(ĐCSVN) - Bộ phận phân tích và tư vấn kinh tế (EIU) của tạp chí Nhà Kinh tế (Economist) vừa đưa ra dự báo 9 vấn đề lớn có thể định hình chương trình nghị sự quốc tế trong năm 2012. Năm 2012 tiếp tục là năm khó khăn của kinh tế thế giới, kéo theo những biến động mạnh về địa chính trị, trong đó có vấn đề I-ran và Bắc Triều Tiên.
Thứ nhất, kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm lại. Các điều kiện kinh tế trong năm 2012 sẽ khó khăn hơn đối với đa số các nước trên thế giới. EIU dự báo tốc độ tăng trưởng GDP toàn cầu tính theo sức mua trong năm 2012 là 3,2%, giảm so với mức tương ứng 3,8% trong năm 2011. Sự suy giảm của các nền kinh tế Khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) sẽ cản trở sự tăng trưởng toàn cầu và làm suy yếu lòng tin của các nhà đầu tư, doanh nghiệp và người tiêu dùng ở nhiều mức độ khác nhau. Sự suy giảm đó cũng có tác động đến đa số các thị trường, đặc biệt là khu vực Đông Âu và Bắc Phi cũng như các nước mới nổi tại châu Á và kinh tế Mỹ cũng tăng trưởng chậm lại .
Thứ hai, cuộc khủng hoảng nợ công tại Eurozone. Theo EIU, cuộc khủng hoảng của Eurozone ít nhất sẽ tiếp diễn trong năm 2012 và trong trường hợp xấu nó có thể trầm trọng thêm đáng kể. Điều này có thể dẫn đến một hoặc một số nước phải ra khỏi Eurozone. Khả năng Eurozone tan vỡ là rất ít, nhưng cũng không thể bỏ qua. Điều đó xảy ra sẽ là một thảm hoạ đối với nền kinh tế toàn cầu, sẽ dẫn đến sản lượng kinh tế toàn cầu giảm mạnh so với dự báo.
Thứ ba, việc thắt lưng buộc bụng về tài chính sẽ hạn chế tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm, làm tăng áp lực đối với các dịch vụ công và gia tăng những tranh cãi chính trị nghiêm trọng ở đa số các nước giàu trong năm 2012. EIU dự báo tăng trưởng kinh tế, ngân sách và thất nghiệp của 17 nền kinh tế thuộc Eurozone, cùng với Anh và Mỹ trong năm 2012 sẽ xấu hơn so với năm 2011. Nhiều nước do sức ép của thị trường hoặc chính trị nội bộ sẽ buộc phải cắt giảm chi tiêu vào đúng thời điểm nền kinh tế của họ đang cần được kích thích nhất. Thắt chặt chi tiêu công sẽ là chủ đề trong các cuộc tranh luận chính sách trong suốt năm 2012.
Thứ tư, sự biến động về tài chính. EIU nhận định, năm 2012, các thị trường tài chính có thể sẽ có thêm một năm hỗn loạn và những tháng qua là giai đoạn biến động nhất kể từ khi ngân hàng đầu tư Lehman Brothers của Mỹ sụp đổ năm 2008. Nếu cuộc khủng hoảng của châu Âu có bước ngoặt xấu đi, tình hình bán tháo trên các thị trường trái phiếu châu Âu, thị trường chứng khoán, nguyên liệu và tiền tệ toàn cầu sẽ trở nên nghiêm trọng. Trong tình huống đó, đồng ơ-rô sẽ yếu đi nghiêm trọng
Thứ năm, giá nguyên liệu thấp hơn. Nếu triển vọng kinh tế khó khăn của năm 2012 có một điểm hỗ trợ thì đó chính là việc giá nguyên liệu sẽ dịu đi sau 2 năm tăng mạnh. Điều này có được chủ yếu là do nhu cầu tiêu thụ yếu đi hoặc ít nhất là tốc độ tăng của nhu cầu chậm lại. Trong một số trường hợp, như dầu mỏ, những cải thiện trong nguồn cung cũng giúp giá hạ. Tuy nhiên, chiều ngược lại, việc các nước giàu tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng và việc lòng tin đối với các tài sản tài chính giảm sẽ ngăn chặn việc giá nguyên liệu không giảm quá mạnh. Dự báo giá dầu Brent sẽ giảm 14% xuống mức 95 USD/thùng trong năm 2012. Giá lương thực, thực phẩm, đồ uống sẽ giảm khoảng 12,5%. Giá nguyên liệu thô công nghiệp sẽ giảm 13%. Tất cả các yếu tố này giúp lạm phát toàn cầu giảm xuống mức 3,2% trong năm 2012.
Thứ sáu, ảnh hưởng do bất ổn tại Bắc Phi và Trung Đông. Tình hình địa chính tại Bắc Phi và Trung Đông đang được điều chỉnh lại, nhưng mức độ phức tạp về kinh tế của khu vực này cần được theo dõi chặt chẽ trong năm 2012. Ở nhiều góc độ, sự thay đổi về mặt chính trị đã gây ra những khó khăn về kinh tế trong năm 2011, đặc biệt là ở Li-bi, Ai Cập và Tuy-ni-di. Mặc dù kinh tế toàn khu vực này được dự báo sẽ phục hồi trong năm 2012, nhưng vẫn khó khăn. Nhiều nền kinh tế vẫn đang trong điều kiện xấu hơn so với dưới thời chế độ cũ.
Thứ bảy, bầu cử tại Mỹ. Cuộc bầu cử Tổng thống sẽ thống trị đời sống chính trị Mỹ trong năm 2012 và có thể gây thiệt hại cho nền kinh tế. Sự chia rẽ bè phái sâu sắc sẽ tiếp diễn, thậm chí có thể trầm trọng hơn do các chiến thuật tranh cử, ngăn cản các cuộc tranh luận chính sách nghiêm túc.
Thứ tám, tình hình chính trị tại bán đảo Triều Tiên vẫn luôn tiềm ẩn bất ổn, khó dự đoán. Chủ tịch Bắc Triều Tiên Kim Châng In qua đời làm gia tăng sự thiếu minh bạch xung quanh chương trình hạt nhân cũng như những hành động có thể của quốc gia này trong năm 2012.
Thứ chín, chương trình hạt nhân của I-ran và phản ứng của cộng đồng quốc tế có thể sẽ tiếp tục tạo ra năm 2012 bất ổn. Những báo cáo gần đây của Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), trong đó lần đầu tiên khẳng định I-ran đang cố gắng phát triển vũ khí hạt nhân đã làm gia tăng các nguy cơ địa chính trị. Nhiều nước đã áp đặt các biện pháp trừng phạt mới và những tiết lộ của IAEA có thể khuyến khích các nhân vật cứng rắn thúc đẩy một phản ứng mạnh mẽ hơn. Dù vậy, khả năng diễn ra một cuộc tiến công quân sự nhằm vào I-ran là không lớn. Diễn biến của cuộc tranh cãi này sẽ phụ thuộc vào diễn biến tình hình nội bộ của I-ran./.