộc...) với các thế lực thù địch thì các tình huống này chính là “thời cơ thuận lợi”, là “cơ hội ngàn năm có một” để chống phá ta với luận điệu xem như minh chứng về “bản chất”, “năng lực” của Đảng, Nhà nước và chế độ ta; (3) thời điểm công bố các chủ trương, chính sách, dự thảo luật mới... theo nguyên tắc “cố hữu” của các thế lực thù địch thì bất kỳ những chủ trương, chính sách nào của Đảng, Nhà nước đề ra đều là điểm “mấu chốt” để các thế lực thù địch tập trung chống phá, theo hướng chủ trương, chính sách nào càng có lợi cho đất nước, cho nhân dân thì các thế lực thù địch càng tập trung chống phá, càng ngăn cản việc đưa vào áp dụng trong xã hội. Ta đã từng có những “bài học xương máu” về vấn đề này đó là khi chúng ta công bố dự theo Luật Đặt khu, Luật an ninh mạng vào năm 2018 để thấy được mức độ nguy hiển của các âm mưu chống phá của các thế lực thù địch; (4) thời điểm trước, trong và sau khi công bố các thông tin về các sai phạm, kỷ luật cán bộ, đảng viên. Đặc biệt là cán bộ cấp cao của Đảng và Nhà nước. Cán bộ, đảng viên là hạt nhân của Đảng. Cán bộ, đảng viên sai phạm, bị xử lý, kỷ luật, ít nhiều cũng làm tổn thương, làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng. Nắm bắt được điều này, ngoài việc tung tin đồn đoán về công tác xử lý cán bộ, các thế lực thù địch còn tăng cường các bài viết nhằm “khoét sâu”, “phá rộng”, “đồ đậm” các sai phạm của cán bộ nhằm là trầm trọng vấn đề, từ đó gieo rắc sự hoài nghi về tư cách, đạo đức và năng lực của cán bộ, đảng viên.
Về nội dung, trong thời điểm hiện nay, các thế lực thù địch tập trung xuyên tạc, chống phá một số nội dung quan trọng đó là âm mưu xuyên tạc về Chủ nghĩa Mác – Lenin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, nền tảng tư tưởng của Đảng. Bảo vệ Chủ nghĩa Mác – Lenin, Tư tưởng Hồ Chí Minh là bảo vệ Đảng, bảo vệ Nhà nước và chế độ(2). Hay nói một cách chính xác hơn là nếu không bảo vệ được tính ưu việt, tính đúng đắng, nhân văn của Chủ nghĩa Mác – Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh trong nhận thức, tư tưởng của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân cũng đồng nghĩa với mất Đảng, mất chế độ. Nhận thức rất rõ điều này, các thế lực thù địch đã ra sức chống phá, làm lu mờ, sai lệch Chủ nghĩa Mác – Lenin, Tư tưởng Hồ Chí Minh hòng làm sụp đổ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Nếu như trước đây, các thế lực thù địch thường áp dựng phương thức “bôi đen”. Tức là chống phá Chủ nghĩa Mác – Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh – nền tảng tư tưởng của Đảng ta bằng cách phủ nhận, bài bác, nói xấu, bôi nhọ. Rêu rao rằng: Chủ nghĩa Mác Lê nin là thứ “Chủ nghĩa từ trên trời rơi xuống”, “Chủ nghĩa nằm mơ, viễn vong”, “Chủ nghĩa ngoại lai, không phù hợp với Việt Nam”, “Chủ nghĩa lỗi thời, lạc hậu”... từ đó, kêu gọi thay thế Chủ nghĩa Mác - Lênin bằng cái gọi là “chủ thuyết phát triển mới”, đối lập chủ nghĩa Mác – Lênin; đòi tách Tư tưởng Hồ Chí Minh ra khỏi Chủ Nghĩa Mác – Lê nin nhằm “đập vỡ” nền tảng tư tưởng của Đảng, bởi nguồn gốc quan trọng, cốt lõi của Tư tưởng Hồ Chí Minh là sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào thực tiễn cụ thể của Việt Nam. Bên cạnh đó, các thủ đoạn cắt xén, “trích dẫn lại”, “dịch lại”, “diễn giải lại” một cách sai lệch các luận điểm trong học thuyết Mác- Lenin, làm cho cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu sai, nhận thức sai từ đó mất niềm tin chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Đồng thời, các thế lực thù địch còn ra sức tuyên truyền, cổ xúy các trào lưu tư tưởng cực đoan, chủ nghĩa dân túy, chủ nghĩa thực dụng từ bên ngoài, kết hợp với kích động chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa cơ hội, chủ nghĩa bè phái, chủ nghĩa hưởng lạc từ bên trong, nhằm thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong hệ thống chính trị và xã hội.
Tuy nhiên, sau gần 200 năm hình thành và phát triển, được thực tiễn kiểm nghiệm, chứng minh về tính ưu việt, đúng đắn của Chủ nghĩa Mác – Lê nin không chỉ đối với những người theo Chủ nghĩa Cộng sản, giai cấp vô sản mà cho cả nhân loại. Một trong những tính ưu việt nổi trội đó là tính mở của Học thuyết. Nó vẫn được bổ sung phát triển, hoàn thiện ngay khi người sáng lập ra nó không còn nữa. Bởi tính đúng đắng, ưu việt đó làm cho hành động “bôi đen Chủ nghĩa Mac – Lenin” cũng giống như “tự bôi đen mặt của mình”. Do đó, các thế lực thù địch có xu hướng chuyển từ “bôi đen” sang “tô hồng”. Họ tăng cường viết bài ca ngợi Chủ nghĩa Mác – Lenin nhưng bên trong “cài” một số từ ngữ thể hiện quan điểm sai trái thù địch, đóng vai trò như một “kíp nổ” đánh sập, bẻ gãy những quan điểm của Chủ nghĩa Mác – Lenin ngay trong nhận thức của người đọc, người nghiên cứu.
Đó là âm mưu xuyên tạc về vai trò lãnh đạo của Đảng và thể chế chính trị Việt Nam. Đây là âm mưu thuộc về bản chất của các thế lực thù địch. Để thực hiện âm mưu này, họ tăng cường đăng tải, chia sẻ các bài viết, nội dung rằng: Bản chất của Đảng Cộng sản Việt Nam là độc tài, không mang bản chất của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc; những thành tựu đạt được của đất nước Việt Nam trong chiến tranh chống giặc ngoại xâm, đổi mới đất nước, xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước không phải là kết quả từ sự lãnh đạo của Đảng mà từ các yếu tố khác (như thời cuộc, may mắn, sự nhượng bộ của các nước...); chế độ chính trị Việt Nam đang áp dụng hiện nay là “sai lầm”, là “mắc lỗi hệ thống”, là “nguyên tạo ra các vấn đề tiêu cực trong xã hội”... từ đó đòi cải cách thể chế chính trị theo hướng “đa nguyên, đa đảng”, thực hiện “tam quyền phân lập”, phát triển “xã hội dân sự” theo tiêu chí phương Tây; tách biệt, đối lập “kinh tế thị trường” với “định hướng xã hội chủ nghĩa”...
Những thủ đoạn này được các thế lực thù địch sử dụng phổ biến ở giai đoạn trước. Hiện nay thủ đoạn tinh vi hơn nhiều. Hiểu một cách nôm na là nếu như trước đây “họ” chống phá “ta” bằng cách trực tiếp “nói xấu ta cho thế giới nghe”. Điều này ít hiệu quả vì thế giới ai cũng biết lập trường, quan điểm, lợi ích của “ta” và “họ” là đối kháng nhau nên “họ” có nói xấu “ta” cũng là điều rất bình thường, không phải ai cũng tin, cũng bị thuyết phục, cho nên “họ” chuyển hướng bằng cách vay mượn, bơm đặt, cắt xén, làm méo mó các phát ngôn đánh giá của các nguyên thủ, lãnh đạo các nước láng giềng hoặc cùng hệ tư tưởng với ta để “nói xấu ta cho thế giới nghe”. Điều này rõ ràng là thuyết phục hơn, hiệu quả hơn.
Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quy định: Đảng Cộng sản Việt Nam “là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của Nhân dân lao động và cả dân tộc Việt Nam...”, “Đảng Cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của minh...”(3). Điều này khẳng định Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo Nhà nước và xã hội là tất yếu khách quan, thể hiện tính chính đáng được lịch sử lựa chọn, Nhân dân giao trọng trách và được kiểm chứng trên thực tế bằng bản lĩnh, uy tín, năng lực, đạo đức của một đảng cách mạng chân chính, thực hiện sứ mệnh lãnh đạo và trách nhiệm cầm quyền vì lợi ích của quốc gia, dân tộc, vì ấm no, tự do, hạnh phúc của Nhân dân.
Hơn 90 năm qua, phát huy bản lĩnh trí tuệ của mình, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo quần chúng Nhân dân kiên cường vượt qua những chặng đường đấu tranh với muôn vàn khó khăn, đầy gian khổ, hy sinh, để thực hiện sứ mệnh lịch sử chưa hề có tiền lệ: Tiến hành đồng thời cuộc cánh mạng dân tộc, dân chủ nhân dân và cách mạng xã hội chủ nghĩa, giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Qua đó lập nên những chiến công oanh liệt, những thắng lợi vẻ vang và đạt được những thành tựu phát triển to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Đó là thắng lợi của cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945 “long trời lở đất”, lập nên nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á; là chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ “lừng lẫy 5 châu, chấn động địa cầu”; là đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, thu non sông về một mối, đưa cả nước quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội. Đó là, sự kiên quyết, kiên trì vượt qua khó khăn thách thức thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới đất nước, mang lại những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, để đất nước Việt Nam có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày hôm nay(4). Những thành tựu to lớn đó là minh chứng hùng hồn chứng minh vai trò to lớn của Đảng trong lãnh đạo cách mạng và Nhân dân Việt Nam.
Đó là âm mưu xuyên tạc tình hình, nguy cơ đất nước và xã hội Việt Nam. Dưới lăng kính và giọng điệu của các thế lực thù địch, Việt Nam là đất nước có nền kinh tế Việt Nam đang trong tình trạng “rệu rã, yếu kém”; xã hội “hỗn loạn”, đạo đức “xuống cấp”, “suy đồi”, quan chức “tham nhũng, tiêu cực”, chính quyền “ngụy biện”, “lừa dối, che mắt người dân”, Việt Nam đang ở thế “khủng hoảng toàn diện”, “tình thế hiểm nghèo”, “tình trạng đáng báo động”... để gieo rắc vào tư tưởng của một bộ phận tầng lớp Nhân dân thiếu hiểu biết rằng “đất nước Việt Nam là một đất nước không đáng sống”. Song song đó, các thế lực thù địch hết lời ca ngợi xã hội “văn minh phương Tây”, “Thiên đường Tư bản chủ nghĩa” và các nền “tự do”, “dân chủ”, “nhân quyền” bên ngoài... nhằm làm mất lòng tin của người dân đối với sự lãnh đạo, điều hành đất nước ở Việt Nam hiện nay. Từ đó kích động gây rối an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; kêu gọi hưởng ứng các phong trào “bất tuân dân sự”, chống lại Nhà nước và chính quyền Nhân dân.
Đó là âm mưu phủ nhận, bôi nhọ các mặt tích cực, khoét sâu vào hạn chế, yếu kém để quy chụp về bản chất của Đảng, của chế độ. Đảng ta là đảng tiến bộ, là hạt nhân lãnh đạo xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước. Những thành tựu to lớn đó đã được chứng minh bằng thực tiễn qua chặn đường hơn 90 năm thành lập và trưởng thành. Thế nhưng các thế lực thù địch không nhận thấy được điều đó. Họ cố tình “bới móc”, “soi mói”, “đơm đặt”, “suy diễn”... cốt yếu để biến những điều “xấu ít thành xấu nhiều”, “điều không xấu thành xấu”, thậm chí là cả “điều tốt đẹp thành điều xấu”... rồi đăng tải, chia sẻ, lan truyền trên không gian mạng để bôi nhọ, chống phá ta. Một trong những thủ đoạn hết sức tinh vi, nguy hiểm của các thế lực thù địch giai đoạn hiện nay là: “lấy hiện tượng để quy chụp thành bản chất”. Con người ai cũng hiểu được rằng trong bất cứ các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên và xã hội đều có tính hai mặt của nó. Tính hai mặt đó, nếu xét trên phương diện “tích cực” và “tiêu cực” thì sự vật, hiện trượng trong quá trình tồn tại và phát triển của mình, bên cạnh những cái tích cực có tồn tại một số vấn đề tiêu cực là điều bình thường, hợp quy luật khách quan, nhưng với các thế lực thù địch lại không thừa nhận điều đó. Họ cố tình bươi, móc những hạn chế, thiếu sót, sai phạm của một, một bộ phận cán bộ, đảng viên (thậm chí là những sai phạm nhỏ) để quy chụp bản chất của Đảng là xấu, là tiêu cực.
Đó là âm mưu móc nối, xâm nhập vào nội bộ, tìm cách phân hóa tổ chức, tạo dựng lên “ngọn cờ” tập hợp lực lượng. Các thế lực thù địch chiêu dụ những phần tử thoái hóa, biến chất trong hàng ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là những kẻ bất mãn, cơ hội chính trị, có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” để tán phát tư tưởng phản động, chống phá Đảng, Nhà nước. Tập hợp những ý kiến, phát biểu gây “sốc” trái với đường lối, quan điểm của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước từ những đối tượng “dân túy”, tạo dựng ra cái gọi là chân dung “nhân sĩ, trí thức yêu nước”, “những cán bộ của nhân dân”,... nhằm trực tiếp tuyên truyền các quan điểm, tư tưởng thù địch, sai trái. Nguy hiểm hơn, các thế lực thù địch lợi dụng tâm lý, thị hiếu xã hội trích dẫn, bịa đặt những phát ngôn, đánh giá, nhận định có tính tiêu cực của những người có uy tín, trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sỹ nổi tiếng để thu hút người dân nghe theo, tin theo và làm theo. Bởi những người có uy tín, nổi tiếng thường được nhiều người tôn trọng, mến mộ nên tiếng nói, lời phát ngôn bao giờ cũng có trọng lượng nhất định trong cộng đồng.
Đó là âm mưu phá hoại đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa trong hội nhập quốc tế của Đảng ta. Các thế lực thù địch ra sức chống phá những mối quan hệ đối ngoại có lợi cho Đảng, cho Đất nước và Nhân dân Việt Nam, ngược lại xúi dục, cổ xúy, kích động người dân ủng hộ những đường lối đối ngoại cực đoan, phiến diện như: chủ trương “bài”, “thoát” nước này, “liên minh” với nước kia; “liên minh” với nước này để chống lại nước khác; kêu gọi Việt Nam liên kết với Mỹ để “dạy cho Trung Quốc bài học”... Triệt để lợi dụng vấn đề chủ quyền biển, đảo để tung tin thất thiệt, làm suy giảm niềm tin của nhân dân vào quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Đảng và Nhà nước ta. Tổ chức tán phát các “thư ngỏ”, “tuyên bố”, “kiến nghị” để lôi kéo, kích động đồng bào ta ở trong nước và nước ngoài; kêu gọi chính phủ các nước, các tổ chức quốc tế can thiệp vào công việc nội bộ, gây sức ép đối với Việt Nam về các vấn đề dân chủ, nhân quyền...
Từ các phân tích trên, ta thấy được âm mưu thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch là ngày càng tinh vi, phức tạp. “Cuộc chiến” bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch trong giai đoạn hiện nay là cuộc chiến hết sức cam go, tốn nhiều thời gian, công sức và trí tuệ. Với cán bộ, đảng viên, đây chính là nhiệm vụ sống còn. Để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ này đòi hỏi cán bộ, đảng viên cần: vững vàng về lập trường, quan điểm; vững chắc về lý luận; am tường về thực tiễn; nhạy bén trong đánh giá, nhận định tình hình; đồng thời nhiệt huyết, gương mẫu trong thực hiện trách nhiệm của bản thân đối với Đảng, với đất nước, với chế độ và với cộng đồng, xã hội.
-----------------------------
1. Luật An ninh mạng (2018)
2. Nghị quyết 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.
3. Điều 4, Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2013)
4. Theo “Những thành tựu to lớn và kinh nghiệm lịch sử của Đảng Cộng sản Việt Nam trong quá trình lãnh đạo sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội” – GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương, Giám độc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
Bùi Vũ Quang Tấn
Tài liệu tham khảo
1. Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2013)
2. Nghị quyết 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.
3. Luật An ninh mạng 2018
4. Ban Bí thư (2022), Quy định 85-QĐ/TW, ngày 07/10/2022 của về việc cán bộ, đảng viên thiết lập và sử dụng trang thông tin điện tử cá nhân trên Internet và mạng xã hội.
5. Học viện Báo chí và Tuyên truyền & Học viện Cảnh sát Nhân dân (2023), Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc gia thực hiện Nghị quyết 35-NQ/TW của Bộ Chính trị về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình hiện nay, thực trạng, kinh nghiệm, giải pháp.
6. Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, sổ tay Công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới, Nhà xuất bản Lý luận chính trị.
7. Hội đồng Lý luận Trung ương (2015), Phê phán quan điểm sai trái, bảo vệ nền tảng tư tưởng Cương lĩnh, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.