Quản lý thị trường vàng: Cần công khai, minh bạch

Công khai, minh bạch để có một thị trường vàng ổn định (Ảnh: K.D)

Giá vàng liên tục tăng cao

Liên tục những ngày qua, giá vàng trong nước được đẩy lên cao, đáng chú ý, giá vàng trong nước luôn ở mức cao hơn so với giá vàng thế giới từ 2-3 triệu đồng/lượng, khoảng cách quá xa, khiến dư luận lo ngại về mục tiêu giải quyết những bất ổn của thị trường khó có thể thực hiện được .

Cụ thể, trong phiên giao dịch hôm nay, ngày 27/10, giá vàng SJC tại Hà Nội niêm yết giao dịch ở mức 46,22 triệu đồng/lượng (mua vào) - 46,35 triệu đồng/lượng (bán ra), tăng 80.000 đồng/lượng so với chốt phiên chiều qua. Còn giá vàng SJC được Công ty CP SJC Hà Nội niêm yết ở mức 46,23 triệu đồng/lượng - 46,35 triệu đồng/lượng, cũng tăng 80.000 đồng/lượng.

Tại TPHCM, giá vàng SJC được niêm yết ở mức 46,2 triệu đồng/lượng - 46,35 triệu đồng/lượng, tăng 60.000 đồng/lượng so với chiều qua. Với mức giá này, hiện giá vàng trong nước đang cao hơn giá vàng thế giới trên 3 triệu đồng/lượng.

Thực tế, giá vàng trong nước lên cao là do ảnh hưởng của giá vàng thế giới, song với sự chênh lệch như hiện nay lại chứa đựng sự thiếu bền vững, tốc độ tăng giá vàng trong nước trong mấy ngày qua đang vượt xa mức tăng của vàng thế giới. Chính vì vậy, các chuyên gia cho rằng đây là sự bất bình thường về cung -cầu vàng trên thị trường những ngày gần đây.

Bên cạnh sự tăng mạnh của giá vàng, một trong những điều đang được xem là bất hợp lý hiện nay đó là, giá vàng mang thương hiệu SJC luôn duy trì mức cao hơn so với giá vàng của các thương hiệu khác. Luôn có mức giá cao hơn không phải theo quy luật của thị trường mà là do SJC sở hữu thương hiệu theo cơ chế độc quyền.

Nghị định 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng và Thông tư của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) hướng dẫn một số điều của Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng thì kể từ ngày 25/11/2012 trên thị trường chỉ còn duy nhất thương hiệu vàng miếng SJC. Chính bởi lý do này mà nhà nhà, người người đang có vàng đều cố gẳng bằng mọi giá có thể chuyển đổi, dập lại vàng không mang thương hiệu SJC thành vàng có thương hiệu SJC và vô hình chung chỉ có vàng mang thương hiệu SJC là “hút” khách, hệ quả là giá vàng SJC - thương hiệu vàng miếng quốc gia luôn cao hơn giá các loại vàng khác.

Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng, cách quản lý đang rất có vấn đề, với cơ chế quản lý này rất dễ dẫn tới sự lẫn lộn giữa độc quyền Nhà nước với độc quyền tư nhân. Nên chăng cần đưa cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước và hoạt động theo một khung pháp luật nghiêm ngặt có như vậy mới có thể ổn định thị trường vàng.

Thực tế, việc ban hành Nghị định 24/2012/NĐ-CP là mốc quan trọng để chấm dứt tình trạng nhập lậu vàng vào Việt Nam, bởi dù vàng có được nhập lậu qua biên giới cũng không có chỗ tiêu thụ ở thị trường trong nước vì NHNN đã độc quyền trong khâu sản xuất vàng miếng. Qua đó, tình trạng chảy máu ngoại tệ do nhập lậu vàng cũng không còn nữa. Tuy nhiên, cần có cơ chế minh bạch trong quản lý để đảm bảo ổn định về giá và đảm bảo quyền lợi cho người dân.

Cần công khai minh bạch

Trao đổi với phóng viên báo điện tử Đảng cộng sản Việt Nam, ông Cao Sỹ Kiêm, nguyên Thống đốc NHNN cho rằng, để quản lý tốt thị trường vàng cần phải xem xét nhiều nội dung, như vấn đề xuất nhập khẩu, đơn vị kinh doanh, tiêu chuẩn, tiêu chí dự trữ vàng miếng…. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất đó là phải đảm bảo sự công minh, công bằng trong quản lý thị trường vàng để đảm bảo lợi ích cho người dân.

Còn theo TS Nguyễn Trọng Tài, chuyên gia ngành tài chính – ngân hàng cho rằng, nguyên nhân khiến giá vàng thường xuyên tăng cao là do chúng ta còn thiếu minh bạch trong thông tin. Chính sự thiếu minh bạch ấy đã khiến một bộ phận lợi dụng để đầu cơ, làm giá… Bất kể thị trường nào cũng vậy, khi minh bạch thông tin, chắc chắn sẽ hoạt động một cách ổn định.

Có thể nói, minh bạch là vấn đề cốt lõi để ổn định thị trường, trước những lo lắng của dư luận trong quản lý thị trường vàng hiện nay, đặc biệt là việc lựa chọn thương hiệu SJC độc quyền sản xuất, kinh doanh vàng miếng chư không phải là thương hiệu vàng khác, theo NHNN điều này là do thị trường điều tiết, bởi thương hiệu SJC chiếm hơn 90% thị phần nên sẽ không gây ra xáo trộn. Nếu lựa chọn thương hiệu vàng miếng khác thì số tiền chi phí phải bỏ ra để chuyển đổi là rất lớn.

Cũng theo NHNN, cùng với vàng SJC, vàng miếng mang các nhãn hiệu khác đã được mua bán từ trước vẫn được tiếp tục lưu thông, mua bán. Việc chuyển đổi vàng miếng từ nhãn hiệu khác sang nhãn hiệu SJC là quyền của người sở hữu, NHNN không bắt buộc. Do đó, người dân cần bình tĩnh trước các thông tin, NHNN không cấm lưu thông các loại vàng khác nhau.

Để quản lý thị trường vàng đạt hiệu quả cao chính là việc làm sao cho giá cả ổn định, liên thông hợp lý với giá vàng thế giới, không để mất cân đối quan hệ cung - cầu vàng trên thị trường trong nước, không để giới đầu cơ lợi dụng. Mong rằng với hướng phát triển thị trường vàng ổn định và bền vững, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, trong thời gian tới việc quản lý thị trường vàng sẽ đạt hiệu quả cao hơn trên cơ sở công khai, minh bạch.