Đó là khẳng định của TS Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Đảng Cộng sản nhân Ngày Doanh nhân Việt Nam 13/10.
Doanh nhân là động lực của nền kinh tế
Phóng viên (PV): Với hàng triệu doanh nhân đang đứng mũi chịu sào gần 800.000 doanh nghiệp (DN) và hơn 5,4 triệu hộ kinh doanh hiện nay đã được coi là thành quả của hơn 30 thực hiện đường lối Đổi Mới do Đảng ta đề ra chưa, thưa ông?
Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc: Công cuộc Đổi Mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo bắt đầu từ Đại hội VI (năm 1986) đã đánh dấu sự “hồi sinh” của đội ngũ doanh nhân Việt Nam. Thực hiện đường lối Đổi Mới của Đảng, năm 1990, Luật Doanh nghiệp ra đời. Năm 2004, theo đề nghị của Chủ tịch VCCI và các Hiệp hội Doanh nghiệp (DN), Thủ tướng Chính phủ quyết định lấy ngày 13/10, ngày Bác Hồ gửi thư cho giới Công thương làm ngày Doanh nhân Việt Nam. Năm 2011, theo đề nghị của VCCI, Bộ Chính trị ra Nghị quyết về xây dựng đội ngũ doanh nhân. Năm 2013, theo đề nghị của VCCI, DN, doanh nhân được Quốc hội hiến định trong Hiến pháp. Cũng theo đề nghị của VCCI, đội ngũ doanh nhân tự hào có mặt trong đoàn diễu hành trên Quảng trường Ba Đình mỗi dịp kỷ niệm Ngày Quốc khánh. Từ điển Tiếng Việt bổ sung thêm hai chữ “doanh nhân”. Đảng ta chủ trương xây dựng đội ngũ doanh nhân cùng với việc xây dựng giai cấp công nhân, nông dân và tầng lớp trí thức. Đó là những dấu ấn đáng tự hào.
Trong nhiệm kỳ Đại hội XII, Đảng ra Nghị quyết 10 khẳng định chủ trương xây dựng khu vực tư nhân trở thành một trong những động lực quan trọng, yếu tố nền tảng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Doanh nhân được tôn vinh là người lính thời bình, là Anh Bộ đội cụ Hồ trong thời kỳ dựng xây đất nước. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nói: Xây dựng đội ngũ doanh nhân lớn mạnh là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị. Kinh tế tư nhân đang phát triển rất tốt, phải công bằng, phải xoá bỏ mọi kỳ thị, định kiến với kinh tế tư nhân, phong tặng danh hiệu anh hùng cho doanh nghiệp tư nhân làm ăn giỏi. Chính Tổng Bí thư, Chủ tịch nước cũng đã chọn số 10 để đặt tên cho Nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân, đặt niềm tin kinh tế tư nhân sẽ tạo ra đột phát cho nền kinh tế thời hội nhập như vai trò “khoán 10” những năm đầu Đổi Mới. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thì nói rằng: Doanh nghiệp, doanh nhân là động lực của nền kinh tế và khẳng định Chính phủ sẽ luôn đồng hành với doanh nghiệp, doanh nhân. Những thông điệp như vậy làm doanh nghiệp, doanh nhân ấm lòng.
 |
| Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (Ảnh: P.V) |
Hơn ba thập kỷ qua, thực hiện đường lối của Đảng, dưới sự quản lý của Nhà nước, đội ngũ DN, doanh nhân Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ và rất đáng tự hào. Tinh thần khởi nghiệp của dân tộc được khơi dậy. Đất nước ta đã có hàng triệu doanh nhân, đang đứng mũi, chịu sào gần 800.000 DN, và hơn 5,4 triệu hộ kinh doanh. Họ là lực lượng chủ công, xung kích trong công cuộc thoát nghèo vĩ đại, đưa Việt Nam từ một trong những quốc gia nghèo nhất trên thế giới, bị tàn phá bởi chiến tranh, trở thành một nước có thu nhập trung bình và đang vững vàng hội nhập. Việt Nam cũng được thế giới ghi nhận như một mẫu hình chuyển đổi thành công từ kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang kinh tế thị trường vì lợi ích của người dân. Chúng tôi thật sự cảm ơn Đảng, Nhà nước và tự hào về đội ngũ doanh nhân Việt Nam.
Doanh nhân Việt Nam vững vàng trong một thế giới đầy sóng gió
PV: Trong suốt thời gian qua, Việt Nam và thế giới căng mình trải qua những ngày khó khăn do đại dịch COVID-19, ông đánh giá thế nào về sức chịu đựng của cộng đồng DN Việt Nam?
Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc: Thật sự đây là một thử thách khốc liệt chưa từng có trong tiền lệ, các DN của chúng ta bị tác động rất nặng nề. Nhờ có sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý điều hành của Nhà nước, sự nỗ lực của các tầng lớp nhân dân và sự phấn đấu kiên cường của đội ngũ doanh nhân, chúng ta đã thực hiện thành công nhiệm vụ kép: vừa khống chế được dịch bệnh, đồng thời duy trì tăng trưởng, bảo vệ sinh mạng và sinh kế của người dân.
Chúng ta đặc biệt trân trọng các doanh nhân đã vì DN, vì người lao động, vì nền kinh tế đất nước trong khó khăn đã không buông bỏ, chịu lỗ, chịu thua, hy sinh quyền lợi của cá nhân và gia đình mình để duy trì DN, lo việc làm cho người lao động. Họ xứng đáng là những dũng sỹ, những anh hùng.
Dù nền kinh tế thế giới theo dự báo sẽ không dễ dàng hồi phục, việc đẩy lùi suy giảm kinh tế, lấy lại đà tăng trưởng sẽ còn một hành trình gian nan, nhưng những thành quả bước đầu chúng ta đạt được rất đáng được ghi nhận. Kinh tế vĩ mô ổn định, tăng trưởng kinh tế được duy trì, an sinh xã hội được bảo đảm. Trong thời COVID-19, một năng lực cạnh tranh cốt lõi mang tinh thần Việt lại được khơi dậy: đó là khả năng thích ứng và chống chịu, sự cố kết vững chắc của cả hệ thống chính trị mỗi lúc đất nước lâm vào hoàn cảnh khó khăn. Việt Nam vẫn đang là ngôi sao hy vọng, một địa điểm đến an toàn cho các nhà đầu tư theo làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu trong một thế giới đầy sóng gió.
PV: Cụ thể như thế nào, thưa ông?
Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc: Theo Đại sứ Nhật Bản, cho dù còn một số vướng mắc về chính sách và thủ tục hành chính nhưng cộng đồng DN Nhật vẫn đặt niềm tin vào các cơ hội đầu tư kinh doanh của Việt Nam. Tháng trước, trong số 30 DN Nhật Bản đã xin hỗ trợ của Chính phủ để chuyển dịch các chuỗi cung ứng từ Trung Quốc về Nhật Bản hoặc sang một nước thứ 3 thì có tới 15 DN (50%) đã chọn Việt Nam.
Đại sứ Mỹ ở Việt Nam cũng cho biết, DN Mỹ đang quan tâm tới các dự án lớn về cơ sở hạ tầng, năng lượng xanh, kinh tế số tại Việt Nam... Một làn sóng đầu tư quốc tế chất lượng cao vào Việt Nam đang được kỳ vọng sẽ khởi động.
Về phía cộng đồng DN trong nước, tín hiệu cũng rất đáng mừng. Dù còn rất gian nan nhưng tinh thần lạc quan, kiên cường, khả năng chống chịu của DN Việt cũng bừng dậy khi theo kết quả của cuộc khảo sát mới nhất mà VCCI thực hiện thì có tới 72,8% số DN Việt cho biết sẽ tiếp tục duy trì quy mô sản xuất trong quý IV, chỉ có 17,3% có kế hoạch phải thu hẹp, tạm ngừng hoặc giải thể. Kết quả đó là thấp hơn nhiều so các năm trước, nhưng là tích cực trong bối cảnh có nhiều sóng gió hiện nay.
Chúng ta vui mừng trước những thành tựu đó. Nhưng chúng ta cũng còn không ít trăn trở, băn khoăn cho chặng đường sắp tới. Trải qua hơn ba thập kỷ hồi sinh, chúng ta vui mừng vì đã có một cộng đồng doanh nhân, DN phát triển nhanh, nhưng chúng ta cũng chưa thể hài lòng vì cộng đồng DN, doanh nhân Việt tuy đã đông nhưng còn chưa đủ mạnh. Việt Nam đã có những tỷ phú đầu tiên và không ít DN và thương hiệu của DN Việt được thế giới biết đến, nhưng chúng ta chưa có được cả một thế hệ các DN và các thương hiệu sánh vai với các nền kinh tế hàng đầu trong khu vực.
Nhiều “đại gia” của chúng ta cho tới nay chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bất động sản và xây dựng… Số làm công nghiệp - công nghệ “Make in Viet Nam”, “Make by Viet Nam” chưa nhiều. Tuyệt đại bộ phận DN Việt có quy mô nhỏ và siêu nhỏ, nền tảng quản trị, công nghệ, văn hóa kinh doanh và trách nhiệm xã hội của nhiều DN chưa cao. Hộ kinh doanh cá thể vẫn là chủ thể phổ biến, chiếm tới 88% tổng số các chủ thể kinh doanh trong nền kinh tế.
Thế giới của ngày hôm nay sẽ không còn là thế giới của ngày hôm qua. Vị thế địa kinh tế, địa chính trị, tài nguyên, nguồn lao động dồi dào và với chi phí thấp sẽ không còn là những lợi thế cạnh tranh của Việt Nam trong những thập kỷ tới. Đổi mới, sáng tạo phải là trái tim của nền kinh tế Việt Nam và Đổi mới sáng tạo phải bắt đầu từ DN.
 |
| Doanh nhân Việt Nam đang nỗ lực vượt qua giai đoạn đầy sóng gió do ảnh hưởng của dịch COVID-19 (Ảnh: M.P) |
Thúc đẩy hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập
PV: Cộng đồng DN kỳ vọng gì ở Đại hội Đảng lần thứ XIII tới đây?
Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc: Để tiếp tục cải cách thể chế, Đại hội Đảng lần thứ XIII có vị trí vô cùng quan trọng. Đại hội Đảng lần thứ XIII có nhiệm vụ xác định tầm nhìn đến năm 2045, chiến lược đến năm 2030 và kế hoạch phát triển cho thời 2021 - 2025, với khát vọng Việt Nam sẽ hoàn thành công nghiệp hoá, cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2030 và trở thành một quốc gia phát triển vào năm 2045, đúng tròn 100 năm chúng ta kỷ niệm ngày Độc lập.
Ngày 20/10 tới đây, Ban Chấp hành Trung ương Đảng sẽ công bố dự thảo các văn kiện Đại hội lấy ý kiến toàn dân. VCCI kêu gọi cộng đồng DN cả nước và các hiệp hội DN sát cánh cánh với VCCI tham gia góp ý vào các văn kiện. Chúng ta sẽ tiếp tục phát động phong trào “mỗi doanh nhân một sáng kiến” góp ý vào văn kiện của Đảng. Sức mạnh của Đảng đến từ Dân. Công cuộc cải cách cũng bắt nguồn từ sáng kiến của người dân và DN.
Đại hội lần thứ XIII của Đảng ta sẽ tiếp tục khởi động một hành trình vươn mình trở nên giầu có thịnh vượng của dân tộc Việt. Chính vì vậy, chúng ta có quyền tin tưởng các Nghị quyết của Đảng tại Đại hội XIII sẽ tiếp tục thúc đẩy hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập, theo những chuẩn mực hàng đầu trên thế giới, và hướng tới mục tiêu môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh của Việt Nam phải lọt vào nhóm dẫn đầu trong ASEAN và vươn tới các chuẩn mực tiên tiến trên thế giới. Công cuộc phòng chống tham nhũng sẽ tiếp tục được đẩy mạnh trong thời gian tới song hành với những nỗ lực cải cách thể chế kinh tế, xây dựng môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch, an toàn để góp phần giải quyết một căn nguyên gốc rễ của nạn tham nhũng và tạo được động lực sáng tạo và nhân văn cho nền kinh tế và các DN Việt Nam.
Các Nghị quyết của Đảng trong nhiệm kỳ qua đã xác lập một hệ thống chủ trương chính sách khá đồng bộ cho sự phát triển của DN, doanh nhân. Giúp cho các DN lớn lên, phát triển quy mô DN là cần thiết vì đất nước đang rất cần có thêm nhiều DN cỡ lớn, cỡ vừa để tạo ra những trung tâm liên kết, các đầu tàu của nền kinh tế. Nhưng nâng cấp chất lượng các DN mới chính là điều cốt lõi. Chúng ta tin tưởng Đại hội lần thứ XIII của Đảng sẽ tiếp tục khởi động một giai đoạn đột phá thể chế để nâng cấp các DN Việt Nam hướng tới các chuẩn mực toàn cầu. Đó chính là nền tảng để nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Kỷ niệm ngày doanh nhân năm nay, VCCI chính thức phát động phong trào thi đua yêu nước trong khối DN, doanh nhân 2020 - 2025 với tinh thần: “Doanh nhân tài ba, quốc gia hưng thịnh”, “Tạo việc làm bền vững cho người dân là yêu nước”, “Làm giầu chân chính là yêu nước”. Chúng ta làm theo lời Bác: phải yêu nước, thương dân và cách yêu nước, thương dân thiết thực nhất là lo việc làm bền vững cho Dân. DN, doanh nhân là lực lượng tiên phong trong sứ mệnh này.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!