Bước chuyển trong xây dựng nông thôn mới ở một huyện vùng cao

Diện mạo nông thôn vùng cao khởi sắc

Đó là những cảm nhận rõ nét nhất của chúng tôi khi tìm hiểu về quá trình triển khai xây dựng NTM ở huyện Quỳnh Nhai trong những năm qua. Với phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng”, Chương trình Mục tiêu Quốc gia về xây dựng NTM được triển khai thực hiện tại Quỳnh Nhai đã đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần làm thay đổi diện mạo nông nghiệp, nông thôn và nâng cao đời sống đồng bào các dân tộc trên địa bàn huyện. Theo đó, vai trò làm chủ của người dân địa phương đã luôn được cấp uỷ, chính quyền các cấp chú trọng phát huy gắn với việc bảo đảm yêu cầu công khai, minh bạch, dân chủ trong xây dựng NTM. Tại các thôn, bản, 100% các khoản đóng góp, quyền lợi, nghĩa vụ của nhân dân luôn được thông báo công khai, rõ ràng; đồng thời, vai trò của Chi bộ và Ban quản lý thôn, bản cũng được phát huy tối đa. Các tổ chức đoàn thể chính trị xã hội ở địa phương như Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh... đã tổ chức thực hiện hàng nghìn buổi tuyên truyền để giáo dục, vận động đoàn viên, hội viên tham gia tích cực vào quá trình xây dựng NTM.

Là một trong những xã đầu tiên của huyện Quỳnh Nhai “về đích” NTM song ít ai biết, năm 2010, khi bắt đầu triển khai Chương trình Mục tiêu Quốc gia về xây dựng NTM, xã Chiềng Bằng mới đạt 6 tiêu chí, 15/39 chỉ tiêu về xây dựng NTM. Phát huy sức mạnh tổng hợp, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc xã Chiềng Bằng đã luôn đoàn kết, sáng tạo, khắc phục khó khăn, từng bước hoàn thiện các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới. Đến nay, xã đã đạt 19/19 tiêu chí, 39/39 chỉ tiêu về xây dựng nông thôn mới; thu nhập bình quân 22 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống 10,9%. Toàn xã hiện đang có 11 hợp tác xã thủy sản với 174 thành viên, phát triển 966 lồng cá; hơn 100 hộ kinh doanh dịch vụ; 97,46% số lao động có việc làm thường xuyên. Triển khai xây dựng NTM, xã Chiềng Bằng đã được đầu tư hơn 16 tỷ 880 triệu đồng để xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng... Tính đến đầu năm 2017, toàn xã đã có trên 55 km đường nội bản, ngõ xóm được bê tông hóa; kiên cố hóa hơn 9,6 km kênh mương; trên 90% số hộ được dùng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; trên 97% số hộ được sử dụng điện; có 20/24 bản văn hóa; 76% số hộ đạt gia đình văn hóa; 100% các cơ quan, đơn vị đạt tiêu chuẩn an toàn về an ninh, trật tự... Ông Lò Văn Thân ở xã Chiềng Bằng vui vẻ cho biết: “Nhờ xây dựng NTM nên đời sống người dân trong bản đã có nhiều đổi thay to lớn. Nhiều gia đình trong bản đã có thu nhập cao nhờ biết nuôi cá lồng; đường nội bản, liên bản được bê tông đã tạo điều kiện thuận lợi cho sinh hoạt, phát triển sản xuất của người dân; bọn trẻ cũng có thêm điều kiện để đến trường...”.

Tìm hiểu được biết, cùng với xã Chiềng Bằng, quá trình xây dựng NTM đã và đang tạo nhiều chuyển biến tích cực tại nhiều thôn, bản vùng cao của huyện miền núi Quỳnh Nhai. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục gắn với biểu dương, nhân rộng những cách làm hay, những giải pháp sáng tạo nên việc xây dựng NTM ở Quỳnh Nhai đã thực sự đi vào cuộc sống; trở thành phong trào thi đua sôi nổi, lan tỏa rộng khắp trên cơ sở đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng thực tế của bà con tại từng địa phương.

Thiết thực góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương

Theo đồng chí Đặng Ngọc Hậu, Chủ tịch UBND huyện Quỳnh Nhai, tính đến tháng 10/2017, huyện đã có có 7/11 xã đạt tiêu chí bưu điện; 3/11 xã đạt tiêu chí môi trường; 10/11 xã đạt tiêu chí an ninh, trật tự xã hội; 8/11 xã đạt tiêu chí văn hóa; 11/11 xã lao động có việc làm thường xuyên, chiếm tỷ lệ trên 45%. Tỷ lệ lao động qua đào tạo là 13,3%. Tỷ lệ hộ nghèo trong toàn huyện năm 2016 giảm xuống 21,3%. Tính chung trong toàn huyện hiện có 3/11 xã đạt chuẩn NTM là Mường Giàng, Mường Chiên, Chiềng Bằng. 2 xã đạt từ 10 - 14 tiêu chí là Chiềng Ơn, Pá Ma Pha Khinh. 6 xã đạt khá từ 6 - 9 tiêu chí... Quá trình triển khai xây dựng NTM đã thực sự tạo ra những động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển mọi mặt của các địa phương trong toàn huyện.

Đặc biệt, với phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng”, trong xây dựng NTM, cấp uỷ, chính quyền các cấp ở Quỳnh Nhai đã luôn chú trọng tạo điều kiện cho người dân phát triển sản xuất, qua đó giúp tăng thêm thu nhập và nâng cao đời sống của bà con. Theo đó, sau khi triển khai thí điểm có hiệu quả, Quỳnh Nhai đã hỗ trợ nhân rộng nhiều mô hình sản xuất trọng điểm như nuôi cá lồng; chăn nuôi trâu bò sinh sản; nuôi gà mía lai; phát triển cây ăn quả có giá trị kinh tế... Hiện tại Quỳnh Nhai đang thực hiện việc hỗ trợ lồng cá cho các HTX nuôi thủy sản; hỗ trợ mô hình nuôi gà lai mía cho 9 xã, mô hình trồng cây ăn quả cho 1 xã với tổng kinh phí 1 tỷ đồng. Huyện cũng tiến hành cấp giống bò cái sinh sản địa phương cho trên 1.000 hộ, với kinh phí thực hiện lên tới hàng tỷ đồng. Không chỉ có sức lan tỏa lớn, các mô hình này còn trực tiếp giúp người dân thay đổi thói quen sản xuất và giúp nâng cao thu nhập cho bà con.

Quá trình triển khai xây dựng NTM, việc từng bước hoàn thiện các tiêu chí tại nhiều địa phương đã tạo thuận lợi cho sự phát triển của kinh tế - xã hội ở các xã, bản ở Quỳnh Nhai. Chỉ tính riêng việc tập trung đầu tư mở rộng hệ thống thủy lợi đã trực tiếp thúc đẩy sản xuất nông nghiệp trên toàn huyện. Đã có 7 xã đạt tiêu chí về thuỷ lợi là: Mường Giàng, Mường Chiên, Pá Ma Pha Khinh, Mường Sại, Chiềng Khoang, Chiềng Bằng, Chiềng Ơn. Toàn huyện có 146 công trình thủy lợi do các xã quản lý. Hoàn thành công trình kênh thoát lũ tại các điểm tái định cư Co Líu – Lọng Mấc, xã Mường Giôn. Trên cơ sở đó, đến nay, 11/11 xã ở huyện Quỳnh Nhai đều có hình thức tổ chức sản xuất là hợp tác xã nông nghiệp, thủy sản. Các hợp tác xã hầu hết mới thành lập, trong đó có 29 hợp tác xã thủy sản, gồm 308 thành viên với 1.680 lồng cá bước đầu sản xuất ổn định.

Có thể thấy, việc xây dựng NTM ở huyện Quỳnh Nhai thực sự đã đi sâu vào ý thức của mỗi người dân. Trong quá trình thực hiện, các cấp, các ngành luôn phát huy vai trò làm chủ của người dân, được nhân dân đồng tình ủng hộ, sẵn sàng góp tiền, hiến đất, chung tay xây dựng quê hương. Người dân phấn khởi, cống hiến công sức đã góp phần tạo ra nhiều chuyển biến tích cực. Phát huy những kết quả đã đạt được trong xây dựng NTM, thời gian tới Quỳnh Nhai sẽ tiếp tục phát huy tiềm năng, thế mạnh của địa phương để đẩy mạnh sản xuất, nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống của người dân; huy động tối đa các nguồn lực xã hội và thực hiện tốt việc lồng ghép các chương trình, dự án trên địa bàn để đầu tư xây dựng NTM. Đồng thời, tăng cường công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư trong xây dựng NTM; chỉ đạo các xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM tiếp tục giữ vững, nâng cao chất lượng các tiêu chí; trọng tâm là tiếp tục nâng cao chất lượng mọi mặt đời sống của người dân./.