Hội nghị triển khai công tác quyết toán và kiểm toán NSNN của các Bộ, cơ quan Trung ương
Ngày 12/12/2025, tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam, Bộ Tài chính phối hợp với Kiểm toán Nhà nước tổ chức Hội nghị Triển khai công tác quyết toán và kiểm toán ngân sách nhà nước của các Bộ, cơ quan trung ương theo Luật Ngân sách nhà nước năm 2025. Hội nghị thu hút sự quan tâm tham dự của 250 đại biểu đến từ Bộ Tài chính, Kiểm toán Nhà nước và các Bộ, cơ quan Trung ương.
Ông Chu Đức Lam, Vụ trưởng Vụ Tài chính – Kinh tế ngành (Bộ Tài chính)
phát biểu tại Hội nghị
Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Chu Đức Lam, Vụ trưởng Vụ Tài chính – Kinh tế ngành (Bộ Tài chính) cho biết, Luật Ngân sách Nhà nước số 89/2025/QH15 đã được Quốc hội thông qua ngày 25/6/2025 với nhiều nội dung được sửa đổi bổ sung quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quyết toán và kiểm toán NSNN của các Bộ và cơ quan Trung ương.
Hội nghị này được tổ chức nhằm giúp công tác quyết toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2025 của các Bộ, cơ quan Trung ương được triển khai đồng bộ, kịp thời, làm cơ sở để Bộ Tài chính rà soát, tổng hợp, lập báo cáo quyết toán NSNN trình Chính phủ và đảm bảo thời hạn Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán báo cáo quyết toán NSNN trước khi trình Quốc hội xem xét, phê chuẩn.
Hội nghị tập trung phổ biến, cập nhật một số điểm mới trong quy trình nghiệp vụ lập, xét duyệt, thẩm định và tổng hợp quyết toán NSNN; trao đổi các khó khăn, vướng mắc thường gặp trong quản lý, phân bổ, sử dụng ngân sách; chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, các phương pháp để nâng cao hiệu quả công tác quyết toán ngân sách hằng năm của các Bộ, cơ quan Trung ương; trao đổi về công tác tổ chức kiểm toán việc quản lý sử dụng ngân sách nhà nước và báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước của các Bộ, cơ quan trung ương trong bối cảnh mới.
“Tôi hi vọng Hội nghị này sẽ góp phần giúp các Bộ, cơ quan trung ương kịp thời cập nhật nắm các quy định của Luật NSNN năm 2025, từ đó triển khai công tác quyết toán ngân sách nhà nước hằng năm được kịp thời và hiệu quả”, ông Chu Đức Lam bày tỏ.
Ông Lê Đình Thăng, Kiểm toán trưởng, Kiểm toán Nhà nước chuyên ngành II
phát biểu tại Hội nghị
Theo ông Lê Đình Thăng, Kiểm toán trưởng, Kiểm toán Nhà nước chuyên ngành II, đây là lần đầu tiên hội nghị “ba bên” được tổ chức, giữa đơn vị phân phối tài chính, kiểm toán và đơn vị sử dụng, quản lý NSNN. Đại diện Kiểm toán Nhà nước mong muốn hoạt động này sẽ được tổ chức thường niên góp phần giúp các đơn vị liên quan thảo luận, thống nhất các vấn đề trong quá trình thực thi các quy định của pháp luật liên quan đến báo cáo quyết toán trình Quốc hội. Luật NSNN 2025 đã thay đổi kéo theo lịch biểu ngân sách thay đổi, lịch biểu kiểm toán cũng phải thay đổi để phù hợp. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Tài chính, Kiểm toán Nhà nước và các Bộ, cơ quan trung ương. Hội nghị cũng là cơ hội để các đại biểu cùng nhau trao đổi, bàn luận, đưa ra những khó khăn, vướng mắc thường gặp trong thực tiễn, nhất là trong quá trình quyết toán, kiểm toán quyết toán. “Mục tiêu chung là làm thế nào để đảm bảo hiệu quả nhất trong quá trình quản lý tài chính ngân sách quốc gia, đồng thời thể hiện được một cách tốt nhất trách nhiệm giải trình tài chính quốc gia”, ông Lê Đình Thăng nhấn mạnh.
Rút ngắn thời hạn và trình tự quyết toán ngân sách
Cập nhật một số quy định liên quan đến công tác xét duyệt, tổng hợp báo cáo quyêt toán NSNN của các Bộ, cơ quan Trung ương theo Luật NSNN năm 2025, bà Vũ Thị Hải Yến, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính – Kinh tế ngành cho biết, Luật NSNN năm 2025 đã sửa đổi, bổ sung một số quy định về chuyển nguồn, yêu cầu quyết toán NSNN, xét duyệt và thẩm định quyết toán NSNN, về thời hạn và trình tự quyết toán NSNN, NSĐP, xử lý kết dư ngân sách.
Trong đó, về xét duyệt quyết toán NSNN, Luật NSNN năm 2025 sửa đổi, bổ sung quy định trách nhiệm của đơn vị dự toán ngân sách cấp trên trực tiếp xét duyệt quyết toán đối với đơn vị sử dụng ngân sách trực thuộc. Quy định này nhằm tăng cường phân cấp, làm rõ trách nhiệm của các đơn vị dự toán ngân sách, khắc phục tình trạng chồng chéo trong việc xét duyệt quyết toán, rút ngắn thời gian tổng hợp quyết toán.
Về thẩm định quyết toán của cơ quan tài chính các cấp, Luật NSNN 2025 đã bỏ quy định về xét duyệt/thẩm định quyết toán của cơ quan tài chính các cấp và thay bằng kiểm tra, tổng hợp quyết toán NSNN đơn vị dự toán cấp I; kiểm tra về tính đầy đủ, khớp đúng giữa các số liệu quyết toán với xác nhận của Kho bạc Nhà nước đối với đơn vị dự toán cấp I đồng thời là đơn vị sử dụng ngân sách. Đồng thời quy định nội dung kiểm tra quyết toán NSNN của đơn vị dự toán cấp I để tăng cường trách nhiệm của thủ trưởng đơn vị dự toán cấp I, rút ngắn thời gian tổng hợp quyết toán NSNN.
Về xét duyệt và tổng hợp quyết toán, Luật NSNN năm 2025 bổ sung quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và cơ quan khác ở trung ương, thủ trưởng đơn vị dự toán ngân sách về trách nhiệm giải trình liên quan đến lập, phân bổ, điều hành và quyết toán NSNN khi được yêu cầu.
Luật NSNN năm 2025 cũng đã bổ sung các nhiệm vụ chi được chuyển nguồn nhằm đảm bảo phù hợp với yêu cầu thực tiễn; đảm bảo nguồn lực thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, chính sách ưu tiên phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số theo Nghị quyết của Đảng, Luật Dự trữ quốc gia, phù hợp với chi viện trợ cho nước ngoài theo cam kết, hiệp định.
Trong quá trình quyết toán NSNN, Luật NSNN năm 2025 đã bỏ thủ tục thẩm định quyết toán của cơ quan tài chính cấp trên đối với ngân sách cấp dưới trực tiếp ở địa phương.
Ông Nguyễn Trường Thắng, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính
(Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tham gia ý kiến tại Hội nghị
Một nội dung đáng chú ý khác tại Luật NSNN năm 2025 là việc rút ngắn thời hạn và trình tự quyết toán NSĐP, NSNN. Theo Luật NSNN năm 2025, các đơn vị dự toán cấp I thuộc NSTW lập báo cáo quyết toán thu, chi ngân sách thuộc phạm vi quản lý gửi về Bộ Tài chính, Kiểm toán Nhà nước trước ngày 5/7 năm sau (hiện hành 1/10), rút ngắn hơn 2 tháng so với Luật NSNN năm 2015.
Luật NSNN 2025 và Nghị định của Chính phủ không quy định thời hạn gửi báo cáo quyết toán của các đơn vị sử dụng ngân sách. Các bộ, cơ quan Trung ương quy định thời hạn các đơn vị sử dụng ngân sách gửi Báo cáo quyết toán cho phù hợp với thực tế các đơn vị thuộc phạm vi quản lý, đảm bảo thời gian lập, tổng hợp Báo cáo quyết toán của bộ, cơ quan Trung ương gửi Bộ Tài chính, Kiểm toán Nhà nước trước ngày 05/7 năm sau.
UBND cấp tỉnh gửi Bộ Tài chính, Kiểm toán Nhà nước báo cáo quyết toán NSĐP đã được Hội đồng Nhân dân tỉnh phê chuẩn trước ngày 5/7 năm sau, rút ngắn gần 6 tháng so với quy định của Luật NSNN năm 2015.
Bộ Tài chính tổng hợp, lập báo cáo quyết toán NSNN trình Chính phủ và gửi Kiểm toán Nhà nước chậm nhất ngày 15/8 năm sau (hiện hành chậm nhất là 14 tháng), rút ngắn hơn 6 tháng so với quy định của Luật NSNN năm 2015.
Các đơn vị cần khẩn trương triển khai công tác quyết toán năm 2025
Tại Hội nghị, các báo cáo tham luận đều đánh giá hệ thống văn bản quy định, hướng dẫn công tác quyết toán NSNN ngày càng được hoàn thiện đầy đủ, rõ ràng, tạo thuận lợi cho công tác quyết toán NSNN.
Theo ông Nguyễn Trường Thắng, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), Luật NSNN năm 2025 và các văn bản hướng dẫn đã chuẩn hóa quy trình, hồ sơ và thời hạn lập quyết toán, tăng cường tính công khai, trách nhiệm giải trình, tạo thuận lợi cho các đơn vị trong quá trình thực hiện. Luật NSNN năm 2025 cũng yêu cầu báo cáo quyết toán phải được kiểm tra, thẩm định chặt chẽ; đồng thời, Kiểm toán Nhà nước tăng cường kiểm toán các Bộ, ngành. Điều này giúp các đơn vị nâng cao kỷ cương tài chính, chủ động hoàn thiện hồ sơ ngay từ đầu.
Theo bà Tào Thị Kim Vân, Phó Vụ trưởng, Vụ Kế hoạch, Tài chính và Quản lý doanh nghiệp, Bộ Công Thương, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng và quyết toán NSNN ngày càng đồng bộ, từ Luật NSNN đến các Nghị định, Thông tư hướng dẫn. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng giúp các đơn vị triển khai thực hiện quyết toán đúng quy trình, thống nhất và minh bạch.
Theo quy định mới, công tác quyết toán được rút ngắn thời hạn thực hiện cũng đặt ra yêu cầu các đơn vị cần khẩn trương thực hiện nội dung này. Để đảm bảo công tác xét duyệt quyết toán được triển khai đồng bộ, thống nhất, đại diện Bộ Công Thương đề nghị Bộ Tài chính sớm ban hành các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn cụ thể công tác xét duyệt quyết toán ngân sách cuối năm; quy định rõ quy trình xét duyệt quyết toán từ cấp đơn vị dự toán đến cấp tổng hợp tại Bộ, ngành; xác định trách nhiệm cụ thể của từng chủ thể trong từng khâu; chia sẻ dữ liệu giữa các đơn vị để vừa đảm bảo bảo mật, vừa đảm bảo khai thác được dữ liệu khi cần.
Các đại biểu tham dự Hội nghị
Đối với Kiểm toán Nhà nước, đại diện Bộ Công Thương kiến nghị nghiên cứu thực hiện lồng ghép kiểm toán chi tiết tại các đơn vị với kiểm toán tổng hợp quyết toán ngân sách của Bộ. Việc lồng ghép này sẽ có “tác dụng kép”, vừa góp phần giảm thời gian chuẩn bị hồ sơ, tài liệu giải trình của đơn vị dự toán cấp I; vừa giúp Kiểm toán Nhà nước khai thác tối đa kết quả kiểm toán chi tiết, tiết kiệm thời gian và nguồn lực cho những nội dung trọng tâm, trọng điểm.
Về phía Kho bạc Nhà nước (KBNN), bà Nguyễn Hồng Nhung, Phó Trưởng ban Kế toán Nhà nước, KBNN (Bộ Tài chính), việc rút ngắn quy trình, thời gian quyết toán NSNN tại Luật NSNN 2025 đòi hỏi các Bộ, cơ quan trung ương, địa phương, đơn vị sử dụng ngân sách khẩn trương có kế hoạch, biện pháp tổ chức triển khai thực hiện. Đặc biệt đối với NSNN cấp xã và các đơn vị trực tiếp sử dụng ngân sách sẽ phải triển khai ngay công tác quyết toán năm 2025 sau khi kết thúc thời gian khóa sổ năm 2025 (ngày 31/1/2026).
Đại diện KBNN đề nghị các Bộ, cơ quan trung ương, địa phương nắm rõ quy trình, thời hạn quyết toán NSNN và chủ động triển khai thực hiện. Cơ quan tài chính các cấp và đơn vị dự toán cấp trên cần phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế, kho bạc nhà nước trong công tác quyết toán NSNN, đảm bảo đúng thời hạn quy định.
Theo quy định của Luật NSNN năm 2025, số liệu hạch toán, kế toán trên hệ thống TABMIS trở thành căn cứ quan trọng để kiểm tra, đối chiếu số liệu quyết toán NSNN của các Bộ, cơ quan trung ương và rà soát quyết toán NSĐP. Để rút ngắn thời gian quyết toán NSNN, các Bộ, cơ quan trung ương, địa phương, đơn vị sử dụng ngân sách phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với KBNN nơi giao dịch để kiểm tra, rà soát và điều chỉnh số liệu đảm bảo chính xác, đúng quy định.
Đại diện Bộ Tài chính; Kiểm toán Nhà nước điều hành phần thảo luận tại Hội nghị
Theo ông Phan Trường Giang, Phó Kiểm toán trưởng, Kiểm toán Nhà nước chuyên ngành II, công tác kiểm toán quản lý, sử dụng và báo cáo quyết toán ngân sách các Bộ, cơ quan trung ương ngày càng quan trọng. Áp lực về thời gian, chuyển đổi số mạnh mẽ đã và đang đặt ra yêu cầu phải có giải pháp tổ chức kiểm toán trong bối cảnh mới. Để công tác kiểm toán quản lý, sử dụng và báo cáo quyết toán ngân sách các Bộ, cơ quan Trung ương ngày càng hiệu quả và minh bạch hơn, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị Bộ Tài chính, các Bộ, ngành tiếp tục hoàn thiện quy trình lập – giao – điều chỉnh dự toán theo hướng công khai, minh bạch, dựa trên phân tích và gắn với kết quả đầu ra; đẩy mạnh công khai dữ liệu ngân sách, sử dụng chuẩn dữ liệu mở; rút ngắn thời gian lập, phê duyệt báo cáo quyêt toán và gửi kịp thời cho Kiểm toán Nhà nước theo đúng quy định của Luật NSNN 2025; tăng cường kiểm tra, kiểm soát nội bộ; chuẩn hóa và đồng bộ dữ liệu ngân sách giữa các hệ thống quản lý tài chính – kế toán và hệ thống kho bạc, tạo nền tảng cho kiểm toán dựa trên dữ liệu.
Cũng tại Hội nghị, đại diện Lãnh đạo Vụ Tài chính – Kinh tế ngành (Bộ Tài chính), Kiểm toán Nhà nước chuyên ngành II (Kiểm toán Nhà nước) đã trực tiếp giải đáp nhiều câu hỏi của các đại biểu tham dự liên quan đến công tác quyết toán NSNN theo quy định của Luật NSNN năm 2025.
HP
