Bộ trưởng Bộ NNPT&NT Nguyễn Xuân Cường phát biểu. Ảnh: VA
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho hay, tổng thể nền nông nghiệp Việt Nam vẫn dựa trên nền tảng quy mô hộ nhỏ lẻ với 12 triệu hộ nông dân, với bình quân 0,3 ha/hộ, chính điều này dẫn đến năng suất lao động, năng suất kinh tế rất thấp. Thu nhập của nông dân không chỉ thấp hơn các nước xung quanh, mà cả trong khu vực nền kinh tế của nước ta. Đây là nguyên nhân căn bản để chúng ta phải tái cơ cấu nền nông nghiệp.
Mặt khác, biến đổi khí hậu diễn ra gay gắt, khốc liệt, diễn biến nhanh hơn so với dự báo. Khô hạn, nước biển dâng, xâm nhập mặn đã diễn ra khốc liệt suốt từ đầu năm đến nay trên hầu hết các vùng lãnh thổ Việt Nam. Đặc biệt, là vùng đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên và Nam Trung bộ.
Đề cập qua 3 năm thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho rằng đã xuất hiện nhiều mô hình quy mô khác nhau và ngành hàng khác nhau bước đầu mang lại kết quả khá rõ nét.
“Về quy mô cấp tỉnh nổi lên có tỉnh Đồng Tháp đã lựa chọn 5 sản phẩm chủ lực có tính lợi thế như: lúa, cá, cây ăn quả, hoa, vịt với đồng bộ các chính sách thu hút đầu tư, hỗ trợ liên kết, giải quyết vấn đề thị trường. Và, sau 3 năm bước đầu đã đạt được kết quả khá rõ nét. Tỉnh Lâm Đồng đã xác định lợi thế về kỹ thuật, khí hậu, thổ nhưỡng bằng việc áp dụng công nghệ trong sản xuất, nhất là rau, hoa và hiện nay đang có 1/4 diện tích nông nghiệp được áp dụng công nghệ tiên tiến cho bình quân thu nhập 240 triệu đồng/ha” – Bộ trưởng Bộ NNPT&NT dẫn chứng.
Tuy nhiên, Bộ trưởng thẳng thắn nhìn nhận, tổng thể sản xuất nông nghiệp vẫn là nhỏ, lẻ cho giá trị thấp, bấp bênh về mặt tiêu thụ; giá trị gia tăng thấp đòi hỏi chúng ta phải tái cơ cấu ngành nông nghiệp quyết liệt hơn, đặc biệt là ở các vùng trọng điểm đang bị tác động kép bởi biến đổi khí hậu như đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên, Nam Trung bộ.
Bộ trưởng cho hay, tới đây Bộ NNPT&NT sẽ cùng với các tỉnh rà soát, điều chỉnh lại quy hoạch theo hướng phát huy sản phẩm lợi thế vùng gắn với thích ứng biến đổi khí hậu, gắn với nhu cầu thị trường, mà ở đây là thị trường quốc tế để trên cơ sở đó đầu tư cơ sở hạ tầng một cách căn cơ theo yêu cầu sản xuất mới.
Giải trình rõ hơn về chương trình xây dựng nông thôn mới, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đồng tình với các đại biểu sẽ điều chỉnh 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới cho phù hợp với từng địa phương, cộng với đó sẽ phải lồng ghép các chỉ tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc.
“Bộ NNPT&NT sẽ tiếp thu theo hướng những mục tiêu cốt lõi của quá trình phát triển nông thôn mới như: phát triển sản xuất; nâng cao đời sống; các chỉ tiêu về môi trường; các chỉ tiêu về an ninh nông thôn thì phải đảm bảo đúng với quy định chung; Còn về nhóm chỉ tiêu hạ tầng thì sẽ để các địa phương cụ thể hóa, phù hợp với đặc thù của từng địa phương, nhưng đảm bảo không hạ chỉ tiêu” – Bộ trưởng nói.
Cùng với đó, việc phân bổ nguồn lực xây dựng nông thôn mới đã được Bộ và các cơ quan tham mưu trình với Thủ tướng Chính phủ theo hướng ưu tiên các vùng sâu, vùng xa; ưu tiên các xã nghèo đặc biệt khó khăn và trong đó ưu tiên các xã đã đạt 15 tiêu chí để hoàn thành mục tiêu đặt ra.
Đề cập về hỗ trợ 4 tỉnh miền Trung trong sự cố môi trường, Bộ NNPT&NT và các ngành trung ương, đặc biệt 4 tỉnh chịu ảnh hưởng đã đề xuất với Thủ tướng Chính phủ sớm ban hành quyết định bước đầu hỗ trợ cho người dân bị ảnh hưởng.
Hiện, Thủ tướng đang giao cho Bộ NNPT&NT 2 đề án, đó là Đề án hỗ trợ thiệt hại. Bộ đã gửi công văn đến các tỉnh miền Trung để yêu cầu thống kê thiệt hại với các đối tượng: khai thác thủy hải sản; lĩnh vực nuôi trồng; lĩnh vực muối; lĩnh vực ngành nghề khác bị chịu thiệt hại; yêu cầu các tỉnh gửi thống kê về Bộ trước ngày 15/8/2016. Cùng với đó, Bộ đang tiến hành xây dựng Đề án phục hồi và tái tạo nguồn lợi hải sản và hệ sinh thái biển ở vùng bị ảnh hưởng sự cố môi trường của 4 tỉnh./.