Campuchia - Thái Lan: Nỗ lực cải thiện quan hệ

Trận đấu bóng đá chiều 24/9 giữa các chính trị gia Campuchia và Thái Lan tiếp nối những nỗ lực làm ấm lại mối quan hệ song phương sau 3 năm lạnh nhạt do xung đột biên giới.

Nếu như chuyến công du Campuchia ngày 15/9 vừa qua của Thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra - chuyến đi mở màn cho một loạt chuyến thăm của các đoàn quan chức Thái Lan thuộc các cấp độ khác nhau sang Campuchia được coi là mang tính định hướng, là khúc dạo đầu cho việc tạo ra không khí thuận hoà để đưa quan hệ hai nước trở lại bình thường, thì chuyến đi Phnompenh ngày 23/9 của Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan Yuthasak Sasiprapha là bước đi cụ thể để hoá giải những căng thẳng liên quan đến tranh chấp khu vực biên giới gần ngôi đền cổ Preah Vihear - nguyên nhân chính của sự lạnh nhạt trong quan hệ Campuchia - Thái Lan từ 3 năm nay. Những căng thẳng biên giới dẫn tới các vụ đấu súng tại biên giới khiến hàng chục binh sĩ của hai bên thiệt mạng.

Trên cơ sở nguyên tắc đã được Thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra và Thủ tướng Campuchia Hun Sen xác định là cùng hợp tác để giải quyết các bất đồng, tranh chấp một cách hoà bình, trong chuyến đi Campuchia ngày 23/9, Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan Yuthasak Sasiprapha và người đồng cấp Campuchia Tia Banh đã nhất trí tuân thủ phán quyết của Tòa án Công lý quốc tế (ICJ) về việc rút quân khỏi khu vực biên giới tranh chấp quanh ngôi đền cổ Preah Vihear (thời điểm rút quân cụ thể sẽ được thảo luận tại các cuộc họp của ủy ban Biên giới chung của hai nước). Hai bên cũng đồng ý tiếp nhận các quan sát viên người Indonesia để giám sát việc thực hiện ngừng bắn. Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan còn đồng thời nhấn mạnh rằng, không còn tình trạng căng thẳng giữa binh sỹ hai nước ở thời điểm hiện tại.

Cùng với mức độ giảm căng thẳng biên giới là việc khởi động hợp tác kinh tế. Ngay trước chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan, các quan chức cấp cao Campuchia và Thái Lan ngày 22/9 cũng nhất trí bắt đầu cuộc đàm phán về dự án khai thác dầu khí tại vùng biển chồng lấn (OCA) giữa hai nước trên vịnh Thái Lan, vốn bị đình hoãn từ năm 2001. Bên cạnh đó, hoạt động ngoại giao theo kênh Quốc hội cũng đóng góp không nhỏ vào việc làm ấm mối quan hệ song phương. Chuyến thăm Phnompenh của Chủ tịch Quốc hội Thái Lan Somsak Kiatsuranont và cuộc hội đàm giữa ông này với Thủ tướng Campuchia Hun Sen đã mang lại kết quả là cả hai bên đều mong muốn biến khu vực biên giới tranh chấp thành khu vực thương mại và đều cho rằng đây là thời điểm thích hợp để thúc đẩy quan hệ thương mại và đầu tư song phương vì lợi ích nhân dân hai nước.

Song có lẽ, chuyến thăm Campuchia của nhóm gồm 35 nghị sĩ Đảng Vì nước Thái (Puea Thai) cầm quyền và các lãnh đạo Mặt trận thống nhất dân chủ chống độc tài (UDD), kết thúc là trận bóng đá giao hữu chiều 24/9 tại sân vận động Olympic ở Phnompenh với sự tham gia của nhiều gương mặt nổi bật tại chính trường hai nước, trong đó có Thủ tướng Campuchia Hun Sen, Chủ tịch Quốc hội Campuchia Heng Samrin và Nghị sĩ Thái Lan Somchai Wongsawat - người từng là Thủ tướng Thái Lan năm 2008, chính là điểm nhấn cho mối quan hệ nồng ấm trở lại giữa Campuchia và Thái Lan.               

Có thể nói, việc Thủ tướng Hun Sen trải thảm đỏ chào đón các đoàn Thái Lan và những động thái ngoại giao hối hả từ phía Bangkok trong vòng 10 ngày qua cho thấy quyết tâm của lãnh đạo hai bên nhằm khôi phục lòng tin giữa hai nước, tạo môi trường thuận lợi để giải quyết những tranh chấp biên giới.

Đầu tư của Thái Lan vào Campuchia đã sụt giảm mạnh trong nhiều năm trở lại đây. Theo một báo cáo của Hội đồng Vì sự phát triển của Campuchia, Campuchia đã thông qua các dự án đầu tư của Thái Lan với tổng số vốn 178 triệu USD năm 2009. Tuy nhiên, con số này đã giảm xuống chỉ còn 2 triệu USD trong năm 2010 và thậm chí không có nhà đầu tư nào của Thái Lan đầu tư vào Campuchia trong 7 tháng đầu năm nay.

Theo số liệu thống kê của Đại sứ quán Thái Lan tại Phnompenh, kim ngạch thương mại giữa hai nước chỉ tăng 1,4% lên mức 1,43 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm nay - mức tăng trưởng thấp nhất từ trước tới nay. Bởi vậy, Campuchia rất cần cải thiện quan hệ với Thái Lan để tăng cường đầu tư, phát triển sản xuất. Trong khi đó, với Đảng Vì nước Thái (Puea Thai) vừa lên cầm quyền, việc giữ ổn định ở trong nước và giải quyết các tranh chấp với quốc gia láng giềng là vấn đề cấp thiết để phát triển và thúc đẩy hoà giải dân tộc./.