* Đào tạo nghề gắn với việc làm
Phát triển nghề truyền thống ở từng địa phương được các cấp Hội quan tâm - ảnh: HM
TS.Trương Anh Dũng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết: Sau 8 năm thực hiện Chương trình phối hợp giữa Hội Nông dân Việt Nam và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn đã đem lại hiệu quả thiết thực. Thực tế cho thấy, nhu cầu học nghề và số lao động nông thôn đăng ký học nghề tại các cơ sở đào tạo nghề của Hội đều tăng đều qua các năm; bước đầu lao động nông thôn đã có sự nhận thức sâu sắc hơn về học nghề để mưu sinh, để phát triển sản xuất, để tìm được việc làm, học theo nhu cầu của bản thân, gia đình và của xã hội.
Theo TS.Trương Anh Dũng, trong 6 năm (2010-2015), các cấp Hội đã tổ chức hoặc phối hợp tổ chức đào tạo nghề cho 362.000 lao động nông thôn. Trong đó, có hơn 120.000 lao động nông thôn sau khi học nghề đã được công nhận đạt danh hiệu nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi các cấp, chiếm 34,7%.
Đặc biệt, năm 2017, các cấp hội tiếp tục thực hiện nhân rộng mô hình đào tạo nghề gắn với mô hình sản xuất kinh doanh giỏi cho gần 2.000 người với mục tiêu đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm, tăng thu nhập thực tế cho lao động nông thôn; đảm bảo thực hiện tốt mục tiêu trang bị kiến thức và kỹ năng nghề phù hợp cho các đối tượng học nghề. Qua đó, nông dân đã tăng quy mô sản xuất, tăng thu nhập, phấn đấu vươn lên để trở thành các hộ sản xuất kinh doanh khá, giỏi và hỗ trợ cho các hộ nông dân trên cùng địa bàn.
Ở nhiều tỉnh như Hải Dương, Hà Nam, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Bình, Thừa Thiên – Huế, Bình Định, các cấp Hội đã xây dựng và nhân rộng các mô hình đào tạo nghề nông nghiệp có hiệu quả như: nuôi trồng thủy, hải sản, chăn nuôi gà thả vườn, chăn nuôi đại gia súc, kỹ thuật trồng lúa năng suất cao, ươm giống cây lâm nghiệp, kỹ thuật chăn nuôi và phòng chống dịch bệnh cho gia cầm, kỹ thuật nuôi lợn, bảo vệ thực vật, chăn nuôi trâu bò vùng núi, nuôi trồng thủy hải sản nước lợ, thú y, nghề trồng hoa cây cảnh…
Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Bắc Ninh Trần Đăng Sâm khẳng định, bên cạnh công tác hỗ trợ vốn cho nông dân phát triển sản xuất kinh doanh, hoạt động dạy nghề cho nông dân cũng luôn được chú trọng. Trong 5 năm (2013 - 2018), tỉnh Bắc Ninh đã trực tiếp tổ chức 88 lớp đào tạo nghề ngắn hạn cho trên 2.600 lao động nông thôn bao gồm các ngành thuộc nhóm nghề nông nghiệp và phi nông nghiệp. Sau đào tạo, tỷ lệ lao động qua đào tạo có việc làm đạt hơn 80%. Nhiều học viên đã mạnh dạn đầu tư mở rộng quy mô sản xuất, có nguồn thu nhập ổn định, góp phần phát triển kinh tế hộ gia đình, tăng tỷ lệ hộ giàu, giảm tỷ lệ hộ nghèo ở các địa phương và đã xuất hiện một số mô hình tiêu biểu như: Thành lập tổ làm mây tre đan xuất khẩu ở huyện Quế Võ, Tiên Du; mô hình May công nghiệp ở thị xã Từ Sơn; nuôi trồng thủy sản ở huyện Thuận Thành, Lương Tài; mở cửa hàng dịch vụ ăn uống ở huyện Yên Phong; làm dịch vụ nấu cỗ ở thành phố Bắc Ninh…
Bên cạnh đó, Hội Nông dân tỉnh phối hợp với các sở, ngành, doanh nghiệp tổ chức 9.074 lớp tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho 757.240 lượt nông dân; xây dựng các mô hình trình diễn, hướng dẫn sử dụng các loại máy nông nghiệp, sử dụng phân bón đúng quy trình...
Theo Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Thừa Thiên Huế Phạm Thị Minh Huệ, bên cạnh việc thường xuyên đổi mới phương pháp dạy và học với phương châm “ầm tay chỉ việc”, Hội Nông dân thường xuyên phối hợp tạo điều kiện cho nông dân học nghề xong có vốn để mở rộng sản xuất; thành lập các câu lạc bộ sinh vật cảnh, câu lạc bộ khuyến nông, tổ hợp tác… để nông dân trao đổi kinh nghiệm và liên kết sản xuất, kinh doanh.
Đến nay, tỉnh Thừa Thiên - Huế đã thành lập được trên 50 câu lạc bộ và tổ hợp tác, nổi bật như: Chi Hội sinh vật cảnh ở xã Lộc An (huyện Phú Lộc); Câu lạc bộ hoa cây cảnh phường Hương Xuân (thị xã Hương Trà); Tổ hợp tác nuôi cá lồng ở thị trấn Phú Đa (huyện Phú Vang), xã Quảng Thọ, xã Quảng Phú (huyện Quảng Điền), xã Vinh Hiền (huyện Phú Lộc)….
Nhiệm kỳ qua, Hội Nông dân tỉnh đã phối hợp với các đơn vị trên địa bàn mở được 413 lớp nghề cho 14.900 lao động tham gia với các ngành nghề nông nghiệp và phi nông nghiệp; có hơn 12.000 lao động qua học nghề được tư vấn, hỗ trợ tìm việc làm và tự tạo việc làm.
* Tăng cường liên kết với các nhà khoa học, doanh nghiệp
TS.Trương Anh Dũng cho rằng, mục tiêu tổng quát của công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn thời gian tới là nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo nghề nhằm tạo việc làm, tăng thu nhập của lao động nông thôn. Trong đó, tập trung đào tạo nghề phi nông nghiệp cho lao động nông thôn đủ trình độ, năng lực vào làm việc ở các cơ sở công nghiệp, thủ công nghiệp, dịch vụ, làng nghề, các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất...
Nhờ được chuyển giao khoa học kỹ thuật nhiều nông dân đã làm giàu trên mảnh đất quê hương - ảnh: HM
Để thực hiện mục tiêu trên, trong thời gian tới, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ tiếp tục phối hợp với Hội Nông dân Việt Nam đánh giá kết quả Chương trình phối hợp công tác giai đoạn 2011-2016; xây dựng, ký Chương trình phối hợp giai đoạn tới.
Bên cạnh đó, tổ chức tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức của cán bộ, hội viên, nông dân về các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về dạy nghề, việc làm, bình đẳng giới và các chính sách của Nhà nước đối với nông dân; phối hợp tổ chức hỗ trợ đào tạo nghề, nâng cao hiệu quả dạy nghề và giải quyết việc làm cho nông dân...
Cho rằng việc đào tạo nghề cho lao động nông thôn là rất quan trọng, GS.TS Nguyễn Thế Hùng - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên nhấn mạnh, cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đã giải phóng được sức người, mang lại vị thế xứng đáng cho nông nghiệp, tuy nhiên cũng tạo ra rất nhiều thách thức cho người lao động.
Vì vậy, Hội Nông dân và các cơ sở sản xuất có vai trò rất lớn trong việc hỗ trợ để nông dân nói riêng và nguồn nhân lực trong nông nghiệp nói chung trong học tập suốt đời. Hội Nông dân có thể phối hợp với các bên để tổ chức các diễn đàn, toạ đàm, tập huấn, hội thảo, cuộc thi, tham quan học tập... vừa để cung cấp kiến thức, vừa khuyến khích và định hướng cho người học.
Theo Chủ tịch Hội Nông dân thành phố Đà Nẵng Nguyễn Đình Khánh Vân, nhận thức của người dân về việc học nghề, chuyển đổi nghề nghiệp vẫn chưa cao, vẫn còn trông chờ vào việc hỗ trợ của Nhà nước. Đối tượng học nghề của Hội Nông dân là lao động lớn tuổi, không đủ điều kiện vào làm việc ở các khu công nghiệp; do vậy việc dạy và học của người nông dân phải mang tính chất đặc thù nhưng hiện nay vẫn áp dụng chuẩn cơ bản như các đối tượng khác là không phù hợp.
Bên cạnh đó, cán bộ Hội phụ trách chương trình đào tạo nghề kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ chuyên môn, ít được tham gia các lớp tập huấn về quản lý công tác đào nghề nên còn những hạn chế trong việc thực hiện các quy định về sư phạm trong dạy nghề.
Chủ tịch Hội Nông dân thành phố Đà Nẵng đề nghị, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn rà soát lại danh mục nghề, xây dựng, bổ sung chương trình, giáo trình các nghề phù hợp với tái cơ cấu ngành nông nghiệp; đảm bảo cân đối giữa lý thuyết và thực hành cũng như định mức kinh phí cho phù hợp với tình hình thực tế từng cây con, vật nuôi để cho hoạt động đào tạo nghề cho lao động nông thôn đem lại kết quả cao. Bên cạnh đó, cần hỗ trợ thêm kinh phí cho tất cả các đối tượng học viên để tạo điều kiện cho họ yên tâm tham gia học tập đầy đủ...
Để phát huy mạnh mẽ hơn nữa hiệu quả công tác đào tạo nghề và hỗ trợ việc làm trong thời gian tới, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Thừa Thiên Huế Phạm Thị Minh Huệ cho rằng, các cấp Hội cần tăng cường liên kết với các nhà khoa học, doanh nghiệp, nông dân sản xuất kinh doanh giỏi để tổ chức tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, công nghệ mới cho nông dân; phối hợp với các ngành chức năng tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá, giới thiệu, xây dựng thương hiệu, tìm kiếm thị trường và xây dựng thương hiệu cho nông dân.../.