Đó là chia sẻ của bà Nguyễn Phương Nga, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam với phóng viên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam trước thềm Xuân mới Nhâm Dần 2022.
 |
| Đồng chí Nguyễn Phương Nga, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam. |
Phóng viên: Đề nghị bà cho biết những thành tựu nổi bật của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam trong năm 2021 vừa qua?
Bà Nguyễn Phương Nga: Năm 2021, mặc dù chịu tác động không nhỏ của đại dịch COVID-19, song với phương châm “chủ động, linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả”, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam đã tiếp tục điều chỉnh phương thức thực hiện các hoạt động đối ngoại nhân dân và đạt được một số kết quả nổi bật. Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và các tổ chức thành viên đã tích cực, chủ động chuyển đổi nhiều hoạt động sang hình thức trực tuyến, hay trực tiếp kết hợp trực tuyến, bất cứ khi nào có thể thực hiện được. Nhờ đó, chúng ta đã có thể duy trì được liên hệ với bạn bè quốc tế. Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam đã thực hiện khoảng 245 hoạt động, trong đó bao gồm 141 hoạt động trực tiếp và 104 hoạt động trực tuyến. Thêm vào đó, những sự kiện lớn cũng được chúng ta tổ chức rất suôn sẻ. Chính vì vậy, các hoạt động hòa bình, đoàn kết, hữu nghị không chỉ bảo đảm về số lượng mà chất lượng cũng được nâng cao, góp phần thúc đẩy tình đoàn kết và hợp tác giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân các nước; thể hiện vai trò, trách nhiệm của Việt Nam trong cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hòa bình, tiến bộ xã hội và phát triển bền vững; đóng góp cho công cuộc xây dựng đất nước, trong đó có chủ trương chung của Đảng và Nhà nước về “ngoại giao vắc-xin”. Sự chủ động thích ứng của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam còn mang lại hiệu quả cao trong việc duy trì quan hệ với các đối tác truyền thống cũng như mở rộng mạng lưới đối tác mới.
Công tác phi chính phủ nước ngoài được Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam thực hiện hiệu quả với vai trò là Cơ quan Thường trực của Ủy ban Công tác về các tổ chức phi chính phủ nước ngoài. Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam đã chủ động, tích cực hỗ trợ, chia sẻ thông tin và đồng hành cùng các tổ chức phi chính phủ nước ngoài triển khai hoạt động; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tham gia Ủy ban và các cơ quan, địa phương liên quan trong công tác quản lý, công tác cấp Giấy đăng ký, triển khai các hoạt động của Ủy ban; bảo đảm chia sẻ thông tin kịp thời, đầy đủ, đáp ứng yêu cầu công tác quản lý hoạt động và vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài; chủ động nghiên cứu, điều chỉnh kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn cho phù hợp tình hình hiện nay.
Công tác tham mưu, nghiên cứu có những bước phát triển vượt bậc trong năm 2021 với các báo cáo có chất lượng ngày càng được nâng cao, cung cấp cho Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các cơ quan liên quan nhiều thông tin và kiến nghị có giá trị. Công tác theo dõi tin tức, nghiên cứu tình hình quốc tế được thực hiện đều đặn, thường xuyên, bước đầu được tổng hợp một cách có hệ thống, xây dựng cơ sở dữ liệu thông tin thuận lợi cho việc theo dõi và đánh giá tình hình, từ đó nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại nhân dân của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam.
Công tác thông tin, tuyên truyền đối ngoại được tăng cường, nâng cao hiệu quả thông qua việc đa dạng hóa các cơ quan truyền thông; các hoạt động hòa bình, đoàn kết, hữu nghị, bản tin tuần và các kênh thông tin khác của hệ thống Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam.
Công tác nội bộ, củng cố tổ chức, đào tạo cán bộ tiếp tục được củng cố, tăng cường hiệu quả theo hướng “thống nhất” ở cả cấp Trung ương và địa phương; việc phát hiện, bồi dưỡng, bổ nhiệm cán bộ, đặc biệt ở Cơ quan Thường trực được thực hiện có hiệu quả theo hướng “đúng người, đúng việc”.
 |
| Đại hội thành lập Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam – Ma-rốc ra mắt Ban chấp hành Hội và bầu ông Phan Tâm, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, giữ chức Chủ tịch Hội khóa I (2021 – 2026). |
Phóng viên: Đại hội lần thứ XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam đã đề ra những chủ trương lớn trong công tác đối ngoại nói chung. Đề nghị bà cho biết những chủ trương đó đặt ra những yêu cầu, nhiệm vụ như thế nào đối với công tác đối ngoại nhân dân trong thời gian tới?
Đồng chí Nguyễn Phương Nga: Đại hội lần thứ XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam và đặc biệt nhất là Hội nghị Đối ngoại Toàn quốc với bài phát biểu chỉ đạo rất quan trọng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nêu rất rõ nhiệm vụ của đối ngoại trong tình hình mới, từ đó cũng đặt ra những yêu cầu rất mới đối với đối ngoại nhân dân.
Trước hết, đó là tăng cường nhận thức về vai trò của đối ngoại nhân dân trong tình hình mới với tư cách là một trụ cột của nền ngoại giao Việt Nam toàn diện và hiện đại. Phải xác định được rõ đối ngoại nhân dân làm nhiệm vụ gì? Và phải làm thế nào để đối ngoại nhân dân thực sự trở thành một trụ cột? Điều đó đòi hỏi chúng ta phải thay đổi tư duy một cách mạnh mẽ để xác định được rõ vị trí của đối ngoại nhân dân trong nền ngoại giao Việt Nam.
Ở đây, chúng tôi muốn nhấn mạnh yêu cầu tiên phong của đối ngoại nhân dân trong việc tạo lập và xây dựng nền tảng đồng thuận của xã hội đối với đường lối ngoại của Đảng và Nhà nước ta; tức là xây dựng nền tảng xã hội thuận lợi và tích cực cho việc xây đắp mối quan hệ giữa các quốc gia. Muốn làm được việc này thì đối ngoại nhân dân, thứ nhất là phải có nội dung sâu sắc. Thứ hai là phải làm sao để tiếp cận được rộng nhất đến các giai tầng trong xã hội. Thứ ba, hình thức phải phong phú và sinh động thì mới lôi cuốn và hấp dẫn. Thứ tư, trong bối cảnh thế giới đang chuyển đổi rất nhanh và công nghệ thông tin phát triển rất mạnh mẽ, thì những hình thức cũ sẽ khó trở nên lôi cuốn được nhiều người tham gia. Vì vậy, đối ngoại nhân dân cũng cần tham gia tích cực vào chuyển đổi số và để làm sao có thể thu hút được giới trẻ bởi tương lai của quan hệ giữa Việt Nam với các nước là phụ thuộc nhiều vào lớp trẻ. Thứ năm, là cách thức tiếp cận và huy động nguồn lực đối với đối ngoại nhân dân. Chúng ta xác định đối ngoại nhân dân là nhiệm vụ của toàn hệ thống chính trị. Chính vì vậy, chúng ta phải hướng tới nhiều hơn tới doanh nghiệp, vừa huy động nguồn lực, vừa huy động tri thức, kinh nghiệm và mạng lưới đối tác của doanh nghiệp trên thế giới, thông qua tất cả kênh để làm đối ngoại nhân dân. Đó chính là sức mạnh của đối ngoại nhân dân - huy động tổng thể tất cả sức mạnh trong xã hội để hỗ trợ cho đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, giải quyết được những vướng mắc, bất đồng hay những điểm không thuận trong quan hệ giữa Việt Nam với các nước khác để tạo đà cho quan hệ giữa Việt Nam với các đối tác đi vào chiều sâu, phát triển ổn định, bền vững với mục tiêu chung, cuối cùng là thực hiện được nhiệm vụ của đối ngoại là duy trì môi trường hòa bình, ổn định, huy động nguồn lực quốc tế và nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam.
Phóng viên: Đại dịch COVID-19 vẫn đang diễn biến phức tạp, vậy trong thời gian tới, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam sẽ có những giải pháp cụ thể ra sao để biến “nguy” thành “cơ”, thưa bà?
Bà Nguyễn Phương Nga: Đại dịch COVID-19 đã khiến chúng ta thay đổi rất nhiều, thay đổi cả về phương thức hoạt động lẫn phương thức chúng ta tiếp cận với đối tác, nhưng một điều quan trọng hơn rất nhiều là đại dịch COVID-19 đã giúp chúng ta thay đổi về tư duy. Chúng ta đang cần nhìn nhận thế giới dưới góc nhìn hoàn toàn mới, cả về phương thức tập hợp lực lượng, cả về phương thức xử lý thông tin. Đại dịch cũng cho thấy những thách thức an ninh phi truyền thống trở thành thách thức lớn đối với cuộc sống nói chung, an ninh con người, đe dọa tất cả các quốc gia. Vậy phải chăng những ưu tiên của chúng ta bây giờ cũng cần tập trung vào việc huy động đoàn kết quốc tế, huy động nguồn lực quốc tế để cùng hợp tác, chung tay ứng phó với những thách thức chung như vậy. Thứ hai là thay đổi đối với tư duy của chúng ta về cách huy động nguồn lực trong xã hội. vấn đề là thách thức chung đòi hỏi nỗ lực chung. Nên cách chúng ta nhìn vào lực lượng nào để chúng ta cùng chung tay hợp tác cũng phải khác. Chúng ta không thể chỉ dựa vào lực lượng bạn bè truyền thống như trước kia mà phải mở rộng hơn nữa lực lượng. Ví dụ như đối tác mà Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam bây giờ hướng tới sẽ là các nhà doanh nghiệp, nhà khoa học, trí thức và đặc biệt nhất là lớp trẻ. Rồi hình thức mà chúng ta tập hợp lực lượng, huy động lực lượng tham gia công tác đối ngoại nhân dân cũng phải khác. Nếu như trước kia chúng ta chỉ bằng các hình thức truyền thống như: gặp gỡ, thư từ, thăm hỏi thì bây giờ chúng ta cần ứng dụng mạnh mẽ hơn công nghệ thông tin để tạo nên những hình thức hấp dẫn thì mới có thể lôi cuốn được lớp trẻ, có sức lan tỏa rộng lớn hơn. Hay là huy động nguồn lực để thực hiện công tác đối ngoại nhân dân cũng vậy, nếu như chỉ trông chờ vào nguồn lực được lấy từ các kênh chính thức thì sẽ không đầy đủ mà chúng ta phải huy động nguồn lực nhiều hơn từ các kênh khác trong xã hội. Tôi nghĩ rằng đại dịch COVID-19 đặt ra cho chúng ta nhiều thách thức mới, song cũng tạo cơ hội cho chúng ta đổi mới tư duy về phương thức hoạt động và cách thức tiếp cận để làm thế nào nâng cao hiệu quả hoạt động của công tác đối ngoại nhân dân.
Trên tinh thần như vậy, trong thời gian tới, đặc biệt là năm 2022, chúng tôi sẽ tập trung nỗ lực vào việc nâng cao chất lượng hoạt động của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và các tổ chức thành viên. Chất lượng về mặt nội dung, phương thức hoạt động, cũng như nâng cao năng lực của những người làm công tác đối ngoại nhân dân. Chúng tôi sẽ tập trung vào một số trọng tâm. Trước hết là hoạt động hòa bình đoàn kết hữu nghị, trong đó tập trung vào các đối tác quan trọng của chúng ta, trước hết là các nước láng giềng. Năm nay chúng ta có Năm Đoàn kết hữu nghị Việt Nam - Lào, Năm hữu nghị Việt Nam - Campuchia, kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Ấn Độ,… cùng nhiều hoạt động khác. Làm sao để các hoạt động này gắn một cách thiết thực nhất với các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong năm 2022. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng sẽ tập trung vào các hoạt động đối ngoại đa phương để phát huy hơn nữa vai trò của Việt Nam trong các thể chế, quan hệ nhân dân đa phương và một trong những sự kiện lớn nhất của năm nay sẽ là Đại hội lần thứ 22 của Hội đồng Hòa bình thế giới lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam. Chúng tôi cũng có những định hướng mới trong công tác vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài để huy động một cách hiệu quả nhất nguồn viện trợ phi chính phủ nước ngoài cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, nhất là giải quyết các vấn đề về an sinh xã hội, hỗ trợ các nhóm người yếu thế, để thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước là “không để ai bỏ lại phía sau”. Trong các công tác thông tin đối ngoại, công tác về người Việt Nam ở nước ngoài, công tác nghiên cứu tham mưu, năm nay cũng sẽ tập trung, chú trọng nâng cao chất lượng để có thể đóng góp hiệu quả nhất vào việc thông tin tới bạn bè quốc tế, bà con người Việt Nam ở nước ngoài về tình hình mọi mặt trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, để tranh thủ tình cảm, sự hỗ trợ của bạn bè quốc tế trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đồng thời làm sao để tăng cường hơn nữa chất lượng công tác tham mưu, xây dựng chính sách, đặc biệt là chính sách về đối ngoại nhân dân để góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
 |
| Khen thưởng các tổ chức, cá nhân trong các tổ chức phi chính phủ nước ngoài có đóng góp tích cực trong công tác đối ngoại năm 2021. |
Phóng viên: Theo bà, báo chí có vai trò như thế nào đối với công tác đối ngoại nhân dân và giải pháp để nâng cao hiệu quả của công tác thông tin tuyên truyền trong tình hình mới?
Bà Nguyễn Phương Nga: Báo chí có vai trò đặc biệt quan trọng đối với công tác đối ngoại nói chung và công tác đối ngoại nhân dân nói riêng. Báo chí là lực lượng nòng cốt, lực lượng chủ chốt của công tác thông tin tuyên truyền đối ngoại và đối tượng mà báo chí hướng tới vừa là nhân dân các nước trên thế giới rất rộng rãi, từ học giả, chính giới cho tới doanh nghiệp, giới trẻ,… mọi giai tầng trong xã hội. Báo chí cũng có một đối tượng rất quan trọng là phục vụ người dân trong nước. Nhiệm vụ của báo chí là qua thông tin để người dân trong nước và bạn bè quốc tế hiểu rõ về chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước ta, hiểu rõ được những bước phát triển của Việt Nam để truyền tải được bức tranh chân thực nhất, sống động nhất, thuyết phục nhất để tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè quốc tế đối với Việt Nam.
Với vai trò, sứ mệnh quan trọng như vậy, báo chí cũng có vai trò rất lớn, có yếu tố quyết định trong công tác tuyên truyền về các hoạt động đối ngoại nhân dân. Xuất phát từ hai phía. Một mặt, về phía các lực lượng làm đối ngoại nhân dân phải ý thức được tầm quan trọng của báo chí, từ đó tạo điều kiện cho báo chí tiếp cận được những thông tin một cách nhanh nhất để báo chí có thể chủ động, có kế hoạch tuyên truyền. Đồng thời, các cơ quan làm đối ngoại nhân dân cũng phải sử dụng hệ thống báo chí để truyền tải thông điệp về Việt Nam, về các hoạt động đối ngoại nhân dân đến bạn bè quốc tế, làm phong phú hơn bức tranh chung về hoạt động đối ngoại của Việt Nam, về đời sống quốc tế của Việt Nam.
Mặt khác, về phía các cơ quan báo chí, chúng tôi cũng rất trông đợi báo chí sẽ tiếp tục đổi mới mạnh mẽ. Thứ nhất là chủ động hơn trong việc thông tin về các hoạt động đối ngoại nhân dân. Tôi biết đôi khi chúng ta có nhiều ưu tiên, nhiều vấn đề thời sự, nên hoạt động đối ngoại nhân dân không phải là ưu tiên hàng đầu. Tuy nhiên, trong bối cảnh mới, khi đối ngoại nhân dân được coi là một trong ba trụ cột của nền ngoại giao Việt Nam thì thời lượng dành cho tin bài về đối ngoại nhân dân cũng cần được chú trọng quan tâm hơn và cũng nên đầu tư nhiều hơn cho các phóng viên được phân công đưa tin về các hoạt động đối ngoại nhân dân. Và các phóng viên làm công tác đối ngoại nhân dân cũng cần hiểu sâu, hiểu rõ hơn về đối ngoại nhân dân. Thứ hai là đối với bạn bè quốc tế, những thông tin hấp dẫn chính là những câu chuyện người thật việc thật, sinh động về chính cuộc sống thật. Và đây cũng chính là đặc thù của đối ngoại nhân dân. Nhiều nhân vật nổi tiếng, nhiều chính trị gia, hiện đã nghỉ công tác song họ chính là những người đặt nền móng cho quan hệ giữa Việt Nam với các nước và họ cũng chính là kho tàng quý giá để báo chí có thể khai thác khi thông tin về đối ngoại nhân dân. Tôi nghĩ đây là cơ sở tốt để thúc đẩy các cơ quan làm đối ngoại nhân dân với báo chí nhằm phản ánh được sinh động hơn, hấp dẫn hơn, toàn diện hơn truyền thống ngoại giao Việt Nam, văn hóa của Việt Nam thông qua các câu chuyện rất sinh động.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn bà!