Theo ĐB Bùi Văn Xuyền, việc xét xử từng vụ án cụ thể phải căn cứ vào hồ sơ, quá trình tố tụng, đặc biệt là quá trình xét hỏi, đánh giá toàn bộ mức độ hành vi để lượng hình đúng quy định luật pháp.
“Mức án nặng hay nhẹ tôi chưa thể khẳng định được nhưng khi có dư luận mà Chánh án TAND Tối cao có chỉ đạo như thế tôi cho là kịp thời. Kể cả không có dư luận mà thấy có vấn đề thì cũng cần chỉ đạo xem xét lại theo quy trình từ cấp xét xử sơ thẩm lên phúc thẩm và giám đốc thẩm”, ĐB Xuyền bày tỏ.
ĐBQH Bùi Văn Xuyền, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội. (Ảnh: TH)
Theo ĐB Bùi Văn Xuyền, tuỳ điều kiện, hoàn cảnh xảy ra vụ án và tình hình địa phương mà có ý kiến khác nhau về mức án, nhưng trên tất cả là xét xử phải đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, để bị can, bị cáo “tâm phục, khẩu phục”; đảm bảo công minh thì mới có ý nghĩa giáo dục.
Đồng thời, cho rằng với hành vi cướp bánh mì nếu do quá đói thì có thể áp dụng khung hình phạt nhẹ nhất. “Chúng ta cứ nói xử mức án như thế để răn đe là không phải, mà xử căn cứ đúng mức độ hậu quả và hành vi phạm tội gây ra”, ĐB Xuyền nhấn mạnh.
Trong vụ án này, Ôn Thành Tân, sinh ngày 10/9/1998 (khi phạm tội 17 tuổi một tháng tám ngày) và Nguyễn Hoàng Tuấn, sinh ngày 15/8/1998 (khi phạm tội 17 tuổi một tháng 27 ngày), bị VKSND quận Thủ Đức truy tố về tội cướp giật tài sản theo khoản 1, Điều 136 Bộ luật Hình sự năm 1999. TAND quận Thủ Đức, TP.Hồ Chí Minh kết án về tội cướp giật tài sản và ban hành mức án tại Bản án hình sự sơ thẩm số 325/2016/HSST ngày 20/7/2016.
Theo báo cáo của TAND TP. Hồ Chí Minh, các bị cáo Tân và Tuấn có hành vi cướp giật tài sản. Tuy nhiên, khi phạm tội các bị cáo đều là người chưa thành niên; tài sản bị chiếm đoạt có giá trị 45.000 đồng là không lớn và đã được thu hồi, trả lại cho người bị hại; sau khi phạm tội, các bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; về nhân thân, các bị cáo chưa có tiền án, tiền sự.
Trước đó, ngày 25/7, TAND Tối cao đã có Văn bản số 177/TANDTC-V1 gửi chánh án TAND TP.Hồ Chí Minh về việc xét xử vụ án Ôn Thành Tân và Nguyễn Hoàng Tuấn trong vụ án cướp giật bánh mì ở quận Thủ Đức. Trong đó, nêu rõ kết luận của Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình về năm vấn đề theo quy định tại Điều 69 Bộ luật Hình sự (nguyên tắc xử lý đối với người chưa thành niên phạm tội). Căn cứ vào quy định nêu trên, việc cơ quan điều tra và Viện Kiểm sát áp dụng biện pháp ngăn chặn là tạm giam đối với các bị cáo Ôn Thành Tân và Nguyễn Hoàng Tuấn là không cần thiết.
Trong vụ án này, bị cáo Tân là người rủ bị cáo Tuấn đi cướp giật tài sản và là người điều khiển xe chở Tuấn đến nơi thực hiện tội phạm, sau đó chở Tuấn tẩu thoát. Tuy nhiên, TAND quận Thủ Đức lại nhận định bị cáo Tuấn có nhân thân không tốt vì có hành vi trộm cắp tài sản và đang bị VKSND huyện Củ Chi truy tố tại Cáo trạng số 117/Ctr/VKS-HS ngày 05/5/2016 nên đã tuyên hình phạt cao hơn bị cáo Tân là đánh giá không đúng vai trò của các bị cáo trong vụ án.
“Ở thời điểm này, bị cáo Tuấn chưa bị xét xử bằng một bản án đã có hiệu lực pháp luật về hành vi trộm cắp tài sản thì không bị coi là tình tiết tăng nặng là tái phạm, đồng thời về nhân thân của bị cáo cũng chưa bị xử phạt hành chính. Do đó, việc tòa án cấp sơ thẩm xử phạt bị cáo Tân 8 tháng 20 ngày tù và bị cáo Tuấn 10 tháng tù quá nghiêm khắc…” - Chánh án Nguyễn Hòa Bình kết luận.
Để bảo đảm việc giải quyết vụ án trên đúng quy định của pháp luật, đồng thời rút kinh nghiệm vụ án này, Chánh án TAND Tối cao yêu cầu: Giao TAND TP.Hồ Chí Minh khẩn trương kiểm tra để xác định: Nếu có kháng cáo của các bị cáo, người đại diện hợp pháp của các bị cáo, người bào chữa cho các bị cáo hoặc có kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm của VKSND TP. Hồ Chí Minh đối với bản án sơ thẩm thì TAND TP. Hồ Chí Minh thụ lý vụ án theo thủ tục phúc thẩm. Khi xét xử phúc thẩm vụ án, tòa án cấp phúc thẩm cần nghiên cứu kỹ quy định của Bộ luật Hình sự đối với người chưa thành niên phạm tội để quyết định áp dụng nguyên tắc, biện pháp xử lý đối với các bị cáo Ôn Thành Tân và Nguyễn Hoàng Tuấn, bảo đảm đúng quy định của pháp luật và phù hợp với tính chất, mức độ hành vi phạm tội của các bị cáo.
Trường hợp không có kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm, giao chánh án TAND Cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh rút hồ sơ vụ án để xem xét việc kháng nghị bản án hình sự sơ thẩm nêu trên theo thủ tục giám đốc thẩm và đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh xét xử giám đốc thẩm theo đúng quy định của pháp luật./.