Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đã tham dự và phát biểu định hướng tại Đối thoại chính sách cao cấp về an ninh lương thực và nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Tham dự còn có các Bộ trưởng, Lãnh đạo cấp Bộ của một số nền kinh tế thành viên, Tổng Giám đốc điều hành Ban Thư ký APEC, Phó Tổng giám đốc FAO kiêm trưởng đại diện FAO Châu Á – Thái Bình Dương và Chủ tịch Hội đồng tư vấn kinh doanh APEC.
Phát biểu định hướng tại cuộc Đối thoại, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đã nêu rõ, APEC gồm các nền kinh tế có nền nông nghiệp phát triển và đang phát triển, có điều kiện thuận lợi để liên kết, hình thành các chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị nông sản, thực phẩm trong khu vực.
Tuy nhiên, sự khác biệt về trình độ sản xuất, nguồn lực và công nghệ đang tạo ra các rào cản cho sự phát triển chung, đòi hỏi các nền kinh tế thành viên cần tăng cường hợp tác, tìm kiếm các giải pháp tối ưu hướng tới nền nông nghiệp xanh bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và đổi mới công nghệ trong sản xuất nông nghiệp. Phó Thủ tướng đề nghị các nền kinh tế thành viên APEC tập trung thảo luận các nội dung sau:
Thứ nhất, đẩy mạnh hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau trong xây dựng và phát triển nền nông nghiệp xanh bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và đổi mới công nghệ trong sản xuất nông nghiệp nhằm đảm bảo an ninh lương thực và an ninh dinh dưỡng.
Thứ hai, tăng cường nghiên cứu và chuyển giao khoa học công nghệ tiên tiến trong sản xuất và chế biến nông lâm, thủy sản nhằm tăng năng suất và chất lượng sản phẩm; thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nông nghiệp; tăng cường hợp tác nghiên cứu về an ninh lương thực, an ninh dinh dưỡng và giảm thất thoát, lãng phí lương thực, thực phẩm.
Thứ ba, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển một thị trường tiêu thụ lương thực toàn cầu bình đẳng dựa trên các quy tắc thỏa thuận thương mại đa phương, coi các hoạt động thương mại như một thành tố quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững vì mục tiêu đảm bảo an ninh lương thực và dinh dưỡng.
Thứ tư, đẩy mạnh phối hợp, chia sẻ thông tin trong quản lý bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên và nguồn nước, bao gồm cả quản lý nguồn nước xuyên biên giới.
Thứ năm, đẩy mạnh phát triển nông thôn – đô thị, nỗ lực kết nối với vùng sâu, vùng xa; phát huy vai trò của cộng đồng và doanh nghiệp thông qua mối quan hệ đối tác công – tư trong đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, giao thông vận tải, viễn thông, internet, nhất là ở những vùng kém phát triển. Gắn kết các chương trình kết nối khu vực, trong đó có kết nối của ASEAN và các chương trình kết nối tiểu vùng sông Mekong.
Thứ sáu, tích cực triển khai khuôn khổ giảm nhẹ rủi ro thiên tai APEC, hợp tác xây dựng hệ thống phòng ngừa thiên tai, nâng cao tính bền vững và khả năng phục hồi sau thiên tai, chú trọng quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, phát triển nông thôn bền vững và bảo đảm quyền lợi của cộng đồng ngư dân ven biển.
Ông Lê Quốc Doanh, Thứ trưởng Bộ NN & PTNT và ông Trần Kim Long, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ NN & PTNT chủ trì họp báo sau khi kết thúc Tuần lễ ANLT (Ảnh: Đặng Hải)
Đối thoại ANLT đã thông qua 3 văn kiện mang ý nghĩa quan trọng, gồm:
- Kế hoạch hành động thực hiện Chương trình khung nhiều năm qua của APEC về ANLT và BĐKH (MYAP), Lộ trình an ninh lương thực và các Mục tiêu Bogor năm 2020. Ngoài ra, MYAP sẽ thúc đẩy tăng cường phối hợp khu vực trong việc giải quyết các thách thức liên quan chặt chẽ đến an ninh lương thực, phát triển, thích ứng với biến đổi khí hậu và tiết kiệm lương thực.
- Kế hoạch hành động (AP) thực hiện Khung chiến lược APEC về phát triển nông thôn – đô thị bền vững để tăng cường an ninh lương thực và tăng trưởng chất lượng. Kế hoạch hành động hướng tới giải quyết các thách thức liên quan đến phát triển nông thôn – đô thị và an ninh lương thực thông qua theo đuổi bốn chủ đề, đã được xác định trong Khung chiến lược, gồm: Phát triển kinh tế hợp nhất; Quản lý tài nguyên thiên nhiên bền vững; Khía cạnh xã hội; và Hiệu quả hành chính.
Đây là tập hợp các hành động mang tính tự nguyện, không ràng buộc do mỗi nền kinh tế tự đề xuất trên cơ sở ưu tiên trong nước và ngân sách sẵn có của mình và được cập nhật thường xuyên.
Giai đoạn đầu của hai kế hoạch hành động sẽ tập trung vào các hoạt động tổng quan và đánh giá làm rõ các chính sách, thông lệ tốt nhất, công nghệ và mức độ năng lực thực hiện có trong nền kinh tế APEC. Các kế hoạch hành động được kỳ vọng sẽ thúc đẩy các nỗ lực liên kết khu vực để giải quyết các thách thức liên quan đến an ninh lương thực, phát triển, thích ứng và giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu.
- Tuyên bố Cần Thơ về Tăng cường ANLT và nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu, với các nội dung chính sau:
An ninh lương thực sẽ tiếp tục là một vấn đề quan trọng đối với cộng đồng quốc tế nói chung và khu vực APEC nói riêng, cũng như vai trò quan trọng của nền kinh tế APEC trong chuỗi giá trị hiện nay về an ninh lương thực toàn cầu.
An ninh lương thực, đói nghèo, biến đổi khí hậu và phát triển bền vững có liên quan chặt chẽ và cần được giải quyết cùng nhau.
Phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển nông nghiệp bền vững có đóng góp đáng kể vào việc đạt được một loạt các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs).
Mối quan hệ an ninh lương thực – biến đổi khí hậu cần được giải quyết thông qua Kế hoạch hành động thực hiện Chương trình khung nhiều năm của APEC về ANLT và BĐKH.
Quản lý tài nguyên thiên nhiên bền vững: Các nguồn tài nguyên thiên nhiên của khu vực đang phải chịu áp lực từ việc tiêu thụ quá mức, suy thoái đất khan hiếm nước ngọt và mất đa dạng sinh học… Cần tăng cường phối hợp hơn nữa, bao gồm cả hợp tác trong khu vực, để thúc đẩy việc sử dụng và quản lý bền vững các nguồn tài nguyên đất, rừng, nước và biển, những nguồn tài nguyên rất quan trọng để đảm bảo cả an ninh lương thực và bảo vệ môi trường. Cần phải tăng cường chính sách và hợp tác kỹ thuật nhằm cải thiện phương thức quản lý và sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên đồng thời đảm bảo cung cấp lương thực lâu dài.
Phát triển nông thôn – đô thị bền vững thông qua Kế hoạch hành động thực hiện Khung chiến lược APEC về phát triển nông thôn – đô thị bền vững để tăng cường an ninh lương thực và tăng trưởng chất lượng. Phần lớn sản xuất nông nghiệp diễn ra ở các vùng nông thôn, là nơi có tỷ lệ người nghèo đói chiếm đa số. Phát triển nông thôn cũng như quá trình đô thị hóa nhanh và những thay đổi về nhân khẩu học và khẩu phần ăn có ý nghĩa quan trọng đối với an ninh lương thực và tăng trưởng chất lượng.
Các nền kinh tế thành viên APEC cần thúc đẩy phát triển nông thôn một cách toàn diện, có khả năng thích ứng và phát triển kinh tế nông thôn, bao gồm nâng cao năng lực cho nông dân, các nhóm yếu thế như phụ nữ và dân tộc thiểu số, những hộ gia đình sản xuất nhỏ và các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nông nghiệp để đảm bảo sinh kế, giảm nghèo và cải thiện an ninh lương thực cho các cộng đồng nông dân và ngư dân. Đồng thời thúc đẩy phát triển đô thị bền vững, kết nối nông thôn – đô thị tạo ra hệ thống lương thực đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của tất cả người tiêu dùng, đặc biệt là các nông hộ nhỏ và người nghèo thành thị.
Tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư trong nông nghiệp và thị trường lương thực ở khu vực: Thương mại và đầu tư trong lĩnh vực lương thực, nông nghiệp và thủy sản là rất quan trọng đối với an ninh lương thực trong khu vực APEC và thế giới.
Các nền kinh tế hoan nghênh các nỗ lực thực và kết nối chuỗi cung ứng để giảm chi phí và cải thiện tính minh bạch của thị trường. Cần có chính sách và môi trường pháp lý để thúc đẩy đầu tư vào lĩnh vực giao thông nông thôn, hậu cần kết nối, các cụm công nghiệp nông nghiệp và các dịch vụ khác để cải thiện nông nghiệp, chế biến thực phẩm và liên kết thị trường lương thực.
Quản lý thất thoát và lãng phí lương thực: Tổn thất sau thu hoạch và lãng phí lương thực vẫn là một thách thức lớn đòi hỏi các hành động tiếp theo, bao gồm phát triển cơ sở hạ tầng cũng như thực hiện và chuyển giao công nghệ giữa các nền kinh tế thành viên APEC.
* Trong Tuần lễ ANLT đã diễn ra 6 nhóm hoạt động lớn, bao gồm:
Một là, Đối thoại chính sách cao cấp về ANLT và phát triển nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Hai là, Đối thoại giữa các Bộ trưởng và các nhà Lãnh đạo doanh nghiệp về sử dụng có trách nhiệm tài nguyên để tăng cường sản xuất lương thực và kinh doanh nông nghiệp bền vững.
Ba là, Cuộc họp thường niên của các Nhóm công tác APEC: Chính sách ANLT (PPFS), Đại dương và Nghề cá (OFWG), Công nghệ sinh học nông nghiệp (HLPDAB), Hợp tác kỹ thuật nông nghiệp (ATCWG) và Cuộc họp chung của 4 nhóm trên.
Bốn là, Các Hội thảo kỹ thuật chuyên đề trong khuôn khổ hoạt động của các nhóm công tác: Xây dựng hệ thống sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp thích ứng – Tiếp cận liên ngành sử dụng thông tin khí hậu phục vụ an ninh lương thực và tài nguyên nước trong bối cảnh biến đổi khí hậu ở khu vực APEC; Công nghệ sinh học nông nghiệp chuyển sang kỷ nguyên số; Giảm thất thoát và lãng phí lương thực, hướng tới một hệ thống lương thực APEC bên vững; Chia sẻ kinh nghiệm phát triển nông thôn hướng tới an ninh lương thực và tăng trưởng về chất lượng; Thực hành nông nghiệp thông minh với BĐKH và các chính sách liên quan đến ANLT và tăng trưởng bền vững; Chuỗi giá trị lương thực thúc đẩy phát triển nông thôn – đô thị khu vực châu Á – Thái Bình Dương, và Diễn đàn nông nghiệp APEC về khởi nghiệp và sáng tạo.
Năm là, Triển lãm APEC về nông nghiệp trong nước và quốc tế.
Sáu là, Tham quan thực địa của các đại biểu tại 3 địa điểm: Vườn trái cây Vàm Xáng, huyện Phong Điền, TP Cần Thơ; Mô hình nuôi trồng và chế biến thủy sản của Công ty Vĩnh Hoàn, huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp; Viện nghiên cứu Lúa đồng bằng sông Cửu Long và Công ty Cổ phần Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An, TP Cần Thơ.
Các kết quả của các hoạt động trong Tuần lễ ANLT đã góp phần quan trọng cụ thể hóa một trong bốn ưu tiên của Năm APEC 2017 là “Tăng cường an ninh lương thực và phát triển nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu” đồng thời thể hiện cam kết của các thành viên APEC đóng góp vào việc triển khai các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) của Liên hợp quốc đến năm 2030.
* Trong dịp này, đã diễn ra nhiều cuộc gặp, tiếp xúc song phương giữa các Lãnh đạo các bộ, ngành phụ trách nông nghiệp của các nền kinh tế thành viên APEC. Trong đó:
Việt Nam đã ký kết với Úc “Ý định thư hợp tác lâu dài trong nghiên cứu nông nghiệp” và “Bản Ghi nhớ về phòng chống đánh bắt cá trái phép, không báo cáo và không theo quy định”. Hai bên cũng tuyên bố hoàn thiện các thủ tục mở cửa thị trường Úc cho quả thanh long Việt Nam và mở cửa thị trường Việt Nam cho quả anh đào Úc; cam kết phối hợp chặt chẽ để đẩy nhanh các thủ tục tiếp cận cho các nông sản khác, góp phần tăng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai bên.
Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có buổi làm việc với Phó Tổng Giám đốc FAO kiêm Trưởng Đại diện FAO châu Á – Thái Bình Dương. FAO khẳng định sẽ tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam thông qua tăng cường năng lực về chính sách, thể chế, phát triển nông thôn, xóa đói giảm nghèo gắn với sáng kiến “Không đói nghèo”, phòng chống dịch bệnh và an toàn vệ sinh thực phẩm, thích ứng và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
Gần 700 đại biểu của các thành viên APEC, các tổ chức quốc tế, cơ quan nghiên cứu, quan chức cao cấp, nhà hoạch định chính sách, và khối doanh nghiệp đã tham dự các hoạt động trong Tuần lễ này.
Tuần lễ ANLT cũng đã thu hút khoảng 50 phóng viên từ gần 30 hãng phát thanh, truyền hình, thông tấn báo chí trong và ngoài nước./.