Đảng ủy Chi cục Hải quan khu vực II phối hợp chỉ đạo công tác kiểm tra sau thông quan

Sau khi hoạt động theo mô hình tổ chức mới, Đảng ủy, Ban Lãnh đạo Chi cục Hải quan khu vực II đã phối hợp chỉ đạo cán bộ, đảng viên, công chức toàn đơn vị tăng cường hoạt động kiểm tra sau thông quan trên địa bàn quản lý, nỗ lực chuyển biến mạnh mẽ theo hướng “Chủ động - chuyên sâu - dựa trên dữ liệu số” theo phương châm “Sàng lọc kỹ - kiểm tra trúng”, đảm bảo hiệu quả công tác chống thất thu ngân sách nhà nước và hỗ trợ doanh nghiệp nhận diện sai sót để tự khắc phục, yên tâm sản xuất.

Cán bộ, đảng viên, công chức Chi cục Hải quan khu vực II thực hiện nhiệm vụ kiểm tra sau thông quan

Ông Tống Quốc Thịnh - Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực II cho biết, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng ủy, Ban Lãnh đạo, nỗ lực quyết tâm thực thi nhiệm vụ của công chức, đảng viên toàn đơn vị, công tác kiểm tra sau thông quan có 3 điểm thay đổi nổi bật nhất so với trước đây.

Thứ nhất, thay đổi về phương thức thực hiện. Cán bộ, đảng viên, công chức Chi cục Hải quan khu vực II đã thay đổi hoàn toàn tư duy từ kiểm tra thủ công, dàn trải sang kiểm tra trọng điểm dựa trên phân tích rủi ro và dữ liệu lớn của Ngành. 

Nếu trước đây công chức hải quan phải mất nhiều thời gian để tra soát trên hồ sơ giấy, thì nay hệ thống dữ liệu tập trung của Ngành giúp các công chức sàng lọc dữ liệu nhanh chóng, chính xác hơn. Chất lượng hồ sơ phân tích trước khi kiểm tra được nâng cao rõ rệt, kéo theo hiệu quả kiểm tra trong thực tế tăng lên. Điều này cũng giúp giảm thiểu việc yêu cầu doanh nghiệp cung cấp hồ sơ, tránh phiền hà cho những doanh nghiệp tuân thủ tốt.

Thứ hai, là sự chuyển dịch quyết liệt từ “Tiền kiểm” sang “Hậu kiểm”. Mục tiêu tối thượng là giảm áp lực tại cửa khẩu, với định hướng ngày càng giảm tỷ lệ luồng vàng và luồng đỏ (kiểm tra hồ sơ và kiểm tra thực tế hàng hóa) ở khâu thông quan. Hàng hóa được thông quan một cách nhanh nhất, giúp doanh nghiệp giải phóng hàng về kho phục vụ sản xuất, kinh doanh, giảm chi phí lưu kho, lưu bãi. Việc kiểm tra sau thông quan sẽ được thực hiện sau đó một cách khoa học, vừa đảm bảo quản lý chặt chẽ, vừa tạo thuận lợi tối đa cho dòng chảy thương mại.

Thứ ba, thay đổi về tư duy quản lý. Quy trình kiểm tra sau thông quan đã được chuẩn hóa, không chỉ nhằm phát hiện vi phạm, mà chú trọng vào việc hỗ trợ tuân thủ.

 “Chúng tôi không chỉ đóng vai trò là người kiểm soát, mà còn đồng hành hỗ trợ, giúp doanh nghiệp nhận diện rủi ro để tuân thủ pháp luật tốt hơn, hướng tới sự minh bạch và phát triển bền vững” - Ông Tống Quốc Thịnh nhấn mạnh.

Trong bối cảnh ngành Hải quan đang đẩy mạnh cải cách và đổi mới phương thức kiểm tra sau thông quan, Đảng ủy, Ban Lãnh đạo Chi cục Hải quan khu vực II phối hợp chỉ đạo cán bộ, đảng viên, công chức toàn đơn vị triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao kỹ năng sử dụng trang thiết bị hiện đại cho công chức hải quan; đồng thời triển khai nhiều hệ thống công nghệ thông tin hỗ trợ cho công tác kiểm tra sau thông quan, trong đó, đặc biệt là Hệ thống STQ02, khép kín từ khâu đầu thu thập, phân tích thông tin đến khâu cuối ban hành kết luận kiểm tra, ấn định thuế, xử phạt vi phạm (nếu có). 

Cùng với đó, Đảng ủy, Ban Lãnh đạo Chi cục Hải quan khu vực II yêu cầu cán bộ, đảng viên, công chức tăng cường sử dụng các công cụ phần mềm hỗ trợ phân tích mã HS, trị giá hàng hóa, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), góp phần giúp công tác nhận diện dấu hiệu rủi ro, dấu hiệu vi phạm trở nên nhanh chóng và chính xác hơn rất nhiều.

Ngoài ra, thông tin rủi ro thu thập về tổ chức, cá nhân trong quá trình thực hiện nghiệp vụ kiểm tra sau thông quan được chỉ đạo cập nhật, cung cấp kịp thời thông qua hệ thống xử lý dữ liệu của ngành Hải quan để đánh giá tính thuân thủ, mức rủi ro giúp cho việc quản lý của cơ quan Hải quan được chặt chẽ, chính xác. Nhờ ứng dụng công nghệ thông tin và chuẩn hóa quy trình, hiệu suất phát hiện dấu hiệu rủi ro, dấu hiệu vi phạm tăng lên, từ đó đưa ra quyết định kiểm tra chính xác hơn, góp phần chống thất thu ngân sách nhà nước.

Chỉ tính riêng trong năm 2025, tỷ lệ phát hiện sai phạm và số thu ngân sách từ công tác kiểm tra sau thông quan tăng cao so với các năm trước. Tính đến ngày 25/11/2025, Đội Phúc tập và kiểm tra sau thông quan - Chi cục Hải quan khu vực II đã thu nộp ngân sách nhà nước gần 200 tỷ đồng, tăng hơn 200% so với năm 2024. Bên cạnh đó, thời gian xử lý từng cuộc kiểm tra ít phát sinh trường hợp gia hạn, nhưng vẫn đảm bảo chặt chẽ.

Nhằm chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy đối tác đồng hành, để doanh nghiệp nhận diện sai sót và chủ động khắc phục, yên tâm mở rộng sản xuất kinh doanh, trong thời gian tới, Đảng ủy, Ban Lãnh đạo Chi cục Hải quan khu vực II quán triệt cán bộ, đảng viên, công chức toàn đơn vị tiếp tục triển khai công tác kiểm tra sau thông quan theo 4 trụ cột chiến lược.

Một là, về thực thi chính sách mới, Chi cục Hải quan khu vực II tiếp tục triển khai quyết liệt và hiệu quả Nghị định số 167/2025/NĐ-CP (sửa đổi Nghị định số 08/2015/NĐ-CP) của Chính phủ, đồng thời triển khai thực hiện theo quy trình kiểm tra sau thông quan mới thay thế quy trình hiện nay ngay sau khi Cục Hải quan ban hành, đảm bảo quy trình kiểm tra minh bạch, chuyên nghiệp và hiệu quả hơn nữa.

Hai là, tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Trung ương. Theo đó, cơ quan Hải quan sẽ mở rộng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), IoT, khai thác dữ liệu lớn (Big Data)... để hỗ trợ trong thu thập, phân tích, dự báo và xác định rủi ro; kết nối và khai thác tối đa nguồn dữ liệu từ các cơ quan, đơn vị liên quan, nhất là dữ liệu đã liên thông với các bộ, ngành.

Ba là, về con người: Xây dựng đội ngũ công chức kiểm tra sau thông quan “Tinh nhuệ - Bản lĩnh”; Tập trung đào tạo chuyên sâu về kỹ năng thu thập, phân tích, xử lý dữ liệu số, nắm vững quy định, đảm bảo cán bộ vừa giỏi nghiệp vụ, vừa vững công nghệ, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công cuộc cải cách hiện đại hóa.

Bốn là, tăng cường chuyển từ kiểm tra diện rộng sang kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm. Đơn vị sẽ tập trung vào các nhóm mặt hàng có rủi ro cao như: gia công, sản xuất hàng xuất khẩu, linh kiện điện tử, nguyên liệu may mặc, mặt hàng thiết bị điện tử, sắt thép, nông sản, các hàng hóa có khả năng rủi ro về mã số, trị giá, xuất xứ... Cách làm này giúp cơ quan Hải quan quản lý hiệu quả mà không làm ảnh hưởng đến các doanh nghiệp làm ăn chân chính.

PV.