 |
| Đồng chí Nguyễn Thành Phong phát biểu đề dẫn Tọa đàm. |
Ngày 29/9, Ban Kinh tế Trung ương phối hợp với Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh (ĐHQG-HCM) tổ chức Tọa đàm trực tuyến “Bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045” và Tọa đàm: “Xây dựng chuỗi giá trị ngành và sản phẩm vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045”.
Các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: TS Nguyễn Thành Phong, Phó Trưởng Ban Ban Kinh tế Trung ương; Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN); PGS.TS Vũ Hải Quân, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc ĐHQG-HCM chủ trì dự và Chủ trì Tòa đàm.
Cùng tham dự Tọa đàm có đại diện lãnh đạo Ban Kinh tế Trung ương; bộ Khoa học Công nghệ; đại diện lãnh đạo TP Hồ Chí Minh và 13 tỉnh thành trong vùng ĐBSCL; các diễn giả trong và ngoài nước.
Phát biểu Đề dẫn Tọa đàm, đồng chí Nguyễn Thành Phong, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho biết: Tọa đàm là một trong những nội dung cu thể việc thực hiện Kế hoạch số 31-KH/BKTTW ngày 02 tháng 6 năm 2021 của Ban Kinh tế Trung ương về Kế hoạch tổng kết thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 20 tháng 01 năm 2003 của Bộ Chính trị khóa IX về phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng ĐBSCL thời kỳ 2001-2010; Kết luận số 28-KL/TW ngày 14 tháng 8 năm 2012 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng ĐBSCL thời kỳ 2011-2020.
Hai Tọa đàm trực tuyến với chủ đề: “Bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu vùng đồng ĐBSCL đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045” và Tọa đàm: “Xây dựng chuỗi giá trị ngành và sản phẩm vùng ĐBSCL đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045” được tổ chức với mục tiêu tổng kết thực tiễn từ các kết quả nghiên cứu khoa học trong khuôn khổ Chương trình Khoa học và Công nghệ phục vụ sự phát triển bền vững vùng Tây Nam bộ giai đoạn 2014 - 2020 (gọi tắt là Chương trình Tây Nam bộ) góp phần làm sâu sắc thêm cơ sở lý luận khoa học và thực tiễn, bài học kinh nghiệm từ các nhiệm vụ khoa học và công nghệ đã triển khai tại vùng ĐBSCL từ đó đề xuất phương hướng, giải pháp phát triển bền vững vùng ĐBSCL đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Những kết quả của Tọa đàm sẽ là nguồn thông tin rất có giá trị để phục vụ Đề án tổng kết Nghị quyết 21 của BCH Trung ương và xây dựng chiến lược xây dựng, phát triển bền vững vùng Tây Nam bộ giai đoạn 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Tại Tọa đàm, đồng chí Huỳnh Thành Đạt, Bộ Trưởng Bộ KH&CN cho biết: Việc thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm trong sự nghiệp bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu vùng ĐBSCL đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2045 là một trong những định hướng trọng tâm được Bộ ưu tiên nguồn lực cho công tác nghiên cứu khoa học, phát triển nguồn lực trong thời gian qua, nhằm phục vụ cho việc phát triển bền vững vùng ĐBSCL một cách căn cơ, bài bản với tâm nhìn dài hạn. Trong giai đoạn từ năm 2016-2020 đã có nhiều chương trình Công nghệ cấp quốc gia phục vụ cho vấn đề này: Chương trình KHCN ứng phó với biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên thiên nhiên và môi trường; Chương trình KHCN phòng tránh thiên tai và bảo vệ môi trường; Chương trình KHCN phục vụ phát triển bền vững Vùng Tây Nam bộ.
 |
| Tọa đàm trực tuyến “Bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045” diễn ra sáng 29/9. |
Để tập trung phát triển bền vững tại vùng ĐBSCL, Bộ trưởng Bộ KH&CN đề xuất phải hình thành các dự án, nhiệm vụ KHCN lớn mang tính liên ngành, liên vùng thuộc các Chương trình KHCN cấp quốc gia đang được tái cấu trúc để nghiên cứu, giải quyết những vấn đề lớn, bức thiết có tính hệ thống. Xây dựng các hệ thống đo đạt, giám sát tự động các thông số về môi trường, thổ nhưỡng, khí hậu, thủy văn… để kịp thời thông tin, chủ động phục vụ công tác dự báo và triển khai giải pháp nhằm kịp thời ứng phó theo từng giai đoạn, nhất là ứng phó với tác động của hiện tượng thời tiết cực đoan; đẩy mạnh đầu tư ứng dụng và nhân rộng các mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đặc biệt là vùng không chủ động được nguồn nước, thường xuyên xảy ra hạn hán, thiếu nước, xâm ngập mặn sang phát triển nông nghiệp đang dạng…
Cùng với đó, cần tập trung nghiên cứu giải pháp KHCN để đảm bảo nguồn nước ngọt lâu dài, cấp nước ngọt chủ động, hợp về sinh cho các vùng khan hiếm nước ven biển; Sớm đưa vào ứng dụng thực tiễn các kết quả thành công của các hoạt động KHCN vào việc thực hiện các giải pháp chống sạt lở bờ biển, bờ sông thuộc Chương trình KHCN; chú trọng đảm bảo hạ tầng …
Bộ trưởng Bộ KH&CN cũng đề nghị TP Cần Thơ nghiên cứu thành lập Trung tâm nghiên cứu tiếp nhận và chuyển giao công nghệ nhằm đẩy mạnh việc tiếp nhận, nghiêm cứu phát triển ứng dụng KHCN và đổi mới sáng tạo, phục vụ phát triển KHCN của phát triển kinh tế xã hội của cả vùng ĐBSCL; các tỉnh trong vùng cần chú trọng đầu tư các trường ĐH trong vùng, các Viện nghiên cứu của vùng ĐBSCL để phát huy thế mạnh, hiệu quả thế mạnh nghiên cứu, đồng hành cùng các doanh nghiệp được xem là các trung tâm khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, tạo nguồn năng lượng tác động tích cực đến sự phát triển kinh tế của vùng.
ĐHQG-HCM với vai trò là một trung tâm nghiên cứu và đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực, là trung tâm đào tạo nhân lực có chất lượng cao có nhiều hoạt động đột phá, tiên phong trong các hoạt động nghiên cứu, đổi mới sáng tạo. Theo Giám đốc ĐHQG-HCM, PSG.TS Vũ Hải Quân, thời gian qua, với sứ mệnh thực hiện nhiệm vụ chiến lược Quốc gia, nhiệm vụ phát triển vùng của đất nước, ĐHQG-HCM đã chủ động chuẩn bị về đội ngũ nghiên cứu, phối hợp với các địa phương vùng Tây Nam bộ xây chương trình khoa học và công nghệ phục vụ phát triển bền vững cho khu vực này.
2 chiến lược được ĐHQG-HCM cụ thể hóa, đó là: Kết nạp thành viên mới (đã kết nạp ĐH An Giang), cùng với đó là mở phân hiệu tại tỉnh Bến Tre, đây là những cơ sở vừa có chức năng đào tạo, vừa có chức năng nghiên cứu gắn chặt chẽ với vùng ĐBSCL. Thông qua Bộ KH&CN cùng Viện Hàn lâm Khoa học và Xã hội Việt Nam đồng chủ trì Chương trình nghiên cứu khoa học công nghệ phục vụ phát triển bền vững Tây Nam bộ giai đoạn 2014- 2019, nhằm chuyển giao ứng dụng tổng hợp liên ngành giải quyết các vấn đề phức tạp, cấp bách đang đặt ra trong thực tiễn phát triển bền vững vùng Tây Nam bộ, góp phần thực hiện thành công Nghị quyết số 120 của Chính phủ. Các kết quả nghiên cứu của Chương trình Tây Nam bộ trong giai đoạn này đã chỉ ra rằng: Vùng ĐBSCL có nhiều tiềm năng và lợi thế để phát triển nhưng chưa được khơi dậy để phát huy bền vững; nhiều thách thức về môi trường và biến đối khí hậu là nguyên nhân làm giảm lợi thế cạnh tranh của vùng.
Tại Tọa đàm, các đại biểu, các nhà khoa học tập trung làm rõ đặc điểm, thực trạng và những vấn đề đặt ra đối với công tác bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu vùng đồng bằng sông Cửu Long. Những thành tựu đạt được, hạn chế, yếu kém và nguyên nhân, những vấn đề đặt ra cho công tác bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu trong giai đoạn phát triển tới của vùng. Làm rõ đặc điểm, thực trạng và những vấn đề đặt ra trong việc xây dựng chuỗi giá trị ngành và sản phẩm vùng ĐBSCL. Những thành tựu đạt được, hạn chế, yếu kém và nguyên nhân, những vấn đề đặt ra cho việc xây dựng chuỗi giá trị ngành và sản phẩm của Vùng trong giai đoạn phát triển tiếp theo.
Trên cơ sở đó, kiến nghị những nhận thức, quan điểm cho công tác bảo vệ môi trường và ứng phó với những biến đổi khí hậu vùng ĐBSCL cần được nhấn mạnh trong nghị quyết của Đảng. Kiến nghị những nhận thức, quan điểm cho việc xây dựng chuỗi giá trị ngành và sản phẩm vùng ĐBSCL cần được nhấn mạnh trong nghị quyết của Đảng. /.