Củng cố tin cậy chính trị, tăng cường gắn bó chiến lược, nâng cao hiệu quả hợp tác Việt Nam – Liên bang Nga

Nhận lời mời của Tổng thống LB Nga V.Pu-Tin, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Đoàn đại biểu Cấp cao nước ta sẽ tiến hành chuyến thăm chính thức LB Nga từ ngày 5 - 8/9/2018.

Chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến LB Nga lần này diễn ra trước thềm các sự kiện lớn của hai nước: Kỷ niệm 25 năm ký Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị Việt Nam - LB Nga trong năm 2018 và 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - LB Nga vào năm 2020. Sau chuyến thăm chính thức LB Nga năm 2014 trên cương vị Tổng Bí thư, đây là chuyến thăm LB Nga của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sau Đại hội lần thứ XII của Đảng ta và là chuyến thăm của Lãnh đạo cấp cao nhất đầu tiên của Việt Nam sang Nga sau khi Tổng thống V.Pu-tin được tái cử vào tháng 3/2018, và hoàn thiện bộ máy lãnh đạo mới, thể hiện tính nhất quán của Việt Nam trong quan hệ với LB Nga.

Trong những năm qua, mặc dù trong điều kiện bị phương tây bao vây cấm vận, kinh tế Nga tiếp tục phục hồi và duy trì đà tăng trưởng với mức tăng GDP năm 2018 dự kiến (đạt gần 2%) Chính phủ LB Nga đề ra Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội với mục tiêu đến năm 2025 đưa nước Nga đứng vào nhóm 5 nước có nền kinh tế lớn nhất thế giới. LB. Nga đã tổ chức thành công cuộc bầu cử Tổng thống (ngày 18/3/2018) với chiến thắng áp đảo thuộc về V.Pu-tin (gần 77% số phiếu và thành lập chính phủ mới. Uy tín cá nhân qua 18 năm cầm quyền và bộ máy nhân sự chủ chốt đã xác lập vai trò tối cao của Tổng thống V. Pu-tin trong hệ thống quyền lực của Nga hiện nay.

Trong bối cảnh bị sức ép từ phương Tây, Nga kiên định chính sách ngoại giao đa phương, bình đẳng, đề cao vai trò trung tâm của Liên hợp quốc, vì lợi ích quốc gia và vị thế trên trường quốc tế ủng hộ trật tự thế giới đa cực, đồng thời chủ động các bước đi chiến lược khẳng định vị thế cường quốc thể hiện vai trò quan trọng trong giải quyết các vấn đề phức tạp của thế giới và khu vực, Nga tiếp tục đẩy mạnh chính sách “hướng Đông”, tăng cường quan hệ với Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, ASEAN; thể hiện sự quan tâm hơn tới khu vực Đông Nam Á.

Quan hệ Việt Nam - Liên Xô (trước đây) và quan hệ Việt Nam - LB Nga ngày nay, Đảng, nhà nước và dân Việt Nam luôn luôn trân trọng mối quan hệ đoàn kết và hợp tác lâu đời, được xây dựng và thử thách qua những năm tháng gian nan nhưng hào hùng trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước của hai dân tộc.

Kế thừa di sản quý báu của quan hệ Việt Nam - Liên Xô và xây dựng quan hệ Việt Nam - LB Nga trong tình hình mới, ngày 16/6/1994, Việt Nam và LB Nga đã ký Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị giữa Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và LB Nga. Ðây là một sự kiện lịch sử trọng đại, đặt nền móng và cơ sở pháp lý cho mối quan hệ Việt Nam - LB Nga trong giai đoạn phát triển mới. Từ đó đến nay, mặc dù phải tập trung giải quyết nhiều khó khăn, thách thức trong quá trình chuyển đổi ở Nga và đổi mới ở Việt Nam, nhưng bằng tình cảm trân trọng về mối quan hệ hữu nghị truyền thống, lãnh đạo và nhân dân hai nước đã có nhiều nỗ lực trong việc vun đắp và thúc đẩy quan hệ Việt Nam - Nga lên tầm cao mới.

Chúng ta vui mừng nhận thấy, trong suốt những năm qua vượt qua bao thăng trầm, bằng chiến lược chấn hưng đất nước đúng đắn, LB Nga đã đi vào ổn định, phục hồi và phát triển; từng bước khôi phục vị thế cường quốc với uy tín và vai trò ngày càng cao trên trường quốc tế. Với chính sách đối ngoại thực tế và chủ động, Nga ưu tiên phát triển quan hệ với Việt Nam trên cơ sở song phương cũng như trong chính sách đối ngoại chung với khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Ðông - Nam Á.

Trong những năm qua, Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh sự nghiệp cải cách và đổi mới sâu rộng, đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực. Trong chính sách đối ngoại rộng mở, đa dạng hóa, đa phương hóa, Việt Nam coi trọng thúc đẩy quan hệ toàn diện với LB Nga với tư cách là một cường quốc và một nước bạn bè truyền thống, hữu nghị.

Trên nền tảng của Hiệp ước hợp tác mới 1994 và với những điều kiện thuận lợi trong tình hình mỗi nước cũng như những nỗ lực bền bỉ của lãnh đạo và nhân dân hai nước, quan hệ Việt Nam - LB Nga đã được nâng lên mức cao hơn vào tháng 3/2001, khi hai nước thiết lập “quan hệ đối tác chiến lược” nhân chuyến thăm của Tổng thống V.Pu-tin, chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của một vị nguyên thủ quốc gia Nga. LB Nga cũng là nước đầu tiên Việt Nam thiết lập quan hệ đối tác chiến lược và trong khuôn khổ mới đó quan hệ Việt Nam - LB Nga đã và đang phát triển một cách toàn diện.

Quan hệ chính trị với độ tin cậy cao ngày càng được tăng cường thông qua cơ chế trao đổi đoàn và tiếp xúc song phương thường xuyên ở các cấp, đặc biệt là cấp cao và cơ chế tham vấn, đối thoại chiến lược. Việt Nam triển khai quan hệ đối ngoại với LB Nga trên tất cả các kênh, trong mọi lĩnh vực từ đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước, đến hợp tác địa phương, ngoại giao nhân dân và điều đặc biệt là tình cảm nồng ấm của nhân dân hai nước đối với nhau ngày càng được củng cố và tăng cường. Hai bên cũng luôn hợp tác và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương như Liên hợp quốc, APEC, ASEM, ASEAN - Nga… Gần đây nhất là chuyến thăm chính thức Nga của Chủ tịch nước Trần Đại Quang vào tháng 6/2017, Tổng thống Putin đã tham dự APEC Việt Nam 2017 tại Đà Nẵng và có cuộc gặp cấp cao bên lề Hội nghị vào tháng 11/2017…đã tạo thêm động lực mới mạnh mẽ, thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả.

Hợp tác kinh tế - thương mại, đầu tư giữa hai nước tiếp tục phát triển năng động. Các dự án hợp tác dầu khí được triển khai hiệu quả tại cả hai nước, đặc biệt là Liên doanh Vietsovpetro thành lập năm 1981 đến nay vẫn tiếp tục là biểu tượng của sự hợp tác Việt-Nga, là trụ cột của ngành thăm dò và thai thác dầu khí của Việt Nam. Việc mở rộng hợp tác trong lĩnh vực lắp ráp, sản xuất ô tô hứa hẹn đem đến những chuyển biến tích cực trong quan hệ kinh tế Việt - Nga.

Sau khi Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á – Âu chính thức có hiệu lực từ tháng 10/2016, kim ngạch thương mại hai nước tăng trưởng nhanh với tốc độ hơn 30%/năm (theo số liệu của bạn, kim ngạch thương mại hai nước năm 2017 tăng kỷ lục đạt mức 5,2 tỷ USD, cao nhất là từ năm 1991).

Theo số liệu của Việt Nam, trong 6 tháng đầu năm 2018, kim ngạch song phương đạt 2,3 tỷ USD, tăng 42% so với năm 2017, trong đó xuất khẩu của Việt Nam sang Nga đạt 1,24 tỷ USD, tăng 24% và nhập khẩu đạt 1,06 tỷ USD, tăng 59,5%). Về đầu tư, ngoài hợp tác trong lĩnh vực dầu khí, tính đến tháng 6 năm 2018, Liên bang Nga có 117 dự án đầu tư trực tiếp vào Việt Nam còn hiệu lực với tổng số vốn đăng ký đạt gần một tỷ USD. Việt Nam có 22 dự án đầu tư vào Nga với tổng số vốn đầu tư mới và tăng vốn đạt gần 3 tỷ USD.

Quan hệ quốc phòng, an ninh giữa Việt Nam - Liên bang Nga có bước phát triển mới, đi vào chiều sâu, thực chất, nhất là trong hợp tác về đào tạo cán bộ, chuyển giao vũ khí, trang bị… Việt Nam xác định Nga là đối tác tin cậy và triển vọng nhất trong hợp tác quân sự.

Cùng với đó, quan hệ giữa các địa phương phát triển mạnh và ngày càng đi vào thực chất, chú trọng hơn đến hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, văn hóa, giáo dục. Về giáo dục, trong mấy năm gần đây, Chính phủ Nga đã cấp cho gần 1000 suất học bổng cho sinh viên Việt Nam sang theo học tại các trường đại học Nga, số lượng cao hơn cả thời kỳ Liên Xô cũ. Các lĩnh vực du lịch, văn hóa, giao lưu nhân dân tiếp tục được đẩy mạnh. Hai bên thường xuyên tổ chức Những ngày văn hóa, Tuần văn hóa, các cuộc triển lãm, hội thảo giới thiệu về đất nước, con người của nhau. Số du khách Nga sang du lịch Việt Nam vẫn đứng đầu châu Âu. Năm 2017 có hơn 600 nghìn lượt du khách Nga đi du lịch Việt Nam và trong 6 tháng đầu năm 2018, đạt 338.393 lượt, tăng 7,9% so với cùng kỳ. Ngược lại, có hàng chục nghìn người Việt Nam đã sang Nga du lịch trong hai năm trở lại đây.

Ðạt được những kết quả đó, trước hết là nhờ sự quyết tâm và nỗ lực của lãnh đạo hai nước trong việc thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược cùng có lợi; sự tham gia và đóng góp hiệu quả của các ngành, các cấp, các địa phương và nhân dân hai nước; sự kế thừa nền tảng hữu nghị truyền thống và tin cậy lẫn nhau đã được xây dựng và vun đắp trong suốt gần 70 năm qua. Qua bao thử thách của thời gian và biến động của lịch sử, những yếu tố đó đã góp phần quan trọng đưa mối quan hệ Việt Nam - LB Nga lên tầm cao mới.

Với nền tảng của mối quan hệ hữu nghị đoàn kết và hợp tác lâu đời, chúng ta tin tưởng, chuyến thăm chính thức LB Nga lần này của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ thành công tốt đẹp, chuyến thăm sẽ tiếp tục củng cố tin cậy chính trị, tăng cường gắn bó chiến lược, nâng cao hiệu quả hợp tác với LB Nga; khẳng định chủ trương nhất quán của Việt Nam coi LB Nga là đối tác ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của mình, thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện với LB Nga đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả.

Chuyến thăm cũng sẽ là động lực mới thúc đẩy thực chất quan hệ giữa hai nước trong thời gian tới; tạo chuyển biến tích cực trong các lĩnh vực hợp tác, đặc biệt là lĩnh vực hợp tác kinh tế-thương mại và đầu tư; mở rộng thị phần hàng hóa Việt Nam ở thị trường Nga. Tiếp tục tranh thủ vai trò và sự ủng hộ của Nga với tư cách là nước lớn, thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đối với các lợi ích của Việt Nam trên các diễn đàn khu vực và quốc tế; góp phần nâng cao vị thế quốc tế của Việt Nam và của Đảng Cộng sản Việt Nam./.