Không khoan nhượng với tham nhũng

Bộ trưởng Thể thao Bra-xin, ông O.Xin-va (Orlando Xinva) đã phải tuyên bố từ chức ngày 26-10, sau những cáo buộc tham nhũng liên quan tới một chương trình phát triển bóng đá. Chỉ trong vòng vài tháng qua có tới 5 quan chức cấp bộ trưởng phải từ chức vì tham nhũng. Họ đang làm xấu đi hình ảnh của quốc gia đăng cai Cúp Bóng đá thế giới (World Cup 2014) và Thế vận hội Ô-lim-píc 2016.

Người dân Bra-xin biểu tình bằng những cây chổi với mong                       muốn quét sạch nạn tham nhũng. Ảnh: Roi-tơ

Theo một nghiên cứu của Tổ chức Getulio Vargas, được đăng trên Báo Folha của Bra-xin mới đây, nạn tham nhũng đã làm Bra-xin thiệt hại số tiền tương đương 23 tỷ USD trong vòng 7 năm, từ năm 2002 đến 2008. Còn theo một nghiên cứu của Tổ chức Các ngành công nghiệp bang Xao Pao-lô (Sao Paulo), tham nhũng mỗi năm gây thiệt hại từ 17 đến 30 tỷ ơ-rô, làm giảm sút tăng trưởng, tính cạnh tranh và hiệu quả các khoản ngân sách dành cho người dân. “Nhiều công trình khổng lồ đang được thực hiện dành cho Cúp Bóng đá thế giới 2014 và Thế vận hội Ô-lim-píc 2016, đang là những cơ hội để tham nhũng tăng lên”, nhà phân tích chính trị P.Mu-ra (P.G.M. de Moura) của Bra-xin cảnh báo. Bày tỏ bức xúc trước hành động của các “quan tham”, hãng Fox News dẫn lời ông A.Cô-xta (A.Costa), lãnh đạo Tổ chức Rio de Paz, cho biết “công chúng cần biết rõ hơn về nạn tham nhũng đang tràn lan, và yêu cầu có sự minh bạch nhiều hơn trong quản lý công quỹ. Chúng tôi mong muốn những khoản công quỹ bị lãng phí, chạy vào túi riêng của các chính trị gia, các nhóm lợi ích... sẽ được thu hồi để đưa vào đầu tư xây dựng hạ tầng, trường học, bệnh xá”.

Đây là bộ trưởng thứ năm trong nội các của Tổng thống D.Rút-xép (D.Rousseff) phải rời khỏi nhiệm sở vì liên quan đến tham nhũng. Trước ông Xin-va, ngày 17-8, Bộ trưởng Nông nghiệp V.Rốt-xi (W.Rossi) đã tuyên bố từ chức do một loạt cáo buộc ông liên quan đến việc sử dụng sai vốn đầu tư và tham nhũng. Bộ trưởng Quốc phòng N.Giô-bim (N.Jobim) cũng từ chức hôm 4-8. Đầu tháng 7-2011, Bộ trưởng Giao thông A.Nát-xi-men-tô (A.Nascimento) cùng gần 30 quan chức khác đồng loạt từ chức vì bị tố cáo tham nhũng. Tháng 6-2011, Chánh Văn phòng Nội các A.Pa-lô-xi (A.Palocci) xin từ chức. Không chỉ các quan tham có “quyền cao chức trọng” bị cáo buộc tham nhũng, trong chiến dịch chống tham nhũng mạnh mẽ của chính phủ Bra-xin mới đây, hàng loạt quan chức khác có chức vụ thấp hơn, thuộc nhiều bộ, ngành cũng đã phải rời nhiệm sở. Đầu tháng 8-2011, cảnh sát liên bang Bra-xin đã bắt giữ 38 quan chức thuộc Bộ Du lịch nước này, trong đó có Thứ trưởng F.da Cốt-xta (F.da Costa) người bị cáo buộc biển thủ công quỹ.

Cảnh sát cho biết các quan chức này chủ yếu “mắc tội” sử dụng tiền công vào mục đích cá nhân, lợi dụng chức vụ để giúp các công ty thân quen được nhận các gói thầu với giá được đẩy lên cao. Ngoài ra, các quan tham này còn bị tố cáo có “biệt tài” xây dựng rất nhiều dự án “ma” để tiêu tiền thật.  Báo Latin Herald Tribune cho biết, hàng trăm cảnh sát và công tố viên liên bang đã phải thầm lặng điều tra trong nhiều tháng để có các bằng chứng buộc tội và bắt những nghi phạm này nhận tội.

Tình trạng tham nhũng ở một số quan chức Bra-xin đã khiến người dân bức xúc. Hàng chục nghìn người đã xuống đường biểu tình bày tỏ sự phẫn nộ, sau khi có ít nhất 5 bộ trưởng trong Chính phủ đương nhiệm phải từ chức vì dính líu tới tham nhũng. Những người biểu tình yêu cầu Tổng thống đương nhiệm Rút-xép phải bảo đảm Chính phủ Bra-xin cần hoàn toàn “trong sạch”, nếu không, những người biểu tình sẽ “cố gắng” để lật đổ chính quyền có “bê bối tham nhũng”. Những người tham gia biểu tình đã mang theo hàng trăm cây chổi sơn màu xanh và vàng (các màu trên quốc kỳ Bra-xin) với mong muốn mỗi quan chức Bra-xin sẽ hành động quyết liệt để quét sạch tham nhũng ra khỏi đất nước của vũ điệu Sam-ba.

Kể từ khi lên nắm quyền hồi đầu năm nay, nữ Tổng thống đầu tiên của Bra-xin đã tiến hành chiến dịch mạnh mẽ chống tham nhũng. Tổng thống Rút-xép nhấn mạnh, các cuộc điều tra phải thực hiện đến cùng. Bất chấp kết quả cuối cùng như thế nào, hệ thống lãnh đạo cần tạo một sự thay đổi kiểu mẫu trong văn hóa chính trị Bra-xin: “Từ sự mặc nhận nạn tham nhũng và không trừng phạt, cho đến nay là sự không khoan dung với tham nhũng”, Tổng thống Rút-xép nói.