(ĐCSVN) - Giá lúa mì đột ngột tăng cao trên thị trường thế giới. Hạn hán và hỏa hoạn tại Nga cùng với lũ bụt tại Pa-ki-xtan và Ấn Độ là hai nguyên nhân đầu tiên. Nhưng người ta không loại trừ bàn tay đục nước béo cò'' của giới đầu cơ đã làm giá ngũ cốc này lên mức cao nhất kể từ hai năm nay.
Lúa mì, nhu yếu phẩm của hàng tỷ dân trên thế giới từ châu Âu, châu Mỹ đến miền Bắc Trung Quốc đã lên giá một cách đột biến trong mấy tuần qua. Sau khi tăng 40% hồi tháng 7.2010, đầu tuần này lúa mì lại leo thang với giá 207 Ơ-rô mỗi tấn trên sàn giao dịch Euronext. Đây là giá cao nhất từ hai năm qua. Do đâu mà xảy ra hiện tượng này?
Trước hết là tình trạng thời tiết tại Nga. Quốc gia xuất khẩu lúa mì đứng hàng thứ 3 thế giới bị một cơn nắng hạn nghiêm trọng nhát trong vòng một thế kỷ thiêu hủy gần 10 triệu héc-ta ruộng Lúa mì. Chính quyền Nga cũng đă dự báo mùa màng thất bát trong năm nay. Bộ Nông nghiệp Nga khẳng định, mức thu hoạch cao nhất đạt 75 triệu tẩn so với 85 triệu tấn dự kiến ban đầu. Nếu so sánh với mùa gặt năm 2008 với 97 triệu tấn và năm 2009 với 108 triệu tấn, thì xuất khẩu lúa mì của Nga trong năm nay sẽ giảm ít nhất 50% vì còn phải giữ lại cho nhu cầu quốc nội.
Tình hình tại U-crai-na và Ca-dắc-xtan, hai vựa lúa mì khác của thế giới, cũng rất bi quan vì hạn hán. Tại các nước Tây Âu và Trung Âu từ Pháp, Đức đến Hung-ga-ri, Bun-ga-ri và Ru-ma-ni thu hoạch cũng bị tác hại vì thiếu mưa.
Trong khi đó, ở nhiều vùng khác trên thế giới, ngành trồng trọt lúa mì bị mưa lũ tàn phá. Cùng đồng hạng 3 như Nga, Ca-na-đa bị các trận mưa lớn hồi mùa xuân vừa qua phá hỏng nhiều cánh đồng phì nhiêu làm thiệt hại 17% lượng thu hoạch lúa mì. Tại châu Á, năm 2010, hai vựa lúa mì của thế giới là Ấn Độ và Pa-ki-xtan không bị hạn hán nhưng lại bị lũ lụt liên tục. Bình thường, sản xuất lúa mì của hai nước này lên đến 15% thị phần thế giới.
Trong bản báo cáo mới nhất công bố hồi tháng 7.2010 của Tổ chức liên chính phủ Hội đồng Ngũ cốc Quốc tế có trụ sở tại Luân Đôn, thì thế giới không thiếu lúa mì. Dù mức sản xuất năm nay có giảm còn 651 triệu tấn thì cũng còn trữ lượng tồn kho kỷ lục hồi năm ngoái là 197 triệu tấn. Như vậy với 848 triệu tấn lúa mì của hai mùa góp lại thì thế giới vẫn dư thừa lúa mì.
Thế nhưng, giá lúa mì lại tăng cao như sắp có biến động. Thủ phạm không phải ai khác mà là kẻ đầu cơ trên sàn giao dịch Mỹ và châu Âu. Một trường hợp điển hình là giới sản xuất tại châu Âu bán lúa mì với giá 130 Ơ-rô/tấn trên thị trường chứng khoán cách đây 3 tháng, bây giờ họ gấp rút mua lại để tích trữ và chờ giá lên thêm nhằm kiếm lời. Nhiều công ty đầu tư tài chính Anh, Mỹ cũng đổ vào thị trường lúa mì làm giá cả leo thang. Cách đây hai năm, thị trường gạo thế giới đã “nếm mùi” đầu cơ sau khi Cơ quan Lương nông Liên hợp quốc báo động về nạn đói.