1,86 triệu học sinh không có thiết bị để học tập
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT chia sẻ, hiện nay việc chuyển sang dạy học trực tuyến có thể nói không phải chỉ riêng có ở Việt Nam, đây là một việc mà cả thế giới phải làm. Đối với Việt Nam, ngành Giáo dục đã có kinh nghiệm, đã chuẩn bị trong đợt dịch trước và việc dạy trực tuyến cũng đã có từ các năm 2019 - 2020. Nhưng bước vào năm 2021 thì quy mô, tính chất thời gian là chưa từng có kinh nghiệm và tiền lệ.
“Phải nói nhiều nước phát triển khi chuyển sang dạy học trực tuyến toàn thời gian cũng không tránh khỏi những thách thức. Đối với Việt Nam, thầy và trò ứng phó với dịch bệnh chuyển sang dạy trực tuyến trong những điều kiện mà cả nước còn hết sức khó khăn. Đảng, Nhà nước và Chính phủ đã rất quan tâm đến chuyển đổi số quốc gia, đến phát triển hạ tầng công nghệ, nhưng mức độ của chúng ta còn có những khó khăn” - Bộ trưởng nói. Theo thống kê, hiện có 1,86 triệu học sinh không có bất kỳ thiết bị gì trong tay để học tập. Có gia đình 2-3 anh chị em mới có một điện thoại để học.
“Mong lãnh đạo các địa phương quan tâm đến các cháu không có thiết bị học trong tay, một phần các cháu đang dần dần bỏ học. Đó còn là vấn đề cấp bách hơn trước khi chúng ta đánh giá xem các cháu học được gì. Một số nơi thì việc học còn ở mức độ để duy trì cảm giác về học tập” - Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn bày tỏ.
Nhưng cũng có một điều đáng mừng là ở những vùng khó khăn hàng đầu ở khu vực Tây Bắc, các tỉnh miền núi phía Bắc thời gian vừa qua lại được học trực tiếp nhiều. Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, trong số hơn 20 tỉnh, thành đang học trực tuyến thì khu vực miền núi và trung du phía Bắc, các vùng địa hình chia cắt, rừng núi, khó khăn bậc nhất lại đang học trực tiếp.
 |
| Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn đăng đàn trả lời chất vấn. (Ảnh: NB) |
Việc học trực tuyến có ảnh hưởng đến chất lượng
Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Danh Tú (Kiên Giang) đánh giá chất lượng học trực tuyến như thế nào, nhất là đối với học sinh cấp tiểu học khối lớp đầu cấp, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng có hai thứ đánh giá: đánh giá việc triển khai dạy trực tuyến như thế nào, thực thi công việc ra sao; thứ hai là đánh giá chất lượng và hiệu quả việc dạy trực tuyến như thế nào. Đối với đánh giá việc thực thi thì Bộ GD&ĐT có theo dõi thường xuyên hằng ngày để nắm bắt diễn biến của các đơn vị, xem việc dạy đến đâu, tình hình giáo viên dạy như thế nào, tương tác ra sao, khó khăn như thế nào? Việc này được theo dõi thường xuyên.
Trong thời gian vừa qua, toàn ngành đã huy động và hỗ trợ được trên 140.000 thiết bị và trong tháng 11 khoảng trên 50.000 máy tính sẽ được chuyển phân phối đến các nơi. Thế nhưng để đánh giá kết quả, mức độ đạt được của dạy học trực tuyến, tuy Bộ GD&ĐT cũng có sơ bộ đánh giá, nhưng để đánh giá được đầy đủ cần phải có một điều tra, khảo sát. Khi các cháu quay lại trường phải có kiểm tra, đánh giá, lúc đấy chúng ta mới biết được một cách đầy đủ.
“Chắc chắn việc học trực tuyến là có những thách thức và có những ảnh hưởng đến chất lượng. Chúng ta không thể nói là chuyển sang học trực tuyến mà vẫn hoàn toàn chất lượng như là học trực tiếp thì điều đó hết sức khó” - Bộ trưởng bày tỏ.
Bộ trưởng cho biết thêm, trong Công văn 4808 Bộ GD&ĐT hướng dẫn các đơn vị bổ sung, củng cố kiến thức khi các cháu quay lại trường. Bộ có yêu cầu nhà trường khi học sinh quay trở lại trường, việc đầu tiên phải cho các em làm quen lại với trường học. Học cách tự phòng, chống dịch cho bản thân, làm quen lại với môi trường. Sau đó lấy lại tinh thần, tâm lý thư thái, rồi sau đó hãy bắt đầu, không nhồi nhét ngay và không “quẳng” ngay vào trong tay các em các loại phiếu khảo sát, các loại đánh giá. Việc đó về phương diện chuyên môn của giáo dục là chưa phù hợp.
Triển khai các biện pháp hỗ trợ theo nhóm, theo từng em cụ thể
Về giải pháp củng cố chất lượng trong nhóm học sinh sẽ quay trở lại trường, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết sẽ căn cứ vào các nội dung chương trình cốt lõi. Khi học sinh đã quay trở lại trường học trực tiếp thì cũng không bỏ việc học các bài giảng trên truyền hình và công cụ dạy học trực tuyến nếu đã có. Tránh tình trạng cực đoan đến lớp rồi thì bỏ hết, phải dùng làm công cụ hỗ trợ.
“Khi các em quay lại trường học, các giáo viên có trách nhiệm phải làm các đánh giá để xem các em học sinh trong lớp mức độ đến đâu để phân ra các nhóm. Trong một lớp khi quay trở lại học tập sẽ không còn là một lớp đồng đều như các lớp học trực tiếp từ đầu trước kia nữa. Có cháu thiết bị tốt, bố mẹ kèm tốt thì có thể tốt hơn, nhưng các cháu thiết bị phập phù, bố mẹ bận rộn quá có thể kém hơn. Cho nên lúc này việc triển khai các biện pháp hỗ trợ theo nhóm, theo từng em cụ thể, tăng cường các bài vào lúc này, việc triển khai phương pháp dạy học theo hướng cá thể hóa là một phương pháp rất phù hợp cho các lớp có nhiều trình độ".
Như vậy, cần một giải pháp rất tổng thể về phương diện chuyên môn, hỗ trợ về chuyên môn, về phương diện tăng cường trang thiết bị, về phương diện tư vấn tâm lý, hỗ trợ cần một giải pháp tổng thể. Nhưng trong đó, Bộ GD&ĐT đặc biệt lưu ý đến sự hỗ trợ của giáo viên cho các em có sự chênh lệch về kiến thức và kỹ năng sau một thời gian dài học trực tuyến.
 |
| Ảnh minh họa. (Nguồn: hanoimoi.vn) |
Không "bê" nguyên chương trình dạy trực tiếp vào dạy trực tuyến
Về chương trình giáo dục phổ thông năm nay, Bộ trưởng cho biết, Bộ đã ban hành văn bản số 4040 về việc xác định chương trình cốt lõi theo hướng tinh giảm để phục vụ cho việc dạy trực tuyến và dạy trên truyền hình.
Về tinh giảm chương trình, các năm 2019, 2020, Bộ GD&ĐT đã có hai lần tinh giảm chương trình để phù hợp với chương trình học trong tình hình dịch bệnh. Năm học 2021 - 2022 này, Bộ một lần nữa rà soát, lần này chương trình được xác định là chương trình có tính chất cốt lõi chứ không phải là chương trình rút gọn qua mỗi năm.
“Điểm khác biệt là chương trình xác định những yêu cầu, những nội dung mang tính cốt lõi. Đối với các địa phương đang dạy trực tiếp thì dạy trước nội dung đúng theo chương trình cốt lõi, nếu như vẫn tiếp tục an toàn thì quay lại củng cố và mở rộng. Đối với những nơi dạy trực tuyến thì bám theo chương trình cốt lõi đó, khi được quay trở lại nhà trường thì củng cố lại và mở rộng thêm. Như vậy, chương trình cốt lõi là giải pháp về chuyên môn để ứng phó với tình hình dạy học đa dạng ở các khu vực, các vùng miền” - Bộ trưởng giải thích rõ.
Bộ trưởng cho biết thêm, theo chương trình này, việc dạy trực tuyến chỉ cần bám theo chương trình cốt lõi và các nội dung kiểm tra, đánh giá cũng chỉ dựa trên chương trình này, không phải là "bê" nguyên chương trình dạy trực tiếp bên ngoài để vào dạy trực tuyến.
Mạnh dạn đưa học sinh vùng xanh trở lại trường học
Nêu thực trạng sau một thời gian dài học sinh ở nhà để phòng, chống dịch, phụ huynh rất mong muốn các cháu trở lại trường để việc học chất lượng hơn; tuy nhiên, phụ huynh có con học tiểu học chưa yên tâm khi trẻ chưa được tiêm vaccine, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết Bộ GD&ĐT có giải pháp gì để phụ huynh yên tâm? Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, thực hiện Nghị quyết 128/NQ-CP, ngành giáo dục đã có kế hoạch thúc đẩy đưa học sinh trở lại trường học an toàn. Bộ GD&ĐT đã ban hành văn bản hướng dẫn chuyên môn và định hướng. Về mặt quan điểm, đối với các đơn vị cấp xã, phường, nơi nào đang là vùng xanh, an toàn thì nên mạnh dạn đưa các cháu quay trở lại trường.
Hiện nay, các tỉnh phần lớn xử lý theo quy mô cấp huyện, nhưng lãnh đạo ngành giáo dục cho rằng có thể mạnh mẽ hơn, xử lý đến quy mô xã, phường. Các trường tiểu học, mầm non thường phù hợp với quy mô địa bàn xã phường, còn trường trung học quy mô đến cấp huyện. Do đó, nếu xã phường thuộc vùng xanh có thể đưa học sinh tới lớp mà không cần đợi cả huyện, tỉnh. Cả huyện mà vùng xanh, an toàn thì mở cửa trường trung học.
Theo Bộ trưởng, hôm qua Bộ trưởng Bộ Y tế nhắc đến việc tiêm vaccine cho học sinh dưới 12 tuổi trở xuống, nhưng với các nước trên thế giới thì đó vẫn là "câu chuyện phía trước". Do đó, tùy theo tính chất, mức độ, tình hình từng địa phương để xem đưa học sinh quay lại trường đảm bảo các điều kiện an toàn. "Quan điểm của chúng tôi là vừa thực tiễn, nhưng cũng kiên quyết, mạnh mẽ xử lý nội dung công việc này", Bộ trưởng nói./.