Ngành nông nghiệp tỉnh Tuyên Quang: Chủ động ứng phó thời tiết, bảo đảm sản xuất vụ xuân 2026

Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia, vụ Đông xuân 2025–2026 được nhận định sẽ đối mặt với nhiều diễn biến thời tiết phức tạp. Không khí lạnh có khả năng đến sớm, hoạt động mạnh hơn trung bình nhiều năm, kèm theo nguy cơ xuất hiện các đợt rét đậm, rét hại kéo dài, nhất là tại khu vực trung du và miền núi phía Bắc. Ở các xã vùng cao, băng giá, sương muối có thể xảy ra, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh trưởng của cây trồng, đặc biệt là lúa, ngô... Trước thách thức đó, bố trí thời vụ hợp lý và lựa chọn giống phù hợp được xem là giải pháp then chốt, quyết định hiệu quả sản xuất vụ xuân.

Người dân thôn Nà Khá, xã Nà Hang làm đất chuẩn bị các điều kiện sản xuất vụ xuân.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Xuân Hùng, để đảm bảo cây trồng sinh trưởng, phát triển thuận lợi, ổn định và nâng cao sản lượng lương thực, hoàn thành thắng lợi kế hoạch sản xuất cây trồng vụ Đông năm 2025 và triển khai hiệu quả vụ Xuân năm 2026, Sở đã ban hành văn bản đề nghị UBND các xã, phường chỉ đạo bộ phận chuyên môn xây dựng, hướng dẫn cụ thể về cơ cấu giống, thời vụ gieo trồng sát với điều kiện thực tế của từng địa phương, phù hợp với từng tiểu vùng khí hậu, từng chân đất và tập quán canh tác của người dân. Theo đó, các giống lúa, ngô được khuyến cáo đưa vào sản xuất đều là những giống có thời gian sinh trưởng phù hợp, khả năng chống chịu rét, cho năng suất và chất lượng cao. Các địa phương được yêu cầu bố trí lịch gieo cấy để lúa, ngô trỗ vào thời điểm an toàn, tránh rơi vào giai đoạn có nguy cơ chịu tác động của rét đậm, rét hại, bão, áp thấp nhiệt đới hoặc các hình thái thời tiết cực đoan khác.

Một trong những nội dung được ngành nông nghiệp đặc biệt nhấn mạnh là thực hiện nghiêm các biện pháp kỹ thuật trong khâu gieo mạ. Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Xuân Hùng lưu ý, toàn bộ diện tích mạ gieo phải được che phủ nilon để chống rét, giữ ấm và tạo điều kiện cho mạ sinh trưởng tốt. Trước khi đưa mạ ra cấy, người dân cần thực hiện luyện mạ đúng kỹ thuật nhằm giúp cây thích nghi với điều kiện ngoài đồng ruộng. Tuyệt đối không ngâm ủ, gieo mạ và cấy lúa trong những ngày nhiệt độ không khí xuống dưới 15 độ C, nhằm hạn chế tối đa nguy cơ mạ bị chết rét, sinh trưởng kém, ảnh hưởng đến năng suất sau này.

Đối với các xã vùng cao như Nà Hang, Lâm Bình, Hồng Thái, Bắc Mê, Quản Bạ, Yên Minh…, nơi thường xuyên chịu tác động nặng nề của rét đậm, rét hại, ngành nông nghiệp yêu cầu 100% diện tích mạ gieo phải được che phủ nilon nhằm bảo vệ mạ non, tạo nền tảng vững chắc cho sản xuất vụ xuân thắng lợi. Cùng với chuẩn bị giống và kỹ thuật, công tác làm đất được các địa phương triển khai sớm, quyết liệt. Nhiều nơi huy động tối đa máy móc, nhân lực, phấn đấu hoàn thành làm đất trước Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026, bảo đảm phương châm “ruộng chờ mạ”. Song song với đó, công tác vệ sinh đồng ruộng được chú trọng thông qua cày bừa, thu gom tàn dư cây trồng, phát quang cỏ bờ ruộng, nạo vét, khơi thông kênh mương, hạn chế sâu bệnh tồn dư và chủ động điều tiết nước tưới. Các địa phương đồng thời rà soát, chuyển đổi diện tích lúa kém hiệu quả sang cây trồng phù hợp, góp phần nâng cao giá trị sản xuất và thu nhập cho nông dân.

Từ thực tế sản xuất, bà Quan Thị Cát ở thôn Nà Đông, xã Thượng Lâm chia sẻ: Thời điểm này năm ngoái, gia đình tôi đã gieo mạ để cấy. Nhưng năm nay, theo khuyến cáo của ngành nông nghiệp, gia đình chủ động lùi lịch gieo mạ, gieo cấy để tránh rét. Nhờ vậy, cây lúa sinh trưởng tốt hơn, giảm rủi ro do thời tiết bất lợi.

Ông Ma Công Khâm, Chủ tịch UBND xã Thượng Lâm cho biết: Để đảm bảo gieo cấy vụ xuân đúng khung thời vụ, xã chỉ đạo cán bộ Trung tâm dịch vụ công trực tiếp xuống cơ sở hướng dẫn nông dân làm đất, gieo mạ khi thời tiết ấm, tránh tình trạng mạ chết do rét, làm ảnh hưởng tới thời vụ và năng suất lúa xuân.

Bên cạnh đó, bảo đảm nguồn nước tưới được xác định là nhiệm vụ then chốt, được các địa phương tập trung triển khai đồng bộ, quyết liệt. Các đơn vị quản lý, khai thác công trình thủy lợi chủ động rà soát, kiểm tra, sửa chữa và bảo dưỡng trạm bơm, kênh mương; đồng thời phối hợp chặt chẽ với chính quyền cơ sở huy động Nhân dân khơi thông dòng chảy, điều tiết, phân phối nước khoa học, linh hoạt. Nhờ đó, nguồn nước tưới được cung ứng kịp thời, đáp ứng yêu cầu làm đất, gieo cấy lúa xuân đúng khung thời vụ. Dự báo vụ Xuân 2026 vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố bất lợi, nhất là nguy cơ rét đậm, rét hại muộn ảnh hưởng đến các giai đoạn sinh trưởng quan trọng của cây trồng. Tuy nhiên, với sự chỉ đạo sát sao của ngành nông nghiệp, sự vào cuộc đồng bộ của các địa phương và tinh thần chủ động, linh hoạt của nông dân, sản xuất vụ Xuân 2026 được kỳ vọng đạt năng suất, sản lượng cao, góp phần bảo đảm an ninh lương thực và nâng cao đời sống người dân.

Biên tập viên Cổng TTĐT tỉnh