Do ảnh hưởng của hiện tượng Elnino, tình hình thời tiết, khí hậu và thủy văn nước ta có những diễn biến hết sức bất thường, trong đó, đặc biệt tình hình nắng nóng và khô hạn nghiêm trọng ở miền Bắc diễn ra từ giữa năm 2009 đến nay.
Theo số liệu của khí tượng thủy văn, năm 2009, tổng lượng mưa tại 64 trạm đo thuộc Bắc bộ chỉ đạt 83% lượng mưa hằng năm (từ tháng 6 đến tháng 10 chỉ đạt 77% và đặc biệt là tháng 11 và 12-2009 chỉ đạt 30% trung bình nhiều năm). Lượng nước về các hồ thủy điện miền Bắc trong mùa lũ và thời gian sau mùa lũ năm 2009 suy giảm mạnh so với trung bình nhiều năm và ở mức thấp chưa từng có trong lịch sử, khiến cho các nhà máy thủy điện Hòa Bình, Thác Bà và Tuyên Quang không thể tích nước đầy hồ vào cuối năm. Vào 0 giờ ngày 1-4, mực nước đo được tại hồ Hòa Bình là 104,46m thấp hơn 1,28m so với cùng kỳ năm 2009; hồ Thác Bà là 49,33m thấp hơn 3,93m so với cùng kỳ và hồ Tuyên Quang là 97,03m thấp hơn 12,98m so với cùng kỳ.
Trong khi đó, các hồ thủy điện này còn phải tham gia xả nước phục vụ sản xuất vụ đông - xuân 2009-2010 cho các địa phương vùng đồng bằng và trung du Bắc bộ.
Để đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và an ninh - quốc phòng năm 2010, trong đó tăng trưởng kinh tế đạt khoảng 6,5% thì nhu cầu điện sẽ tăng khoảng 13-15%. Tuy nhiên, trên thực tế, phụ tải của 3 tháng đầu năm tăng rất cao so với dự kiến với mức tăng hơn 22% so với cùng kỳ năm 2009. Do ảnh hưởng của thời tiết nắng nóng trên cả nước nên trong các tháng 4-5 và 6, hệ thống điện quốc gia sẽ rất khó khăn trong việc cung cấp điện.
Trước tình hình trên, EVN đã yêu cầu các đơn vị điện lực tập trung mọi nỗ lực triển khai một số biện pháp cấp bách về tiết kiệm điện. Theo đó, yêu cầu các điện lực phải kiểm tra, phát hiện và kiến nghị các đơn vị quản lý hệ thống chiếu sáng công cộng có sự điều chỉnh ngay thời gian đóng, cắt đèn chiếu sáng công cộng cho phù hợp với thời tiết và giao thông, phấn đấu cắt giảm 50% lượng đèn chiếu sáng; yêu cầu các công ty quảng cáo, các đơn vị có biển quảng cáo phải chấp hành chỉ thị tiết kiệm điện của Thủ tướng Chính phủ, giảm bớt số đèn chiếu sáng và tắt đèn sau 22 giờ. Nếu đơn vị nào không chấp hành sẽ áp dụng biện pháp ngừng cấp điện.
Đối với khách hàng công nghiệp sử dụng điện trọng điểm, các điện lực phải làm việc trực tiếp với lãnh đạo doanh nghiệp đề nghị khách hàng cùng chia sẻ khó khăn thiếu điện từ ngày 1-4 đến 30-6-2010. Theo đó, các doanh nghiệp điều chỉnh kế hoạch sản xuất để giảm bớt nhu cầu điện; tiết kiệm ngay từ 5-10% sản lượng điện của doanh nghiệp, có thể áp dụng biện pháp sử dụng máy phát điện dự phòng của doanh nghiệp.
Trong thời gian từ nay đến hết tháng 6-2010, các điện lực sẽ hạn chế việc cấp điện mới cho các phụ tải công nghiệp có công suất lớn hơn 5 MW. Đối với các doanh nghiệp sử dụng nguồn điện nội bộ nhưng đang mua thêm điện từ lưới điện quốc gia, các điện lực sẽ không giải quyết nhu cầu mua thêm điện từ lưới điện quốc gia so với nhu cầu đã đăng ký đầu năm.
Hằng tháng, các đơn vị điện lực sẽ thống kê mức tiêu thụ điện của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập để báo cáo UBND tỉnh, thành phố theo quy định tại Thông tư liên tịch số 111/2009/TTLT/BTC-BCT, đồng thời, tham gia công tác kiểm tra giám sát việc thực hiện tiết kiệm điện đối với khu vực này.