    |
 |
| Để tạo ra sản phẩm có màu sắc, hoa văn phong phú, được người tiêu dùng ưa chuộng, lát nhuộm màu rất quan trọng của chiếu Định Yên |
Những ngày này, làng chiếu Định Yên tất bật vào mùa dệt chiếu Tết, rộn rã hẳn bởi âm thanh vang vọng của những khung dệt thô sơ bằng gỗ cho đến chiếc máy dệt chiếu tự động. Bà Trần Thị Cẩm, Phó trưởng phòng Kinh tế hạ tầng huyện Lấp Vò cho biết, hiện, làng chiếu Định Yên có 620 máy dệt chiếu, 62 máy may bìa chiếu, 2 máy se chỉ, 2 máy lau bóng sản phẩm với 431 hộ sinh sống bằng nghề dệt chiếu. Hằng năm, làng nghề sản xuất và cung cấp ra thị trường trên 1,3 triệu chiếc chiếu các loại, với tổng doanh thu khoảng 80 tỉ đồng, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho gần 3.800 hộ dân sản xuất, buôn bán, dịch vụ.
Ngoài những hộ dệt truyền thống bằng khung dệt, tại làng chiếu Định Yên đã thành lập được một hợp tác xã (HTX) và ba tổ hợp sản xuất, tiêu thụ chiếu, thu hút gần chục nghìn lao động nhàn rỗi ở địa phương và những vùng lân cận có việc làm cho thu nhập ổn định.
Đến với làng chiếu Định Yên, chúng tôi mới biết nghề dệt chiếu không chỉ là kế sinh nhai, mà còn là truyền thống đang được người dân ở đây bảo tồn, phát huy. Nghề dệt chiếu không quá khó, nhưng lại khá vất vả vì phải trải qua nhiều công đoạn như cắt, phơi, nhuộm và dệt. Để có một chiếc chiếu đẹp và bền thì trước tiên phải chọn nguyên liệu là cây lác thật già, sau đó chọn lựa chiều dài của lác phù hợp với khổ chiếu cần dệt.
Khi dệt chiếu cần 2 người cùng làm, thông thường khi căng đai xong thì người thợ chính sẽ ngồi lên khung, người thứ hai luồn từng sợi lác vào khuôn và người thợ chính sẽ dùng sức lực dập mạnh vào lác để kết chặt lác vào nhau. Động tác dập phải dứt khoát, đủ độ mạnh để lác thẳng hàng, không xếp chồng lên nhau dẫn đến gãy lọn. Có tận mắt chứng kiến quy trình mới thấy tay nghề của người thợ rất quan trọng, phải đan thế nào để chiếu vừa khít, đều và có độ bền.
Đang ngồi trên khung dệt chiếu truyền thống, bà Trần Thị Dính ở ấp An Lợi đã có thâm niên trên 50 năm dệt chiếu và là một trong số ít những người ở làng chiếu Định Yên hiện còn dệt chiếu thủ công cho biết: “Chiếu Định Yên nổi tiếng dày, bền, nằm vừa êm lại thoáng mát, giá phù hợp với người tiêu dùng nên hằng ngày thương lái các nơi đến mua rất đông. Một ngày làm chăm chỉ thợ chiếu có thể dệt được từ 2 – 3 đôi, tùy theo loại chiếu, chiếu trắng hay chiếu màu và độ dày hay mỏng, giá bán từ 120.000 – 180.000 đồng/đôi, mỗi tháng một người thu nhập từ 2,2 – 2,5 triệu đồng”.
|
 |
| Chị Nguyễn Thu Hà, ở ấp An Khương (xã Định Yên) được hỗ trợ vay vốn mua máy dệt chiếu xuất khẩu với số lượng lớn nên lợi nhuận khá cao |
Giờ đây, làng chiếu Định Yên, cảnh người ngồi đan chiếu không còn nhiều, thay vào đó là máy móc, công nghệ tiên tiến. Số lượng chiếu làm ra ngày một nhiều, sản phẩm mẫu mã đẹp, chất lượng so với dệt truyền thống không thua kém là mấy. Nhờ cơ giới hóa nên thu nhập của người dệt chiếu tăng lên đáng kể. Trung bình 1 người làm được 10 chiếc chiếu/ngày, thu nhập từ 130.000 – 150.000 đồng/ngày. Trước đây làm bằng thủ công 2 người chỉ làm 5 – 6 chiếc chiếu/ngày.
Chị Nguyễn Thu Hà, ở ấp An Khương trước đây dệt chiếu bằng thủ công truyền thống thu nhập thấp, sản xuất số lượng ít, tốn nhiều nhân công nên chị bỏ nghề dệt làm việc khác. 4 năm qua, chị được hỗ trợ vay vốn mua máy dệt nên ngoài việc đồng áng, thời gian rảnh rỗi là chị dệt chiếu. Theo chị, dệt máy vừa nhanh, vừa cho ra nhiều sản phẩm hơn, buổi tối cũng có thể dệt, rất tiện lợi. Bên cạnh đó, khi có hợp tác xã và tổ hợp tác dệt chiếu, người dân yên tâm hơn do không phải ra chợ bán chiếu lẻ như trước đây, sản phẩm chiếu được giao cho HTX bán. “Để đầu ra ổn định, người dệt chiếu nơi đây đều tâm huyết trong mọi quá trình sản xuất nhằm tạo ra sản phẩm bền đẹp, mẫu mã đa dạng, hình thức bắt mắt”, chị Hà nói.
Ông Phan Văn Bé Tư, Chủ nhiệm HTX chiếu Thanh Bình có quy mô lớn nhất Định Yên cho biết thêm: trước đây, chiếu Định Yên chủ yếu tiêu thụ tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, miền Đông Nam Bộ và TP. Hồ Chí Minh. Hiện nay, chiếu Định Yên còn có mặt tại thị trường Campuchia, Thái Lan, Đài Loan (Trung Quốc)... Đây là nhân tố quan trọng góp phần thúc đẩy hoạt động sản xuất của người dân trong làng nghề ngày càng phát triển.
Bà Trương Thị Diệp, Phó Chủ tịch UBND huyện Lấp Vò cho hay, để bảo tồn, phát huy giá trị làng nghề trong điều kiện mới, làng chiếu Định Yên tập trung xây dựng kế hoạch là khôi phục phiên chợ chiếu đêm gắn với xây dựng tour – tuyến, đưa khách du lịch tham quan làng nghề làm chiếu bằng thủ công để phục vụ tham quan du lịch nhằm quảng bá thương hiệu chiếu Định Yên; điều chỉnh phù hợp hỗ trợ làng nghề phát triển.
Mùa xuân mới đang về, bằng sức sống và nội lực từ chính đôi bàn tay tài hoa khéo léo của mình, người dân làng chiếu Định Yên hôm nay đang chung tay, góp sức đưa làng nghề truyền thống sang trang mới và trở thành địa chỉ của những sản phẩm độc đáo./.