Khắc phục triệt để những “điểm nghẽn” về thể chế, nhân lực, hạ tầng, dữ liệu và công nghệ chiến lược

PGS.TS Vũ Trọng Lâm, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ các cơ quan Đảng Trung ương, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật và PGS.TS Nguyễn Ngọc Hà, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản chủ trì Hội thảo.

Hội thảo được tổ chức nhằm tiếp tục làm rõ vai trò, xu hướng phát triển của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo với tư cách là những động lực chủ yếu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng suất lao động, bảo đảm phát triển nhanh và bền vững đất nước trong kỷ nguyên số ở Việt Nam và thế giới.

Hội thảo tập trung tổng kết, đánh giá kết quả một năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; nhận diện những cơ hội, thách thức và vấn đề đặt ra, từ đó đề xuất các định hướng, giải pháp thúc đẩy mạnh mẽ hệ sinh thái khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ở Việt Nam trong giai đoạn tới.

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, PGS.TS Vũ Trọng Lâm, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ các cơ quan Đảng Trung ương, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật nhấn mạnh, phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là xu thế tất yếu, phù hợp với quy luật phát triển của nhân loại, là yêu cầu không thể thiếu để bảo đảm sự phát triển nhanh và bền vững của mỗi quốc gia.

Với mục tiêu trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và là nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, Đảng ta đã xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực chủ chốt, là yếu tố sống còn để vượt qua bẫy thu nhập trung bình và nguy cơ tụt hậu, đồng thời hiện thực hóa khát vọng hùng cường và thịnh vượng của dân tộc.

PGS.TS Vũ Trọng Lâm nhấn mạnh, trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã “đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ trong chiến lược phát triển khoa học và công nghệ, một mũi nhọn nhằm tập trung tháo gỡ những điểm nghẽn từ nhận thức chung đến thể chế, tạo động lực thúc đẩy sự phát triển toàn diện của đất nước”.

“Quán triệt triển khai thực hiện chủ trương của Đảng, sự nghiệp phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trong thời gian qua đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, phòng chống thiên tai, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững đất nước. Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ngày càng được khẳng định là một trong những động lực then chốt của tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng suất lao động, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế” - PGS.TS. Vũ Trọng Lâm khẳng định.

Tuy nhiên, trong thời gian qua, bên cạnh những kết quả đạt được, việc phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ở Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập, đòi hỏi phải tiếp tục đổi mới đồng bộ, toàn diện, tạo sự bứt phá trong phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đồng chí Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã gợi ý, định hướng một số nội dung để các nhà khoa học, nhà quản lý, các chuyên gia, doanh nghiệp và các đại biểu tham luận, trao đổi nhằm tiếp tục đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong thời gian tới.

Trên cơ sở đó, các đại biểu dự Hội thảo đã tích cực trao đổi, thảo luận, đóng góp tâm huyết và trí tuệ nhằm làm rõ bối cảnh mới, những xu hướng của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong kỷ nguyên số; đánh giá khách quan, toàn diện thực trạng phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ở nước ta thời gian qua; khẳng định vai trò của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực then chốt của phát triển nhanh và bền vững đất nước trong kỷ nguyên số; nêu kinh nghiệm ứng dụng khoa học, công nghệ trong các lĩnh vực; đề xuất các quan điểm và giải pháp đồng bộ, khả thi nhằm thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong thời gian tới.

Phát biểu tổng kết Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Hà, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản nhấn mạnh, các tham luận và ý kiến trao đổi đều thống nhất khẳng định vai trò quan trọng của phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là yếu tố quyết định bảo đảm sự phát triển nhanh và bền vững của mỗi quốc gia; tạo điều kiện tiên quyết, thời cơ tốt nhất để nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

PGS.TS. Nguyễn Ngọc Hà nhấn mạnh một số định hướng lớn và giải pháp trọng tâm đã được Hội thảo thống nhất triển khai trong thời gian tới như: tiếp tục quán triệt sâu sắc và triển khai đồng bộ, hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW, đây là kim chỉ nam và nền tảng chỉ đạo xuyên suốt cho quá trình phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong kỷ nguyên số; khắc phục triệt để những “điểm nghẽn” về thể chế, nhân lực, hạ tầng, dữ liệu và công nghệ chiến lược; đẩy mạnh phong trào Bình dân học vụ số, hình thành công dân số, văn hóa số, xã hội số hiện đại; bảo đảm an toàn, an ninh mạng và chủ quyền quốc gia trên nền tảng số và không gian mạng; an ninh, an toàn dữ liệu hợp pháp của tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp; tăng cường hợp tác với các quốc gia có nền khoa học, công nghệ tiên tiến, đẩy mạnh chuyển giao công nghệ và xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo gắn với hội nhập quốc tế để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia./.