"Có thể sẽ không phải tiết giảm điện"

Mặc dù đã tăng tới 15,28% so với năm 2010, nhưng giá điện năm nay vẫn chưa đủ để đẩy mạnh các nhà đầu tư tham gia vào sản xuất điện, ông Hoàng Quốc Vượng, Thứ trưởng Bộ Công Thương cho biết chiều 26/2.

Hi vọng các nhà đầu tư sẽ quan tâm hơn đến điện

- Thưa ông, tăng mạnh giá điện lần này liệu có phải có lý do chính là bù lỗ cho Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN)?

Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng: Có 4 lý do chính để phải tăng giá điện. Thứ nhất, đó là giá điện Việt Nam hiện nay đang rất thấp, mà mức thấp này là xuất phát từ việc trong nhiều năm qua, chúng ta luôn kiềm giá, chưa tăng giá điện theo đúng chi phí đầu vào một cách đầy đủ, hợp lý. Năm 2010, thời tiết khắc nghiệt, hạn hán, thiếu nước dẫn tới, nguồn thủy điện bị sụt giảm lớn. Trong khi lãi của EVN chính là nằm từ nguồn thủy điện có giá thành rẻ. Hai lý do này cộng lại đã dẫn tới việc EVN phải chịu lỗ.

Việc tăng giá điện lần này còn nhằm để tiến giá điện theo thị trường hợp lý hơn. Hy vọng lúc đó, các nhà đầu tư nước ngoài và trong nước quan tâm hơn tới các dự án điện, từ đó hy vọng đáp ứng đủ điện cho nhu cầu xã hội.

Thứ ba là khi giá bán điện thấp hơn giá thành, không chỉ làm cho EVN lỗ mà vô hình trung, đã khiến nhiều doanh nghiệp không quan tâm cải tiến, đổi mới công nghệ, mà đi nhập những công nghệ tiêu tốn năng lượng, gây ô nhiễm môi trường, làm bức tranh kinh tế bị sai lệch.

Cuối cùng, khi giá điện được điều chỉnh hợp lý thì việc sử dụng điện trong toàn xã hội, từ các hộ gia đình, nhà máy, doanh nghiệp... sẽ tiết kiệm hơn, hiệu quả hơn. Đây là lợi ích lâu dài.

Tất nhiên, trong 4 lý do này, có lý do quan trọng là giảm lỗ cho EVN. Chính phủ cũng rất thận trọng khi quyết định ở mức tăng chỉ 15,28%.

Tuy nhiên, mức tăng đó vẫn chưa giải quyết được tình hình tài chính của EVN.

Năm 2010, do chạy giá dầu FO, DO cao, EVN lỗ lên tới nhiều nghìn tỷ đồng. Tôi chưa thể công bố con số cụ thể, vì con số lỗ này của EVN chưa được kiểm toán chính thức. Nhưng như Bộ trưởng Tài chính đã nói hôm trước, nếu để EVN có lãi trong năm nay mà giá điện vốn kìm lâu rồi, thì giá điện phải tăng hơn 60%, như thế là vượt quá sức chịu đựng của nền kinh tế.

Vì thế, năm 2011, EVN vẫn có nguy cơ bị lỗ. Tất nhiên, không ai muốn doanh nghiệp nào bị lỗ cả. Nhưng tôi cho rằng, khi EVN là Tập đoàn kinh tế Nhà nước, trong lúc khó khăn, buộc phải chấp nhận điều chỉnh giá điện ở mức thấp, phù hợp với sức chịu đựng của nền kinh tế.

- Vậy, năm nay, giá điện đã đủ độ hấp dẫn nhà đầu tư vào điện hay chưa, thưa ông?

Tôi cho rằng, mức tăng đó vẫn chưa đủ để đẩy mạnh các nhà đầu tư tham gia vào ngành này. Vì thấp hơn giá thành nên các nhà đầu tư nếu vào sản xuất điện vẫn sẽ gặp khó khăn.

Bộ Công Thương đã trình Thủ tướng dự thảo về cơ chế điều chỉnh giá điện tự động theo cơ chế thị trường. Thời gian tới, khi Thủ tướng phê duyệt cơ chế này, chúng tôi hi vọng giá điện sẽ có cơ sở điều chỉnh linh hoạt hơn, phản ánh được chi phí đầu vào. Làm sao trong vài ba năm nữa, giá điện Việt Nam sẽ theo cơ chế thị trường.

- Có ý kiến cho rằng, năm 2011 có khả năng tăng giá điện lần thứ 2. Xin ông cho biết rõ thông tin về vấn đề này?

Chúng ta vừa công bố tăng giá điện xong. Hiện tại, tôi chưa thể khẳng định được trong năm 2011 có tăng giá nữa không. Chính phủ sẽ thận trọng trong vấn đề này vì phải kiềm chế lạm phát, đảm bảo kinh tế vĩ mô và an sinh xã hội.

Có thể không phải tiết giảm điện

- Tổng sản lượng điện theo nhu cầu của mùa khô là 56 tỷ kWh nhưng thực tế tính toán, chỉ huy động 54 tỷ kWh. Như vậy, Bộ Công thương sẽ tiết giảm điện như thế nào?

Đến thời điểm này, đang có nhiều tín hiệu tích cực cho thấy, có thể sẽ không phải tiết giảm điện.

Cuối năm 2010, chúng tôi có đưa ra dự báo rằng khả năng mùa khô bị thiếu hụt tới hơn 2 tỷ kWh. Căn cứ tính toán khi đó là tăng trưởng phụ tải mùa khô năm 2011 là 18,3% trong khi, khả năng huy động nguồn điện chỉ đạt khoảng 54 tỷ kWh điện.

Tuy nhiên, 2 tháng mùa khô đã đi qua mà không phải tiết giảm điện. Tốc độ tăng trưởng phụ tải 2 tháng thấp hơn so với dự báo, chỉ khoảng 12,9%.

Nhờ đó, lượng điện thiếu hụt tính toán giảm xuống chỉ còn gần 1,7 tỷ kWh.

4 tháng tới của mùa khô (tháng 3-6), nếu tốc độ tăng trưởng phụ tải vẫn dưới 18% thì có thể, sẽ không xảy ra việc tiết giảm điện. Sở dĩ, tôi nói như vậy là vì, chúng tôi đã có các giải pháp đồng bộ như chương trình tuyên truyền, thực hiện tiết kiệm điện đang triển khai, đẩy mạnh, thời tiết có thể tốt hơn, nguồn nước về hồ thủy điện khá hơn sẽ cải thiện nguồn thủy điện.

Bên cạnh đó, các Tập đoàn than, dầu khí, điện.. chủ đầu tư các dự án nguồn điện mới đang tập trung đẩy nhanh tiến độ để kịp hòa lưới trong thời gian 4 tháng này. Bộ Công Thương đã tổ chức các đoàn đi đôn thúc, kiểm tra sát sao các dự án điện.

Như vậy, nguồn cung điện tăng lên, cầu điện giảm đi thì khả năng không phải tiết giảm có thể đạt được. Tôi hi vọng là đủ điện cho mùa khô.