Tăng cường chống hạn hán, xâm nhập mặn

Theo Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai, do ảnh hưởng của hạn hán, xâm nhập mặn, đã có trên 2 triệu người bị ảnh hưởng, 500.000 hộ dân thiếu nước sạch, 280.000 ha lúa và hoa màu bị thiệt hại, 38.889 ha cây công nghiệp bị thiệt hại (lần đầu tiên nông nghiệp tăng trưởng âm 0,18% trong 6 tháng đầu năm 2016); thiệt hại về kinh tế trên 15.700 tỷ đồng.

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn Quốc gia, hiện tượng ENSO được dự báo có khả năng sẽ chuyển sang trạng thái El Nino từ tháng 11/2018 đến những tháng đầu năm 2019. Theo đó, tổng lượng mưa từ tháng 11 năm 2018 đến tháng 4 năm 2019 trên cả nước phổ biến ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm. Đặc biệt ở khu vực Trung bộ, Tây Nguyên và Nam bộ thiếu hụt từ 20-50% so với trung bình nhiều năm; cảnh báo thiếu hụt lượng mưa ngay trong mùa mưa năm 2018. Dòng chảy sông, suối ở khu vực Bắc bộ, Bắc Trung bộ, Tây Nguyên và Nam bộ thấp hơn trung bình nhiều năm từ 10-30%, Nam Trung bộ thấp hơn trung bình nhiều năm từ 30-60%, riêng tại các tỉnh Khánh Hoà và Ninh Thuận có nguy cơ thiếu hụt trên 70%.

Thực tế, ở các khu vực Nam Trung bộ, Đông Nam bộ và một số tỉnh Bắc Trung bộ từ đầu năm 2018 đến nay, lượng mưa đã bị thiếu hụt so với trung bình nhiều năm. Dung tích trữ nước các hồ chứa thuỷ lợi của một số tỉnh đạt thấp. Một số hồ chứa thuỷ điện tham gia bổ sung nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp cũng có dung tích trữ thấp, dưới 30%.

Để chủ động phòng chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai đề nghị UBND, Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các tỉnh, thành phố theo dõi chặt chẽ thông tin dự báo khí tượng, thuỷ văn để chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn. Chỉ đạo vận hành tích hồ chứa hợp lý, bảo đảm nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và cấp nước dân sinh, đồng thời phải bảo đảm an toàn tuyệt đối đập, hồ chứa nước.

Thường xuyên kiểm kê nguồn nước trong công trình thuỷ lợi, thực hiện các giải pháp sử dụng nước tiết kiệm ngay từ đầu mùa khô, có kế hoạch phân phối nước hợp lý để bảo đảm sử dụng hiệu quả cho cả mùa khô năm 2018-2019. Khi xảy ra hạn hán, thiếu hụt nước, phải ưu tiên cung cấp đầy đủ nước cho dân sinh, chăn nuôi và cây trồng lâu năm. Tổ chức xây dựng, rà soát kế hoạch phòng chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn với các kịch bản về nguồn nước có khả năng xảy ra để sẵn sàng triển khai các giải pháp ứng phó, nhất là phương án cấp nước phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân 2018-2019. Xem xét điều chỉnh cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với tình hình thiếu nước.

Tăng cường tổ chức nạo vét kênh mương, cửa lấy nước để khơi thông dòng chảy, đắp đập tạm ngăn mặn, lắp đặt các trạm bơm dã chiến để chủ động vận hành, tận dụng mọi nguồn nước, tránh thất thoát, lãng phí để phục vụ tốt sản xuất, dân sinh; thực hiện các giải pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho lúa và cây trồng cạn. Tăng cường thông tin, tuyên truyền về hình hình nguồn nước, xâm nhập mặn tới người dân để nâng cao ý thức trong việc sử dụng nước tiết kiệm. Vận động nhân dân phối hợp với các đơn vị quản lý, khai thác công trình thuỷ lợi tranh thủ lấy, trữ nước và sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trên cơ sở thông tin nhận định, dự báo khí tượng, thuỷ văn, tổ chức giám sát, dự báo xâm nhập mặn, nguồn nước. Chỉ đạo xây dựng kế hoạch sử dụng nước hợp lý, thường xuyên cung cấp thông tin, kịp thời cảnh báo cho các địa phương và cơ quan liên quan để triển khai các giải pháp phòng chống hạn hán, thiếu nước, cơ quan liên quan để triển khai các giải pháp phòng chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, điều chỉnh kế hoạch gieo trồng phù hợp với tình hình nguồn nước. Chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện các giải pháp phòng chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, bảo đảm ổn định đời sống dân sinh và hiệu quả sản xuất. Chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các địa phương thống nhất kế hoạch điều tiết các hồ chứa thuỷ điện trên các lưu vực sông để phục vụ thuỷ lợi, bảo đảm cho sản xuất và dân sinh khi hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn xảy ra. Tổ chức hướng dẫn, phổ biến kinh nghiệm tưới tiên tiến, tiết kiệm nước, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả để các địa phương, doanh nghiệp và người dân áp dụng. Hướng dẫn kỹ thuật thâm canh lúa theo hướng sử dụng tiết kiệm nước để đối phó hiệu quả với tình trạng hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn. Phối hợp với các cơ quan truyền thông thường xuyên phổ biến trên các phương tiện thông tin đại chúng các thông tin liên quan đến tình hình nguồn nước, hạn hán, xâm nhập mặn hướng dẫn sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả,…/.