Ảnh minh họa (Ảnh:M.P)
Theo đó, diện tích gieo trồng lúa đạt 7,8 triệu ha, giảm 0,5%; năng suất ước đạt 56 tạ/ha, giảm 2,8%, là mức giảm năng suất mạnh so với bình quân hàng năm. Do vậy sản lượng ước đạt 43,6 triệu tấn, giảm 3,3% so năm 2015.
Tại miền Bắc: Diện tích gieo trồng đạt gần 2,5 triệu ha, năng suất đạt 55,9 tạ/ha, sản lượng đạt 13,87 triệu tấn; so với vụ trước diện tích 0,7%, năng suất tăng 0,6%, sản lượng giảm nhẹ 0,1%.
Tại miền Nam: Diện tích gieo trồng đạt 5,3 triệu ha, năng suất bình quân đạt 56 tạ/ha, sản lượng đạt 29,7 triệu tấn; so với vụ trước diện tích giảm 0,4%, năng suất giảm 4,4%, sản lượng giảm 4,8%.
Cụ thể, diện tích gieo trồng lúa đông xuân trên cả nước năm 2016 đạt 3,08 triệu ha, giảm 1% so với cùng kỳ năm trước, năng suất bình quân đạt 63 tạ/ha, giảm 5,3%, sản lượng chỉ đạt 19,4 triệu tấn, giảm 6,2%. Tính riêng tại miền Bắc, diện tích gieo trồng đạt 1,16 triệu ha (giảm 0,6%), năng suất đạt 62,8 tạ/ha (tăng 1,2%), sản lượng đạt 7,26 triệu tấn (tăng 0,6%). Các tỉnh Miền Nam, diện tích gieo trồng đạt 1.93 triệu ha, giảm 1,2% so với cùng kỳ năm trước; năng suất đạt 63 tạ/ha, giảm 8,8% so với cùng kỳ; sản lượng đạt gần 12,2 triệu tấn, giảm 9,9% so với cùng kỳ năm trước. Theo Cục Trồng trọt sản lượng giảm là do xâm nhập mặn và hạn hán ở vùng ĐBSCL với mức độ nghiêm trọng khiến nhiều diện tích phải bỏ không sản xuất hoặc có gieo trồng nhưng năng suất giảm mạnh.
Đối với sản xuất lúa Hè thu 2016 tiếp tục diễn ra trong điều kiện thời tiết bất lợi, đầu vụ nắng nóng khô hạn ở hầu hết các địa phương làm cây lúa sinh trưởng, phát triển kém dẫn đến năng suất chỉ đạt 53,9 tạ/ha, bằng 99,3% cùng kỳ; trong khi diện tích chỉ tăng nhẹ (tăng 3,1 nghìn ha, tương ứng tăng 0,1%) nên sản lượng lúa hè thu chỉ đạt 11,34 triệu tấn, giảm 61 nghìn tấn (giảm 0,5%) so hè thu 2015. Các tỉnh Bắc trung bộ, diện tích gieo trồng đạt 171,1 ngàn ha, tăng 2,4% so với cùng kỳ năm trước; năng suất đạt 49 tạ/ha, bằng 99,5% cùng kỳ; sản lượng đạt 838,5 ngàn tấn, tăng 1,9% so với cùng kỳ năm trước. Các tỉnh miền Nam, diện tích gieo trồng đạt 1,93 triệu ha, tương đương cùng kỳ năm trước; năng suất bình quân (đạt 54,3 tạ/ha) và sản lượng (đạt 10,5 triệu tấn) đều giảm 0,7% so với cùng kỳ năm trước.
Trong khi đó, tổng diện tích xuống giống vụ Thu Đông vùng ĐBSCL đạt 701 ngàn ha, năng suất đạt 52,2 tạ/ha, sản lượng đạt hơn 3,66 triệu tấn. So với vụ trước, diện tích tăng 3,1% nhưng sản lượng chỉ tăng 2,7% do năng suất giảm 0,4% so với cùng kỳ. Một số tỉnh chịu ảnh hưởng không tốt của thời tiết làm cho năng suất giảm, trong đó Vĩnh Long giảm 1,2 tạ/ha và An Giang giảm 2,3 tạ/ha. Cả 2 địa phương này đều có phần lớn diện tích xuống giống muộn hơn kỳ trước, thời kỳ lúa trỗ bông gặp mưa bão kéo dài làm suy giảm khả năng thụ phấn, tỷ lệ lép hạt cao, sâu bệnh nhiều.
Đối với lúa mùa, tổng diện tích gieo trồng cả nước đạt 1,9 triệu ha, năng suất bình quân đạt 48,4 tạ/ha, sản lượng ước đạt 9,2 triệu tấn; so với năm trước diện tích giảm 1,7%, năng suất giảm 0,9%, sản lượng giảm 2,6%. Các tỉnh miền Bắc, diện tích lúa mùa năm nay chỉ đạt 1,15 triệu ha, giảm 1,2%; năng suất đạt 50,1 tạ/ha, tương đương cùng kỳ; sản lượng đạt gần 5,77 triệu tấn, giảm 1,2%% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân của sự sụt giảm là do thời tiết diễn biến bất thường, hạn hán, thiếu nước ở đầu vụ khiến nhiều diện tích ở các tỉnh không cấy được (Cao Bằng, Thanh Hóa). Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chủ yếu lấy làm đường giao thông, kênh mương thủy lợi và các công trình cộng cộng khác (Hà Nội, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa...) cũng làm giảm diện tích gieo cấy. Bên cạnh đó, một số diện tích người dân chuyển sang trồng cây ăn quả như ổi, quất, chuối,... hoặc chuyển sang nuôi trồng thủy sản cho thu nhập cao hơn (Hà Nội, Hưng Yên, Ninh Bình) hoặc bỏ ruộng không cấy (Hưng Yên, Nam Định, Thanh Hóa). Tại các tỉnh phía Nam, do ảnh hưởng của hạn hán lâu ngày và xâm nhập mặn nên diện tích lúa mùa chỉ đạt 748,5 nghìn ha, giảm 2,5%; năng suất thu hoạch ước đạt 45,7 tạ/ha, giảm 2,4%; sản lượng đạt 3,4 triệu tấn, giảm 4,8% so với cùng kỳ.