Ngày 8-1, Tổng thống I-ran A-ma-đi-nê-giát bắt đầu chuyến công du 5 ngày tới 4 nước Mỹ La-tinh với các chặng dừng chân ở Vê-nê-xu-ê-la, Ni-ca-ra-goa, Cu-ba và Ê-cu-a-đo. Trong bối cảnh Tê-hê-ran đang căng thẳng với phương Tây sau lời đe dọa đóng cửa eo biển Hoóc-mút của I-ran, chuyến công du tới khu vực sát nước Mỹ của nhà lãnh đạo I-ran càng gây nhiều chú ý.
 |
|
I-ran bắn thử tên lửa trong cuộc tập trận tại eo biển Hoóc-mút hôm 1-1. Ảnh: AP |
I-ran đang phải chịu áp lực ngày càng lớn do các lệnh trừng phạt kinh tế của Mỹ và châu Âu. Đặc biệt, Liên minh châu Âu (EU) đang thúc đẩy việc thực hiện cấm vận dầu khí đối với I-ran vào cuối tháng 1-2012 này. Vì vậy, việc tìm tới những nước, nhất là những nước này đều đang trong tình trạng “đóng băng” quan hệ với Mỹ, để tăng cường quan hệ ngoại giao, thương mại như 4 nước Mỹ La-tinh ở trên là điều rất quan trọng với Tê-hê-ran. Không loại trừ khả năng Tê-hê-ran đang tìm cách đối phó với Mỹ từ chính khu vực này. Hợp tác với các nước Mỹ La-tinh đã được Tê-hê-ran coi là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của nước Cộng hòa Hồi giáo. Chuyến công du của ông A-ma-đi-nê-giát cũng cho thấy, I-ran đang thi hành một chính sách ngoại giao năng động hơn trong bối cảnh sức ép ngày càng đè nặng từ phương Tây.
Dự kiến trong chuyến công du lần này của Tổng thống I-ran sẽ có nhiều thỏa thuận hợp tác được ký kết giữa Tê-hê-ran với các nước Mỹ La-tinh. Tháp tùng chuyến công du của Tổng thống I-ran bao gồm nhiều lãnh đạo các Bộ Ngoại giao, Thương mại, Mỏ và năng lượng, những lĩnh vực Tê-hê-ran mong muốn thúc đẩy hợp tác với các nước Mỹ La-tinh. I-ran trước đó đã có hàng trăm thỏa thuận với các nước Mỹ La-tinh và từng cam kết hỗ trợ các nước này hàng tỷ đô la.
Phản ứng về chuyến công du của nhà lãnh đạo I-ran, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Vích-to-ri-a Nu-lan nói: “Chế độ I-ran đang cảm thấy áp lực lớn và cần có bạn và đang đi khắp nơi để tìm kiếm bạn mới”. Ngoài ra, Oa-sinh-tơn đã lên tiếng thúc giục các nước Mỹ La-tinh không nên thắt chặt hơn quan hệ với I-ran.
Cùng với các nỗ lực ngoại giao, I-ran vẫn tiếp tục theo đuổi lập trường cứng rắn trong nỗ lực đối phó với sức ép từ phương Tây. I-ran đang dự kiến tiến hành một đợt tập trận mới gần eo biển Hoóc-mút chiến lược, sau khi đe dọa đóng cửa eo biển này và ngay sau khi một đợt tập trận hải quân 10 ngày vừa kết thúc. Các cuộc tập trận sắp tới sẽ là cuộc tập trận thứ bảy hằng năm có tên gọi “Đấng tiên tri vĩ đại” dự kiến diễn ra vào tháng 2 tới.
Diễn biến căng thẳng liên quan tới eo biển Hoóc-mút đã khiến nhiều người lo ngại sẽ đẩy giá dầu tăng cao do đây là một trong những tuyến đường vận chuyển dầu chiến lược từ khu vực Trung Đông ra thị trường thế giới. Tuy nhiên, hiện phương Tây đã sẵn sàng cho kế hoạch mở kho dầu dự trữ chiến lược để thay thế hầu hết toàn bộ lượng dầu bị thiếu hụt trong trường hợp I-ran đóng cửa eo biển Hoóc-mút như lời đe dọa. Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) vừa qua đã thảo luận về kế hoạch xuất tới 14 triệu thùng dầu do chính phủ dự trữ mỗi ngày ở Mỹ, châu Âu, Nhật và các nhà nhập khẩu khác. Nhịp độ xuất kho dầu dự trữ chiến lược này có thể duy trì được trong một tháng, thay thế gần như toàn bộ 16 triệu thùng dầu mỗi ngày đi qua hành lang đường biển quan trọng nhất thế giới, nếu nó bị I-ran đóng cửa.