 |
|
Thống đốc Nguyễn Văn Bình trả lời phỏng vấn báo chí
(Ảnh: H.A) |
(ĐCSVN) - Ngày 12/3, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã phát đi thông báo hạ tất cả các mức lãi suất xuống 1% bắt đầu từ ngày hôm nay (13/3). Việc giảm lãi suất sẽ có tác động như thế nào đến thị trường và có ảnh hưởng ra sao việc huy động vốn? Chiều 12/3, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình đã có cuộc trao đổi với báo chí xung quanh vấn đề này.
Phóng viên (PV): Vì sao NHNN lại công bố hạ lãi suất vào thời điểm này? Liệu sử dụng biện pháp hành chính như vậy có hiệu quả không, thưa Thống đốc?
Thống đốc Nguyễn Văn Bình: Chúng ta thấy rằng lạm phát từ tháng 8/2011 trở lại đây có chiều hướng giảm, đây là tín hiệu tốt, là tiền đề để tính đến việc hạ lãi suất. Tuy nhiên, đó mới là điều kiện cần thôi, còn điều kiện đủ phải là thanh khoản của toàn hệ thống ngân hàng. Sau rất nhiều năm hệ thống tăng trưởng tín dụng quá nóng, toàn hệ thống có tới 80% vốn huy động ngắn hạn, cho vay trung dài hạn tới 40%. Tích tụ nhiều năm như vậy đã tạo ra khó khăn thanh khoản…
Vì thế, từ tháng 8/2011 dù lạm phát giảm, nhưng chúng tôi vẫn chưa đặt vấn đề giảm lãi suất được và đến thời điểm này khi thanh khoản đã được cải thiện, đã có điều kiện cần và đủ để giảm mặt bằng lãi suất. Ở một góc độ nào đó thì chúng tôi có thể giảm lãi suất sớm hơn, khoảng từ 20/2, nhưng chúng tôi cần chờ chiều hướng thị trường bộc lộ rõ, chính sách cần thận trọng để phát huy hiệu quả cao.
Hiện các ngân hàng đã cùng đồng loạt có các chương trình giảm lãi suất cho vay, nhiều ngân hàng đưa ra các gói tín dụng chủ yếu phục vụ cho các nhóm ưu tiên với các mức lãi suất chúng tôi cho là thấp…. Trong trào lưu chung như vậy, cũng như phân tích các yếu tố trong hệ thống, nên NHNN quyết định thời điểm này là hợp lý để hạ mặt bằng lãi suất.
Việc sử dụng các biện pháp hành chính thì thời gian qua cũng đã phát huy những kết quả tích cực. Tình hình đã cải thiện, tuy nhiên, nó chưa thực sự ổn định bền vững, do đó vẫn nên phải áp dụng giải pháp hành chính. Nếu thị trường ổn định bền vững chúng ta sẽ tính tới bỏ trần lãi suất.
PV: Giảm lãi suất trong thời điểm này sẽ có ảnh hưởng như thế nào đến mặt bằng lãi suất cho vay, thưa Thống đốc?
Thống đốc Nguyễn Văn Bình: Thực tế khi NHNN chưa quyết định giảm lãi suất thì trên thị trường đã có nhiều chuyển biến tích cực, một số ngân hàng đã hạ lãi suất cho vay. Đến nay, khi NHNN có quyết định chính thức thì đồng loạt cả hệ thống sẽ giảm, điều này sẽ tạo điều kiện để các TCTD có các nguồn vốn rẻ hơn, đây cũng là cơ sở để giảm mặt bằng lãi suất cho vay.
Trước đây, khi lập trần lãi suất 14%, Ngân hàng Nhà nước đảm bảo cho nền kinh tế là trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh mặt bằng lãi suất cho vay phổ biến 17-19%/năm thì thực tế đã diễn ra. Đến nay, với việc giảm lãi suất xuống 1% thì cho vay ra đối với nền kinh tế nếu như năm ngoái thì xuống khoảng 16 – 18%. Tuy nhiên, tôi khẳng định rằng nếu hạ lãi suất 1% theo tính toán của Ngân hàng Nhà nước thì lãi suất cho vay ra theo diễn biến chung của nền kinh tế sẽ phổ biến từ 14,5-16,5%/năm.
Với lãi suất này so với trước đây thì đã thấp nhưng so với năng lực của các doanh nghiệp Việt Nam thì vẫn ở mức cao. Vì thế, để có thể tiếp tục hạ lãi suất thì phải tiếp tục kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Nếu làm được thì trung bình mỗi quý có thể hạ lãi suất được 1%, khoảng 2 quý nữa thì trần lãi suất sẽ không cần dùng đến và sau đó hoạt động vay – mượn, huy động của các TCTD sẽ thỏa thuận như trước đây.
PV: Để có thể tiếp tục hạ lãi suất thì phải tiếp tục kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Vậy trong tình hình hiện nay, nếu lạm phát tăng thì lãi suất có tăng trở lại không, thưa Thống đốc?
Thống đốc Nguyễn Văn Bình: Giảm lãi suất lần này trong bối cảnh tăng giá các mặt hàng, đặc biệt là năng lượng, phải khẳng định một điều như vậy. Chúng tôi thấy Bộ Tài chính cũng đã trả lời, nếu tăng 10% giá năng lượng thì ảnh hưởng tới lạm phát đến cuối năm là 0,64%. Với mức như thế thì cũng không phải là ảnh hưởng quá lớn.
Trên thực tế, chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa có ảnh hưởng lớn đến chỉ số lạm phát của Việt Nam. Theo phân tích của chúng tôi trong 20 năm qua, yếu tố này chiếm khoảng 1 nửa chỉ số lạm phát của Việt Nam, nửa còn lại phụ thuộc vào giá cả bên ngoài và do điều hành giá cả trong nước mà chủ yếu là lương thực và thực phẩm.
Điều chỉnh giá năng lượng chủ yếu là do ảnh hưởng giá bên ngoài, theo cơ chế thị trường. Như vậy, việc giá cả xăng dầu lên thì chúng ta không có cách gì mà kiểm soát giá cả thế giới. Về lương thực thực phẩm, năm ngoái và năm nay được mùa lớn. Đây là tiền đề để giữ ổn định giá 2 mặt hàng này. Nếu chúng ta phối hợp với chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa điều hành chặt chẽ trong năm nay thì chúng ta sẽ kéo lạm phát xuống, đồng thời cũng triệt tiêu dần tác động bên ngoài đối với lạm phát.
Giả sử lạm phát lại lên thì lãi suất sẽ sao? Phải khẳng định rằng, nếu lạm phát lên trong 1 tháng hay thời gian ngắn mang tính hiện tượng thì không phải bản chất, nhưng nếu lên mang tính ổn định thì việc điều hành chính sách tiền tệ lấy mức lạm phát dưới 10% để làm mục tiêu hướng tới. Nếu lạm phát tăng lên ổn định và khách quan, thì lãi suất sẽ điều chỉnh tăng lên. Năm nay, chiều hướng đó tỷ trọng có thể xảy ra là rất thấp.
PV: Tình hình huy động vốn từ đầu năm đến nay không mấy khả quan. Việc giảm lãi suất huy động trong thời điểm hiện nay liệu có dẫn tới khó khăn huy động vốn?
Thống đốc Nguyễn Văn Bình: Trước đây, chúng ta luôn bị thị trường dẫn dắt, chính sách đưa ra mang tính chất chữa cháy, tình thế. Tuy nhiên, từ tháng 8/2011 trở lại đây chúng ta luôn luôn chủ động, dẫn dắt thị trường đi theo các mục tiêu của Chính phủ. Chúng tôi tin vào bản chất của việc giảm lãi suất lần này.
Chúng ta thấy huy động vốn trước Tết Nguyên đán vừa qua có giảm mạnh nhưng đây là diễn biến thông thường. Tháng 1/2012, huy động vốn giảm mạnh, tuy nhiên, từ tháng 2 huy động vốn đã bắt đầu tăng lên. Nếu tính cả mức tăng mới so với mức giảm trong tháng 1, từ cuối 2011 đến giờ là tăng hơn 1%, điều này hoàn toàn phù hợp với điều kiện kinh tế vĩ mô hiện nay. Vì thế, chúng tôi có thể khẳng định huy động vốn sẽ tiếp tục tăng trong những tháng tiếp theo.
PV: Xin trân trọng cảm ơn Thống đốc!