Phiên toàn thể 4 về các vấn đề của APPF.
Đây là một sự kiện chính trị đối ngoại quan trọng, mở đầu cho hoạt động ngoại giao của Nhà nước ta trong năm 2018. Là lần thứ hai Quốc hội nước ta đăng cai tổ chức, APPF góp phần làm nổi bật thành tựu ngoại giao Nhà nước ta, thể hiện vai trò và trách nhiệm của Quốc hội Việt Nam trong APPF. Hội nghị APPF-26 diễn ra trong bối cảnh APPF tròn 25 năm hình thành và phát triển, sẽ là một dấu ấn mới trong lịch sử của APPF, đồng thời đặt ra yêu cầu phải đổi mới chương trình nghị sự, xác định tầm nhìn mới cho APPF trong giai đoạn phát triển tiếp theo. Hội nghị APPF- 26 thúc đẩy vai trò của các nghị viện đối với hoạt động hợp tác của APEC, phát huy những kết quả của Tuần lễ Cấp cao APEC tại Đà Nẵng, Việt Nam trên kênh nghị viện.
APPF 26 cũng có ý nghĩa quan trọng khi thông tin rộng rãi đến nhân dân cả nước, người Việt Nam sinh sống ở nước ngoài và bạn bè quốc tế về Quốc hội Việt Nam và các hoạt động đối ngoại mà Quốc hội Việt Nam đảm nhiệm vai trò chủ nhà; giới thiệu về đất nước Việt Nam hội nhập và phát triển; con người Việt Nam năng động và thân thiện; văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Lễ khai mạc Diễn đàn APPF-26 đã diễn ra trọng thể tại Nhà Quốc hội với sự tham dự của Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch IPU Gabriela Cuevas Barron; Chủ tịch Quốc hội Fiji-Chủ nhà của APPF-25 Jiko Luveni; Trưởng đoàn Nghị viện Nhật Bản - đại diện Chủ tịch danh dự APPF Takuji Yanagimoto; Tổng thư ký Liên minh Nghị viện thế giới Martin Chungong; các vị Chủ tịch, Phó Chủ tịch cùng các đoàn đại biểu nghị viện các nước thành viên APPF và các nước quan sát viên.
Tại lễ khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh các thách thức và cơ hội của APPF và kêu gọi Nghị viện các nước thành viên APPF tăng cường hợp tác hơn nữa nhằm đưa việc thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững của APPF lên một tầm cao mới. Chủ tịch nước Trần Đại Quang khẳng định vai trò đặc biệt của APPF cũng như của các nước thành viên trong việc giải quyết các thách thức chung trong hơn 25 hình thành và phát triển. Trong khuôn khổ Hội nghị, ngày 19/1 các Trưởng đoàn đã đến chào xã giao Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Tổng Bí thư đánh giá cao sự tăng cường hợp tác giữa Nghị viện các nước thành viên APPF, coi đây là cầu nối giữa nhân dân và các chính phủ và đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân.
Sau ba ngày làm việc khẩn trương, sôi nổi và trong bầu không khí hữu nghị, hiểu biết và tin cậy, với tinh thần trách nhiệm Hội nghị APPF 26 đã hoàn thành 4 phiên thảo luận toàn thể, họp Ban Chấp hành và các phiên họp Ủy ban Soạn thảo và các Nhóm Công tác, với nhiều cuộc thảo luận, trao đổi ý kiến thẳng thắn và bổ ích về những vấn đề cùng quan tâm chung của khu vực và trên thế giới.
Cuộc họp Nữ Nghị sỹ đã diễn ra ngày 18/1 với chủ đề 'Thúc đẩy bình đẳng giới vì phát triển bền vững và thịnh vượng chung”. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã phát biểu khai mạc, nhấn mạnh vai trò của phiên họp nữ nghị sĩ APPF. Hội nghị đã nghe đồng chí Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Dân vận Trung ương phát biểu dẫn đề. Hội nghị nữ nghị sỹ là diễn đàn để các nữ đại biểu thảo luận về vai trò của nghị viện trong việc hiện thực hóa các cam kết quốc tế, cũng như thể chế hóa trong luật pháp quốc gia. Cuộc họp đánh dấu mốc quan trọng trong lịch sử hình thành và phát triển của APPF khi đạt được sự đồng thuận cao về việc chính thức hóa phiên họp nữ nghị sĩ tại mỗi Kỳ họp thường niên của APPF bằng việc bổ sung Quy chế APPF và tin tưởng đó là diễn đàn chung đáp ứng kỳ vọng của nữ nghị sĩ trong khu vực và cơ chế hữu hiệu trao đổi, thảo luận và góp phần giải quyết những vấn đề các nghị sĩ trong khu vực quan tâm.
Phiên họp Uỷ ban Chấp hành do Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Nguyễn Thị Kim Ngân chủ trì đã thông qua Chương trình Nghị sự, Chương trình hoạt động; đề xuất sửa đổi điều lệ hoạt động APPF của Nhật Bản liên quan đến cuộc họp của các nữ Nghị sỹ. Đối với đề xuất của Việt Nam về Tuyên bố APPF Hà Nội tại Hội nghị lần này, các nước thể hiện ủng hộ và đề nghị trong Tuyên bố Hà Nội cần thể hiện những thành tựu đáng chú ý nhất của APPF, trong đó nhấn mạnh việc sửa đổi Qui chế Hội nghị nữ nghị sỹ APPF thành cơ chế hoạt động thường niên của Tổ chức. Tại cuộc họp, Fiji đồng ý thay thế Niu Di-lân tại Ủy ban Chấp hành trong nhiệm kỳ tới.
Từ ngày 19-20/1, 04 phiên họp toàn thể đã diễn ra với các nội dung chính như sau:
Phiên toàn thể 1 về các vấn đề Chính trị và An ninh: Mở đầu phiên họp, đồng chí Tòng Thị Phóng, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội, Trưởng Ban Tổ chức APPF 26 đã có bài phát biểu dẫn đề. Các đại biểu đã tập trung thảo luận về chủ đề “Thúc đẩy ngoại vai trò của ngoại giao nghị viện vì hòa bình, an ninh, thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới” (có 14 đại biểu đại diện cho 13 đoàn phát biểu về nội dung này) và chủ đề “Đấu tranh phòng chống khủng bố quốc tế và tội phạm xuyên quốc gia” (có 9 đại biểu đại diện cho 9 đoàn phát biểu). Để giải quyết được các vấn đề trên, APPF và các nghị viện thành viên có vai trò rất quan trọng, góp phần duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh tại khu vực và trên thế giới dựa trên luật pháp và thực hiện các cam kết quốc tế. Các nghị sĩ, nghị viện cần tăng cường hợp tác, đối thoại, tích cực biến lời nói thành hành động và thực thi các Nghị quyết đã được APPF thông qua nhằm thực hiện Chương trình Nghị sự 2030 về phát triển bền vững. Các đại biểu nhất trí cho rằng APPF và các Nghị viện thành viên cần nâng cao vai trò và thúc đẩy hơn nữa hợp tác khu vực và quốc tế trong thực thi pháp luật, trao đổi thông tin, kinh nghiệm đấu tranh hiệu quả phòng chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia.
Phiên toàn thể 2 về vấn đề kinh tế và thương mại có 17 đoàn trình bày 27 bài tham luận về các nội dung chính. Đồng chí Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ phát biểu dẫn đề và Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trình bày Kết quả của Tuần lễ Cấp cao APEC năm 2017. Các đại biểu đánh giá cao Báo cáo của Việt Nam về những kết quả then chốt của APEC trong năm 2017, đây là yếu tố rất quan trọng để duy trì đà hợp tác, liên kết, trong bối cảnh khu vực và thế giới đang đứng trước những đổi thay to lớn. Cần tăng cường hợp tác APPF để góp phần thúc đẩy triển khai những kết quả APEC đã đạt được. Các đại biểu đánh giá cao vai trò của Nghị viện trong thúc đẩy liên kết kinh tế sâu rộng và toàn diện, góp phần thúc đẩy các thỏa thuận, các khu vực thương mại tự do rộng lớn ở khu vực trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0; cần tiếp tục theo phương hướng đó và thúc đẩy hệ thống này theo hướng có khả năng thích ứng cao với nền kinh tế toàn cầu đang chuyển đổi nhanh chóng.
Bên cạnh đó, cần tăng cường hợp tác bảo đảm an ninh lương thực, thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng tránh thiên tai, thông qua các nỗ lực, chương trình hợp tác tăng cường khả năng thích ứng và giảm nhẹ. Các thành viên APPF cần hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh và sáng tạo của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp do phụ nữ lãnh đạo, doanh nghiệp trẻ và doanh nghiệp khởi nghiệp. Thúc đẩy các chính phủ cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, hỗ trợ các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa tiếp cận tài chính, công nghệ, nâng cao năng lực quản lý, tham gia thị trường khu vực, quốc tế và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Phiên toàn thể 3 về Hợp tác trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương tập trung vào các vấn đề như tăng cường hành động chung nhằm ứng phó với Biển đổi khí hậu; các nguồn lực cho phát triển bền vững và đẩy mạnh văn hoá, du lịch trong khu vực. Đồng chí Vũ Đức Đam, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ phát biểu dẫn đề. Đây là nhưng vấn đề thu hút sự quan tâm của cộng động quốc tế và là chủ đề nghị sự của nhiều diễn đàn nghị viện, chính phủ trên thế giới cũng như trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Tại phiên này, các đại biểu đã đưa ra nhiều sáng kiến, đóng góp và hiểu biết chung, điểm đồng chung về những chính sách, nỗ lực và biện pháp hợp tác thích hợp hướng tới giải quyết hiệu quả các vấn đề này.
Phiên toàn thể 4 về các vấn đề của APPF thảo luận về Vai trò của APPF trong việc thúc đẩy quan hệ đối tác vì phát triển bền vững và tăng trưởng cho tất cả ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Hội nghị đã nhất trí Quốc hội Campuchia sẽ giữ chức Chủ tịch APPF và đăng cai tổ chức Hội nghị APPF-27 vào tháng 1/2019 tại Siemriep. Tại phiên thứ 4 này, các nước đã nhất trí thông qua Nghị quyết, Tuyên bố APPF Hà Nội và Trưởng đoàn các nước đã ký Thông cáo chung.
Diễn ra song song với các phiên toàn thể là cuộc họp của Uỷ ban Soạn thảo và các Nhóm công tác.
Ủy ban soạn thảo văn kiện đã thảo luận và nhất trí về 14 dự thảo Nghị quyết, 1 sửa đổi Qui chế Hội nghị nữ nghị sỹ APPF, Thông cáo chung và Tuyên bố Hà Nội. Tại phiên họp toàn thể lần thứ 4, Hội nghị APPF-26 đã thông qua các Nghị quyết và văn kiện trên với sự đồng thuận cao của các đại biểu. Trưởng đoàn các nước Nghị viện thành viên đã ký Thông cáo chung và tiến hành Lễ Bế mạc vào chiều ngày 20/1/2018.
Thành công lớn nhất và là dấu ấn của Hội nghị lần này là các nghị viện thành viên đã thông qua Tuyên bố APPF Hà Nội về “Tầm nhìn mới cho quan hệ đối tác nghị viện Châu Á-Thái Bình Dương". Tuyên bố Hà Nội đánh dấu 25 năm thành lập và định hướng tương lai của Diễn đàn trong thập niên tiếp theo đến năm 2030. Đánh giá những thành tựu nổi bật trong 25 năm qua, góp phần duy trì môi trường hoà bình, ổn định vì hợp tác và phát triển bền vững ở Châu Á – Thái Bình Dương và trên thế giới.
Tuyên bố cũng đánh giá về một thế giới đang chuyển đổi nhanh chóng và thống nhất APPF đang ở thời điểm cần có cải cách để đáp ứng tốt hơn nhu cầu đối thoại của các thành viên trong khu vực và tăng cường đóng góp của APPF vào các lĩnh vực đa phương khu vực và quốc tế.
Từ sự thống nhất như vậy, Tuyên bố nêu bật các định hướng cho quan hệ đối tác nghị viện khu vực với sự khẳng định hoà bình, ổn định và an ninh là điều kiện tiên quyết, nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững. Tuyên bố cam kết tiếp tục tinh thần của các Tuyên bố APPF trước đây tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, sự đa dạng về thể chế, chính trị, văn hóa, tôn giáo; tôn trọng các nguyên tắc của Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế.
Tuyên bố cũng khẳng định tầm quan trọng duy trì tự do hàng hải an toàn, an ninh hàng hải và hàng không, kinh tế đối thoại và hành động chung ứng phó với an ninh phi truyền thống; phòng ngừa và chống chủ nghĩa khủng bố và chủ nghĩa cực đoan; tăng cường hợp tác quản lý bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên, hợp tác giảm thiểu rủi ro, ứng phó và phục hồi sau tương lai.
Bên lề Hội nghị đã diễn ra các hoạt động tiếp xúc song phương của các đồng chí lãnh đạo Nhà nước và Quốc hội Việt Nam với các vị Trưởng đoàn các nước thành viên, quan sát viên của APPF và khách mời của nước chủ nhà.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch APPF-26 đã phát biểu bế mạc, chúc mừng các đại biểu và đánh giá cao sự tham gia đóng góp tích cực của các nước, góp phần quan trọng vào thành công của Hội nghị APPF-26./.