Lào Cai: Nâng cao chất lượng công tác thanh tra, đáp ứng yêu cầu xây dựng chính quyền liêm chính

Năm 2025, trong bối cảnh tỉnh Lào Cai tập trung sắp xếp tổ chức bộ máy, triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp và thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội cuối nhiệm kỳ, công tác thanh tra tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong việc siết chặt kỷ cương, kỷ luật hành chính, phòng ngừa và xử lý vi phạm, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.

Bám sát chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và Thanh tra Chính phủ, ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai đã chủ động điều chỉnh phương thức hoạt động, tập trung vào các lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh sai phạm; đồng thời bảo đảm hoạt động thanh tra thông suốt, không gián đoạn trong điều kiện tổ chức bộ máy được sắp xếp, kiện toàn. Thực tiễn công tác thanh tra năm 2025 cho thấy, nhiều sai phạm về quản lý tài chính, tài sản công, đất đai, khoáng sản và đầu tư xây dựng đã được phát hiện, xử lý kịp thời, kỷ luật, kỷ cương hành chính từng bước được tăng cường, tạo nền tảng quan trọng để tỉnh Lào Cai bước vào giai đoạn phát triển mới, cụ thể

Tăng cường triển khai thanh tra có trọng tâm, trọng điểm, nâng cao chất lượng kết luận thanh tra, làm rõ trách nhiệm

Thực hiện chỉ đạo của Trung ương và yêu cầu quản lý nhà nước trong tình hình mới, công tác thanh tra trên địa bàn tỉnh Lào Cai năm 2025 tiếp tục được tăng cường theo hướng có trọng tâm, trọng điểm, khắc phục tình trạng dàn trải, hình thức. Trong năm, ngành Thanh tra tỉnh đã tập trung triển khai 28 cuộc thanh tra, bao gồm thanh tra theo kế hoạch và thanh tra đột xuất, bám sát yêu cầu thực tiễn và chỉ đạo của cấp có thẩm quyền. Nội dung thanh tra được lựa chọn có chọn lọc, tập trung vào các lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh vi phạm như quản lý tài chính – ngân sách, tài sản công, đất đai, khoáng sản, đầu tư xây dựng cơ bản và các dự án chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài.

Qua các cuộc thanh tra, Thanh tra tỉnh Lào Cai đã ban hành 26 kết luận thanh tra đối với 112 cơ quan, đơn vị. Các kết luận thanh tra cơ bản bảo đảm chất lượng, được xây dựng trên cơ sở tuân thủ chặt chẽ quy định pháp luật, phản ánh đúng bản chất vụ việc; chỉ rõ nội dung sai phạm, nguyên nhân và trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan, gắn trách nhiệm với người đứng đầu, hạn chế tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm. Điểm nổi bật là các kết luận thanh tra không chỉ dừng lại ở việc chỉ ra vi phạm, mà còn đề xuất các biện pháp chấn chỉnh, khắc phục cụ thể, có tính khả thi, phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng cơ quan, đơn vị. Qua đó, công tác thanh tra đã góp phần quan trọng nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên các lĩnh vực, siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, đồng thời phát huy vai trò phòng ngừa vi phạm từ sớm, từ xa.

Đẩy mạnh phát hiện và xử lý vi phạm về kinh tế, đất đai

Cùng với việc nâng cao chất lượng tổ chức các cuộc thanh tra, ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai tiếp tục đẩy mạnh phát hiện và xử lý các vi phạm về kinh tế, đất đai, coi đây là khâu then chốt trong việc siết chặt kỷ luật, kỷ cương quản lý nhà nước. Thông qua hoạt động thanh tra, năm 2025 đã phát hiện sai phạm về kinh tế với tổng số tiền 21.853,38 triệu đồng, vi phạm về đất đai với diện tích 8.069 m², tập trung chủ yếu trong các lĩnh vực quản lý tài chính – ngân sách, tài sản công, khai thác khoáng sản và đầu tư xây dựng cơ bản.

Trên cơ sở kết quả thanh tra, các kiến nghị xử lý được đưa ra kịp thời, rõ ràng và đúng quy định pháp luật, trong đó kiến nghị thu hồi nộp ngân sách nhà nước 20.094,44 triệu đồng, kiến nghị xử lý khác về kinh tế 1.758,94 triệu đồng. Việc xử lý vi phạm được thực hiện theo hướng vừa bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, vừa góp phần chấn chỉnh công tác quản lý, phòng ngừa tái diễn sai phạm.

Cùng với xử lý về kinh tế, ngành Thanh tra đã kiến nghị xử phạt vi phạm hành chính đối với 08 đơn vị với tổng số tiền 2.352,70 triệu đồng; đồng thời chuyển 01 vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan điều tra theo đúng thẩm quyền. Thông qua sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan thanh tra với các cơ quan chức năng, dưới sự chỉ đạo của Thanh tra Chính phủ và cấp ủy, chính quyền địa phương, hiệu quả công tác phòng ngừa, phát hiện và xử lý vi phạm từng bước được nâng lên, góp phần củng cố kỷ cương, kỷ luật và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên địa bàn tỉnh.

Tăng cường theo dõi, đôn đốc thực hiện kết luận sau thanh tra

Xác định việc tổ chức thực hiện kết luận thanh tra là khâu quyết định hiệu quả của hoạt động thanh tra, ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai tiếp tục tăng cường công tác theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện các kết luận, kiến nghị sau thanh tra. Nhiều kiến nghị đã được các cơ quan, đơn vị nghiêm túc triển khai; tỷ lệ thu hồi đối với các khoản đã ban hành quyết định thu hồi đạt mức cao, qua đó góp phần siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính và hành chính trên địa bàn tỉnh.

Thông qua việc theo dõi thực hiện kết luận thanh tra, nhiều hạn chế, bất cập trong công tác quản lý tài chính, tài sản công, đầu tư xây dựng cơ bản, quản lý đất đai và khoáng sản tiếp tục được làm rõ, kịp thời chấn chỉnh, khắc phục, góp phần phòng ngừa tái diễn vi phạm. Công tác thanh tra vì vậy không chỉ dừng lại ở việc phát hiện, xử lý sai phạm cụ thể, mà còn phát huy vai trò cảnh báo, rút kinh nghiệm chung trong công tác quản lý nhà nước.

Các kết luận thanh tra ngày càng trở thành căn cứ quan trọng để các cấp, các ngành rà soát, hoàn thiện quy trình quản lý, tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu, siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, từ đó nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên các lĩnh vực.

Góp phần phòng ngừa tham nhũng, lãng phí từ sớm, từ xa

Kết quả công tác thanh tra năm 2025 tiếp tục khẳng định vai trò ngày càng rõ nét của thanh tra trong phòng ngừa tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, không chỉ thông qua việc phát hiện, xử lý các vi phạm cụ thể, mà còn thông qua cảnh báo sớm, chấn chỉnh kịp thời và rút kinh nghiệm chung trong công tác quản lý nhà nước. Qua thanh tra, nhiều nguy cơ tiềm ẩn dẫn đến thất thoát, lãng phí ngân sách nhà nước đã được nhận diện và ngăn chặn ngay từ đầu, góp phần hạn chế vi phạm phát sinh và lan rộng. Việc xử lý nghiêm các sai phạm, đồng thời chỉ rõ nguyên nhân, trách nhiệm và giải pháp khắc phục, đã tạo hiệu ứng răn đe, phòng ngừa tích cực; qua đó củng cố niềm tin của Nhân dân đối với công tác quản lý, điều hành của chính quyền địa phương, góp phần xây dựng nền hành chính kỷ cương, minh bạch, liêm chính.

Đẩy mạnh phối hợp giữa các cơ quan trong xử lý vi phạm

Trong quá trình triển khai thanh tra và tổ chức thực hiện các kết luận sau thanh tra, sự phối hợp giữa cơ quan thanh tra với các cơ quan chức năng, đặc biệt là các cơ quan trong khối nội chính, tiếp tục được tăng cường theo hướng chặt chẽ, đồng bộ và hiệu quả. Việc trao đổi thông tin, thống nhất phương án xử lý được thực hiện kịp thời, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả xử lý vi phạm. Đáng chú ý, các vụ việc có dấu hiệu tội phạm đã được chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra đúng thẩm quyền, đúng quy định, dưới sự chỉ đạo thống nhất của Thanh tra Chính phủ và cấp ủy, chính quyền địa phương. Cách làm này không chỉ bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, mà còn nâng cao tính răn đe, phòng ngừa chung, góp phần giữ vững kỷ cương, kỷ luật và hiệu lực quản lý nhà nước trên địa bàn tỉnh.

Từ kết quả công tác thanh tra năm 2025 và yêu cầu đặt ra trong giai đoạn mới, công tác thanh tra trên địa bàn tỉnh Lào Cai cần tiếp tục được đổi mới mạnh mẽ, triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp sau:

Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc các chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; triển khai hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng, cụ thể hóa tinh thần đổi mới sáng tạo, phát triển nhanh và bền vững trong lĩnh vực thanh tra. Đối với tỉnh Lào Cai, cần coi công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, gắn chặt với xây dựng Đảng và xây dựng chính quyền liêm chính, kiến tạo, phục vụ Nhân dân.

Hai là, hướng tới phòng ngừa, kiến tạo và thúc đẩy phát triển. Mỗi cuộc thanh tra cần hướng tới mục tiêu kép: phát hiện sớm sai phạm để bảo vệ tài sản công, đồng thời kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho tổ chức, doanh nghiệp, người dân. Hoạt động thanh tra cần chuyển mạnh từ “xử lý vi phạm” sang “phòng ngừa từ sớm, từ xa”; kết hợp linh hoạt giữa thanh tra hành chính với thanh tra chuyên đề, giữa kiểm tra hiện trường với phân tích dữ liệu; tăng cường dự báo, cảnh báo sớm nguy cơ, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn. Thực hiện nhất quán phương châm: không có vùng cấm, không có ngoại lệ, nhưng cũng không cực đoan, hình thức.

Ba là, phát huy vai trò của thanh tra trong tổng kết thực tiễn, hoàn thiện thể chế, chính sách; tông qua kết quả thanh tra trên các lĩnh vực như đất đai, khoáng sản, đầu tư xây dựng, tài sản công, cần đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, kịp thời phát hiện “khoảng trống”, “kẽ hở” trong cơ chế, chính sách và tổ chức thực thi pháp luật; chủ động kiến nghị sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện thể chế. Đây là giá trị cốt lõi của hoạt động thanh tra trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, góp phần tháo gỡ điểm nghẽn, cải thiện môi trường đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh.

Bốn là, triển khai hiệu quả Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị; từng bước xây dựng, vận hành các cơ sở dữ liệu phục vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; kiểm soát tài sản, thu nhập; tăng cường kết nối, chia sẻ dữ liệu với các lĩnh vực đất đai, tài chính, đầu tư. Hướng tới thực hiện hoạt động thanh tra, giám sát, xử lý trên môi trường số, bảo đảm minh bạch, nhanh chóng, hiệu quả, tiết kiệm.

Năm là, xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra thật sự liêm chính, bản lĩnh, trí tuệ, tinh thông nghiệp vụ; có “tâm sáng, trí vững, nghiệp tinh, hành đúng”, dám bảo vệ cái đúng, đấu tranh với cái sai, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế khuyến khích, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; kịp thời khen thưởng người liêm chính, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, tạo môi trường công tác trong sạch, dân chủ, đoàn kết.

Sáu là, đẩy mạnh phối hợp giữa ngành Thanh tra với các sở, ngành, địa phương, đặc biệt là các cơ quan trong khối nội chính; bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất, hiệu quả trong phát hiện, xử lý vi phạm và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Các cấp ủy, chính quyền tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi để thanh tra thực sự trở thành công cụ trọng yếu trong xây dựng Nhà nước liêm chính, pháp quyền, kiến tạo phát triển trên địa bàn tỉnh.