(ĐCSVN) - Làm thế nào để kiềm chế giá lương thực đang tăng chóng mặt là chủ đề trọng tâm được bàn thảo trong cuộc họp của hai tổ chức về lương thực của Liên Hợp quốc (LHQ) ngày 17.10.2011 tại I-ta-li-a nhân Ngày lương thực thế giới.
Cuộc họp đã nhấn mạnh đến việc các nước giàu đổ xô mua đất nông nghiệp của các nước nghèo đang góp phần đẩy hàng tỷ người đối mặt với thảm họa thiếu lương thực.
Theo AFP, Tổ chức Nông lương LHQ (FAO) và Ủy ban An ninh Lương thực thế giới (CFS) đưa ra các báo cáo về đầu cơ đất nông nghiệp mà nhiều tổ chức phi chính phủ gọi là “tước đoạt đất nông nghiệp” của nước nghèo. Trước đó, Via Campesia, Oxfam, Friends of the Earth Intemational và hơn 800 tổ chức khác trên thế giới đã nộp đơn kiến nghị lên LHQ yêu cầu tổ chức này có biện pháp cứng rắn đối với vấn đề thuê, mua đất canh tác và bảo vệ nông dân đang bị bần cùng hóa bởi xu hướng trên.
Theo ông Chan-đra-xe-ca-ran thuộc Tổ chức Friends of the Earth Intemational, các nhà đầu tư tư nhân đang thu về những món lợi khổng lồ nhờ thu gom đất nông nghiệp ở các nước đang phát triển, đẩy hàng triệu nông dân rơi vào cảnh thất nghiệp và đặt hàng tỷ người đối mặt với thiếu hụt lương thực trong tương lai. Các tổ chức trên kêu gọi Chính phủ các quốc gia trên thế giới hợp tác, hành động khẩn cấp để các cộng đồng dân cư trên thế giới đều có quyền tiếp cận đất canh tác, giúp duy trì lương thực ổn định trong tương lai.
Phát triển nông nghiệp độc canh quy mô lớn để sản xuất nhiên liệu sinh học cũng đang mang lại những hậu quả khôn lường. Nghiên cứu tại Ma-lai-xi-a và In-đô-nê-xi-a chỉ ra rằng, 80-100% quần thể các loài động vật của rừng mưa nhiệt đới không thể sống sót khi quy mô trồng độc canh dầu cọ được mở rộng. Việc sử dụng thuốc trừ sâu trên diện rộng để tiêu diệt các loại bệnh tật, sâu bọ trên dầu cọ; thêm vào đó là sử dụng phân bón để tăng sản lượng cây trồng đang làm gia tăng ô nhiễm nước ở khu vực hạ lưu và lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính.
Việc khai thác triệt để đất nông nghiệp về lâu dài sẽ khiến vùng đất màu mỡ trở nên cằn cỗi, sản lượng cây trồng giảm mạnh. Điều này cũng thấy rõ ở Xu-đăng khi sản lượng lúa mạch và vừng trồng ở nước này chỉ vào khoảng 0,5 tấn/ha. Trong khi đó, Ô-xtrây-li-a với cùng một môi trường sinh thái học nông nghiệp, sản lượng lên đến 4 tấn/ha.
Bên cạnh đó, thiên tai hàng năm như bão, lũ lụt, hạn hán, động đất... trên thế giới cũng phá hủy nhiều diện tích mùa màng, làm thiệt hại 8% sản lượng lương thực thế giới.
Theo giới phân tích, chính những nguyên nhân trên đang góp phần đẩy giá lương thực tăng từng ngày, đe dọa an ninh lương thực thế giới. FAO cho rằng, thế giới có gần 1 tỷ người đang đối mặt với nạn đói, nhiều nhất là ở châu Phi. Oxfam đã kêu gọi CFS đưa ra lời giải cho bài toán giá lương thực tăng bằng cách chấm dứt dùng cây lương thực để sản xuất nhiêu liệu sinh học, điều chỉnh các thị trường hàng hóa và tăng dự trữ lương thực tại các nước nghèo. Bên cạnh đó, Oxfam cũng kêu gọi tăng cường điều chỉnh các dự án đầu tư và kiểm soát nguồn tài nguyên đất. Ngoài ra, cân bằng bình đẳng giới trong nông nghiệp và phát triển đầu tư sản xuất nông nghiệp quy mô nhỏ là những chiến lược hết sức cần thiết.
Người đứng đầu Oxfam, Bác-ba-ra Xtốc-kinh nhấn mạnh, CFS đang nắm giữ hy vọng của người dân toàn cầu về kỷ nguyên hợp tác để đảm bảo mọi người dân trên trái đất đều có lương thực mỗi ngày. Cũng theo bà, bài học giảm số lượng người đói “thần kỳ” ở Bra-xin hay một số nước khác cho thấy các quốc gia đều có thể làm được, “cái thiếu ở đây chỉ là vấn đề về chính sách”.
Mới tháng trước, đứng trước nguy cơ giá gạo còn tăng và thiên tai thường xuyên trong khu vực, các nước ASEAN và 3 nước đối tác Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản đã thống nhất lập quỹ dự trữ gạo khẩn cấp với khoảng 800.000 tấn gạo.
Trong một diễn biến có liên quan, Thái Lan - một trong những quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới - đang phải hứng chịu đợt lũ lụt tồi tệ nhất trong nhiều năm qua, khiến sản lượng lúa giảm mạnh (có thể lên tới 6-7 triệu tấn). Trước khi lũ lụt xảy ra, Thái Lan từng hy vọng sản lượng của vụ lúa chính ước đạt 25 triệu tấn. Tuy nhiên, giờ đây sản lượng lúa sẽ giảm do nông dân một số tỉnh sẽ chỉ thu hoạch được một vụ, so với hai vụ trong năm bình thường./.