Tín dụng chính sách là điểm sáng của công cuộc xóa đói, giảm nghèo

Hội thảo diễn ra chiều 25/9, tại Hà Nội, do các đồng chí: Lê Minh Hưng - Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng chính sách xã hội (NHCSXH); Đỗ Văn Chiến - Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Dương Quyết Thắng, Tổng giám đốc NHCSXH Việt Nam đồng chủ trì.

Tại Hội thảo, đồng chí Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban dân tộc nhấn mạnh, hoạt động của NHCSXH là một hình thức tín dụng đặc biệt, không coi trọng lợi nhuận mà hướng tới phục vụ đối tượng yếu thế (người nghèo, cận nghèo, người DTTS...). Hoạt động của Ngân hàng chính là góp phần thực hiện công bằng xã hội, giàu tính nhân văn và thật sự là công cụ đắc lực để Đảng và Nhà nước chăm lo cho các đối tượng yếu thế. Lãi xuất vay thấp, cơ chế xử lý rủi ro rõ ràng, minh bạch thật sự là một kênh cung ứng vốn ưu việt, riêng có của chế độ xã hội chủ nghĩa.

Cũng theo đồng chí Đỗ Văn Chiến, để thực hiện tốt Chỉ thị 40-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng CSXH và Quyết định số 852/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chiến lược phát triển NHCSXH giai đoạn 2011-2020, cần phải quy định cụ thể theo hướng phải tính một tỷ lệ nhất định, phù hợp các nguồn thu của ngân sách các cấp chuyển sang NHCSXH tạo nguồn cho đồng bào DTTS và hộ nghèo, cận nghèo ở vùng đặc biệt khó khăn vay; Cơ chế cho hộ gia đình cá nhân vay như hiện nay là rất tốt nhưng để khai thác tiềm năng lợi thế so sánh của vùng DTTS và miền núi, tạo sản phẩm hàng hóa theo chuỗi giá trị (tiếp cận với nhu cầu của thị trường)..., do đó, đề nghị NHCSXH phối hợp với Ủy ban Dân tộc đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu cho các Hợp tác xã, doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp khởi sự kinh doanh ở vùng DTTS và miền núi vay tín dụng CSXH với cơ chế đặc thù về thủ tục, mức vốn, lãi suất phù hợp đủ sức hấp dẫn để phát huy hiệu quả và xung lực mới thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi.

Báo cáo tại Hội thảo, Tổng giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng khẳng định, các chương trình tín dụng chính sách xã hội từ NHCSXH được triển khai kịp thời, có hiệu quả, giúp đồng bào DTTS sinh sống tại vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn nhanh chóng tiếp cận được nguồn vốn tín dụng chính sách để đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh, chăn nuôi, tạo việc làm, ổn định đời sống, vươn lên thoát nghèo, góp phần giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội, ổn định an ninh chính trị tại các địa phương. Nhờ việc thực hiện đồng bộ các giải pháp, sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự phối hợp chặt chẽ của các tổ chức chính trị - xã hội và sự nỗ lực của NHCSXH đã tạo nên sức mạnh tổng hợp, tạo sự đồng thuận và quyết tâm của cả hệ thống chính trị - xã hội trong việc thúc đẩy hoạt động tín dụng chính sách. Vốn tín dụng chính sách đã được đầu tư đến 100% xã, phường, thị trấn trên cả nước; trong đó, tập trung ưu tiên cho vay các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới.

Cũng theo đồng chí Thắng, điều quan trọng hơn cả là vốn tín dụng chính sách xã hội đã làm thay đổi căn bản nhận thức của đồng bào DTTS từ mặc cảm, tự ti, nay mạnh dạn vay vốn và làm ăn có hiệu quả; giúp đồng bào dần nâng cao chất lượng cuộc sống; nâng cao trình độ quản lý sản xuất kinh doanh, cũng như trình độ quản lý vốn để dần vươn lên thoát nghèo, làm giàu trên chính quê hương mình, góp phần ngăn chặn tệ nạn cho vay nặng lãi ở vùng nông thôn, vùng DTTS...

Tín dụng chính sách xã hội đã tạo được lòng tin của Đảng đối với dân và dân đối với Đảng; hệ thống chính trị ngày càng được củng cố; khối đại đoàn kết toàn dân tộc không ngừng được tăng cao; góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị, trật tự xã hội, an ninh quốc phòng ngày càng được tăng cường và củng cố.

Các chuyên gia tham dự Hội thảo đều có chung nhận định rằng: Tín dụng chính sách xã hội đã góp phần tích cực trong việc thực hiện mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội. Cụ thể, theo thống kê của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, tỉ lệ hộ nghèo cả nước giai đoạn 2007 - 2015, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 14,75% xuống còn 4,25%; giai đoạn 2016 - 2018 giảm từ 8,23% xuống còn 5,35%; đặc biệt là giảm nghèo trong khối đồng bào DTTS.

Đại diện các đối tượng hưởng thụ các chương trình tín dụng chính sách tham dự Hội thảo cũng sẽ có cơ hội được chia sẻ những câu chuyện thực tế, những trải nghiệm khi được tiếp cận nguồn vốn chính sách và ý nghĩa sâu sắc.

Trong thời gian tới, để triển khai thực hiện hiệu quả hơn nữa các chính sách tín dụng ưu đãi của Chính phủ đối với hộ nghèo, hộ đồng bào DTTS và các đối tượng chính sách khác, NHCSXH sẽ tiếp tục tập trung ưu tiên nguồn vốn cho vay đối với hộ nghèo, hộ DTTS; củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng chính sách trong toàn hệ thống, đặc biệt là các tỉnh khu vực Tây Nam Bộ, Tây Nguyên, Tây Bắc  nơi có tỷ lệ hộ nghèo cao; phối hợp cùng các tổ chức chính trị - xã hội và chính quyền địa phương tổ chức thực hiện quyết liệt những giải pháp củng cố và nâng cao chất lượng tín dụng đối với những đơn vị có nợ quá hạn cao trong các khu vực; thiết lập mô hình tổ chức, phương thức quản lý vốn tín dụng chính sách xã hội và cách thức tác nghiệp đặc thù, hiệu quả, phù hợp với hộ nghèo, hộ DTTS; tập trung ưu tiên các nguồn lực cho vùng DTTS về con người, cơ sở vật chất, chính sách riêng về công tác cán bộ, thi đua khen thưởng,... cho các Phòng giao dịch cấp huyện nơi có nhiều đồng bào DTTS sinh sống tạo điều kiện cho đơn vị triển khai tốt tín dụng chính sách xã hội, đảm bảo nguồn vốn đến đúng các đối tượng thụ hưởng; Tiếp tục xây dựng thêm chính sách giảm nghèo cho đồng bào DTTS mang tính chất toàn diện hơn, bao phủ trên tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội, các dân tộc và các địa bàn vùng DTTS và miền núi.

NHCSXH còn đưa ra một số đề xuất kiến nghị Chính phủ tiếp tục ưu tiên tập trung nguồn vốn, cấp đủ nguồn vốn để giúp cho các địa phương nơi có nhiều đồng bào DTTS; Chính phủ xem xét xây dựng, ban hành chính sách tín dụng đầu tư theo Đề án giảm nghèo của từng vùng, từng địa phương, với mức cho vay, thời hạn cho vay tối đa phù hợp; đề nghị hình thành một nguồn vốn riêng và được cân đối bố trí từ Quốc hội để đảm bảo nguồn vốn cho vay đối với đồng bào DTTS được ưu tiên nhất, chủ động nhất; Cấp ủy, chính quyền các cấp tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội; quan tâm bố trí nguồn lực từ ngân sách địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác để ưu tiên bổ sung nguồn vốn cho vay hộ nghèo, hộ DTTS trên địa bàn. Gắn kết hơn nữa trong việc đầu tư chương trình tín dụng chính sách xã hội với mô hình sản xuất, kinh doanh có hiệu quả phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội tại các địa phương.

Phát biểu chỉ đạo, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của hệ thống NHNN nói chung và NHCSXH nói riêng với những kết quả đáng khích lệ khi triển khai chương trình tín dụng chính sách cho người nghèo, nhất là với đồng bào DTTS. “Hiện nay, chúng ta có 54 chính sách trực tiếp và 64 chính sách gián tiếp đối với đồng bào DTTS. Trong số này, cũng không hề quá lời khi nói tín dụng chính sách là điểm sáng của công cuộc xóa đói giảm nghèo” – đồng chí Trương Thị Mai nói.

Con số thống kê từ tỷ lệ thoát nghèo từ 58% hộ nghèo vào năm 1993 đến nay chỉ còn 5,35% cho thấy những hiệu quả thiết thực của chương trình đồng thời đã tạo bước chuyển trong chính sách, góp phần nâng cao trách nhiệm hộ vay; thay đổi nhận thức để vươn lên thoát nghèo bền vững.

Nhân dịp này, để công tác giảm nghèo bền vững, đồng chí Trương Thị Mai yêu cầu hệ thống ngân hàng chính sách xã hội tiếp tục nâng cao chất lượng tín dụng, góp phần cải thiện đời sống nhân dân, nhất là đời sống bà con DTTS, chủ động tìm ra căn nguyên, gốc rễ của cái nghèo, từ đó hỗ trợ tận gốc, thoát nghèo tốt hơn; tập trung nguồn lực, nâng cao hiệu quả nguồn vốn tín dụng chính sách, khắc phục tình trạng “tín dụng đen” đang tạo nhiều áp lực với đời sống nơi thôn quê; đặc biệt, tiếp tục phân hóa chính sách, phát huy tính đa dạng và phù hợp từng điều kiện, hoàn cảnh để xử lý nguồn vốn vay, giúp hộ vay tiếp cận thiết thực./.