EU đã quyết định hoãn vô thời hạn chuyến thăm chính thức của Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych tới Brussel trong tuần này.
Động thái này được coi là một hành động trả đũa của Liên minh châu Âu (EU) đối với chính quyền Ukraine sau khi Tòa án Kiev kết án tù cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko trong tuần qua. Theo đánh giá của giới phân tích, hành động của EU là một thông điệp chính thức và cứng rắn gửi đến Kiev rằng, sẽ không có chuyện EU nhượng bộ Ukraine. Ukraine sẽ phải lựa chọn: “hoặc gia nhập EU, hoặc là không là gì cả”.
Thái độ lạnh lùng của EU được thể hiện qua tuyên bố của người phát ngôn của Uỷ ban châu Âu (EC) ông Pia Ahrenkilde-Hansen: “Chuyến công du của Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych sẽ bị lùi lại cho đến khi có đầy đủ các điều kiện thuận lợi hơn để thúc đẩy các mối quan hệ song phương".
Tuyên bố này đồng nghĩa với việc, Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych sẽ không thể đến thăm Brussel trong tuần này như dự kiến, và tất nhiên sẽ không thể nói đến chuyện đàm phán gia nhập EU như mong muốn của Kiev. Điều này cũng có nghĩa là một loạt các cuộc hội đàm giữa Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych và các quan chức cao cấp châu Âu, trong đó có Chủ tịch Hội đồng Liên minh châu Âu (EU) Herman Van Rompuy và Chủ tịch EC Jose Manuel Barroso cũng bị hủy bỏ. Tất nhiên, những cuộc gặp “hụt” này sẽ khiến giấc mơ gia nhập EU của Kiev thêm xa vời và hy vọng hội nhập EU của Ukraine sẽ khó khăn hơn gấp bội.
Thực ra, quyết định này của EU là chuyện đã được dự đoán trước khi EU đã có nhiều động thái cảnh báo Ukraine hồi tuần qua. Ngày 17/10, Liên minh châu Âu (EU) đã đưa ra tối hậu thư đối với Kiev. Điều kiện mà EU đưa ra là đến ngày 19/10, Kiev phải trả tự do cho cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko, người vừa bị kết án 7 năm tù giam hồi tuần trước. Nếu yêu cầu này không được đáp ứng, EU sẽ đình chỉ ngay tiến trình đàm phán về việc kết nạp Ukraine cũng như việc thành lập khu vực thương mại tự do song phương với quốc gia này.
“Nói là làm”. EU đã hành động ngay sau khi Kiev phớt lờ những cảnh báo mà Brussel đưa ra. Rõ ràng, với tuyên bố này, EU đã gửi một thông điệp cứng rắn đến Ukraine “sẽ không có chuyện EU nhượng bộ và Ukraine sẽ phải trả giá cho những hành động của mình”.
Hiện, sức ép đang gia tăng đối với Ukraine. Nhưng xét cho cùng, đây là chuyện mà Kiev buộc phải làm nếu không muốn bị phụ thuộc vào EU hoặc bị EU “sai khiến”. Theo giới phân tích, Kiev cần đặt lợi ích quốc gia lên trên cho dù vụ xét xử bà Yulia Tymoshenko khiến EU phật lòng.
Thứ nhất, bản thân chính phủ Liên minh Ukrane đang muốn củng cố lại hình ảnh và uy tín của mình trước mắt người dân, khi thời gian gần đây, có nhiều luồng thông tin cho rằng cách thức điều hành của chính phủ chưa hiệu quả.
Vụ xét xử bà Tymoshenko được cho là sẽ giúp Tổng thống Viktor Yanukovych thể hiện rõ nét quan điểm của Kiev, củng cố vai trò chính trị đồng thời dập tắt hy vọng “nhóm lại” những cuộc Cách mạng Màu sắc trong tương lai, khi biểu tượng của cách mạng Cam một thời- biểu tượng của “cái gọi là dân chủ kiểu Mỹ” ở Ukraine bị lật đổ.
Thứ hai, Kiev muốn nhằm mũi tên này vào những kẻ thân phương Tây ở Ukraine, vào phe đối lập với những âm mưu chống lại chính quyền Kiev đang manh nha hình thành. Thứ ba, nó thể hiện rõ lập trường “không nhượng bộ của Ukraine đối với đối tác Nga” trong vấn dề khí đốt, chủ đề vốn gai góc và khá nhạy cảm đối với dư luận Ukraine. Chính vì thế, Kiev sẵn sàng chấp nhận “cuộc chơi” với EU, cho dù trước mắt Kiev có thể sẽ phải chịu nhiều thiệt thòi.
Trở lại với chuyện EU tuyên bố “hoãn vô thời hạn” chuyến thăm của Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych. Dư luận cho rằng động thái này của EU dù có thể khiến sức ép gia tăng với Ukraine, khiến con đường gia nhập EU của Ukranie còn lâu dài, nhưng nó cũng cho thấy EU không còn sức ảnh hưởng mạnh mẽ như người ta tưởng!./.