Ngày 28/3, tại Hà Nội, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học: “Cơ sở lý luận và thực tiễn về tổ chức, hoạt động của hệ thống chính trị Lào và Việt Nam”.
Tham dự và đồng chủ trì Hội thảo có: PGS.TS Lê Quốc Lý, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; PGS Samut thong Som Pa Nit, Phó Giám đốc Học viện Chính trị và Hành chính quốc gia Lào; PGS.TS Lê Văn Lợi, Vụ trưởng Vụ Quản lý khoa học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
PGS.TS Lê Quốc Lý trình bày đề dẫn Hội thảo - ảnh: HM
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, PGS.TS Lê Quốc Lý cho biết: Việc hoàn thiện hệ thống chính trị luôn là một nhiệm vụ lớn và vô cùng quan trọng của mỗi một quốc gia, dân tộc. Trong thời gian qua, cả Lào và Việt Nam đều thực hiện công cuộc đổi mới, trong đó lấy phát triển kinh tế là trọng tâm, xây dựng Đảng là then chốt, từng bước đổi mới hệ thống chính trị, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, tiến hành xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Quá trình xây dựng, đổi mới hệ thống chính trị ở cả hai nước đã đạt được những kết quả quan trọng.
Tại Việt Nam, hệ thống chính trị ngày càng có sự phân định rõ ràng hơn chức năng và thẩm quyền giữa các bộ phận cấu thành. Sự lãnh đạo của Đảng, phạm vi và thẩm quyền của Nhà nước; sự giám sát, phản biện của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội ngày càng được xác định rõ ràng, cụ thể hơn. Theo đó, tổ chức bộ máy hệ thống chính trị cũng được kiện toàn ngày càng hợp lý. Tổ chức bộ máy của các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội được sắp xếp, tổ chức lại theo hướng tinh giản, hiệu lực, hiệu quả.
Theo Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, đối với hệ thống chính trị Lào, Việt Nam có thể tìm hiểu và học hỏi từ cách thức tổ chức hệ thống chính trị, đặc biệt là kinh nghiệm về sự nhất thể hóa các vị trí chủ chốt của Đảng và Nhà nước; sự phân định chức năng, quyền lực giữa Đảng và Nhà nước; sự phân cấp quản lý giữa Trung ương và địa phương; sự phân định ranh giới giữa công tác cán bộ của Đảng với việc bầu cử, bổ nhiệm, tuyển chọn cán bộ nhà nước; sự tinh gọn của tổ chức bộ máy hệ thống chính trị và khả năng tạo dựng sự đồng thuận, nhất trí trong Đảng, Nhà nước và giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân.
Nhất trí với đề dẫn Hội thảo, PGS Samut thong Som Pa Nit đánh giá, đây là cơ hội để các nhà khoa học hai Học viện cùng nhau trao đổi những kinh nghiệm, bài học quý báu trong nghiên cứu quá trình vận hành của hệ thống chính trị hai nước.
Các đại biểu tham luận tại hội thảo - ảnh: HM
Tham luận về “Mối quan hệ và cơ chế vận hành của hệ thống chính trị Lào, kinh nghiệm nhất thể hóa các vị trí chủ chốt giữa Đảng và Nhà nước”, PGS Samut thong Som Pa Nit nêu ý kiến, thực tế hiện nay tại các nước đều có hệ thống chính trị và hành chính đặc thù riêng. Vì thế tổ chức bộ máy nhà nước cũng như các tổ chức trong hệ thống chính trị và hành chính của mỗi nước đều có sự khác biệt tùy thuộc vào điều kiện làm việc, đặc điểm và môi trường sống của mỗi nước. Mô hình, tổ chức bộ máy của Nhà nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào có đặc thù riêng, theo mô hình kiêm nhiệm của cán bộ lãnh đạo quản lý chủ chốt, vừa lãnh đạo cơ quan của đảng, vừa đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước. Thời gian qua, mô hình này đã phát huy vai trò, giành được nhiều thắng lợi to lớn, góp phần thúc đẩy phát triển đất nước.
PGS Samut thong Som Pa Nit cho rằng, các tổ chức hệ thống chính trị là động lực chung nhằm phát huy quyền làm chủ của nhân dân, sức mạnh của Đảng, Nhà nước, toàn quân, toàn dân, sự phối hợp chặt chẽ nhằm thúc đẩy đổi mới kinh tế - xã hội Lào.
Để thực hiện thành công hệ thống chính trị Lào, trong đó có việc nhất thể hóa các vị trí chủ chốt giữa Đảng và Nhà nước, các cơ quan trong hệ thống chính trị phải thực hiện đúng chức năng của mình. Đồng thời, toàn hệ thống chính trị cần có sự thống nhất về tư tưởng, hành động dưới sự lãnh đạo của Đảng, tuân thủ nghiêm chính sách pháp luật; xác định rõ chức năng lãnh đạo của Đảng, chức năng quản lý Nhà nước, từ đó sắp xếp lại, tổ chức bộ máy theo hướng gọn nhẹ, hiệu lực, hiệu quả.
Tại Hội thảo, các đại biểu nhất trí cho rằng, hệ thống chính trị Lào và Việt Nam đã có thay đổi, thích ứng và đáp ứng được những yêu cầu, đòi hỏi mới của sự phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, yêu cầu hội nhập khu vực và quốc tế; khẳng định được vai trò của mình trong quá trình hội nhập và phát triển. Tuy nhiên, hệ thống chính trị hai nước còn có những hạn chế, bất cập cần phải được nhận diện và có giải pháp khắc phục.
Các đại biểu đã cùng phân tích làm rõ cơ sở khoa học của việc đổi mới, lựa chọn mô hình hệ thống chính trị; thảo luận làm rõ phạm vi, chức năng, thẩm quyền và mối quan hệ của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội; làm rõ cơ chế kiểm soát quyền lực của hệ thống chính trị một đảng cộng sản cầm quyền; đánh giá thực tiễn đổi mới hệ thống chính trị Lào và Việt Nam trong thời qua./.