Tiếp tục chương trình làm việc, sáng 17/4, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Di sản văn hóa (sửa đổi).
Đảm bảo hài hòa giữa bảo tồn và phát triển
Trình bày tờ trình dự án Luật tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho biết, việc ban hành Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) nhằm tiếp tục thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về văn hóa, di sản văn hóa; sửa đổi, hoàn thiện các quy định của pháp luật về di sản văn hóa hiện hành để khắc phục những hạn chế, bất cập về thể chế, tạo cơ sở pháp lý cho bước phát triển mới trong các hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa; đảm bảo tính kế thừa, tính thống nhất, đồng bộ giữa Luật Di sản văn hóa với các luật khác có liên quan.
Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi trong các hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, các hoạt động dịch vụ, hợp tác công tư trong lĩnh vực di sản văn hóa..., và đảm bảo hài hòa giữa bảo tồn và phát triển.
 |
| Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành và gợi ý nội dung thảo luận (Ảnh: QH) |
Trình bày báo cáo thẩm tra Dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục tán thành sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Di sản văn hóa năm 2001 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) và mục đích, quan điểm xây dựng Dự án Luật tại Tờ trình của Chính phủ.
Về một số nội dung cụ thể của Dự thảo Luật, Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh nêu rõ, về chính sách của Nhà nước về di sản văn hóa, Dự thảo Luật kế thừa nhiều chính sách tại Luật hiện hành, đồng thời sửa đổi, bổ sung nhiều quy định. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, các chính sách còn dàn trải, hỗ trợ cho nhiều đối tượng thụ hưởng, được quy định tại một số điều, khoản trong Dự thảo Luật.
Thường trực Ủy ban đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, xây dựng các chính sách có trọng tâm, trọng điểm và bền vững; bảo đảm quyền, lợi ích chính đáng và sự tham gia của cộng đồng, người dân; phù hợp với yêu cầu thực tế và tính đặc thù trong bảo vệ, phát huy giá trị từng loại hình di sản văn hóa.
Đồng thời, tập trung rà soát các chính sách, nhất là chính sách về đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước; chính sách xã hội hóa, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực… để bảo đảm cụ thể, minh bạch, hiệu quả và khả thi, thống nhất trong hệ thống pháp luật.
Phát huy di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch
Cho ý kiến tại phiên họp, các thành viên UBTVQH thống nhất về sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Di sản văn hóa.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, Dự thảo Luật bổ sung nhiều quy định mới về phân công, phân cấp, tổ chức thực hiện. Điều này cũng sẽ ảnh hưởng, tác động đến nhu cầu nguồn lực cả về kinh phí và nguồn nhân lực khi triển khai thực hiện. Vì vậy, đề nghị cần đánh giá kỹ hơn các chính sách này để bảo đảm tính khả thi và phù hợp với thực tiễn.
Liên quan đến quy định về các dự án đầu tư xây dựng ở trong vùng bảo vệ di tích, ông Vũ Hồng Thanh cho rằng, nếu quy định về thẩm quyền, tiêu chí về vấn đề này như trong Dự thảo Luật sẽ vướng trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện.
“Nhà ở riêng lẻ mà cho xây dựng ở trong khu vực bảo vệ I, được hiểu là vùng lõi thì không hợp lý. Nhưng với khu vực bảo vệ 2, được gọi là vùng đệm mà không quy định chặt chẽ, làm rõ thẩm quyền, tiêu chí, điều kiện để xử lý vấn đề này thì sẽ cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương được giao quản lý các di tích, di sản” – Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh nêu ý kiến.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, việc sửa đổi căn bản Luật Di sản văn hóa là phù hợp. Chủ tịch Quốc hội kỳ vọng Dự án Luật khi được thông qua sẽ tạo bước thay đổi căn bản trong quản lý, phát huy giá trị di sản văn hóa.
Góp ý về chính sách của Nhà nước về di sản văn hóa tại Điều 7 Dự thảo Luật, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, di sản văn hóa cần được coi là nguồn lực cho phát triển, phải được bảo tồn và phát huy. Do đó, cần rà soát mối quan hệ giữa bảo tồn và phát huy giá trị di sản trong tổng thể văn bản luật, với tinh thần kiến tạo phát triển.
Trên cơ sở đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, xem xét bổ sung một số nội dung về chủ trương, chiến lược về công nghiệp văn hóa, thị trường văn hóa, chuyển đổi số văn hóa, số hóa di sản văn hóa, hợp tác công tư về phát triển văn hóa, kinh tế văn hóa… tại quy định về chính sách của Nhà nước về di sản văn hóa.
Đồng thời, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị rà soát lại Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và một số thể chế chính sách đã thí điểm với một số địa phương để thiết kế trong Luật nhằm thực hiện chủ trương tăng cường nguồn lực, đa dạng hóa nguồn lực cho bảo tồn, phát triển văn hóa, đẩy mạnh xã hội hóa các nguồn lực đầu tư cho bảo tồn, bảo vệ di sản văn hóa, vừa phát huy di sản văn hóa, cộng hưởng với phát triển du lịch.
Cùng với đó, nghiên cứu bổ sung một số chủ trương, chính sách đặc thù về bảo tồn phát huy di sản văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, hải đảo, di sản văn hóa quý hiếm có nguy cơ thất truyền…
Chủ tịch Quốc hội đề nghị tiếp tục rà soát bảo đảm tính tương thích, đồng bộ Dự thảo Luật này với các luật trong hệ thống pháp luật như Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Đất đai, Luật Tín ngưỡng tôn giáo, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư…/.