Năm 2026 là năm tăng tốc triển khai Nghị quyết 57

Sự kiện được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến tại 43 điểm cầu là các đơn vị trực thuộc Bộ và các tỉnh, thành phố trên cả nước.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng dự và phát biểu chỉ đạo.

Khẳng định vai trò với ba trụ cột

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, năm 2025 là năm ba trụ cột khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số về chung một nhà. Bộ ba trụ cột này đã được khẳng định ở tầm cao với Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia cùng việc thông qua các Luật liên quan, rồi được giao cho một Bộ thống nhất quản lý. Từ đó, thống nhất với tuyên bố của Đảng ta về phát triển đất nước từ nay chủ yếu dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Trong 5 năm qua, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Khoa học và Công nghệ - nay là Bộ hợp nhất - đã hình thành và lan tỏa một hệ thống khái niệm mới, qua đó, từng bước làm thay đổi căn bản tư duy về ngành Khoa học và Công nghệ, về vai trò của Nhà nước và con đường phát triển của đất nước trong kỷ nguyên số và kỷ nguyên tri thức.

Trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, khái niệm đổi mới sáng tạo đánh dấu một bước chuyển quan trọng trong tư duy của Đảng ta. Nếu trước đây khoa học chủ yếu được nhìn nhận thông qua đề tài và công bố kết quả nghiên cứu, thì đổi mới sáng tạo đặt trọng tâm vào khả năng tạo ra giá trị mới, giải quyết vấn đề thực tiễn và đóng góp cho tăng trưởng. Từ quản lý đề tài sang tạo giá trị và thúc đẩy tăng trưởng. Khoa học và công nghệ không chỉ dừng ở kết quả nghiên cứu mà phải trở thành động lực tăng năng suất, nâng cao năng lực cạnh tranh và tự chủ công nghệ.

Hiện nay, chuyển đổi số không còn là đưa máy tính vào các quy trình cũ mà là tái thiết kế mô hình hoạt động, phương thức quản lý và cung cấp dịch vụ. Đây là sự chuyển từ số hóa cái đang có sang tạo ra cái mới trên nền tảng số. Từ Chính phủ điện tử sang Chính phủ số cũng làm thay đổi vai trò của Nhà nước. Sự xuất hiện của khái niệm Chính phủ số phản ánh một bước tiến sâu hơn trong nhận thức về quản trị nhà nước. Chính phủ số không chỉ là số hóa thủ tục hành chính mà là Nhà nước vận hành dựa trên dữ liệu, ra quyết định dựa trên bằng chứng, phục vụ người dân một cách chủ động và cá thể hóa. Điều này cũng đặt ra yêu cầu mới đối với Bộ, từ cơ quan quản lý kỹ thuật trở thành cơ quan kiến tạo thể chế và năng lực số quốc gia.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá: “5 năm qua là quá trình hình thành một hệ quy chiếu phát triển mới cho Bộ và cho ngành Khoa học và Công nghệ thông qua các khái niệm mới, cách tiếp cận mới và vai trò mới. Năm 2025, năm tổng kết giai đoạn này, không chỉ là một mốc thời gian mà là một bước chuyển về chất trong nhận thức và tư duy phát triển. Từ đây, nhiệm vụ của chúng ta không chỉ là nói đúng khái niệm mà phải biến các khái niệm đó thành năng lực thực tế, kết quả cụ thể và những giá trị có thể đo lường được cho đất nước”.

Hợp nhất để bứt phá

Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ năm 2025, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương cho biết, từ tháng 3/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tiến hành hợp nhất để hình thành Bộ Khoa học và Công nghệ mới hội tụ đầy đủ các trụ cột khoa học - công nghệ - đổi mới sáng tạo - chuyển đổi số (S.T.I.D) với hệ giá trị cốt lõi “Tiên phong - Sáng tạo - Đột phá - Tận tụy - Trung dũng - Nghĩa tình” và phương châm hành động “Làm gương - Kỷ cương - Trọng tâm - Bứt phá”.

Sau khi hợp nhất, Bộ Khoa học và Công nghệ đã kiện toàn, sắp xếp lại các đơn vị trực thuộc, giảm mạnh số lượng đầu mối từ 74 xuống còn 41 đơn vị trực thuộc, giảm 45% tổng số đơn vị trực thuộc Bộ.

Năm 2025 là năm đầu tiên ngành Khoa học và Công nghệ triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia dưới sự lãnh đạo trực tiếp, thống nhất ở cấp cao nhất của hệ thống chính trị - Tổng Bí thư trực tiếp làm Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương.

Triển khai Nghị quyết 57, công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế trong ngành Khoa học và Công nghệ đã có bước chuyển căn bản: Từ quản lý sang kiến tạo, dẫn dắt. Thể chế là đột phá của đột phá, là điều kiện tiên quyết để khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực tăng trưởng thực chất.

Chỉ trong vòng 10 tháng sau hợp nhất, Bộ đã tham mưu Chính phủ, trình Quốc hội ban hành 10 Luật và 1 Nghị quyết. Bên cạnh đó, Bộ đã tham mưu, trình Chính phủ ban hành 23 Nghị định, 16 Nghị quyết, 41 Quyết định, 1 Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ; Bộ cũng ban hành 50 Thông tư để hướng dẫn thi hành, kịp thời tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ chế, chính sách, tạo hành lang pháp lý thuận lợi, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Về một số kết quả nổi bật khác, năm 2025, quy mô và hiệu quả kinh tế của toàn ngành tiếp tục được mở rộng mạnh mẽ: Doanh thu đạt gần 5,5 triệu tỷ đồng, tăng 25% so với cùng kỳ; đóng góp ngân sách nhà nước đạt 115 nghìn tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ; đóng góp trực tiếp vào GDP đạt 1,4 triệu tỷ đồng, tăng 35% so với cùng kỳ.

Trong công tác khoa học và công nghệ, lần đầu tiên Việt Nam đã ban hành Danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược quốc gia; đưa vào vận hành Cổng sáng kiến quốc gia và Hệ thống quản lý trực tuyến các nhiệm vụ Khoa học và Công nghệ theo thời gian thực. Năm 2025, Việt Nam xếp hạng 44/139 quốc gia về Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu; Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam xếp hạng thứ 55/100 toàn cầu.

Năm 2025 cũng ghi dấu bước chuyển căn bản trong bức tranh chuyển đổi số quốc gia khi hạ tầng số, dữ liệu số, các cơ sở dữ liệu quốc gia và các nền tảng dùng chung được hình thành đồng bộ, tạo nền móng vững chắc cho quốc gia số. Chuyển đổi số đã góp phần quyết định vào việc tổ chức, vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Mô hình tăng trưởng mới dựa trên khoa học công nghệ

Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cho biết, xác lập mô hình tăng trưởng mới phải dựa trên việc thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số để tái cơ cấu nền tảng, đảm bảo phát triển nhanh và bền vững, tạo nên thành công 2 mục tiêu 100 năm với những quyết sách mang tính lịch sử ngay từ đầu năm.

Nhìn lại năm 2025, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng ghi nhận, biểu dương lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ, các cán bộ, công chức Bộ đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được cấp có thẩm quyền giao.

“Năm 2025, Bộ Khoa học và Công nghệ đã phát huy tốt vai trò đầu mối trong tổ chức triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”, Phó Thủ tướng khẳng định và chỉ rõ, khối lượng công việc được giao liên quan đến Nghị quyết 57 là rất lớn với 473 nhiệm vụ, Bộ đã hoàn thành cơ bản các nhiệm vụ được giao. Các nhiệm vụ còn lại đang được hoàn thiện theo kế hoạch.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cũng đưa ra nhận định, đóng góp của khoa học và công nghệ vào tăng trưởng kinh tế đã cải thiện nhưng chưa tạo ra sự bứt phá rõ nét; nhiều nhiệm vụ tại các Chương trình, Kế hoạch, Đề án triển khai còn chậm tiến độ, chất lượng chưa đáp ứng yêu cầu.

Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ, các bộ, ngành và địa phương tập trung thực hiện tốt 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm.

Thứ nhất, quán triệt sâu sắc ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2026; tiếp tục phát huy vai trò cơ quan Thường trực của Ban Chỉ đạo Chính phủ về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cùng Đề án 06; tăng cường công tác theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện các nhiệm vụ được giao; tổ chức sơ kết, tổng kết định kỳ để đánh giá kết quả, rút kinh nghiệm; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai. Bộ cần khẩn trương rà soát, xây dựng Chương trình công tác của Chính phủ năm 2026 triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, trong đó cập nhật kịp thời đầy đủ các nhiệm vụ giao của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm và Ban Chỉ đạo Trung ương giao; báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trước ngày 10/1/2026.

Thứ hai là khẩn trương đưa thể chế vào cuộc sống; ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành đầy đủ, kịp thời các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành các luật vừa được Quốc hội thông qua, hoàn thành chậm nhất trong quý I/2026. Các bên liên quan tiếp tục rà soát điều chỉnh, bổ sung cơ chế, chính sách để tháo gỡ điểm nghẽn, hướng đến đưa thể chế trở thành “lợi thế cạnh tranh” và kiến tạo phát triển để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Thứ ba là tập trung chỉ đạo những nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi, cần xác định cụ thể lộ trình những nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi cần tập trung và bố trí nguồn lực thực hiện phù hợp để đầu tư cho hạ tầng, dữ liệu, công nghệ chiến lược và nhân lực chất lượng cao; có cơ chế kiểm soát bảo đảm hiệu quả trong đầu tư thực hiện.

Năm 2026, Bộ Khoa học và Công nghệ cần tiếp tục tái cơ cấu lại các Chương trình Khoa học và Công nghệ quốc gia, tập trung nguồn lực (cả ngân sách và xã hội hóa) vào các lĩnh vực cốt lõi mà Việt Nam có tiềm năng bứt phá, đặc biệt là 6 nhóm sản phẩm công nghệ chiến lược đã được lựa chọn để triển khai ngay; phát huy các chính sách thu hút, đãi ngộ nhân tài, chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước tham gia các chương trình, dự án trọng điểm tại Việt Nam, phục vụ ngành công nghệ chiến lược, Phó Thủ tướng lưu ý.

Thứ tư là lấy doanh nghiệp làm trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia; tiếp tục thực hiện phương châm hỗ trợ, lấy doanh nghiệp là trung tâm. Nhà nước không làm thay, không bao cấp mà đóng vai trò kiến tạo môi trường, tạo bệ đỡ và chia sẻ rủi ro với doanh nghiệp. Cùng với đó, các bên liên quan triển khai hiệu quả Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ quốc gia, Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia; khuyến khích hình thành các viện nghiên cứu tư nhân, các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) của các doanh nghiệp trong và ngoài nước tại Việt Nam; đẩy mạnh mô hình doanh nghiệp khởi nguồn từ các trường đại học, viện nghiên cứu; tăng cường thúc đẩy hoạt động chuyển giao công nghệ cho doanh nghiệp Việt Nam.

Thứ năm là gắn kết chặt chẽ giữa khoa học công nghệ với chuyển đổi số và Đề án 06. Bộ Khoa học và Công nghệ cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an và các bộ, ngành liên quan để khai thác nguồn tài nguyên dữ liệu; cung cấp các giải pháp bảo mật, an toàn thông tin và các tiêu chuẩn kỹ thuật cho hạ tầng số quốc gia.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đặt trọn niềm tin vào đội ngũ trí thức, các nhà khoa học, thế hệ cán bộ, công chức, viên chức ngành Khoa học và Công nghệ trong việc thực hiện sứ mệnh quan trọng của ngành mình đối với tiến trình phát triển của đất nước.

Phát biểu đáp từ, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng một lần khẳng định hướng đi đúng trong một năm triển khai Nghị quyết 57. Bộ Khoa học và Công nghệ xác định, năm 2026 là năm tăng tốc triển khai Nghị quyết 57, chuyển mạnh từ xây dựng thể chế sang tạo kết quả thực chất, có thể đo đếm và làm rõ tác động đến tăng trưởng kinh tế và chất lượng cuộc sống của người dân.