Vấn đề việc làm

Bản Thông điệp liên bang với chủ đề “Chúng ta sẽ xây dựng một nước Mỹ an toàn, hùng mạnh và đáng tự hào” cho biết, trong năm qua nước Mỹ đã tạo ra 2,4 triệu việc làm mới, trong đó có 200.000 việc làm trong các ngành sản xuất. Ông D.Trump nói: “Sau nhiều năm bị chững lại, cuối cùng chúng ta đã thấy mức lương đang tăng trở lại. Tỉ lệ thất nghiệp đã giảm xuống mức thấp nhất trong 45 năm qua”.

Ông D.Trump cũng cho biết “rất tự hào" vì tỉ lệ thất nghiệp của người Mỹ gốc Phi và gốc Tây Ban Nha đã đạt mức thấp nhất trong lịch sử nước Mỹ, người Hispanic và phụ nữ cũng thuộc nhóm người trong xã hội đang được hưởng lợi dưới sự lãnh đạo của chính quyền mới.

Thương mại và đầu tư

Trong Thông điệp, Tổng thống D.Trump đã nhấn mạnh đến các thỏa thuận thương mại “công bằng và cùng có lợi”. Ông D.Trump cũng đã nói với Reuters rằng, ông sẽ đề cập chủ đề bất cân bằng thương mại với Trung Quốc. Trước đó, 2 mặt hàng pin năng lượng mặt trời và máy giặt có xuất xứ từ Trung Quốc nhập vào Mỹ đã phải tăng mức thuế 30%.

Tổng thống Mỹ cũng đã từng cam kết sẽ tái thiết cơ sở hạ tầng già cỗi của nước Mỹ song chỉ cung cấp ít chi tiết về kế hoạch trị giá 1,7 nghìn tỷ USD. Trong Thông điệp liên bang ông D.Trump kêu gọi Quốc hội Mỹ ra một dự thảo để cấp ít nhất 1.500 tỷ USD cho công tác đầu tư hạ tầng mới mà nước Mỹ đang cần.

Được biết, hãng Exxon Mobil đã thông báo sẽ đầu tư 50 tỷ USD cho nước Mỹ. Mới đây, ngày 17/1, Hãng công nghệ Apple tuyên bố sẽ chuyển dự trữ tiền mặt hàng trăm tỷ USD về nước và dự kiến đóng thuế 38 tỷ USD cho số tiền này. Tổng thống D.Trump ngay lập tức đã gọi động thái của Apple là một “thắng lợi lớn cho người lao động Mỹ và nước Mỹ”.

Cắt giảm thuế

Một trong những điểm nhấn quan trọng trong năm đầu tiên cầm quyền của Tổng thống D.Trump là quyết định cắt giảm thuế khổng lồ đã giảm bớt gánh nặng cho tầng lớp trung lưu và các doanh nghiệp nhỏ, hạ mức thuế cho những người lao động Mỹ chăm chỉ…

Ông D.Trump nói: “Chúng ta gần như đã tăng được gấp đôi khoản miễn trừ tiêu chuẩn cho tất cả mọi người”. “Hiện nay, 24.000 USD đầu tiên mà một cặp vợ chồng kiếm được sẽ không bị đánh thuế. Chúng ta cũng tăng gấp đôi khoản tín thuế dành cho người nuôi con”.

Theo đó, một gia đình 4 thành viên điển hình, kiếm được 75.000 USD sẽ thấy mình được giảm 2.000 USD tiền thuế (gần một nửa).  Theo Tổng thống D.Trump, chỉ riêng những thay đổi đó cũng đã tăng mức thu nhập bình quân của mỗi gia đình lên thêm 4.000 USD, một khoản tiền không nhỏ. Thuế đối với doanh nghiệp cũng được cắt giảm từ 35% xuống còn 21%, khiến các công ty Mỹ có thể cạnh tranh với bất kì đối thủ nào và ở đâu trên thế giới. Đối với các doanh nghiệp nhỏ chỉ còn 20%, nhờ vào cải cách thuế, họ có nhiều tiền hơn để đầu tư, mỗi doanh nghiệp có thể thuê thêm được 14 nhân công, và bắt đầu mở rộng quy mô xưởng sản xuất. 

Sau đợt cắt giảm thuế, khoảng 3 triệu người lao động đã có thêm một khoản thu nhập không nhỏ. Hàng nghìn, hàng nghìn USD với mỗi người và khoản này tăng dần mỗi tháng, mỗi tuần. Công ty Apple thông báo sẽ đầu tư tổng cộng 350 tỷ USD vào nước Mỹ, và sẽ tuyển dụng thêm 20.000 nhân sự mới.

Theo ông D.Trump, việc loại bỏ khoản thuế tàn nhẫn từng đánh vào cho những người Mỹ với mức thu nhập ít hơn 50.000 USD/năm, khiến họ phải trả khoản phạt khổng lồ, đơn thuần chỉ vì họ không thể chi trả cho chương trình sức khỏe do chính phủ yêu cầu.

Vì thế, lòng tin vào hoạt động kinh doanh quy mô nhỏ đã đạt mức cao nhất từ trước tới nay. Thị trường chứng khoán phá vỡ từ kỉ lục này tới kỉ lục khác, thu về 8.000 tỷ USD chỉ trong một thời gian ngắn.

An ninh quốc gia

Thông điệp liên bang của Tổng thống D.Trump tập trung vào nhiều vấn đề kinh tế, xã hội trong nước và ông cũng kêu gọi tăng ngân sách cho quân sự, quốc phòng; đồng thời nhắc đến các mối đe dọa hàng đầu, như chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên.

Về nhập cư, Tổng thống D.Trump nói, ông đã tận dụng cơ hội để nhấn mạnh chuyện cho phép các “Dreamers” (nhóm nhập cư tới Mỹ từ khi còn nhỏ, được ở lại Mỹ). Tuy nhiên, ông D.Trump vẫn sẽ yêu cầu các nhà lập pháp phải chi tiền xây bức tường dọc biên giới phía Nam nhằm ngăn chặn nạn nhập cư trái phép.

Trước đó, khi công bố Chiến lược an ninh quốc gia, ông D.Trump cũng đã xác định ba nhóm nguy cơ thách thức nước Mỹ trong năm 2018 đó là: (1) Trung Quốc, Nga đang tìm cách tranh giành ảnh hưởng với Mỹ; (2) Các quốc gia như Iran, Triều Tiên đang theo đuổi vũ khí hủy diệt hàng loạt và hỗ trợ khủng bố; (3) Các tổ chức khủng bố và băng nhóm tội phạm xuyên quốc gia.

Theo giới phân tích, năm nay, Tổng thống D.Trump đã đưa ra một viễn cảnh tương lai cho nước Mỹ và nhấn mạnh những thành tựu đã đạt được trong năm đầu của ông ở Nhà Trắng. Bài diễn văn còn thể hiện tầm nhìn “về cải cách tinh thần Mỹ” mà ông từng nêu ra trong năm 2017.

Theo một trợ lý Tổng thống, đích thân ông D.Trump đã chuẩn bị bài phát biểu, trau chuốt từng câu chữ nhằm truyền tải một cách tốt nhất thông điệp mà ông muốn chuyển tới dân chúng. Bên cạnh đó, ông Trump cũng muốn chứng tỏ ông dám gạt bỏ những chuẩn mực mà ông cho là lỗi thời để đạt tới các mục tiêu lớn trong tương lai.

Như vậy, sau một năm điều hành nước Mỹ, với việc triển khai chính sách “khác lạ” của mình, ông D.Trump đã gặt hái được những thành tích nổi bật được ghi nhận trong Thông điệp liên bang đó là: gia tăng việc làm, cắt giảm thuế, cân bằng thương mại, định hướng đầu tư, và an ninh, quốc phòng.

Tuy nhiên, theo giới phân tích, nền kinh tế Mỹ tuy đã phục hồi, nhưng vẫn chưa thể định hình phát triển, các chính sách và luật pháp mới trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng vẫn “tiềm ẩn” nguy cơ bất ổn. Vì thế, giới nghiên cứu và dư luận cho rằng, năm 2018 là năm bản lề để ông D.Trump đưa nước Mỹ vào một thời kỳ phát triển mới, nhưng sự tốt lên hay xấu đi như thế nào phụ thuộc rất lớn vào những động thái chiến lược được cho là “khác lạ” mà  ông D.Trump sẽ tiếp tục thể hiện trong năm thứ 2 của nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ./.