Xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh toàn diện

Sáng 28/8, tại Hà Nội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự Lễ tôn vinh trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2024 do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức.

Cùng dự có Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường; lãnh đạo các cơ quan của Quốc hội; lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và 135 trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại Lễ tôn vinh trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2024. Ảnh: BL

Tôn vinh 135 trí thức tiêu biểu

Tại Lễ tôn vinh, TSKH. Phan Xuân Dũng - Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam cho biết: Trong bối cảnh toàn cầu hóa và xu thế phát triển của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, quan điểm của Đảng ta về phát triển đất nước là “phải bằng và dựa vào KH&CN”, “phát triển KH&CN là quốc sách hàng đầu, giữ vai trò then chốt trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”.

Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ, đội ngũ trí thức KH&CN Việt Nam luôn mang trên mình nhiệt huyết cách mạng, khát vọng vươn lên, đưa KH&CN trở thành động lực, là quốc sách hàng đầu để phát triển đất nước; phát triển đất nước phải dựa và bằng KH&CN.

Trải qua hơn 40 năm hoạt động với mục tiêu tập hợp đội ngũ trí thức khoa học, trong suốt hành trình xây dựng và phát triển của Liên hiệp hội Việt Nam đã có nhiều tấm gương về sáng tạo, nghiên cứu khoa học và công nghệ của đội ngũ trí thức Việt Nam và kiều bào ở nước ngoài, góp phần phục vụ cho sự nghiệp xây dựng và phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

Từ năm 2015 đến nay, Liên hiệp Hội Việt Nam đã 5 lần tổ chức tôn vinh với 577 trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu (bao gồm cả số lượng của lễ tôn vinh vào ngày 28/8/2024). Đây là hoạt động để ghi nhận, động viên, cổ vũ đội ngũ trí thức khoa học có nhiều đóng góp cho phát triển kinh tế đất nước trên từng lĩnh vực mà cá nhân nhà khoa học đó thực hiện.

Theo Liên hiệp Hội Việt Nam, thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị và Ban Bí thư, được sự nhất trí của Ban Tuyên giáo Trung ương và Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương, từ năm 2015 đến nay, Liên hiệp Hội Việt Nam đã 04 lần tổ chức thành công Lễ tôn vinh trí thức KH&CN tiêu biểu nhằm ghi nhận, tôn vinh những trí thức có thành tích xuất sắc, có đóng góp thiết thực, hiệu quả trong sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Hoạt động tôn vinh đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của các đồng chí Lãnh đạo Đảng và Nhà nước, dành thời gian tham dự, tin tưởng và giao trách nhiệm cho đội ngũ trí thức nước nhà trong công cuộc phổ biến kiến thức khoa học cho người dân, tư vấn phản biện chủ trương, chính sách nhằm kiến thiết đất nước.

Hoạt động tôn vinh trí thức KH&CN tiêu biểu được xem như một hình thức thi đua yêu nước, có ý nghĩa nhân văn rất lớn, thể hiện sự quan tâm, coi trọng, đãi ngộ của Đảng, Nhà nước đối với trí thức, đồng thời cũng là để khích lệ và ghi nhận các cá nhân có nhiều đóng góp tiêu biểu, xuất sắc trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ quốc phòng, an ninh của đất nước nói chung và sự phát triển của Liên hiệp Hội Việt Nam nói riêng. Hoạt động này đã góp phần nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và toàn xã hội về vị trí, vai trò của đội ngũ trí thức KH&CN và những đóng góp to lớn của hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

Qua 4 lần tổ chức trước đó, Liên hiệp Hội Việt Nam đã tôn vinh 452 người và lần tôn vinh thứ 5 này tôn vinh 135 trí thức tiêu biểu. Những người được lựa chọn tôn vinh là trí thức hoạt động trong các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, các cơ quan của các ngành, lĩnh vực, địa phương và các tổ chức trong hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam từ 10 năm trở lên, có uy tín khoa học, có nhiều đóng góp thiết thực, hiệu quả, có tầm ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành, của cơ quan, đơn vị; được xã hội công nhận, được cơ quan, đơn vị đó đề cử và được các cơ quan, đơn vị thuộc hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam giới thiệu.

Theo đó, trong số 135 trí thức tiêu biểu (121 nam và 14 nữ) được vinh danh năm 2024 có 51 trí thức do các Liên hiệp Hội địa phương đề cử, 54 trí thức do các hội ngành toàn quốc đề cử, 28 trí thức do Hội đồng Xét chọn đề cử, 2 trí thức do Cơ quan Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam đề cử. Trong số đó, có 112 người có học hàm, học vị từ phó giáo sư, tiến sĩ và tương đương trở lên, 15 người có có học vị thạc sỹ, 8 người có học vị cử nhân và tương đương.

Phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học, công nghệ

Phát biểu tại Lễ Tôn vinh, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết: Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã khẳng định: “Đội ngũ trí thức là nguồn lực đặc biệt trong phát triển kinh tế tri thức, công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế… là nhân tố quan trọng trong nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, nâng tầm trí tuệ và sức mạnh dân tộc, đóng góp to lớn cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Từ khi ra đời đến nay, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ có nhiều hoạt động phong phú, thiết thực, nỗ lực đổi mới và đa dạng hoá các hình thức tập hợp trí thức; tích cực hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước; thực hiện tư vấn, phản biện xã hội góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; tham gia xây dựng pháp luật, góp ý vào nhiều dự thảo Luật và hoạt động giám sát của Quốc hội. “Có thể khẳng định, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã từng bước thể hiện vai trò là hạt nhân tập hợp đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong nước và nước ngoài, góp phần thúc đẩy phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước”, Chủ tịch Quốc hội cho biết.

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội ghi nhận, đánh giá cao về những nỗ lực cố gắng, những kết quả nổi bật đã đạt được của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ. Đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội đã trân trọng ghi nhận, nhiệt liệt biểu dương 135 trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu được vinh danh hôm nay.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng thẳng thắn chỉ ra những bất cập trong cơ chế, chính sách chưa khuyến khích, phát huy tối đa tiềm năng, sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ; chưa tạo được môi trường thuận lợi nhất để đội ngũ trí thức hoạt động và tham gia hiệu quả hơn đối với những vấn đề quan trọng của đất nước. 

 Theo Chủ tịch Quốc hội, toàn cầu hóa giúp khoa học và công nghệ nước ta từng bước hội nhập, giao lưu với nền khoa học công nghệ của quốc tế, tạo thuận lợi cho việc học tập, trao đổi kinh nghiệm, tiếp thu những thành tựu khoa học công nghệ quốc tế phục vụ cho sự phát triển của đất nước; tuy nhiên cũng đặt ra nhiều thách thức mới, các sản phẩm khoa học công nghệ của nước ngoài xâm nhập mạnh mẽ vào thị trường trong nước, tạo sự cạnh tranh gay gắt, nảy sinh các vấn đề tranh chấp mới liên quan đến sở hữu trí tuệ, bản quyền, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, kiểu dáng công nghiệp...

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn với các nhà trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2024. Ảnh: BL

Chủ tịch Quốc hội tin tưởng, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam với truyền thống đoàn kết, phát huy những kết quả đã đạt được, tiếp tục là hạt nhân tập hợp, đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đông đảo đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong nước và nước ngoài, góp phần tích cực tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh. Cùng với đó, phát huy hơn nữa vai trò là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong giám sát và phản biện xã hội; đẩy mạnh và nâng cao chất lượng các phong trào thi đua yêu nước, góp phần tích cực phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, đối ngoại và phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Chủ tịch Quốc hội mong muốn, các trí thức tiêu biểu sẽ là những tấm gương sáng lan tỏa, truyền cảm hứng trong đơn vị mình, tổ chức mình, trong toàn đội ngũ và xã hội, xứng đáng với niềm tin, hy vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân như cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng phát biểu: Các trí thức của nước nhà là những người làm rạng danh cho đất nước, vẻ vang cho dân tộc.

 Tại buổi lễ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã trao Biểu trưng tặng các trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2024./.