(ĐCSVN) - “Chìa khoá” để tăng số người tham gia Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế chính là nhờ Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã không ngừng đổi mới phương pháp, nội dung, hình thức truyền thông chính sách bảo hiểm xã hội đến người lao động trong những năm gần đây.

Đó là những chia sẻ của ông Đào Việt Ánh, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam xung quanh vai trò của công tác truyền thông trong phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện.

TRUYỀN THÔNG LÀ CẦU NỐI TRUYỀN TẢI CHÍNH SÁCH 

Phóng viên (PV): Thưa ông, số lượng người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện tăng nhanh, mạnh so với trước đây cho thấy, yếu tố tích cực của chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện. Nhưng để chính sách đi vào cuộc sống là nhờ truyền thông. Xin ông cho biết vai trò của công tác truyền thông của bảo hiểm xã hội thời gian qua?

Ông Đào Việt Ánh: BHXH tự nguyện là chính sách an sinh xã hội mang tính nhân văn, tạo điều kiện cho người lao động phi chính thức được tham gia vào lưới an sinh để khi hết tuổi lao động có cơ hội được hưởng lương hưu hàng tháng, được cấp thẻ BHYT miễn phí để đảm bảo cuộc sống và chăm sóc sức khỏe.

Có thể nói, đại dịch COVID-19 đã tác động tiêu cực đến mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội, làm ảnh hưởng không nhỏ tới công tác vận động, phát triển người tham gia BHXH, BHYT của ngành BHXH Việt Nam. Trong bối cảnh khó khăn đó, vẫn có những điểm sáng về công tác BHXH, BHYT được các đại biểu Quốc hội ghi nhận, đánh giá cao, trong đó nổi bật là công tác phát triển người tham gia BHXH tự nguyện tiếp tục tăng. Qua đó cho thấy, công tác truyền thông, vận động người tham gia đang có hướng đi đúng và hiệu quả.

Để thấy tác động của chính sách cũng như vai trò của công tác truyền thông, chúng ta hãy điểm qua một vài số liệu.

Năm 2017 - trước thời điểm có Nghị quyết số 28-NQ của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội (Nghị quyết số 28), số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là hơn 200.000 người. Từ năm 2018 - năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết số 28 - toàn quốc đạt trên 277.000 người tham gia, tăng hơn 52.900 người (23,6%) so với năm 2017. Năm 2019, con số này đã tăng lên gần 574.000 người, tăng 296.700 người (107,1%) so với năm 2018, chiếm 1,17% so với lực lượng lao động trong độ tuổi lao động. Đến năm 2020, đã có trên 1,128 triệu người, tăng gấp 2 lần so với năm 2019, bằng cả 12 năm trước cộng lại, cao hơn 1,1% so với chỉ tiêu năm 2021 Nghị quyết số 28 đặt ra. 

Trong năm 2021, có hơn 1,4 triệu người tham gia BHXH tự nguyện, tăng 28% so với cùng kỳ năm 2020, đạt 2,94% lực lượng lao động trong độ tuổi là nông dân và lao động khu vực phi chính thức, cao hơn 1,94% so với chỉ tiêu được giao tại Nghị quyết số 28-NQ/TW (năm 2021 là 1%).

Từ những kết quả tích cực trên cho thấy vai trò về chính sách, sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và của cả hệ thống chính trị. Chứng tỏ sự nỗ lực, cố gắng của đội ngũ công chức, viên chức, người lao động toàn ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam, trong đó công tác truyền thông chính sách bảo hiểm xã hội giữ một vai trò rất quan trọng, đã góp phần đưa chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện thực sự đi vào cuộc sống.

Xác định công tác truyền thông là “chìa khoá” để Bảo hiểm xã hội Việt Nam thực hiện hiệu quả việc phát triển người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế thời gian qua. Ngay từ đầu thực hiện Nghị quyết số 28, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã xác định rõ “Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác truyền thông bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trong tình hình mới”.

Có thể khẳng định, công tác truyền thông đã trở thành cầu nối để truyền tải, đưa các thông tin về chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện đến với các tầng lớp nhân dân và người lao động; góp phần nâng cao nhận thức và sự chủ động của người dân, người lao động trong việc tham gia và thụ hưởng chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện. Đồng thời giúp người dân, người lao động nhận thức đầy đủ ý nghĩa, lợi ích của việc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đối với bản thân và gia đình, từ đó tự giác tham gia như một nhu cầu tất yếu để đảm bảo cuộc sống và chăm sóc sức khỏe khi về già.

ĐỔI MỚI MANG TÍNH BƯỚC NGOẶT

PV: Để truyền thông làm tốt vai trò cầu nối như vậy, ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã có những đột phá gì trong tổ chức thực hiện, thưa ông?

Ông Đào Việt Ánh: Thực hiện Nghị quyết số 28 của Đảng và Quyết định số 1676/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, công tác truyền thông trong giai đoạn này, ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã có những giải pháp đổi mới mang tính bước ngoặt, cụ thể như sau:

Thứ nhất, đổi mới về nội dung truyền thông. Tức là cách chuyển từ nội dung tuyên truyền, phổ biến qua trích dẫn các văn bản sang nội dung ngắn gọn, súc tích (xây dựng các thông điệp truyền thông gần gũi, dễ nhớ). Bên cạnh nội dung phổ biến kiến thức, chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đẩy mạnh truyền thông về ý nghĩa, vai trò, lợi ích, tính nhân văn của chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, đặc biệt là chế độ bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế hộ gia đình. Tăng cường truyền thông về các gương người tốt, việc tốt, sáng kiến hay, hữu ích trong thụ hưởng và thực hiện các chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

 Thứ hai, chọn thời điểm truyền thông. Trong giai đoạn này, ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam tập trung đẩy mạnh truyền thông trước, trong và sau sự kiện/sự việc/chiến dịch truyền thông. Trước đây, chưa quan tâm đúng mức đến truyền thông trước sự kiện/sự việc để định hướng dư luận, cũng như truyền thông sau sự kiện/sự việc để thông tin về kết quả, ý nghĩa, sự lan tỏa của sự kiện/sự việc/chiến dịch truyền thông.

Thứ ba, đổi mới về hình thức, kênh truyền thông. Đặc biệt trong giai đoạn này, linh hoạt ứng biến trước tình hình khó khăn do dịch COVID-19 tác động tới mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội, tận dụng lợi thế của truyền thông trực tuyến, truyền thông hiện đại, ngành bảo hiểm xã hội Việt Nam đã chủ động phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí Trung ương và địa phương tăng cường công tác truyền thông qua kênh báo hình, báo nói và báo/tạp chí điện tử với số lượng, tần suất các tin, bài, phóng sự, chuyên mục tuyên truyền về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm tự nguyện ngày một tăng. Đẩy mạnh việc sản xuất, đăng tải, phát sóng các thể loại báo chí hiện đại về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm tự nguyện như: tọa đàm trực tuyến, bài Infographic, bài Megastory/Longform/Emagazine,… góp phần tạo sức hút và lan tỏa các chính sách an sinh xã hội tới đông đảo độc giả, khán/thính giả trên cả nước.

Song song đó, Ngành đã chủ động trong việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT, tăng cường truyền thông trực tuyến phù hợp với tình hình dịch COVID-19 tại từng địa phương và xu thế truyền thông hiện đại. Theo đó, Ngành đã bắt đầu sản xuất và phát hành các Infographic, Motion graphics và Video lan truyền để truyền thông về quyền lợi, lợi ích khi tham gia BHXH, BHYT, lan tỏa các thông điệp về tính nhân văn của chính sách BHXH, BHYT. Đây được coi là một dấu ấn đổi mới nổi bật trong công tác sản xuất, phát hành sản phẩm truyền thông của Ngành, đáp ứng yêu cầu đổi mới công tác truyền thông theo tinh thần Nghị quyết số 28, cũng như xu thế truyền thông mới trong thời đại số. Đặc biệt, thời gian này, việc triển khai hình thức truyền thông trên mạng xã hội với các chương trình livestream tuyên truyền BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình của Ngành được phát huy tối đa và hiệu quả trong bối cảnh dịch COVID-19 tác động phức tạp trên toàn quốc, các hoạt động truyền thông trực tiếp phải hạn chế, giảm thiểu.

Đáng chú ý, năm 2020, trong bối cảnh công tác phát triển người tham gia của Ngành còn gặp nhiều khó khăn bởi dịch COVID-19, việc ngành BHXH Việt Nam lần đầu tiên tổ chức thành công 02 Lễ ra quân toàn quốc tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình đã cho thấy hiệu quả tích cực trong việc linh hoạt các giải pháp truyền thông phát triển người tham gia của Ngành. Kết quả, sau các buổi lễ ra quân, bên cạnh số lượng người tham gia BHXH, BHYT phát triển được tăng kỷ lục, thì với việc Lễ ra quân được tổ chức đồng bộ trên phạm vi toàn quốc, có sự tham dự của Lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố; các đoàn diễu hành qua các tuyến phố, nơi đông người với các thông điệp truyền thông nêu bật được giá trị nhân văn của chính sách BHXH, BHYT đã tạo được dấu ấn vô cùng quan trọng, giúp người dân ngày càng hiểu sâu sắc hơn giá trị, lợi ích của BHXH, BHYT yên tâm, tin tưởng tham gia; góp phần củng cố, nâng cao niềm tin của Nhân dân vào chính sách BHXH, BHYT; đồng thời cũng đã củng cố, xây dựng được hình ảnh ngành BHXH Việt Nam hiện đại, chuyên nghiệp, vì sự hài lòng của Nhân dân.

Lễ ra quân toàn quốc tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện năm 2020. (Ảnh: TL)

TRUYỀN THÔNG ĐÚNG VÀ TRÚNG NHÓM NGƯỜI TIỀM NĂNG

PV: Bảo hiểm xã hội là ngành liên quan đến tất cả các bộ, ngành, địa phương và đặc biệt là báo chí. Ông có thể cho biết đôi nét về sự kết hợp này cũng như ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác truyền thông của Bảo hiểm xã hội Việt Nam?

Ông Đào Việt Ánh: Thời gian qua, để thực hiện tốt chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, đặc biệt là chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện, ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam luôn bám sát mục tiêu đổi mới toàn diện công tác truyền thông bảo hiểm xã hội trên nguyên tắc truyền thông phải đảm bảo đúng và trúng nhóm người tiềm năng. Các hoạt động truyền thông của ngành bảo hiểm xã hội Việt Nam luôn được triển khai theo hướng chuyên nghiệp bài bản, linh hoạt, thân thiện với sự kết hợp của báo chí, bộ, ngành, địa phương.

Công tác phối hợp truyền thông chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm tự nguyện với các cơ quan thông tấn, báo chí đã có nhiều đổi mới, ngày càng đi vào chiều sâu và đạt được những kết quả tốt. Số lượng tin, bài, phóng sự, chương trình… được đăng tải/phát sóng về lĩnh vực bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm tự nguyện tăng đều qua các năm (năm 2020 là 16.000; từ đầu năm 2021 đến nay là hơn 20.500). Bài viết được thể hiện sinh động qua các dạng bài, thể loại báo chí hiện đại (Megastory/Emagazine, Infographic…).

Công tác phối hợp với các bộ, ngành, tổ chức chính trị - xã hội cũng ngày được mở rộng, phát huy hiệu quả quan trọng trong phát triển người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Năm 2020, qua công tác phối hợp này đã có khoảng 120 hội nghị, hội thảo, tọa đàm, tư vấn, đối thoại… truyền thông chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế được tổ chức, thu hút khoảng 24.000 lượt người tham dự.

Trong đó, nhóm người truyền thông được hướng đến là nông dân, ngư dân, diêm dân, người lao động trong các làng nghề, xã viên hợp tác xã…

Tại địa phương, bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố đã phối hợp với các sở, ban, ngành và các đơn vị liên quan tổ chức hàng chục nghìn hội nghị truyền thông về bảo hiểm xã hội tự nguyện theo nhóm nhỏ đến các cụm dân cư, hộ gia đình tùy tình hình dịch COVID-19.

BHXH tỉnh Tiền Giang tổ chức tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện qua hình thức livestream. (Ảnh: baoapbac.vn)

Trong năm 2020, toàn quốc đã tổ chức được trên 26.000 hội nghị truyền thông về BHXH, BHYT, BHTN thu hút khoảng 1,4 triệu tham gia. Trong năm 2021, hình thức này tiếp tục được tăng cường trong tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp hơn, từ đầu năm đến nay BHXH các tỉnh tiếp tục phối hợp với các sở, ban, ngành, UBND các cấp, các đơn vị liên quan tổ chức khoảng: 16.000 hội nghị truyền thông, tư vấn, đối thoại,... với khoảng 693.000 lượt người tham dự; 32.900 cuộc truyền thông nhóm nhỏ, với khoảng 250.900 lượt người tham dự (đây là một trong những hình thức truyền thông trực tiếp được đánh giá là mang lại hiệu quả cao, phù hợp với tình hình phòng chống dịch COVID-19).

Cùng với đó, Ngành cũng đẩy mạnh ứng dụng CNTT, tăng cường truyền thông trực tuyến phù hợp với tình hình dịch COVID-19 tại từng địa phương và xu thế truyền thông hiện đại. Theo đó, hình thức truyền thông trên mạng xã hội được chú trọng thực hiện với việc sản xuất, phát hành các sản phẩm truyền thông online (các sản phẩm báo chí hiện đại; các chương trình livestream tuyên truyền BHXH tự nguyện; các viral clip, motion graphic,...).

Đến nay, tổng số kênh truyền thông mạng xã hội Fanpage Facebook, Zalo OA, Youtube của BHXH các tỉnh, thành phố và của cá nhân trong toàn Ngành là 6.780 trang. BHXH các địa phương đã thực hiện 260 chương trình livestream tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình trên Fanpage Facebook của tỉnh; đồng thời đã có trên 128.000 sản phẩm truyền thông (tin, bài, video, phóng sự,...) được đăng tải, chia sẻ trên trang Fanpage Facebook, Zalo OA, Youtube của BHXH các tỉnh và mạng xã hội của CCVC, NLĐ, (trong đó có trên 12.000 sản phẩm truyền thông được đăng tải chia sẻ trên trang Fanpage Facebook, Zalo OA, Youtube của đơn vị; trên 116.000 sản phẩm truyền thông được đăng tải, chia sẻ trên trang Facebook, Zalo, Youtube  cá nhân CCVC).

Đặc biệt, BHXH các địa phương đã đôn đốc, chỉ đạo cán bộ BHXH, nhân viên đại lý thu tích cực áp dụng hình thức tư vấn, đối thoại qua mạng xã hội (Facebook, Zalo,…), điện thoại, gặp gỡ truyền thông, vận động đến từng người dân, người lao động có nhu cầu tham gia BHXH tự nguyện được kịp thời, thuận tiện.

Những kết quả tích cực và những con số ấn tượng thể hiện qua số người tham gia BHXH tự nguyện đã nêu ở trên, một lần nữa khẳng định rõ nét vai trò “then chốt” của công tác truyền thông chính sách BHXH trong việc phát triển hiệu quả người tham gia BHXH tự nguyện thời gian qua./.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!

Bài 1: "CỦA ĐỂ DÀNH" CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG TỰ DO

Bài 2: "BÍ QUYẾT" TỪ NHỮNG ĐIỂM SÁNG