(ĐCSVN) – Với sự trung gian của Mỹ, cuộc đàm phán về hòa bình Trung Đông giữa giữa Tổng thống Palestin Mahmoud Abbas và Thủ tướng Israel Benjamin Netaniahu đã được khai mạc với tia hy vọng về một nền hòa bình đích thực và bền vững cho nhân dân trong khu vực. Tuy nhiên, để đạt được điều đó, các bên liên quan phải có cái nhìn thiện chí về cùng một hướng.
 |
|
Hòa bình Trung Đông chờ đợi những cái nhìn về cùng một hướng (Ảnh tư liệu) |
Tối 2/9 (theo giờ Việt Nam), tại trụ sở Bộ Ngoại giao Mỹ ở thủ đô Oasinhtơn, với sự trung gian chủ trì của Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton, Tổng thống Palestin Mahmoud Abbas và Thủ tướng Israel Benjamin Netaniahu đã bắt đầu cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên sau hơn 20 tháng bế tắc, với hy vọng trong vòng một năm sẽ đạt được thỏa thuận cuối cùng chấm dứt cuộc xung đột đẫm máu đã kéo dài 6 thập kỷ qua.
Cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên này dự kiến diễn ra trong 3 giờ, tập trung vào bốn vấn đề chủ yếu cản trở các nỗ lực hòa bình trong nhiều thập kỷ qua gồm an ninh của Israel, đường biên giới của nhà nước Palestin trong tương lai, quyền trở về của người tị nạn Palestin và thành phố Jeruxalem mà cả hai bên đều tuyên bố là thủ đô của mình.
Phát biểu khai mạc cuộc đàm phán, Ngoại trưởng Hillary coi đây là “bước đi quan trong để tiến tới hòa bình” và thừa nhận “quyết định cùng ngồi lại vào bàn đàm phán hôm nay không phải là dễ dàng vì vẫn còn nhiều điều nghi kị giữa hai bên”, nhưng bày tỏ hy vọng hai nhà lãnh đạo Palestin và Israel sẽ vượt qua được những bất đồng để kết thúc đàm phán thành công. Bà Hillary nói: “Nếu cả hai bên đều có thiện chí thì nhiều bất đồng có thể giải quyết trong vòng một năm tới” và tuyên bố: “Giải quyết cuộc xung đột Israel-Palestin là nằm trong lợi ích quốc gia của Mỹ. Mỹ sẽ không áp đặt một giải pháp mà chỉ có thể giúp hai bên đạt được một hiệp định hòa bình”.
Bà Hillary khẳng định Chính quyền của Tổng thống Barack Obama đã nỗ lực hết sức để dàn xếp cuộc đàm phán lần này và hy vọng hai bên sẽ đạt được một thỏa thuận trong vòng một năm. Bà Hillary thừa nhận những bất đồng giữa các bên liên quan về vấn đề hòa bình ở Trung Đông nhưng “chúng tôi cần sự ủng hộ và sự kiên nhẫn của tất cả các bên. Thiếu điều đó, vấn đề hòa bình ở Trung Đông sẽ vẫn còn bị bỏ ngỏ”.
Phát biểu trước khi bước vào đàm phán, Thủ tướng Israel Netaniahu cho rằng cả hai bên cần có sự nhượng bộ nhằm đảm bảo hòa bình lâu dài và Palestin cần công nhận Israel là nhà nước của người Do Thái. Ông nói: “Những người dân Israel và tôi – với tư cách Thủ tướng nhà nước Do Thái – đã sẵn sàng đi qua chặng đường dài trong thời gian ngắn để tiến tới hòa bình thực sự nhằm mang lại cho nhân dân Israel an ninh, thịnh vượng và quan hệ láng giềng tốt”.
Trong khi đó, Tổng thống Palestin Abbas xác định cuộc đàm phán này có không ít khó khăn, song mục tiêu của nó khá rõ ràng, đặc biệt là cả hai bên đều hiểu rõ việc xây dựng một nền hòa bình lâu dài. Tuy nhiên, ông Abbas vẫn kiên trì kêu gọi Israel chấm dứt việc xây dựng các khu định cư Do Thái và dỡ bỏ lệnh cấm vận tại Bờ Tây. Ông nói: “ Chúng tôi kêu gọi Chính phủ Israel cần thực hiện trách nhiệm của mình đối với hòa bình Trung Đông bằng cách chấm dứt ngay việc xây dựng các khu định cư và dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận tại Bờ Tây”
Một ngày trước khi hai bên ngồi vào bàn đàm phán, Tổng thống B. Obama đã có các cuộc gặp riêng rẽ với Tổng thống Palestin và Thủ tướng Israen. Sau đó, ba lãnh đạo đã cùng ăn tối tại Nhà Trắng với Quốc vương Abdullah II và Tổng thống Ai Cập Hosni Mubarak trong một nỗ lực nhằm đi đến một thỏa thuận hòa bình giữa Israel và Palestin trong vòng một năm.
Trước đó, ngày 31/8, Ngoại trưởng Hillary và đặc phái viên Mỹ về Trung Đông, ông George Mitchell cũng đã lần lượt có các cuộc gặp với Tổng thống Palestin và Thủ tướng Israel. Bà Hillary và ông Mitchell cũng đã gặp Ngoại trưởng Ai Cập Abu Gheit, Ngoại trưởng Giordani Abdul Ilah Khatib và đại diện của nhóm Bộ Tứ bảo trợ tiến trình hòa bình Trung Đông - cựu Thủ tướng Anh Tony Blair.
Các cuộc thương thảo trực tiếp ngày 2/9 là cuộc đàm phán đầu tiên kể từ tháng 12/2008. Tuy nhiên, do tình trạng bạo lực gần đây ở Bờ Tây và các kế hoạch của Israel tiếp tục xây dựng khu định cư Do Thái, giới phân tích không kỳ vọng nhiều vào cuộc đàm phán lần này. Giới chức Mỹ cho rằng kết quả khả quan nhất là hai bên có thể nhất trí được với nhau về việc sẽ tổ chức vòng đàm phán thứ hai tiếp theo, có thể được tổ chức tại Ai Cập vào ngày 15/9 tới. Sau đó sẽ là cuộc gặp ba bên dự kiến giữa Tổng thống Obama với hai lãnh đạo Israel và Palestin bên lề cuộc họp của Đại hội đồng Liên hợp quốc cuối tháng 9.
Đặc phái viên George Mitchell, cho biết Thủ tướng Israel Netaniahu và Tổng thống Palestin cũng đã đồng ý gặp nhau hai tuần một lần vào những tháng tới để thảo luận về những vấn đề cụ thể hơn./.