Logo Năm APEC Việt Nam 2017
Qua 27 năm hình thành và phát triển kể từ năm 1989, Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tiếp tục khẳng định vai trò là cơ chế hợp tác, liên kết kinh tế hàng đầu ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, tập trung vào 3 trụ cột hợp tác chính: Tự do hóa thương mại và đầu tư; Thuận lợi hoá kinh doanh; và Hợp tác kinh tế - kỹ thuật. APEC là diễn đàn mở, hoạt động theo nguyên tắc cùng lợi, đồng thuận, tự nguyện và không ràng buộc.
Kể từ khi thành lập đến nay, APEC đã trải qua 4 đợt mở rộng và hiện có 21 nền kinh tế thành viên, hội tụ các nền kinh tế lớn nhất thế giới, đại diện khoảng 39% dân số thế giới, đóng góp 57% GDP và 49% thương mại toàn cầu. Hợp tác APEC tập trung vào các lĩnh vực kinh tế và thương mại, nên các thành viên APEC tương tác với nhau với tư cách là những thực thể kinh tế. Do đó, thành viên của APEC được gọi là “nền kinh tế thành viên”, thay vì “nước thành viên”; Lãnh đạo Cấp cao của các nền kinh tế thành viên được gọi chung là các “nhà Lãnh đạo kinh tế”, APEC không sử dụng quốc kỳ, quốc ca, quốc huy của các thành viên tại các hoạt động và trong các ấn phẩm.
Hàng năm, APEC tổ chức khoảng 20 hoạt động lớn cùng gần 200 hoạt động trải khắp các địa điểm khác nhau của nền kinh tế chủ nhà. Hoạt động quan trọng nhất là Tuần lễ cấp cao, thường tổ chức vào cuối năm. Đồng thời, có khoảng 8-12 Hội nghị Bộ trưởng về thương mại, tài chính, doanh nghiệp nhỏ và vừa, phụ nữ và kinh tế cùng một số chuyên ngành khác; 5 Hội nghị Quan chức Cao cấp, cùng các hội nghị, hội thảo của các ủy ban, Nhóm công tác và các cơ chế cấp làm việc khác thuộc các kênh chính phủ, học giả và doanh nghiệp.
Mục tiêu xuyên suốt đến nay của APEC là hoàn thành các Mục tiêu Bô-go về tự do hóa thương mại và đầu tư vào năm 2020. APEC cũng đang triển khai các chiến lược và chương trình hợp tác lớn đến năm 2020 - 2025 về tăng trưởng chất lượng, cải cách cơ cấu, hợp tác dịch vụ, toàn cầu hóa doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa, thúc đẩy hợp tác và phát triển các chuỗi giá trị toàn cầu, kết nối, an ninh lương thực…
Nắm bắt những xu thế mới, APEC luôn đi đầu khởi xướng, thúc đẩy các ý tưởng liên kết kinh tế. Hợp tác APEC hiện tiếp tục được thúc đẩy theo hướng gắn với tăng trưởng bền vững, ứng phó với các thách thức toàn cầu và mở rộng sang các vấn đề thương mại và đầu tư thế hệ mới. Trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, tăng trưởng kinh tế và thương mại suy giảm, trong khi thời hạn hoàn thành các Mục tiêu Bô-go đang đến gần, APEC tiếp tục cải cách nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, khẳng định và cơ chế hợp tác, liên kết kinh tế hàng đầu ở khu vực, góp phần duy trì châu Á - Thái Bình Dương là động lực của tăng trưởng và liên kết kinh tế toàn cầu.
Việc Việt Nam gia nhập APEC năm 1998 là dấu mốc quan trọng trong việc triển khai chính sách đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ và hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam. Hiện nay, APEC tiếp tục là một trong những diễn đàn hợp tác quan trọng hàng đầu của nước ta trong giai đoạn hội nhập quốc tế sâu rộng; là nơi hội tụ 13 trong số 25 đối tác chiến lược và toàn diện của Việt Nam; Việt Nam đã ký FTA song phương và nhiều bên với 18 trong số 20 thành viên của APEC. Trong 18 năm tham gia Diễn đàn (từ tháng 11/1998), Việt Nam đã đóng góp tích cực vào hợp tác APEC. Nổi bật là việc đảm nhiệm thành công vai trò chủ nhà Năm APEC 2006 với Hội nghị cấp cao APEC lần thứ 14 thông qua Chương trình Hành động Hà Nội về thực hiện Mục tiêu Bô-go, các biện pháp để nâng cao hiệu quả hợp tác APEC, và đề ra triển vọng dài hạn về hướng tới hình thành FTAAP. Năm 2014, Việt Nam tổ chức thành công Hội nghị Bộ trưởng APEC lần thứ 6 về phát triển nguồn nhân lực tại Hà Nội. Việt Nam là một trong những thành viên chủ động đề xuất và tham gia nhiều sáng kiến mới, chủ trì đề xuất và triển khai trên 100 dự án trên nhiều lĩnh vực như thương mại, đầu tư, hợp tác kinh tế - kỹ thuật, doanh nghiệp nhỏ và vừa, đối phó tình trạng khẩn cấp, y tế, an ninh lương thực, chống khủng bố... Việt Nam cũng từng đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong các cơ chế hợp tác của APEC.
Năm 2016, Việt Nam đã tham gia đóng góp tích cực vào các hoạt động và quan tâm chung của APEC, đặc biệt đã tham gia xây dựng những định hướng hợp tác dài hạn, thể hiện sự “chủ động đóng góp, tham gia định hình các cơ chế đa phương” theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng XII. Việt Nam đảm nhiệm tốt vai trò Chủ tịch, đồng Chủ tịch và Phó Chủ tịch một số ủy ban và Nhóm công tác quan trọng trong APEC. Việt Nam đã tổ chức thành công cuộc họp của Nhóm công tác về doanh nghiệp nhỏ và vừa và các hội thảo chuyên ngành về chuỗi cung ứng, năng lượng, an ninh lương thực...Việt Nam cũng chủ trì, đồng chủ trì các dự án về phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ, ứng phó thảm họa thiên tai, du lịch bền vững, kết nối chuỗi cung ứng,... Thông qua các hoạt động APEC, quan hệ của Việt Nam với chủ nhà Pê-ru và các đối tác quan trọng trong APEC, trong đó có các thành viên ASEAN, ngày càng đi vào chiều sâu.
Triển khai chủ trương hội nhập quốc tế toàn diện của Đại hội Đảng lần thứ XI (2011), trong đó có đối ngoại đa phương và đóng góp vào hợp tác của các cơ chế ở khu vực, năm 2013, Việt Nam đã chủ động để xuất và được các thành viên ủng hộ đăng cai các hoạt động của APEC lần thứ hai vào năm 2017. Việc một lần nữa đăng cai Năm APEC là đóng góp quan trọng của Việt Nam đối với diễn đàn nhằm thúc đẩy các quan tâm chung của Diễn đàn trong bối cảnh mới - Năm APEC 2017 còn có ý nghĩa hướng tới kỷ niệm 20 năm Việt Nam trở thành thành viên của Diễn đàn (1998 - 2018).
Trong 3 năm qua, các bộ, cơ quan và địa phương tham gia chuẩn bị tổ chức Năm APEC 2017 đã tích cực, khẩn trương triển khai đồng bộ các nhóm công tác về: bộ máy - nhân sự, cơ sở vật chất, nội dung, tham vấn các thành viên, đào tạo đội ngũ, truyền thông - văn hóa, lễ tân, an ninh - y tế. Ủy ban Quốc gia APEC 2017 hoạt động từ tháng 7/2015 do Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh làm Chủ tịch, Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao và Thứ trưởng Bộ Công Thương là hai đồng Phó Chủ tịch; và 23 thành viên là Lãnh đạo của các bộ, ngành và địa phương liên quan- Giúp việc cho ủy ban Quốc gia và Ban Thư ký Quốc gia và 05 Tiểu ban về Nội dung, Lễ tân, Vật chất và Hậu cần, An ninh và Y tế, và Tuyên truyền và Văn hóa.
Công tác chuẩn bị cho Năm APEC 2017 đến nay đã cơ bản hoàn tất. Các thành viên và Ban Thư ký APEC quốc tế, cũng như các tổ chức quốc tế và khu vực ủng hộ và cam kết hỗ trợ nước ta trong mọi mặt liên quan đến công tác chuẩn bị. Tại Hội nghị cấp cao APEC 2016, Đoàn cấp cao Việt Nam do Chủ tịch nước Trần Đại Quang dẫn đầu khẳng định Việt Nam đã sẵn sàng cho công tác đăng cai tổ chức, bảo đảm một năm APEC thành công. Chủ tịch nước Trần Đại Quang cũng chính thức giới thiệu chủ đề, lịch hoạt động và mời các nền kinh tế tham dự Năm APEC 2017...
Hội nghị không chính thức các quan chức cao cấp APEC (ISOM) ngày 08 - 09/12/2016 tại Hà Nội sẽ là hoạt động khởi đầu cho Năm APEC 2017. Đây sẽ là dịp để các quan chức cao cấp APEC và các bên liên quan trao đổi, đi đến thống nhất về các ưu tiên của Năm APEC 2017.