(ĐCSVN) – Việc Trung Quốc đẩy mạnh các hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản ở khu vực đáy các đại dương, kể cả ở vùng đặc quyền kinh tế của các quốc gia láng giềng đang làm dấy lên lo ngại vấn đề đảm bảo chủ quyền, an ninh của các quốc gia liên quan. Ấn Độ đã bày tỏ quan ngại của mình.
 |
|
Tàu thăm dò đáy biển Giao Long của Trung Quốc (Ảnh THX) |
Ngày 31/7, Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao của Ấn Độ đã lên tiếng bày tỏ sự quan ngại về việc: “ngày 19/7, Cơ quan Quản lý Đáy biển Quốc tế Liên hợp quốc (ISA), có trụ sở tại Jamaica đã đồng ý cho phép Trung Quốc được quyền thăm dò và khai thác khoáng sản ở khu vực đáy biển phía tây nam Ấn Độ Dương, thuộc vùng biển quốc tế, nằm giữa châu Phi và Nam cực".
Cơ quan Tình báo Hải quân Ấn Độ (DNI) cảnh báo là sự kiện này có thể dẫn đến những hệ quả nghiêm trọng đối với Ấn Độ, bởi vì “Trung Quốc có thể đưa ra những lý do để duy trì sự hiện diện liên tục trong vùng đại dương này, điều này sẽ tạo cơ hội cho Trung Quốc thu thập các dữ liệu hải dương học và thủy học một cách hợp pháp. Hơn nữa, nó có thể tạo cớ cho Trung Quốc triển khai tàu chiến trong khu vực”.
Cơ quan tình báo Hải quân Ấn Độ nhấn mạnh, mặc dù Trung Quốc nói rằng công việc này chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của họ về khoáng sản, nhưng theo cơ quan này “chắc chắn là hải quân Trung Quốc sẽ can dự vào những hoạt động thăm dò tìm kiếm” và "hải quân Ấn Độ cần phải theo dõi sát sao các động thái này".
Ban Đông Á của Bộ Ngoại giao Ấn Độ có cùng nhận định và cho rằng cần phải có những giải pháp pháp lý để ngăn ngừa các nguy cơ nói trên.
Thế nhưng, theo giới phân tích, về mặt pháp lý, khả năng hành động của Ấn Độ bị hạn chế bởi vì phía Trung Quốc xin được tiến hành các thăm dò khoáng sản ở đáy vùng biển quốc tế, nằm ngoài phạm vi quản lý của mọi quốc gia.
Một ngày sau khi Trung Quốc được Liên hợp quốc cho phép thăm dò khoáng sản ở đáy biển phía tây nam Ấn Độ Dương, một cơ quan liên bộ của Ấn Độ đã quyết định là New Dehli phải tiếp cận với bộ phận pháp lý của Cơ quan Quản lý Đáy biển Quốc tế để bảo đảm là biện pháp an ninh phù hợp phải được ghi trong giấy phép cấp cho Trung Quốc và các hoạt động này phải tuân thủ những quy định trong thỏa thuận ký với Liên hợp quốc.
Vào tháng 5/2010, Hiệp hội Nghiên cứu và Phát triển Tài nguyên Khoáng sản biển Trung Quốc đã đệ đơn xin được tiến hành thăm dò các mỏ đa kim sulfures ở đáy phía tây nam Đại Tây Dương. Sau khi đơn xin được chấp thuận, Trung Quốc sẽ phải ký một thỏa thuận với ISA. Theo đó, Trung Quốc được quyền thăm dò trong một khu vực rộng 10 ngàn km vuông trong vòng 15 năm và phải tuân thủ các quy định của Liên hợp quốc về việc thăm dò đa kim sulfures.
Trung Quốc đã phê chuẩn Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 và đồng thời là thành viên Cơ quan Quản lý Đáy biển Quốc tế. Để thực hiện tham vọng khai thác khoáng sản đáy biển, từ năm 2002, Trung Quốc đã tiến hành một chương trình nghiên cứu chế tạo tàu lặn.
Ngày 26-7, tàu Giao Long do Trung Quốc chế tạo với thủy thủ đoàn ba người đã kết thúc chuyến lặn thử ở độ sâu 5.057m, và ở lại độ sâu này nửa giờ trong một chuyến lặn dài tổng cộng sáu giờ... Theo Tân Hoa xã, chuyến lặn thử này diễn ra ở phía đông bắc Thái Bình Dương và với độ sâu này, tàu lặn Trung Quốc có khả năng thám sát 70% các đáy đại dương trên thế giới. Chuyên gia thiết kế tàu lặn Giao Long Từ Khởi Nam cho biết, lần thử thành công này đã đưa Giao Long vào “hàng bậc nhất thế giới” trong lĩnh vực tàu lặn.
Dự kiến, vào năm 2012, Giao Long sẽ lặn thử ở độ sâu 7.000m nhằm "mục đích nghiên cứu khoa học, khảo sát các nguồn tài nguyên thiên nhiên dưới đáy biển và các đại dương". Hiện nay, tàu lặn Giao Long đang hoạt động tại vùng đáy biển quốc tế, nằm giữa Hawaii và Mỹ, nơi mà Trung Quốc đã được cấp giấy phép thăm dò khoáng sản từ năm 2001
AFP ngày 26-7 cho biết trong những năm qua, Trung Quốc đã tăng cường các nỗ lực thăm dò để tìm kiếm dầu và những nguồn tài nguyên thiên nhiên khác nhằm duy trì tốc độ tăng trưởng của mình.
Mặc dù, truyền thông Trung Quốc khẳng định là tàu lặn Giao Long chỉ hoạt động vì mục đích dân sự, nhưng theo các chuyên gia quân sự nước ngoài thì loại tàu này có thể được dùng vào việc can thiệp hoặc cắt cáp truyền thông dưới đáy biển, truy tìm vũ khí của nước ngoài hoặc sửa chữa, cứu hộ tàu ngầm.
Trong năm 2010, tàu Giao Long đã cắm cờ Trung Quốc dưới đáy Biển Đông, nơi đang có những tranh chấp về chủ quyền giữa Trung Quốc và một số nước láng giềng./.