Lai Châu cần phát huy nội lực để phát triển bền vững

Chiều 19/12, đoàn công tác của thành viên Chính phủ do Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với tỉnh Lai Châu về tình hình sản xuất kinh doanh, đầu tư công, xuất nhập khẩu, xây dựng hạ tầng, nhà ở xã hội, các chương trình mục tiêu quốc gia và việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Tham gia đoàn công tác thành viên Chính phủ có đại diện các Bộ: Tài chính, Xây dựng, Giáo dục và Đào tạo, Khoa học và Công nghệ, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Về phía tỉnh Lai Châu có: Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Giàng Páo Mỷ; Bí thư Tỉnh ủy Lê Minh Ngân; Phó Bí thư Tỉnh ủy - Chủ tịch UBND tỉnh Hà Quang Trung cùng các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy; đồng chí Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Phó Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh; thủ trưởng các sở, ngành tỉnh.

Mở đầu buổi làm việc, ông Hà Quang Trung, Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu báo cáo với đoàn công tác: Kinh tế tỉnh Lai Châu tiếp tục phát triển, duy trì mức tăng trưởng khá; ước năm 2025 đạt khoảng 8,2%, vượt chỉ tiêu theo Nghị quyết số 226/NQ-CP của Chính phủ (7,5%) và mục tiêu của tỉnh (7,5 - 8%). GRDP bình quân đầu người đạt 65,5 triệu đồng, tăng 2,9 triệu đồng so với năm 2024; tốc độ tăng trưởng nông, lâm nghiệp, thủy sản giai đoạn 2021 - 2025 đạt bình quân 5%/năm. Tổng thu ngân sách địa phương đến ngày 14/12/2025 đạt 15.864,1 tỷ đồng, vượt 33% dự toán Trung ương giao, tăng 17% so với năm 2024.

Ông Hà Quang Trung nói thêm, ngành Nông nghiệp được tái cơ cấu theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, gắn với liên kết chuỗi; chuyển đổi cây trồng kém hiệu quả sang cây giá trị cao như chè, quế, cây ăn quả, lúa… Tỷ lệ che phủ rừng đạt khoảng 54%, dịch vụ môi trường rừng mang lại nguồn thu bình quân 500 - 600 tỷ đồng/năm, chi trả cho 82.843 hộ dân.

Gỡ những điểm nghẽn

Tại buổi làm việc, tỉnh đề nghị Bộ NN-MT hỗ trợ về cơ chế, chính sách, trong đó sớm triển khai cao tốc Bảo Hà - Lai Châu và quy hoạch Cảng hàng không Lai Châu; bố trí vốn trung hạn ổn định dân cư vùng thiên tai, biên giới; hỗ trợ khai thác đất hiếm, hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai; tháo gỡ vướng mắc lĩnh vực lâm nghiệp; tăng đầu tư cho giáo dục, y tế, hạ tầng thiết yếu và điều chỉnh chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội phù hợp thực tiễn địa phương.

Bên cạnh đó, việc xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tại các xã biên giới gặp nhiều khó khăn do ngân sách địa phương hạn hẹp, chủ yếu phụ thuộc vào vốn Trung ương. Hiện vốn Trung ương mới bố trí 196 tỷ đồng, chỉ khoảng 20% nhu cầu, còn thiếu gần 800 tỷ đồng cho 5 trường khởi công năm 2025 và gần 3.000 tỷ đồng để hoàn thành toàn bộ 11 trường.

Sau sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp tỉnh, Lai Châu đối mặt nhiều thách thức do địa hình miền núi chia cắt, quy mô kinh tế và dân số nhỏ, hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là giao thông kết nối còn hạn chế; nguồn lực đầu tư khó khăn, khả năng thu hút đầu tư thấp, chi phí logistics cao, trong khi thiên tai, sạt lở, bão lũ diễn biến phức tạp.

Đối với lĩnh vực khoáng sản, công tác cung cấp hồ sơ và phê duyệt vẫn cần được Bộ hỗ trợ và cung cấp. Tỉnh Lai Châu có nguồn tài nguyên dồi dào, nhưng công tác khai thác vẫn gặp khó khăn do những vướng mắc về hồ sơ, thủ tục.

Dựa vào nội lực để vươn lên

Sau khi lắng nghe những kiến nghị của tỉnh, Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định, những nội dung thuộc thẩm quyền của Bộ sẽ được khẩn trương xem xét, giải quyết và tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ theo quy định. Đánh giá tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh, Bộ trưởng ghi nhận sự nỗ lực lớn của Lai Châu khi nhiều chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch đề ra; tốc độ tăng trưởng cao hơn mục tiêu ban đầu, cơ cấu kinh tế từng bước chuyển dịch theo hướng tích cực.

Theo Bộ trưởng, nông nghiệp tiếp tục là trụ đỡ quan trọng của nền kinh tế địa phương, với mức thu ngân sách vượt so với dự toán. Sản xuất nông nghiệp đang dần hình thành theo hướng hàng hóa, xuất hiện các sản phẩm chủ lực như chè, mắc ca, cùng các mô hình chăn nuôi tập trung mang lại hiệu quả kinh tế rõ nét. “Như hôm nay tôi trực tiếp thăm hai cơ sở chăn nuôi cá tầm và sản xuất đông trùng hạ thảo, thấy rất phấn khởi khi các mô hình này đã tạo việc làm, sinh kế ổn định cho người dân, hiệu quả kinh tế tốt và hoàn toàn có thể nhân rộng”, Bộ trưởng chia sẻ.

Bộ trưởng Trần Đức Thắng cũng nhấn mạnh, dù so sánh trong tương quan chung với các tỉnh, thành phố cả nước, Lai Châu có thể chưa có vị trí nổi bật, song đây là địa phương rất đặc biệt, sở hữu nhiều tiềm năng phát triển với diện tích tự nhiên rộng, đường biên giới giáp Trung Quốc, khí hậu ôn hòa và tài nguyên rừng phong phú. Khó khăn lớn nhất hiện nay là hạ tầng giao thông, khả năng kết nối và tiếp cận còn hạn chế, ảnh hưởng đến việc khai thác các tiềm năng sẵn có.

Về hạ tầng chiến lược, Bộ trưởng cho biết Bộ sẽ sớm tham mưu Thủ tướng Chính phủ triển khai tuyến cao tốc Bảo Hà - Lai Châu trong giai đoạn 2026 - 2030, qua đó tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, từng bước giảm sự phụ thuộc vào hỗ trợ ngân sách Trung ương. Đối với Cảng hàng không Lai Châu, công trình đã được đưa vào quy hoạch và sẽ sớm được phê duyệt, lựa chọn hình thức đầu tư phù hợp.

Trong lĩnh vực lâm nghiệp, Bộ trưởng mong muốn tỉnh quan tâm phát triển rừng đúng với tiềm năng vốn có, gắn bảo vệ rừng với phát triển kinh tế rừng, tạo sinh kế bền vững cho người dân, đồng thời khai thác hiệu quả giá trị du lịch từ rừng, qua đó đóng góp tích cực cho ngân sách địa phương.

Liên quan đến bố trí vốn đầu tư công trung hạn từ ngân sách Trung ương, đoàn công tác bày tỏ sự ủng hộ và sẽ phối hợp chặt chẽ để tỉnh sớm tiếp cận các nguồn lực cần thiết. Bộ trưởng cũng đề nghị Lai Châu tăng cường phối hợp với các bộ, ngành Trung ương để tháo gỡ vướng mắc trong xây dựng trường học khu vực biên giới, bảo đảm phân bổ nguồn lực phù hợp với điều kiện từng địa bàn.

Đối với lĩnh vực khoáng sản, Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao, Bộ sẽ quan tâm, xây dựng kế hoạch hỗ trợ cấp phép khai thác đúng quy định pháp luật, phát huy hiệu quả nguồn tài nguyên, đóng góp cho sự phát triển của địa phương và lợi ích chung của đất nước.

Với chương trình nông thôn mới, tỷ lệ hộ nghèo tại tỉnh còn cao, Lãnh đạo Bộ NN-MT yêu cầu tỉnh phải tập trung nguồn lực, sớm xây dựng kế hoạch chi tiết để đáp ứng các tiêu chí, sớm ổn định sinh kế cho người dân.

Bộ trưởng gửi lời chúc mừng tỉnh Lai Châu đã khép lại năm 2025 với nhiều kết quả tích cực, ghi nhận những nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong phát triển kinh tế - xã hội.

Phát biểu tại buổi làm việc, ông Lê Minh Ngân - Bí thư tỉnh ủy Lai Châu thay mặt Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Lai Châu bày tỏ sự trân trọng, vui mừng khi được đón Bộ trưởng và Đoàn công tác về thăm, làm việc tại địa phương; dù thời gian ngắn, Đoàn đã tham dự nhiều sự kiện quan trọng của tỉnh và trực tiếp khảo sát một số mô hình kinh tế nông nghiệp tiêu biểu.

Lãnh đạo tỉnh khẳng định sẽ nghiêm túc tiếp thu đầy đủ các ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng, cụ thể hóa thành các nhiệm vụ, giải pháp phù hợp, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, dựa vào nội lực để cùng nhau vượt qua khó khăn, thúc đẩy Lai Châu phát triển bền vững trong thời gian tới.