Khuất phục đất cằn
Năm 2017, anh Nguyễn Tú Tài thầu lại khoảng 3ha đất nông nghiệp tại thôn Hướng Nghĩa để trồng cây ăn quả kết hợp với chăn nuôi vịt, gà, cá. Đây vốn là cánh đồng từng bị bỏ hoang do chất đất xấu, nhiễm chua phèn.
Khi quyết định thầu lại để nuôi chí làm giàu từ hai bàn tay trắng, anh Tài có cảm giác như mình đang “đánh bạc với trời”, bởi tỷ lệ thành công không cao. Hơn nữa anh còn biết trước đó, đã có nhiều người thầu lại để làm mô hình VAC, thậm chí có người đã đổ vào mảnh đất này tiền tỷ, tuy nhiên làm ăn không hiệu quả nên phải bỏ cuộc.
Với lợi thế bản thân sinh ra và lớn ở vùng quê Văn Giang, tỉnh Hưng Yên - một vùng đất chuyên canh cây cảnh và cây ăn quả nên ít nhiều anh Tài cũng có kiến thức, kinh nghiệm và kĩ thuật chăm sóc cây ăn quả.
 |
| Anh Tài giới thiệu về quy trình ủ, bón các loại phân cấp dinh dưỡng cho ổi, trong đó có thành phần vải vụn nghiền nhỏ có chức năng giữ nước và dinh dưỡng. |
Anh đã chọn giống ổi Đài Loan để canh tác trên vùng đất cằn cỗi này. Thời điểm đó, anh trồng hơn 4.000 gốc. Qua một thời gian canh tác, cây ổi phát triển kém, chết dần, chết mòn hơn 80% diện tích, do chất đất nơi đây pha cát, bị nhiễm chua phèn nặng.
Với vốn kiến thức về trồng trọt sẵn có của mình, anhTài đã cải tạo lại đất trồng, giúp đất tơi xốp hơn. Anh rải vôi bột kín khắp vườn, tiếp đến dùng máy cày cày xới đất lên, sâu khoảng 40cm; để đất hả hơi khoảng 10 ngày thì tiếp tục rải 1 lớp vôi bột mỏng, chế phẩm Trichoderma và phân hữu cơ.
Sau khi hoàn thành các công đoạn trên, anh đưa cây giống vào trồng. Đợt đó, anh trồng lại 1.000 gốc ổi. “Rất vui là cây ổi phát triển tốt, tỉ lệ sống cao”, anh Tài nhớ lại.
 |
| Phân bón cho cây 100% là gốc hữu cơ khiến cây chắc khỏe, cho ra quả quanh năm. |
Giải bài toán dinh dưỡng cho đất
Dẫn chúng tôi đi tham quan vườn ổi, anh Tài cho biết, làm mới được đất vườn nhưng anh nhận thấy ở mảnh đất đầy khắc nghiệt này mùa nắng thì đất nóng, giữ nước kém; mưa thì nước trôi, không ngấm vào đất nên đất luôn thiếu độ ẩm. Vì vậy, để giải quyết được tình trạng này, anh đã dành nhiều ngày công đi thu gom rơm, rạ và cỏ bổi đem về cho vào gốc cây với mục đích giữ nước, bước đầu đã cho tác dụng.
Tuy nhiên, trong quá trình áp dụng phương pháp này vào vườn cây, anh phát hiện nhiều cây ổi hay bị bệnh nấm mốc, gây hại cho cây trồng. Lúc đó, trong đầu anh luôn đau đáu bài toán: “Làm thế nào để đất luôn giữ ẩm, cây phát triển tốt, không bị dịch bệnh?”.
Sau nhiều đêm trằn trọc thức giấc, suy nghĩ, anh đã tự sáng kiến phương pháp giữ ẩm cho cây trồng theo cách riêng biệt của mình.
Anh dùng vải vụn phế liệu, xin lại ở một số cơ sở may mặc, đem về trộn lẫn với đất cùng phân hữu cơ ủ vào các gốc cây, trên bề mặt anh rải thêm 1 lớp vải vụn. Và rồi, một kết quả mĩ mãn đã hiện hữu trên mô hình.
“Việc trộn lẫn vải vụn với đất, cùng phân hữu cơ tự nhiên cho vào các gốc ổi đã đem lại kết quả khả quan; đất giữ ẩm lâu hơn, giúp cây trồng phát triển tốt. Với mùa nắng nóng như hiện nay, khoảng 15 ngày mới phải tưới 1 lần, còn mùa đông thì hầu như không phải tưới”, anh Tài nói.
Cũng theo anh Tài, ngoài những ưu điểm đó, áp dụng phương pháp này còn giúp chất dinh dưỡng từ phân bón hữu cơ được lưu lại trong đất lâu hơn, không bị rửa trôi. Bài toán khó đã thực sự được anh Tài tìm ra lời giải hiệu quả.
 |
| Trang trại cho thu hoạch hàng trăm triệu mỗi năm nhờ những sáng kiến khác biệt của chủ trang trại Nguyễn Tú Tài. |
Sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm
Anh Tài cho biết, hiện trang trại có hơn 1.000 cây ổi đã cho thu hoạch quả rộ; 300 cây bưởi da xanh đang bói quả và 4.000 cây bưởi giống để phục vụ cho những ai có nhu cầu.
Trang trại nói không với việc sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật nên sản phẩm luôn đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng. Do đó, được thương lái thu mua tận vườn; đầu ra không bao giờ bị “bế tắc”, nhiều lúc nguồn cung không đủ cầu.
Theo tính toán, với diện tích khoảng 3 ha, kết hợp trồng trọt với chăn nuôi, mỗi năm anh Tài thu nhập hơn 300 triệu đồng sau khi đã trừ chi phí, tạo công ăn việc làm thường xuyên cho 6 lao động địa phương.
“Toàn bộ diện tích vườn được chăm bón bằng phân bón hữu cơ. Ngoài ra, cỏ vườn cũng được làm bằng phương pháp thủ công, chứ không dùng thuốc trừ cỏ”, anh Tài cho hay.
Hỏi về nguồn phân bón hữu cơ mà trang trại đang sử dụng, anh Tài không ngại ngần chia sẻ: “Tôi ngâm đỗ tương, cá, trứng vịt với chế phẩm Trichoderma, mỗi loại 1 thùng; ngâm trong vòng 6 tháng thì đem ra tưới kết hợp cho cây”.
Ngoài ra, anh còn dùng vỏ trứng gà, vịt rải quanh gốc cây ổi. Theo anh, vỏ trứng có nhiều can xi, giúp cây có thêm chất dinh dưỡng để nuôi quả nên quả đẹp mã, chất lượng ngon.
Cầm quả ổi trên tay, anh Tài bật mí: Để quả ổi tụ hội đầy đủ hương vị, đạt chuẩn chất lượng thì nên thu hoạch quả chín trong khoảng thời gian từ 5-6h sáng. Thời gian còn lại trong ngày nên hạn chế thu hoạch.
“Thời gian tới, tôi sẽ áp dụng một quy trình chăm sóc ổi mới, thử nghiệm trên khoảng 20% diện tích. Đây là quy trình mà tôi tự mày mò, nghiên cứu. Trong quá trình chăm sóc, tôi sẽ ghi lại chi tiết nhật kí chăm sóc từng ngày cho đến khi được thu hoạch. Nếu chất lượng ổi thơm ngon hơn hiện tại, thì tôi sẵn sàng phổ biến lại quy trình chăm sóc cho mọi người” - anh Tài chia sẻ.
Hiện nay, ngoài việc tập trung phát triển trang trại, anh Tài cũng tích cực giao lưu với các nhà vườn khác trong tỉnh; hướng dẫn kĩ thuật, tặng cây giống cho những ai có nhu cầu.
Không những thế, anh còn tự bỏ tiền túi cải tạo lại hệ thống kênh mương, sửa sang cống nước ngoài ruộng lúa để bà con trong thôn cùng hưởng lợi.
Trao đổi về mô hình trang trại của anh Nguyễn Tú Tài, đồng chí Nguyễn Đình Dũng, Bí thư Đảng ủy xã Minh Thuận, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định cho biết: “Trang trại cây ăn quả của anh Tài vốn là cánh đồng chân ruộng cao khó canh tác của địa phương. Hơn nữa ở đây là chân đất pha cát, nhiễm chua nên chất đất xấu rất khó giữ nước, trồng cấy hay bị chuột bọ, đã có một thời gian nơi đây bị bỏ hoang. Tuy nhiên, bằng sự sáng tạo và kinh nghiệm làm trang trại, anh Tài đã biến vùng đất cằn cỗi ngày nào nay cho thu hoạch hàng trăm triệu mỗi năm… Từ sự thành công của mình, anh Tài rất chịu khó chia sẻ kinh nghiệm cho mọi người, nhất là sáng kiến dùng vải vụn pha trộn để giữ ẩm và giữ dinh dưỡng trong đất. Chúng tôi mong muốn sáng kiến của anh Nguyễn Tú Tài ngày càng được nhân rộng, nhất là ở các địa phương đất đai bạc màu, khô cằn, khó canh tác.. bởi thực tế cho thấy, sáng kiến này có tính khả dụng rất cao” - Bí thư Đảng ủy xã Minh Thuận nói./.