Triển vọng năng lượng của khu vực châu Phi

(ĐCSVN) – Các nhà quan sát mới đây đã đưa ra nhận định, sự phụ thuộc ngày càng lớn vào nhu cầu nhập khẩu của các quốc gia phương Tây và khả năng tiêu thụ lớn của Trung Quốc, Ấn Độ...đã tạo áp lực không nhỏ đối với 38 quốc gia xuất khẩu dầu của châu Phi, buộc họ phải đẩy mạnh tìm kiếm các nguồn dự trữ mới và tăng quy mô sản xuất nhằm thúc đẩy xuất khẩu. Theo đánh giá của giới phân tích quốc tế, châu Phi đang trở thành khu vực cung cấp năng lượng quan trọng và lâu dài của thế giới.

Khu vực Bắc Phi đã giành được nguồn lợi lớn từ thị trường châu Âu bằng cho phép xây dựng hệ thống đường ống liên kết sản xuất tới Tây Ban Nha và I-ta-li-a. Đồng thời, Bắc Phi cũng đang hướng tới thị trường khu vực Đại Tây Dương và Thái Bình Dương trong lĩnh vực khí tự nhiên hóa lỏng (LNG). An-giê-ri hiện đã triển khai hoạt động tại thị trường châu Âu, cung cấp khoảng 13% tổng mức tiêu thụ tại thị trường này. Những nỗ lực đầu tư mạnh vào lĩnh vực khí đốt tại Ai Cập trong thập niên qua đã tạo đà cho quốc gia này trở thành nhà sản xuất LNG đứng thứ 6 thế giới. Theo ước tính, nguồn dự trữ khí đốt của Li-bi vào khoảng 54.400 tỷ m3, An-giê-ri, Ai Cập và Ni-giê-ri-a có tổng nguồn dự trữ dầu lửa vào khoảng 44,3 tỷ thùng. Khu vực ngoại Xa-ha-ra cũng đã cung cấp một khối lượng lớn dầu lửa và khí đốt cho Trung Quốc. Các tập đoàn dầu khí CNPC, CNOOC và Sinopec của Trung Quốc hiện nổi lên như những tập đoàn tiên phong tại Xu-đăng, giúp nước này trở thành quốc gia xuất khẩu dầu đứng thứ 3 tại khu vực. Việc tăng cường đầu tư của Trung Quốc vào Ăng-gô-la cũng tạo điều kiện thuận lợi giúp cho sản lượng dầu khai thác của nước này tăng vọt và trở thành nhà cung cấp dầu lửa hàng đầu vào thị trường Trung Quốc.

Đối với khu vực Đông Phi, nhờ những đổi mới về đường lối chính sách và công nghệ hiên đại, các công ty dầu khí nước ngoài đang tích cực quay trở lại thăm dò và đầu tư mạnh vào lĩnh vực dầu khí tại khu vực này. Công ty dầu khí Tullow Oil của Anh là một trong những nhà đầu tư dầu khí đầu tiên hiện diện tại khu vực và đã phát hiện được một giếng dầu ước tính có trữ lượng khoảng 2 tỷ thùng tại U-gan-đa. Tháng 2/2010, Tập đoàn dầu khí Anadarko Petroleum của Mỹ cũng đã phát hiện thấy một giếng dầu lớn đầu tiên ngoài khơi Mô-dăm-bích. Tại khu vực Tây Phi, các số liệu thống kê cho thấy, nguồn dự trữ dầu lửa của Ni-giê-ri-a ước tính khoảng 37,2 tỷ thùng, trữ lượng khí đốt ước tính vào khoảng 5,25 nghìn tỷ m3. Trong những năm gần đây, 3 quốc gia Sát, Bờ biển Ngà và Mô-ri-ta-ni đang nổi lên là những quốc gia sản xuất dầu lửa mới tại Tây Phi. Hiện Sát đang là quốc gia có sản lượng dầu lửa đứng thứ 2 tại khu vực này. Các báo cáo cho thấy, trữ lượng dầu của Sát ước tính đạt khoảng 900 triệu thùng: Bờ biển Ngà có công suất trung bình 98.000 thùng/ngày và có trữ lượng vào khoảng 100 triệu thùng. Mô-ri-ta-ni và Gha-na cũng đã phát hiện ra các giếng dầu với trữ lượng lớn. Theo các báo cáo năm 2009, châu Phi nắm khoảng 7,9% trữ lượng khí đốt toàn cầu.

Các chuyên gia cho rằng, bên cạnh vấn đề môi trường thì mối quan ngại lớn nhất là liệu Chính phủ các quốc gia châu Phi có thể đảm bảo an ninh tốt cho các công ty dầu khí nước ngoài sau khi trúng thầu và đi vào khai thác tại khu vực này hay không? Bởi hiện nay, vấn đề đảm bảo an ninh và ổn định chế độ ở châu Phi là rất khó khăn. Mặc dù vậy, đây vẫn được xem là một trong những thị trường thu hút đầu tư lớn của các công ty dầu khí nước ngoài, đặc biệt là đối với những nền kinh tế đang nổi lên như Trung Quốc, Ấn Độ và các quốc gia châu Á khác. Việc chuyển hướng đầu tư sang thị trường châu Phi tương đối ổn định hơn đang là một trong những sách lược đảm bảo an ninh năng lượng của các nền kinh tế lớn. Do vậy, châu Phi sẽ tiếp tục thu hút đầu tư nước ngoài lớn trong lĩnh vực công nghiệp quan trọng này và đây cũng sẽ là khu vực cạnh tranh lớn của các nền kinh tế trên thế giới./.