(ĐCSVN) - Chương trình MTQG NS và VSMT nông thôn được triển khai tại tỉnh Quảng Trị từ năm 1999 và đã thực hiện qua 2 giai đoạn (1999-2005; 2006-2010). Hiện nay đang tiếp tục triển khai Chương trình giai đoạn 3: 2011-2015.
Quảng Trị là một trong những tỉnh nghèo của cả nước, kinh tế đang còn gặp nhiều khó khăn, trong khi đó nhu cầu sử dụng nước sạch, hợp vệ sinh của người dân lại rất cao, đặc biệt chủ yếu rơi vào đồng bào vùng dân tộc thiểu số, các xã bãi ngang, ven biển. Vì nguồn vốn còn ít, nên địa phương chủ yếu ưu tiên xây dựng trường lớp cho học sinh vùng còn gặp khó khăn, làm hạn chế xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh.
 |
|
Quảng Trị hưởng ứng Tuần lễ quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn 2014 |
Năm 2013 toàn tỉnh Quảng Trị đã xây dựng và nâng cấp sửa chữa nhiều công trình cấp nước cho các vùng khan hiếm nước, vùng thường xuyên ngập lụt và vùng có nguồn nước bị ô nhiễm. Cụ thể, đã hoàn thành 6 công trình cấp nước tập trung, nghiệm thu và đưa vào sử dụng. Đưa vào sử dụng 10 công trình cấp nước sinh hoạt và nhà tiêu hợp vệ sinh cho 4 Trạm y tế trên địa bàn nông thôn tỉnh; Đưa vào sử dụng 4 công trình cấp nước sinh hoạt và nhà tiêu hợp vệ sinh cho 4 Trạm y tế trên địa bàn nông thôn tỉnh. Hoàn thành 80% khối lượng công tác Quy hoạch cấp nước sinh hoạt và VSMT nông thôn tỉnh Quảng Trị giai đoạn đến năm 2020. Tổ chức triển khai xây dựng và bàn giao sử dụng 113 nhà tiêu hợp vệ sinh tại 9 xã trong 2 huyện của tỉnh.
Bên cạnh đó, mặc dù kinh phí truyền thông được bố trí từ nguồn vốn Sự nghiệp của Chương trình chiếm tỷ lệ nhỏ, nhưng qua công tác truyền thông đã thực hiện, từ hiệu quả của các công trình mang lại, bước đầu đã nâng cao được nhận thức cho người dân nông thôn về NS và VSMT. Các công trình cấp nước tập trung sau khi hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng, địa phương hưởng lợi thành lập các Ban quản lý công trình; Ban quản lý có trách nhiệm quản lý vận hành và bảo dưỡng công trình, kinh phí hoạt động của công trình được huy động từ trong dân bằng cách thu tiền sử dụng nước từ các hộ hưởng lợi. Nhờ có nguồn vốn vay tín dụng mà trong năm nay nhiều hộ gia đình đã xây dựng được các công trình vệ sinh và công trình cấp nước sinh hoạt.
 |
|
Người dân Quảng Trị sử dụng nguồn nước sạch |
Qua đó, đến cuối năm 2013, Chương trình MTQG NS và VSMT nông thôn Quảng Trị đã đạt được các chỉ tiêu sau: 84,09% số dân nông thôn sử dụng nước hợp vệ sinh, 64,2% số người nghèo được sử dụng nước hợp vệ sinh, 37,94% số dân nông thôn sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn Kỹ thuật quốc gia, 63,38% hộ gia đình có nhà tiêu hợp vệ sinh, 87,1% trường học có nước và nhà tiêu hợp vệ sinh, 97,44% trạm y tế xã có nước hợp vệ sinh, 48,11% hộ gia đình có chuồng trại chăn nuôi gia súc hợp vệ sinh, tỷ lệ hiện trạng hoạt động của các công trình cấp nước tập trung: Bền vững 28,37%, trung bình 38,17%, kém hiệu quả 16,25%, không hoạt động 17,21%.
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, Chương trình MTQG NS và VSMT nông thôn Quảng Trị còn gặp phải những hạn chế: Tập quán sinh hoạt của nhân dân nông thôn có một số vùng còn quá lạc hậu, trình độ dân trí thấp, việc huy động vốn trong dân để xây dựng công trình còn nhiều khó khăn. Các mô hình hố xí hợp vệ sinh, chuồng trại chăn nuôi hợp vệ sinh, các loại hình cấp nước nhỏ lẻ, Ngân sách chỉ hỗ trợ 70% dự toán được duyệt cho các hộ gia đình nghèo, 35% dự toán được duyệt cho các gia đình cận nghèo là quá ít để các đối tượng này tham gia chương trình, làm ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu đề ra. Nguồn vốn đầu tư hàng năm chưa đáp ứng nhu cầu, nên đa số các công trình đều thiếu vốn dẫn đến xây dựng công trình kéo dài, chậm phát huy hiệu quả. Sau khi nhận bàn giao, một số chính quyền địa phương cơ sở thiếu quan tâm chỉ đạo, quản lý điều hành, các tổ quản lý công trình có thành lập nhưng ở một số địa phương tổ quản lý hoạt động hiệu quả còn thấp...
Trong năm 2014, Chương trình MTQG NS và VSMT nông thôn tại Quảng Trị được bố trí hơn 17 tỷ đồng nhằm hỗ trợ xây dựng một số công trình tập trung về nước sạch, mô hình xử lý nước sạch, nhà tiêu hợp vệ sinh cho người dân ở vùng núi, dân tộc, bãi ngang ven biển. Qua đó, tạo điều kiện cho Quảng Trị triển khai thực hiện thắng lợi mục tiêu Chương trình MTQG NS và VSMT nông thôn giai đoạn 2012 - 2015 theo nội dung Quyết định số 366/QĐ-TTg ngày 31/3/2012 của Thủ tướng Chính phủ.