Ngày 3/10, tại Hà Nội, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị góp ý dự thảo Báo cáo của Ban Cán sự Đảng Chính phủ tổng kết Nghị quyết số 48-NQ/TW về chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020.
Trình bày tóm tắt dự thảo Báo cáo, Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật (Bộ Tư pháp) Nguyễn Hồng Tuyến cho biết: Sau gần 15 năm, việc thực hiện Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung của các cơ quan hành chính nhà nước từ trung ương đến địa phương nói riêng đã đạt được nhiều thành công quan trọng, ở cả khía cạnh xây dựng thể chế và tổ chức thi hành pháp luật.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: TH.
Trong giai đoạn 2005 – 2019, hệ thống pháp luật của nước ta không ngừng được hoàn thiện. Công tác xây dựng và hoàn thiện trên các lĩnh vực cơ bản được thể chế hóa kịp thời, đầy đủ, đúng đắn đường lối, chủ trương của Đảng, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế của đất nước. Hệ thống pháp luật, chính sách kinh tế đã được xây dựng tương đối đồng bộ, cơ bản phù hợp với cơ chế thị trường định hướng XHCN.…
Tuy nhiên, hệ thống pháp luật chưa thực sự đồng bộ, thống nhất, vẫn còn cồng kềnh với nhiều hình thức văn bản, với nhiều cơ quan có thẩm quyền ban hành, còn có dự án luật chồng chéo, mâu thuẫn. Tích thích ứng của hệ thống pháp luật chưa thực sự đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Công tác tổ chức thi hành pháp luật vẫn là khâu yếu, chưa kịp thời đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN; chế tài pháp lý chưa thực sự nghiêm khắc, vẫn còn hiện tượng “nhờn” luật trên một số lĩnh vực. Công tác phổ biến, tuyên truyền giáo dục pháp luật hiệu quả chưa cao..
Để tiếp tục phục vụ xây dựng Nhà nước pháp quyền, phục vụ hội nhập quốc tế, gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật… , dự thảo Báo cáo đưa ra kiến nghị Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương về xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam, tổ chức thi hành pháp luật và cải cách tư pháp giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045; tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước pháp quyền nói chung, trong từng lĩnh vực lập pháp, hành pháp và tư pháp nói riêng.
Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Phạm Anh Tuấn chỉ ra vẫn còn bất cập cần đánh giá thêm như: thể chế không theo kịp sự thay đổi nhanh chóng của thế giới; nhiều quy định thiếu thực tế lại chậm đổi mới, dẫn đến một số văn bản ra đời không theo kịp yêu cầu của cuộc sống…
Theo ông Phạm Anh Tuấn, cách mạng 4.0 hiện làm thay đổi tất cả từ quản lý nhà nước đến các lĩnh vực trong đời sống nhưng trong dự thảo báo cáo còn mờ nhạt. Trên cơ sở đó đề nghị, trong thời gian tới một mặt phải hoàn thiện pháp luật, còn mặt khác là phải làm mới, tập trung vào pháp luật cho Chính phủ điện tử (chia sẻ dữ liệu, kết nối, dùng chung), kinh tế số (điều chỉnh được toàn bộ ngành nghề mới).
Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính (Bộ Tư pháp) Nguyễn Thị Hạnh cũng cho rằng cần đơn giản hóa hệ thống pháp luật, tránh tình trạng “lạm phát” văn bản quy phạm pháp luật.
Ghi nhận các ý kiến đóng góp vào dự thảo Báo cáo, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long yêu cầu khi đánh giá Báo cáo phải bám sát mục đích, nội dung, định hướng chung và định hướng cụ thể, có lập luận rõ ràng.
Về các kiến nghị, Bộ trưởng nhận thấy các ý kiến cơ bản nhất trí nếu có thể được thì “nâng tầm” cơ quan ban hành là Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương. Về phạm vi, Bộ trưởng cho hay, đã có 2 Nghị quyết riêng về xây dựng, hoàn thiện pháp luật và về cải cách tư pháp, song tới đây cần nhìn hệ thống pháp luật với tư cách là một chỉnh thể thống nhất, từ xây dựng, hoàn thiện pháp luật đến tổ chức thi hành pháp luật và gắn với cải cách pháp luật, cải cách tư pháp…/.