Ảnh minh họa (Ảnh: BT)
Năm 2016, tổng diện tích thả nuôi tôm nước lợ đạt 694.645ha, đạt tổng sản lượng 657.282 tấn, kim ngạch xuất khẩu trên 3 tỷ USD. Riêng vùng ĐBSCL diện tích nuôi tôm 661.738ha chiếm 95,2% tổng diện tích nuôi tôm của cả nước; sản lượng tôm đạt 542.711 tấn, chiếm 82,5% tổng sản lượng tôm của cả nước. Một vài năm trở lại đây do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, sự xâm nhập mặn và tình hình nuôi tôm sú khó khăn nên nhiều hộ nuôi quảng canh – quảng canh cải tiến đã thả tôm thẻ chân trắng vào nuôi trong ao nuôi tôm sú theo mô hình quảng canh – quảng canh cải tiến nối vụ hoặc ghép với tôm sú.
Trước tình hình một số địa phương khu vực phía Nam, người dân tự ý đưa tôm thẻ chân trắng vào nuôi trong vùng quảng canh cải tiến. Tổng cục Thủy sản đã phối hợp với Viện Kinh tế và quy hoạch Thủy sản, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản II,…và các cơ sở, vùng nuôi tôm tổ chức Hội thảo “nghiên cứu tác động về môi trường, dịch bệnh và hiệu quả kinh tế trong nuôi tôm thẻ chân trắng quảng canh cải tiến tại Đồng bằng sông Cửu Long”.
Căn cứ các kết quả nghiên cứu trong nước, ngoài nước, các nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý và người dân đã cho thấy những mặt ưu điểm và hạn chế khi đưa tôm thẻ chân trắng vào nuôi trong mô hình quảng canh cải tiến.
Về ưu điểm, tôm thẻ chân trắng có lợi thế chịu đựng được phổ độ mặn và khoảng nhiệt độ rộng hơn tôm sú, do đó, có khả năng thích nghi với khu vực ĐBSCL, nơi dễ bị xâm nhập mặn và nắng nóng ngày càng kéo dài. Các loại bệnh bắt gặp trên tôm sú và tôm thẻ chân trắng cơ bản tương đồng, đặc biệt là chưa xuất hiện bệnh Taura. Về hạn chế, chưa đánh giá đầy đủ về hiệu quả kinh tế và tác động về đa dạng sinh học của tôm thẻ chân trắng trong mô hình quảng canh cải tiến làm căn cứ khoa học.
Vì vậy, để đảm bảo nuôi tôm theo quy hoạch, hiệu quả và bền vững, đảm bảo an toàn sinh học và lợi thế phát triển tôm sú, Bộ NN&PTNT đề nghị UBND các tỉnh ven biển ĐBSCL chỉ đạo các Sở, ban, ngành và UBND các cấp tại địa phương thực hiện nghiêm một số nhiệm vụ. Trong đó, chưa có chủ trương khuyến khích nuôi tôm thẻ chân trắng trong vùng quảng canh, quảng canh cải tiến tại ĐBSCL và thực hiện đúng theo Quy hoạch phát triển nuôi tôm nước lợ đến năm 2020 tầm nhìn 2030 đã được phê duyệt và quy hoạch hoặc quy định của địa phương.
Trước mắt, đồng ý chủ trương nuôi thí điểm tôm thẻ chân trắng trong mô hình quảng canh cải tiến ở phạm vi hẹp do Sở NN&PTNT hướng dẫn và giám sát ở những vùng sinh thái phù hợp; có tổng kết đánh giá tác động, hiệu quả kinh tế, xã hội để có cơ sở đề xuất các biện pháp quản lý cho các năm tiếp theo. Trong thời gian thí điểm, yêu cầu chủ cơ sở nuôi cam kết thực hiện các biện pháp kỹ thuật để tôm không thất thoát, phát tán ra môi trường xung quanh. Rà soát, đánh giá những vùng đã nuôi tôm thẻ chân trắng quảng canh – quảng canh cải tiến không hiệu quả, năng suất thấp để tuyên truyền người dân ưu tiên thả nuôi tôm sú./.