Giải pháp nào để quy định trách nhiệm nêu gương đi vào cuộc sống?

PGS. TS Nguyễn Phương Hoa: Tôi cho rằng, thực hiện tốt việc nêu gương, đầu tiên phải là phát huy tính tự giác. Mỗi người chúng ta nêu gương là vì chính bản thân mình trước, vì lòng tự trọng của bản thân, vì công việc của chính mình. Như vậy, nêu gương là ý thức tự giác.  Mỗi chúng ta nếu có ý thức tự giác, mỗi người đều nêu gương thì sẽ “góp gió thành bão”.

Vấn đề thứ hai là vấn đề niềm tin. Đồng chí Lê Mạnh Hùng đã nói rất sâu sắc về vấn đề này, bên cạnh “xây”và “chống”, việc nhân rộng những tấm gương điển hình, phát hiện kịp thời những điển hình, nhất là những cán bộ đứng đầu là hết sức quan trọng. Chắc chắn chúng ta phải làm tốt trong thời gian tới, nhất là khi Quy định 08 đã và đang đi vào cuộc sống.

Theo tôi, sở dĩ công tác xây dựng Đảng tích cực, công tác phòng, chống tham nhũng quyết liệt như bây giờ là bởi vì xung quanh chúng ta, trong gia đình, trong cơ quan, trong xã hội... người tốt vẫn là chính.

Như vậy, chúng ta có niềm tin vào cái tốt trong xã hội. Chúng ta đang xây dựng để lấy đó làm động lực để hoàn thành tốt trách nhiệm nêu gương và nhiệm vụ của mình.

Đồng chí Nguyễn Đức Hà: Xuất phát từ thực tiễn, tôi cho rằng, quy định của Trung ương về nêu gương không chỉ là  “gương” mà đó còn là “thước”, là “khuôn” để Trung ương làm nhân sự của Đại hội Đảng lần thứ XIII, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư: “Kiên quyết không để lọt những người không xứng đáng vào Ban Chấp hành Trung ương”.

Đến nay, chúng ta đã có đầy đủ cơ sở để nhìn lại việc thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng: Kinh tế tăng trưởng, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng với quyết tâm chính trị rất cao của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, mà đặc biệt đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư… Có một vấn đề rất đáng mừng là lòng tin của nhân dân đối với Đảng ngày càng được củng cố vững chắc. 

Đ/c Lê Mạnh Hùng: Đây là một nội dung khái quát, bao hàm nhiều vấn đề. Vừa rồi, các đồng chí bàn đến niềm tin. Vậy cơ sở niềm tin là gì? Đó chính là cơ sở cố kết con người với nhau với các yếu tố chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có nói tới bảo vệ nền tảng tư tưởng là nhiệm vụ cấp bách và quan trọng nhất. Phải kiên định độc lập dân tộc gắn với CNXH vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh". Căn cốt chính là như vậy.

Đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng là nhiệm vụ cốt lõi trong triển khai và thực hiện Nghị quyết của Đảng. Từ Nghị quyết đi vào cuộc sống, làm sao để càng nhiều người cùng đón nhận, tham gia, tạo sức mạnh đồng thuận như đồng chí Nguyễn Hồng Vinh đã đề cập trước đó về sức mạnh trường thành là ở nhân dân.

Ở đây, tôi cho rằng, chúng ta phải nâng cao nhận thức. Theo đó, cần đáp ứng đủ 3 yêu cầu:

Thứ nhất, tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên, trong đó có cán bộ chủ chốt và phải thực hiện bằng chính trái tim khối óc; trở thành sự thúc giục, thành tính tự thân.

Thứ hai, nêu cao vai trò cơ quan báo chí truyền thông trong xã hội hiện đại, giúp xã hội phát triển. Phải thông tin tới tầng lớp nhân dân những nội dung trong Quy định 08 để người dân hiểu đó là cam kết của Ban Chấp hành Trung ương với nhân dân, đồng thời để nhân dân hiểu và giám sát đúng, hiệu quả với cán bộ, đảng viên, nhất là với người đứng đầu.

Thứ ba, trên cơ sở phê phán những hạn chế, cái xấu, tiêu cực, phải tuyên dương, cổ vũ gương người tốt, việc tốt để cái tốt giữ vai trò chủ đạo, nhất là tầm ảnh hưởng của cán bộ, đảng viên tới mọi tầng lớp nhân dân lao động.

Phải xác định rõ trách nhiệm của cấp ủy, các cấp, ngành nhất là người đứng đầu, mà cụ thể là từ các ủy viên Trung ương,

Nếu trên nghiêm, dưới sẽ ổn, “đầu xuôi đuôi lọt”; do đó, cấp ủy quan tâm người đứng đầu thì nội dung đó rất dễ di vào cuộc sống, bởi người đứng đầu chính là người lãnh đạo, huy động lực lượng, tạo điều kiện thực hiện tốt, kiểm tra hiệu quả.

Người ta thường nói, nếu có một thầy giáo tốt thì có nhiều con người tốt, nếu có một phụ nữ tốt thì có một gia đình tốt, nếu có một thủ lĩnh tốt có một cộng đồng tốt, nếu có một nhân vật vĩ đại thì có một quốc gia vĩ đại. Do đó, phải chấn chỉnh kỷ cương trong sinh hoạt Đảng, đảng viên phải biết, phải bàn và phải làm trong thực hiện Nghị quyết Đảng và lãnh đạo phải nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của đảng viên để có uốn nắn ngay từ đầu. Phải tăng cường kiểm tra giám sát và xử lý nghiêm minh, công bằng, không có vùng cấm. Thêm vào đó là chỉ đạo có trọng tâm, trọng điểm. Nêu gương là phải có dân chủ trong đánh giá cán bộ - đây là khâu rất quan trọng, nếu không sẽ dẫn tới nhận xét, đánh giá không khách quan, cái tốt không được khẳng định, cái xấu chưa được chỉ ra…. khiến người tốt chán nản, người xấu thì ngang nhiên tồn tại.

Nêu gương với “8 xây, 8 chống” phải xuất phát từ tự thân cộng với giám sát chặt chẽ của người dân, lực lượng báo chí trong đánh giá phản ánh.

PGS. TS Nguyễn Hồng Vinh: Các đồng chí nói khá đầy đủ, cá nhân tôi chỉ bổ sung thêm 1 ý kiến, đó là phải phát hiện sớm, tuyên truyền, nhân rộng các tấm gương cụ thể, nhất là với người đứng đầu. Tôi cũng mong muốn Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ đi đầu trong nêu các tấm gương này, tăng cường tuyên truyền và nhân rộng người tốt, việc tốt và chống cái xấu cũng phải chống quyết liệt; xây và chống phải đi liền với nhau.

Ban Biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam cũng phải đi đầu trong tuyên truyền nhiều hơn về các tấm gương, nhất là tấm gương người đứng đầu.

TS. Nhị Lê: Đảng chúng ta là đảng cách mạng, là đảng hành động. Những quy định đề ra phải được thực hiện nghiêm; đã là quy định thì không thể không làm.  Thực tế, trong Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, mới hết nửa nhiệm kỳ đã có 3 đồng chí bị cách chức… qua đó, để thấy rằng hành động trước hết của Ban Chấp hành Trung ương là như vậy...

Thứ hai, không có sức mạnh của nhân dân thì nêu gương với ai; nêu gương trước toàn thể nhân dân, là tinh hoa của dân tộc, là con nòi của nhân dân lao động thì về phương diện đạo lý, dứt khoát phải như vậy. Hơn 5 triệu đảng viên của Đảng cũng phải thực sự là những tấm gương.

Nhân nói về nhân dân, anh Hồng Vinh, anh Mạnh Hùng đã nói, tôi nói thêm: Cụ Nguyễn Trãi có nói rằng: Phúc chu thủy tín dân do thủy (lật thuyền mới biết dân là nước). Trước đó, cụ Trần Hưng Đạo cũng đã nói: Khoan thư sức dân để làm kế bền gốc, sâu rễ. Bác Hồ chúng ta có vô vàn những câu hay, hay bậc nhất mà tôi chiêm nghiệm được là: Tất cả mọi thành quả mà dưới ngọn cờ của Đảng không xây trên nền nhân dân thì không có gì cả.

PGS. TS Phương Hoa: Đúng là, tình trạng suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên xảy ra thời gian qua đã đặt ra thách thức không nhỏ cho yêu cầu nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Thứ nhất, Phải xác định mình tốt, trước hết là cho chính mình, để cảm thấy mình có lòng tự trọng, mình sống cuộc sống có ích và mình cống hiến được phần mình cho đất nước, cho nhân dân, cho xã hội.

Thứ hai, tình trạng suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ sẽ gây ra hiện tượng mất niềm tin. Khi đó, chúng ta lại phải xác định, suy thoái chỉ diễn ra ở một bộ phận nhỏ; còn đa số cán bộ, đảng viên và nhân dân chúng ta là tốt.

Có tốt, thì chúng ta mới có thể đoàn kết chống tham nhũng, tiêu cực, đạt nhiều thành tích như hôm nay. Có tốt, chúng ta mới giữ vững chế độ xã hội chủ nghĩa và phát triển nhanh cả về mọi mặt như hôm nay.

Hơn thế nữa, chính mỗi cán bộ, đảng viên sẽ phải nêu gương, phải góp phần của mình, dù nhỏ bé nhưng hết sức quan trọng để đẩy lùi suy thoái.

Cái tốt phải chiến thắng cái xấu, và đây cũng chính là xây đi đôi với chống, lấy xây để chống.

PGS. TS Nguyễn Hồng Vinh: Tôi thấy câu hỏi này có sức khái quát rất cao. Chung quy lại có thể nói vắn tắt được là chúng ta giải quyết mối quan hệ giữa dân với Đảng, Đảng với dân hiện nay như thế nào, và càng thấu hiểu ý nghĩa của Nghị quyết về trách nhiệm của người đứng đầu.

Trước hết, tôi muốn nói lược qua về việc ông cha ta đã nhận thức về sức mạnh của nhân dân như thế nào. Tôi thấy có một câu của Danh nhân văn hoá Nguyễn Trãi rất là sâu sắc: Chở thuyền cũng là dân và lật thuyền cũng là dân. Người chắp bút Đại cáo Bình Ngô câu mở đầu là “Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân”. Và khi phân tích thực trạng đất nước ta khi đó thì Nguyễn Trãi nhận định rằng “Một lỗ hổng sụt toang đê vỡ”. Có nghĩa là niềm tin của nhân dân bị rạn nứt mà chúng ta không có cách phục hồi niềm tin thì có thể nói là xuất hiện nhiều lỗ hổng khác làm đê vỡ toang. 

Thế còn đến lúc Bác Hồ của chúng ta quán triệt ý thức lấy dân làm gốc rất sâu sắc, rất toàn diện. Tôi nhớ một câu chuyện mà báo chí chúng ta rất quan tâm, Quân đội nhân dân của chúng ta được thành lập tháng 12/1944, tại khu rừng Trần Hưng Đạo ở Cao Bằng, trước đó có tờ Vệ quốc đoàn, Vệ quốc quân... Sau khi Quân đội của chúng ta trưởng thành và trở nên từng bước chính quy, hiện đại thì Quân uỷ Trung ương có Quyết định làm tờ  báo đúng tầm để chỉ đạo toàn quân; xin ý kiến Bác Hồ rằng nên đặt tên tờ báo này là gì. Bác cười và nói rằng: Câu trả lời phải chính các đồng chí chứ. Trước hết về tôn chỉ, mục đích ra đội quân này là quân đội ra đời từ nhân dân, vì nhân dân mà phục vụ. Với mục tiêu ấy, đặt tên tờ báo là Quân đội nhân dân. Tôi thấy ý kiến chỉ dẫn của Bác Hồ  hết sức sâu sắc.

Và từ đó, thưa các đồng chí, Công an cũng đã đặt tên là Công an  nhân dân. Và điều đặc biệt khi mà Chủ tịch Hồ Chí Minh với tư cách là Chủ tịch nước, thì Cụ Hồ  đề nghị tất cả các uỷ ban từ phường, xã cho đến huyện, tỉnh đều lấy tên là Uỷ ban nhân dân. Như thế là rất thấm thía về sức mạnh của nhân dân.

Khi mà bàn về công tác dân vận, Bác dặn, việc gì có lợi cho dân thì ta làm, việc gì có hại cho dân thì hết sức tránh. Bác ra một câu tổng kết nhân đại hội của Đảng bộ tỉnh Quảng Bình mà bây giờ chúng ta vẫn dẫn ra rất thấm thía: Dễ mười lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong.

Trong một bài viết khác, Bác kết luận sức mạnh của nhân dân: “Gốc có rễ, cây mới bền. Xây lầu thắng lợi trên nền nhân dân”.

Thưa các bạn, tôi có ngồi với đồng chí Lê Mạnh Hùng – Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, với ý đó tôi rất hoan nghênh đồng chí Trần Doãn Tiến – Tổng Biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam. Để mở đầu trù bị cho cuộc trao đổi quan trọng và bổ ích này, tôi có viết một bài thơ ngắn “Đỉnh cao và vực sâu”, câu kết cuối cùng của tôi, tôi có mang ý tưởng của Bác Hồ, đó là hai câu: “Thành bại từ người đứng đầu/ Lòng dân trường thành vững chắc”.

TS. Nhị Lê: Nói về tự phê bình và phê bình, nói một cách dung dị, tự phê bình là tự mình kiểm tra, đối chiếu với các quy định Đảng và Điều lệ Đảng trước tổ chức, tự mình chấn chỉnh. Cho nên mỗi cán bộ, đảng viên phải tự mình đối diện với chính mình, tự sửa đổi để hoàn thiện.

Còn đối với phê bình là mặt thứ hai. Phê bình với sự thành tâm, chân thực, nhân hoà chứ không lợi dụng phê bình để tâng bốc hoặc hạ nhục người khác.

TS Nhị Lê: Đó là một thực tế rất đáng suy nghĩ. Thực tế đó không phải bây giờ mới diễn ra. Từ vài chục năm trước tôi đã nghe chuyện này. Đ/c Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã đề cập nhiều lần rồi. Qua nhiều năm vì sao lại như thế? Đó không phải chỉ là câu hỏi của Đảng, trước hết cố nhiên đó là trọng trách của toàn Đảng, là niềm đau đáu của nhân dân. Đối với mỗi người chúng ta, những người như chúng tôi là đảng viên của Đảng, suy nghĩ rất nhiều về liêm sỉ của đảng viên. Vì sao Đảng ta là đạo đức, là văn minh; nói như Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta là trí tuệ, là danh dự, là lương tâm của thời đại chúng ta; Đảng ta là đứa con nòi của dân tộc, mà đây đó ,thanh niên của chúng ta chưa có nguyện vọng khao khát đứng trong hàng ngũ của Đảng. Tôi nghĩ từ rất nhiều lý do, trước hết ở đây là nêu gương. Trực tiếp nhất họ nhìn thấy một số đảng viên hàng ngày hàng giờ sống quanh họ chưa thực sự nêu gương đã ảnh hưởng đến niềm tin của họ về Đảng. 

Chính vì những "con sâu làm rầu nồi canh" như thế, Ban Bí thư đã ra một Chỉ thị về việc sàng lọc đảng viên trong Đảng, để thực sự Đảng ta là tinh hoa, là đạo đức của dân tộc, đặc biệt trong vấn đề giữ gìn kỷ luật của Đảng.

Tôi theo dõi suốt mấy chục năm nay, hiếm có thời kỳ nào như hiện nay, việc đề ra và giữ vững kỷ luật Đảng, kết hợp chặt chẽ với việc thực hiện nghiêm khắc pháp luật Nhà nước trong việc xử lý cán bộ, đảng viên mạnh mẽ, hiệu quả và công khai như bây giờ. Điều đó cũng góp phần củng cố niềm tin của Đảng ta trong việc nêu gương. Xử lý các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương Đảng vi phạm kỷ luật ngay trong khóa XII, đấy chính là nêu gương của Ban Chấp hành Trung ương trước toàn Đảng, toàn dân.

Đ/c Nguyễn Đức Hà: Xung quanh vấn đề này, trong những năm gần đây, toàn Đảng kết nạp hơn 200.000 đảng viên mới. Như vậy, mỗi nhiệm kỳ 5 năm, toàn Đảng kết nạp hơn 1 triệu đảng viên. Đến giờ, toàn Đảng chúng ta có hơn 5 triệu đảng viên. Tôi có một so sánh nhỏ thế này, hiện toàn Đảng có hơn 5 triệu đảng viên, gấp 1.000 lần số đảng viên năm 1945, nhưng sự tăng về số lượng thực sự, nghiêm túc mà nói chưa tương xứng với tăng về chất lượng. Cho nên vừa rồi, Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 28 về nâng cao chất lượng kết nạp đảng viên, tức đầu vào phải nâng cao chất lượng; vế thứ hai phải rà soát, sàng lọc, đưa những người không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng. Tới đây, chắc chắn Bộ Chính trị, Ban Bí thư sẽ chỉ đạo tổng điều tra toàn bộ vấn đề về đảng viên trong toàn Đảng, số lượng, chất lượng như thế nào. Hiện không phải không có người mang danh là đảng viên nhưng tự bỏ sinh hoạt Đảng, nên tới đây, việc tổng rà soát sẽ góp phần nâng cao chất lượng đảng viên.

PGS. TS. Nguyễn Thị Phương Hoa: Việc nhân rộng điển hình hiện nay chưa thực sự được quan tâm đúng mức. Tuy nhiên, nhiều địa phương đã có những nỗ lực trong xây dựng, phát hiện và nhận rộng điển hình. Tiêu biểu như tỉnh Bắc Giang, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy có hướng dẫn các đảng bộ trực thuộc xây dựng các điển hình gắn với nhiệm vụ chính trị của mình; ví dụ: Đảng bộ huyện Tân Yên, huyện Lạng Giang xây dựng các điển hình tiên tiến trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với giải quyết những vấn đề bức xúc ở từng cơ quan, đơn vị. Đảng ủy Khối Doanh nghiệp tỉnh thực hiện hiệu quả việc học tập và làm theo Bác gắn với phong trào thi đua yêu nước, thi đua lao động sáng tạo trong doanh nghiệp với chủ đề "Xây dựng, biểu dương, tôn vinh điển hình tiên tiến học tập và làm theo Bác", "Mỗi cấp ủy viên xây dựng một điển hình tiên tiến, mỗi đảng viên làm một việc tốt tiêu biểu". Các cấp Hội Phụ nữ trong tỉnh lựa chọn, duy trì, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoặc xây dựng mới 01 hoạt động/loại hình "làm theo" Bác…

Ban Tuyên giáo Trung ương cũng mới ban hành Kế hoạch và Hướng dẫn đẩy mạnh tuyên truyền về các tập thể, cá nhân điển hình tiêu biểu trong thực hiện Chỉ thị 05, trong đó nêu rõ: Đài Truyền hình Trung ương và các địa phương hằng tuần, phát vào giờ cố định trên sóng truyền hình, phát thanh của Trung ương, địa phương các phóng sự về gương điển hình học tập và làm theo Bác. Định kỳ hàng tháng, quý tổ chức giao lưu, tọa đàm, trao đổi kinh nghiệm từ mô hình mới, cách làm hiệu quả...

 PGS. TS Hồng Vinh:

Tôi nghĩ là một lời tổng kết cũng như một lời dạy của Bác Hồ đã nêu từ rất lâu. Đảng viên đi trước, làng nước theo sau đến bây giờ vận dụng vào Nghị quyết này càng có ý nghĩa thực tiễn.

Bác Hồ nói rằng khi nhân dân nói: “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau” thì đây là niềm vinh hạnh cho Đảng khi được nhân dân thừa nhận là một Đảng cầm quyền luôn luôn đi tiên phong và những người đảng viên thực hiện đường lối của Đảng đối với nhân dân cũng luôn đi tiên phong. Bác Hồ còn nói đã là công bộc của dân thì lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ. Đến bây giờ, tôi thấy rằng trong nội dung Quy định ở Nghị quyết này đã cụ thể hóa rất sinh động tư tưởng đó.

Và tôi nhận thức rằng, để làm tốt câu khẩu hiệu này thì nó có 3 phạm trù cần giải quyết.

 Phạm trù thứ nhất là trước hết đối với mỗi cán bộ, đảng viên và đặc biệt là người đứng đầu phải nhận thức sâu sắc những quy định trong Nghị quyết; phải tự mình nhận thức được đó là những cam kết chính trị, đó là danh dự, là niềm tin đối với cán bộ, đảng viên; thứ hai, đối với mỗi người phải thực hiện phương châm nói ít làm nhiều, nói đi đôi với làm, đã làm thì phải làm quyết liệt, hiệu quả.

Phạm trù thứ hai, để thực hiện đi trước tiên phong thì đối với đồng chí mình phải thế nào. Theo tôi có 2 ý cần thực hiện. Một là, phải hết sức cầu thị lắng nghe ý kiến đồng chí mình, đánh giá ưu điểm, khuyết điểm, đặc biệt là khuyết điểm của mình, không tự kiêu, tự đại. Hai là, đối với đòng chí mình phải hết sức trân trọng, trung thực, đoàn kết, đặc biệt là có tư tưởng nhân văn và bao dung trước lỗi lầm của người khác, tất nhiên là trên cơ sở điều lệ, quy định của Đảng.

Phạm trù thứ ba, đối với công việc, mỗi cán bộ, đảng viên, người đứng đầu phải thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Việc gì thiện thì dù nhỏ ta cũng làm, việc gì ác thì dù nhỏ ta cũng tránh, việc gì riêng tư khi đã cân nhắc cẩn thận nhưng động chạm đến lợi ích của nhân dân thì dứt khoát không làm.

Tôi nghĩ rằng nếu giải quyết được 3 phạm trù này thì câu “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau” sẽ được tỏa sáng, lan rộng và nhân dân càng tin tưởng vào Đảng, nhất là tin tưởng vào người đứng đầu.

TS. Nhị Lê:

Về vấn đề này, ngay từ Đại hội XI của Đảng, đã có dư luận về việc  đối với cán bộ, đảng viên ở nơi đây, ở nơi kia, ở người này, người khác, việc xử lý kỷ luật và trước pháp luật chưa nghiêm, chưa bình đẳng. Hình như cán bộ giữ trọng trách trong Đảng cùng phạm một tội lại xử nhẹ hơn những người bình thường cùng phạm tội đó. Chúng ta trả lời sao? Tôi thấy không đúng.

Chưa bao giờ như bây giờ. Với tinh thần xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của chúng ta, với tinh thần thượng tôn pháp luật, việc nghiêm túc  chấp hành đường lối của Đảng của cán bộ, đảng viên, việc thực thi pháp luật một cách công minh bình đẳng đối với tất cả các công dân của chúng ta được thực thi. Nói như anh Hồng Vinh, đây là cội nguồn của niềm tin, không có niềm tin, chúng ta sẽ không có gì cả. Đây không phải là duy ý chí, mà là hệ quả tất yếu của sự vận động vật chất.

Nói đến lòng tin, tôi nghĩ đó là tài sản thiêng liêng nhất, quý báu nhất của Đảng; còn đối với quốc gia, dân tộc, lòng tin của nhân dân là quốc bảo; đối với bạn bè quốc tế, đó là tín chấp chiến lược. Việc xử lý cán bộ của chúng ta không có vùng cấm như tôi đã nói, kỷ luật của Đảng là bình đẳng đối với mọi đảng viên, dù đảng viên giữ trọng trách trong Đảng hay chưa giữ trọng trách trong Đảng, pháp luật của Nhà nước cũng vậy.

Cho nên, qua những vụ đại án gần đây, năm 2017 - 2018, chúng ta thấy trên dưới hai vụ đại án, không từ một cấp nào. Nói như đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng: không có ngoại lệ, không có vùng cấm, không chừa một ai. Quốc pháp không nghiêm, đảng cương không vững thì không nói chuyện gì đến quốc gia phồn thịnh, đảng ta hùng mạnh.

Qua các vụ đại án vừa rồi chúng ta thấy, trong lịch sử của Đảng, lần đầu tiên một Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng bị truy tố trước pháp luật. Điều đó cho thấy, nếu chúng ta không giữ vững điều này rất khó giữ vững sự nghiêp của Đảng. Nó như con sóng vỗ, ăn mòn niềm tin của dân với Đảng, của đảng viên với Đảng, ăn mòn niềm tin của bạn bè quốc tế, của các đảng viên trên thế giới với Đảng ta thì hậu quả khôn lường. Cho nên, nêu gương trước hết là nêu gương trong xử lý kỷ luật.

Gần 100 năm trước, Lênin có nói: Nếu đảng viên vi phạm kỷ luật, đặc biệt đảng viên giữ trọng trách trong đảng vi phạm pháp luật phải xử lý nặng hơn bình thường. Đây chính là một khía cạnh của nêu gương, một khía cạnh của đạo đức, mà xây dựng Đảng về đạo đức là một trong bốn phương diện mà Đại hội XII của Đảng vừa quyết sách: Xây dựng đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Đây là một biểu hiện của Đảng ta, là đạo đức, là văn minh. Nói như Lênin đó cũng là trí tuệ, là danh dự, lương tâm thời đại của chúng ta.

Đồng chí Nguyễn Đức Hà: Như đồng chí Nhị Lê có nói, là lần đầu tiên chúng ta xử lý một đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, đúng rồi nhưng phải nói rõ thêm rằng trong lịch sử của Đảng ta đây không phải là lần đầu tiên. Đảng ta có nhiều ưu điểm nhưng cũng có những khuyết điểm, cũng có những đồng chí mắc khuyết điểm. Trong lịch sử, Đảng ta cũng đã xử lý một số đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, nhưng vì lý do khác, ví dụ sai lầm trong cải cách ruộng đất, nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao đã bị xử lý kỷ luật; hay cũng có một số đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị sai lầm quan điểm; bị xử lý vì khuyết điểm không trung thực, không khai báo thành khẩn với Đảng về lý lịch của mình. Nhưng cần nói rõ, đây là lần đầu tiên Đảng ta xử lý một đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị về tội tham nhũng.

Xử lý kỷ luật đảng viên cũng là từ một thực tế, từ bài học thực tiễn cho chúng ta kinh nghiệm và có thể nói đây là một điểm rất mới từ sau Đại hội XII của Đảng đến nay. Đó là bây giờ chúng ta xử lý kỷ luật với cả cán bộ đương chức và cán bộ nguyên chức.

Vì sao vậy? Vì thực tế cho thấy thời gian qua, nhiều cán bộ cấp cao vi phạm  kỷ luật nhưng là những vi phạm từ cách đây 5 năm, cách đây 10 năm, thậm chí lâu hơn nữa. Vì vậy, trong Quy định 102 của Bộ Chính trị về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm, Đảng ta mới đưa việc xử lý đảng viên vi phạm có thời hiệu, đó là điều rất mới, vì lâu nay trong một thời gian dài có đồng chí đã chuyển công tác khác, đã nghỉ hưu thì cứ coi như là đã “hạ cánh” an toàn.

Chính vì vậy, vừa qua chúng ta xử lý hơn 60 cán bộ cao cấp, trong đó có thể nói nhiều cán bộ xảy ra những sai phạm từ cách đây 5 năm, 10 năm. Đây là vấn đề rất mới. Chính chỗ này để khắc phục lại quan niệm, tư duy nhiệm kỳ.

Cho nên, đây có thể nói là tư tưởng mới, quan điểm mới của Đảng ta từ tổng kết thực tiễn. Đây là bước tiến trong xử lý, quản lý cán bộ, đảng viên. Và chính Quy định này để khắc phục tư duy nhiệm kỳ.

Do vậy, phải xử lý một cách mạnh mẽ, đúng đắn theo kỷ luật của Đảng, theo pháp luật của Nhà nước. Tôi nghĩ, nêu gương của Đảng trước hết là như vậy.

PGS. TS Hồng Vinh: Đây là một câu hỏi rất hay. Suy cho cùng, chúng ta ngồi đây thực hiện cuộc Giao lưu này hay toàn thể nhân dân, những người quan tâm đến công tác xây dựng Đảng đều có chung một suy nghĩ là Quy định này khi đi vào cuộc sống có thành công không; hay nói một cách khác chính là niềm tin của nhân dân vào Quy định 08 là rất quan trọng đối với Đảng.

Thực tiễn lịch sử dựng nước và giữ nước đã chứng minh xây dựng được niềm tin của nhân dân đối với Đảng là điều cực kỳ quan trọng, quyết định sự thành bại của cách mạng. Chừng nào mất niềm tin của nhân dân là chúng ta mất tất cả.

Thời kỳ Cách mạng ThángTám,  lúc đó chúng ta chỉ có khoảng 5 ngàn đảng viên, nhưng do nhân dân tin vào đường lối kháng chiến cứu nước hết sức đúng đắn của Đảng nên nhân dân đã đoàn kết, đồng lòng, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, giành độc lập, chủ quyền dân tộc; và tiếp tục giành chiến thắng trong các cuộc kháng chiến chống xâm lược, bảo vệ Tổ quốc.

Đến bây giờ, tôi rất vui mừng khi chứng kiến Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII vừa qua đã thực sự lấy lại niềm tin của nhân dân. Và niềm tin ấy đang ngày càng được tăng cường, được nhân lên khi dưới sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng Trung ương đã xử lý các vụ đại án. Nếu không có tinh thần của Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII thì chúng ta không thể làm được, không thể lấy lại được niềm tin của nhân dân.

Từ Nghị quyết này, với những tấm gương cụ thể đã khiến nhân dân thán phục, thấy cần phải noi theo, cần phải nhân rộng, làm theo. Đó là điều hạnh phúc cho Đảng ta, cho đất nước. Và niềm tin ấy tôi rất mừng là đang được tăng lên.

Khi đã có niềm tin rồi thì dù việc có khó mấy theo tôi cũng có thể thực hiện được. Đường lối đổi mới hơn 30 năm qua đã chứng minh rất rõ điều này. Nhờ tin vào đường lối đổi mới của Đảng nên nhân dân đã thực thi bằng tất cả ý thức cần cù, sáng tạo, dũng cảm, thông minh để biến chủ trương của Đảng thành hiện thực. Dưới sự lãnh đạo của Đảng công cuộc đổi mới của nước ta đã thu được những  kết quả to lớn có ý nghĩa lịch sử. Suy cho cùng, đó là chúng ta đã lấy được niềm tin của nhân dân. Thông qua những tấm gương ngày càng nhiều lên, ngày càng đa dạng hơn, phong phú hơn thì tôi thấy niềm tin ấy ngày càng được củng cố. Qua đó, nhất định chúng ta sẽ tạo ra một chất mới, một bước chuyển rất tích cực trong công tác xây dựng Đảng, cũng như trong công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế của đất nước.

Phóng viên Lê Kiên, Báo Tiền phong nêu vấn đề: Từ các vụ việc gian lận trong thi cử tại các tỉnh Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình thời gian qua, trong đó có một số con cháu lãnh đạo nhưng lại không công khai danh tính, từ câu chuyện đó, gắn với trách nhiệm nêu  gương, đồng chí có bình luận gì?

Phóng viên Phan Liên, Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội: Thành ủy Hà Nội vừa ban hành Quy định khung tiêu chí đánh giá hàng tháng đối với cán bộ, công chức, viên chức, lao động hợp đồng trong hệ thống chính trị TP Hà Nội, đồng chí có ý kiến gì về việc này?

Phóng viên Thu Hằng, Báo điện tử Vietnamnet: Xe biển xanh của Bộ Công thương vào sân bay có vi phạm không? Gắn với trách nhiệm nêu gương thì như thế nào?

Đồng chí Nguyễn Đức Hà: Về các câu hỏi của phóng viên, tôi xin có lời bình thêm như thế này:

Thứ nhất, về vấn đề gian lận điểm thi tại một số tỉnh, tôi có nghe được thông tin của Bộ Giáo dục và Đào tạo, cũng như Sở Giáo dục là không công bố công khai danh tính, thông tin của các cháu học sinh, vì quan điểm là việc này các cháu không có tội. Nếu công khai thông tin thì sẽ làm ảnh hưởng đến tâm lý, ảnh hưởng đến cuộc đời của các cháu, các cháu không có tội…Tôi cho rằng quan điểm này là đúng.

Thứ hai, Hà Nội đang thực hiện chủ trương là đánh giá cán bộ bằng thang điểm, tôi cho rằng: Hiện nay ở các cấp ủy cũng đang cố gắng  tìm ra những cách đánh giá cán bộ nào cho chuẩn nhất, vì trong một thời gian dài, việc đánh giá cán bộ trong văn kiện, trong báo cáo của Đảng đều xác định: Hiện nay, việc đánh giá cán bộ vẫn là một khâu khó và yếu nhất, cho nên mới có chuyện đánh giá không đúng người, không đúng việc, cho nên bố trí người chưa chuẩn xác. Vì vậy, Trung ương, các cấp ủy và Hà Nội đang cố gắng tìm ra cách thức đánh giá cán bộ để phản ánh khách quan nhất. Nghị quyết của Trung ương cũng nói rằng, bây giờ phải đổi mới mạnh mẽ công tác đánh giá cán bộ, là một trong 5 khâu đột phá trong Nghị quyết 26 của Trung ương. Cho nên hướng đánh giá phải xuyên suốt, đánh giá phải theo tiêu chí, phải bằng sản phẩm, phải qua các chức danh tương đương, phải có so sánh, thông qua khảo sát và đánh giá phải công khai… Như vậy, chủ trương của Hà Nội cũng là theo hướng đổi mới của Trung ương đã ban hành.

Với vụ việc xe của Bộ Công thương vào chân cầu thang máy bay đón người nhà, qua theo dõi, tôi biết rằng đồng chí Bộ trưởng cũng đã xin lỗi trước cơ quan báo, đài. Vấn đề này thuộc phân cấp cán bộ và theo quy định chung của Nhà nước, tôi không có bình luận gì.

Đồng chí Nguyễn Đức Hà: Có lẽ trước khi vào nội dung câu hỏi, tôi muốn làm rõ thêm một ý như thế này. Chúng ta biết rằng, ở Đại hội XII có bổ sung một nội dung về công tác xây dựng Đảng, đó là xây dựng Đảng về đạo đức. Mà từ xây dựng Đảng về đạo đức này mới đặt ra vấn đề nêu gương. Cho nên có thể nói, quy định của Trung ương về vấn đề nêu gương này cũng là một nội dung cụ thể việc xây dựng Đảng về đạo đức mà Nghị quyết Đại hội XII đã đề ra.

Vừa rồi, cuộc thảo luận, có một vài ý kiến cho rằng, bây giờ quy định rất hay, nêu rất nhiều vấn đề nhưng lại không thấy chế tài đâu. Tôi cũng phải nói thế này, đây là một vấn đề đạo đức, mà đã là quy định về vấn đề đạo đức thì không thể quy định về chế tài được. Như anh tham nhũng, đã có luật về tham nhũng, đã có chế tài rồi; hay phải gương mẫu, tự phê bình và phê bình cũng đã có các chế tài riêng.

 Như đồng chí Tổng Bí thư đã từng nói: Đối với mỗi con người, danh dự và lòng tự trọng là điều cao quý nhất. Bây giờ, sự giám sát của nhân dân, sự giám sát của dư luận, sự giám sát của tổ chức Đảng trong Quy định này Trung ương có nói rõ. Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội, nhân dân và các cán bộ, đảng viên đều theo dõi giám sát, cho nên có thể nói, chính là công luận, dư luận giám sát của cán bộ, đảng viên, nhân dân chính là sự kiểm tra, giám sát ngặt nghèo nhất. Vì không có cái gì người dân không biết. Bác Hồ đã từng nói: "Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong".

Khó đến mấy, nhưng nếu có sự tham gia của nhân dân thì tôi cho rằng, sẽ có hiệu quả. Cũng phải nói luôn rằng, mặc dù Quy định của Trung ương vừa ban hành ngày 25/10/2018, đến nay mới được mấy tháng thôi nhưng tôi có thể cam đoan rằng, tác động của Quy định này đã có hiệu ứng tích cực ngay từ việc lấy phiếu tín nhiệm ở Quốc hội. Quy định nêu gương có hiệu ứng tích cực ngay trong việc giới thiệu quy hoạch cán bộ cấp chiến lược vừa qua, cũng có hiệu ứng tích cực ngay tại Hội nghị Trung ương 9 lấy phiếu tín nhiệm đối với Bộ Chính trị và Ban Bí thư. Đây chính là ý nghĩa của việc tạo hiệu ứng rất tích cực. Và chính cơ chế kiểm soát, là sự kiểm tra, giám sát của các tổ chức Đảng, kiểm tra, giám sát của người dân, của Mặt trận và cũng như mọi tổ chức chính trị khác.

Vấn đề này, theo tôi, mặc dù trong Quy định này không nói đến chế tài nhưng chính lại là chế tài, là dư luận, công luận. Ở đây, tôi cũng xin nói thêm một chút để chúng  ta thấy Quy định này  là quy định để làm thế nào để chính các đồng chí cán bộ cấp cao nêu gương; ví dụ: Trong Quy định nói phải gương mẫu, phải không ngừng rèn luyện đạo đức cách mạng, rồi phải cần kiệm liêm chính, chí công vô tư học tập gương Bác Hồ. Thế nên tôi muốn nói là trong Quy định phải dùng từ “tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với nhân dân” là phù hợp. Đấy là vấn đề thứ nhất.

Thứ hai, tôi muốn nói, thật sự Quy định 08 chính là sự tổng kết từ thực tiễn mà ra thôi. Trong Quy định nêu phải trung thành với Tổ quốc, với nhân dân vì cũng đã có đồng chí không trung thành với Tổ quốc, với nhân dân; quy định phải gương mẫu trong tự phê bình và phê bình vì đã có một số đồng chí không nghiêm túc trong tự phê bình và phê bình; hay là quy định không được lợi dụng doanh nghiệp hoặc để doanh nghiệp lợi dụng vì thực tế đã có một số đồng chí lợi dụng doanh nghiệp, hay bị doanh nghiệp lợi dụng...

TS Nhị Lê: Trong 6 năm qua, ở tất cả các tầm mức, Ban Bí thư Quy định 101, Bộ Chính trị Quy định 55 và Ban Chấp hành Trung ương Quy định 08, để thấy được rằng, càng ngày vấn đề nêu gương trở thành vấn đề hệ trọng.  Qua thời gian thực thi các quy định đó, càng cho thấy tầm mức quan trọng của vấn đề.

Đặc biệt, Quy định 08 được ban hành trong Đảng, phổ biến đến toàn thể xã hội, trong bối cảnh chúng ta bước qua giai đoạn rất quan trọng trong việc quyết định thành bại của Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, tiến tới Đại hội XIII của Đảng. Đối tượng điều chỉnh của Quy định này trước  hết  là 200 đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, đó là tinh hoa của Đảng, để thấy được rằng, chúng ta rất khó nâng cao vị thế, nâng cao năng lực, nâng cao trách nhiệm cầm quyền của Đảng nếu không tập trung nâng cao trách nhiệm nêu gương của Ban Chấp hành Trung ương.

Thực tế cũng cho thấy, đây không chỉ là  cam kết chính trị, cam kết pháp lý với quốc gia, dân tộc, với toàn thể nhân dân, mà đó là cam kết về mặt đạo lý với toàn thể dân tộc.  

Quy định 08 trước hết tập trung ở tinh hoa của Đảng, tức là 200 đồng chí Uỷ viên Trung ương Đảng, dù chính thức hay dự khuyết. Một dân tộc người đứng đầu không xứng đáng với trách nhiệm của người đứng đầu thì dân tộc đó sẽ đi đến đâu?. Một Đảng cũng như vậy, dù ở cấp nào.

Cho nên, tiếp tục phát triển Quy định 101, Quy định 55, Quy định 08  cho chúng ta thấy tầm mức, mức độ, đặc biệt cho chúng ta thấy sự cấp bách trong lộ trình đổi mới phương thức cầm quyền của Đảng. Nếu chúng ta không thực thi tốt Quy định 08, rất khó nói về tương lai, nói về vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Đ/c Lê Mạnh Hùng: Thay mặt Lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương, tôi xin được ghi nhận và biểu dương Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức Giao lưu trực tuyến về vấn đề nêu gương – vấn đề thời sự được Đảng và nhân dân rất quan tâm.

Thời gian qua, phải nói là chúng ta đã có nhiều nội dung, giải pháp đề cập tới công tác xây dựng Đảng. Các kỳ Đại hội Đảng cũng xác định xây dựng Đảng là then chốt, quyết định thành công tới hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo. Câu hỏi rất hay, làm thế nào để việc triển khai được tròn trịa, đầy đủ, có tính khả thi.

Trước hết, có thể nói, các kỳ Đại hội đều bàn về công tác xây dựng Đảng, nhất là Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII “Về nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên”.

Thực tế, quy định của Đảng đều được cụ thể hóa, quy định rõ trong hệ thống luật pháp và có xử lý nghiêm minh, chế tài rõ, xử lý cụ thể.

Đảng viên trước hết là công dân, do đó, phải thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước, sau đó, nâng tầm lên thực hiện đường lối của Đảng. Đảng viên phải tiên phong, nhất là thực hiện đúng, đủ, tốt quy định của Đảng để rèn luyện phấn đấu.

Thời gian qua, chế tài quy định từng bước hoàn thiện nhưng quan trọng là thực thi thế nào, có nghiêm túc và cụ thể hay không? Tất cả đảng viên sinh hoạt trong chi bộ, nhưng chi bộ có nắm tư tưởng, hành vi của đảng viên hay không? Nắm bắt sinh hoạt của đảng viên có vi phạm hay không? Tất cả đều xuất phát từ chi bộ. Do đó, phải nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, tinh thần phê bình và tự phê bình từ chi bộ. Chi bộ phải quản lý sâu sắc nhất vì nơi này, nơi khác, như anh Vinh, anh Hà và nhiều đồng chí khác đã nêu, là do chưa thực hiện đúng quy định đặt ra.

Do đó, ngoài chế tài, thể chế, tôi nghĩ cần tập trung nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Đây chính là hạt nhân trong công tác xây dựng Đảng.

Hơn 30 năm đổi mới, 50 năm thực hiện tác phẩm của Bác Hồ về “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”, ta thấy, trong thời gian qua, chủ nghĩa cá nhân, lợi ích nhóm xuât hiện khá phổ biến; do đó, cần phải được chú trọng quan tâm, quét sạch.

Tới đây, để có thể chế và quy định cụ thể, phải tăng cường kiểm tra, giám sát, nhất là giám sát của nhân dân. Về các khu phố, các khu dân cư ở địa phương cơ sở, nhân dân người ta biết hết đảng viên đó như thế nào. Có điều là chúng ta phải tạo cơ chế để nhân dân có ý kiến chuẩn xác và tiến hành nghiêm túc công tác kiểm tra, giám sát thì tôi tin rằng, chúng ta sẽ thực hiện hiệu quả.

PGS.TS Nguyễn Hồng Vinh:

Tôi thấy có nhiều vấn đề cần nhấn mạnh. Như tôi nhận thức, có một số vấn đề có tính thời sự sau:

Thứ nhất, chung quy vẫn là vấn đề nhận thức. Bởi vì trong Nghị quyết Trung ương 5 khóa X nói về tầm quan trọng, vai trò, vị trí của công tác tư tưởng trong toàn bộ sự nghiệp hoạt động cách mạng của Đảng, Trung ương đã thêm vào một số từ tôi rất tâm đắc: "công tác tư tưởng phải đi trước mở đường". Với một Nghị quyết vô cùng quan trọng như vậy của Ban Chấp hành Trung ương, đầu tiên, chúng ta phải tuyên truyền, giáo dục, nhận thức được hết ý nghĩa và tầm quan trọng của nó. Tôi rất hoan nghênh hôm nay, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam đã mở diễn đàn trực tuyến, chính là góp sức vào công tác tuyên truyền để đi trước một bước.

Một thực trạng mà rất nhiều đảng viên của chúng ta do bận rộn hay vì nhiều lý do khác khi tiếp nhận chỉ thị, nghị quyết của Đảng còn có tính hình thức, thậm chí là hời hợt. Như đồng chí Đức Hà và đồng chí Nhị Lê đã nói, đây là một sự cam đoan chính trị, một quyết định chính trị của một đảng cầm quyền quan trọng như thế nên chúng ta phải coi trọng việc giáo dục nhận thức.

Thứ hai, phải hướng dẫn cán bộ, đảng viên, đặc biệt trông đợi ở những người đứng đầu ở các cấp ủy suy nghĩ thế nào, thể hiện bằng Chương trình hành động như thế nào ở tất cả các lĩnh vực mà Nghị quyết đề cập. Chương trình hành động phải được công khai trước cấp ủy đảng, làm căn cứ để 6 tháng hay 1 năm sinh hoạt soi vào đó và đó là cơ sở để đánh giá cán bộ, đảng viên từ nhận thức đến hành động. Nếu điều này đi vào cuộc sống thì công tác kiểm tra, giám sát phải được tăng cường hơn nữa. Tôi rất thấm thía lời Bác Hồ, 9/10 khuyết điểm trong Đảng của chúng ta vừa qua là do buông lỏng công tác kiểm tra, giám sát. Chúng ta phải tăng cường kiểm tra, giám sát.

Thứ ba, phải tăng cường nhiều biện pháp hơn nữa, lắng nghe ý kiến của nhân dân. Ở mỗi cơ quan công sở, theo tôi, nên tổ chức hòm thư góp ý của nhân dân. Khi cấp ủy tổng hợp, lựa chọn, có chi tiết góp ý cụ thể thì tiến hành kiểm tra, giám sát. Đấy là thể hiện dựa vào dân để xây dựng Đảng.

Thứ tư, tôi xin mạnh dạn kiến nghị, nên chăng, chúng ta phải phát động và xây dựng ý thức thực hiện văn hóa từ chức. Quốc hội cũng đã đề cập đến vấn đề này, tuy nhiên, theo quy định miễn nhiệm phải có 2/3 số đại biểu Quốc hội kiến nghị thì mới có thể xem xét. Tôi thấy vấn đề này phải để đảng viên tự thấy phải soi vào Quy định nêu gương này, nếu thấy không xứng đáng thì nên từ chức. Chúng ta nên thực hiện việc này một cách nghiêm túc với cán bộ, đảng viên, nhất là với người đứng đầu.

TS Nhị Lê: Có một tình trạng là chúng ta có rất nhiều quy định nhưng khi thực thi thì hiệu quả chưa được như mong đợi. Có thể cắt nghĩa rất nhiều, trước hết, là những quy định đó có phù hợp với thực tiễn hay không?

Thứ hai, việc tổ chức những quy định  đó có tương xứng với mục tiêu đề ra hay không?

Thứ ba, lực lượng tổ chức thực thi những quy định đó có bảo đảm không, có rộng rãi không, có đầy đủ không, có dân chủ không?.

Thứ tư, các thiết chế cần và đủ để bảo đảm thực hiện các quy định đó đã hoàn mỹ chưa. Đặc biệt quan trọng là người đứng đầu tổ chức thực hiện ở từng cấp có tương xứng không?

 Theo tôi, tối thiểu phải có 5 vấn đề để có thể thấy được là chỉ trong 4 năm nay thôi, Đảng đã ban hành 3 quy định về nêu gương. Chúng ta có quy định về giám sát, kiểm tra được ban hành ở tất cả các quy mô từ Ban Bí thư, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng...ở tất cả các đối tượng đảng viên. Quy định 101 ngày 7/6/2012 dành cho tất cả cán bộ, đảng viên của Đảng; rồi Quy định 55 ngày 20/12/2016 về tăng cường một bước mạnh mẽ vấn đề nêu gương trong toàn Đảng và Quy định 08 ban hành mới đây nhất vào tháng 10/ 2018 của Ban Chấp hành  Trung ương.

Như vậy, theo tôi, chưa có thời kỳ nào vấn đề nêu gương được Đảng đề ra mạnh mẽ và nghiêm khắc ở tất cả các nội dung, đối với tất cả các đối tượng đảng viên như bây giờ. Nhưng có thể nói, việc thực thi các quyết định chưa tương xứng và chưa được như mong muốn.

Thực tiễn đã đi rất xa điều mà chúng ta muốn, điều mà tất cả cấp ủy đang từng bước dõi theo, đặc biệt là chưa tương xứng với nguyện vọng, mong muốn của  nhân dân đối với cán bộ, đảng viên của Đảng, mà Đảng ta với tư cách đảng cầm quyền.

Chúng ta hãy nhìn lại một loạt cán bộ các cấp, mà trong lịch sử của Đảng ta, lần đầu tiên 1Ủy viên Bộ Chính trị bị truy tố trước pháp luật về tội tham nhũng. Rồi 1 loạt cán bộ cao cấp bị xử lý kỷ luật, truy tố...

Tất cả những ung nhọt mà cán bộ, đảng viên của chúng ta ở các cấp không ít đồng chí mắc phải đã phản ánh rất rõ điều đó. Sự xử lý của chúng ta dù rất cố gắng nhưng chưa đạt được. Điều đó nhắc nhở chúng ta rằng, mục tiêu thì đã rõ rồi, lộ trình thì minh bạch rồi nhưng bây giờ là thể chế.

Đã nhiều lần tôi đề cập đến không chỉ là vấn đề nêu gương của cán bộ, đảng viên ở tất cả các cấp, đặc biệt theo Quy định 08 đối với các Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương, Ban Bí thư, nói như anh Hà, anh Hồng Vinh thì đó là linh hồn của Đảng; còn tôi quan niệm, đó là hạt nhân của Đảng. Nếu hạt nhân bị tổn thương, phá vỡ, không còn nguyên vẹn thì không sử dụng được nữa. Cho nên như tôi nói vừa rồi, về quy mô, tính chất về tầm mức của các quy định mà chỉ trong 4- 6 năm nay, Trung ương Đảng hết sức lo lắng, tìm mọi phương sách để chỉnh đốn Đảng. Đó cũng là một phương thức rất căn bản.

Tôi nói ngắn gọn, gia có gia phong, nước có quốc pháp, đảng có đảng cương. Gia phong, quốc pháp, đảng cương mà lỏng lẻo thì không nói chuyện gì đến gia đình tốt, đến đất nước yên ổn, đảng hùng mạnh cả. Cho nên những vấn đề xung quanh thể chế là một trong nhưng phương sách căn bản để thực thi nêu gương của cán bộ, đảng viên.

PGS.TS Phương Hoa:  Đồng chí Hồng Vinh, đồng chí Đức Hà cũng đã vừa nói rất sâu sắc, phân tích rất cụ thể về một trong những phương thức lãnh đạo của Đảng ta là phương thức nêu gương; và nhắc tới rất nhiều Quy định của Đảng ta. Có thể nói rằng, chúng ta có rất nhiều quy định về nêu gương trong thời gian gần đây.  Trong 6-7 năm gần đây, có thể kể tới 6 quy định có liên quan nhiều nhất tới trách nhiệm nêu gương của các bộ, đảng viên:

- Quy định số 47-QĐ/TW, ngày 1/11/2011 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về những điều đảng viên không được làm. Trong quy định này nêu rõ mục tiêu để tăng tính tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên.

- Quy định số 101-QĐ/TW, ngày 7 tháng 6 năm 2012 của Ban Bí thư về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là lãnh đạo chủ chốt các cấp. Trong đó, nêu 7 nội dung rất cụ thể cần phải nêu gương: Về tư tưởng, chính trị; về đạo đức lối sống, tác phong; tự phê bình và phê bình; quan hệ với nhân dân; trách nhiệm trong công tác; ý thức tổ chức kỷ luật; đoàn kết nội bộ.

- Quy định số 55-QĐ/TW, ngày 19 tháng 12 năm 2016 của Bộ Chính trị về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên với 06 nội dung rất là ngắn gọn nhưng hết sức cụ thể. Và một điều đặc biệt, đây là quy định đầu tiên trong một văn bản chính thức của Đảng ta mà nhắc tới  yêu cầu nêu gương, đề cao trách nhiệm của từng đồng chí Uỷ viên Trung ương Đảng, Uỷ viên Bộ Chính trị, Uỷ viên Ban Bí thư, cán bộ, người lãnh đạo đứng đầu các cấp.

- Quy định số 08-QĐi/TW, ngày 25 tháng 10 năm 2018 của Ban Chấp hành Trung ương về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Uỷ viên Bộ Chính trị, Uỷ viên Ban Bí thư, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương, nêu 8 nội dung phải gương mẫu thực hiện và 8 nội dung phải kiên quyết chống.

- Ban Bí thư Trung ương Đảng có ban hành Quy định số 109-QĐ/TW, ngày 03/01/2018 về công tác kiểm tra của tổ chức đảng đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên.

- Quy định số 124-QĐ/TW, ngày 02/02/2018 về giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên. Đây cũng là một trong những văn bản đầu tiên của Đảng ta quy định về quyền giám sát của  nhân dân đối với cá nhân cán bộ, đảng viên.

PGS. TS Nguyễn Phương Hoa: Có thể nói, trong thời gian qua, chúng ta đã thực hiện Chỉ thị 05 khoá XII, và trước đây là Chỉ thị 03 của khoá XI, Chỉ thị 06 của khoá X, Chỉ thị 23 của khoá IX. Ở tất cả các cấp, chúng ta đã biểu dương hàng trăm nghìn tập thể và cá nhân tiêu biểu. Trong 3 năm qua, thực hiện Chỉ thị 05, chúng ta đã khen thưởng hàng chục vạn tập thể, cá nhân điển hình. Ví dụ: Năm 2018, Bình Phước khen thưởng, biểu dương 787 tập thể, cá nhân ở các cấp, trong đó có 01 cá nhân được Trung ương khen; Đồng Tháp khen thưởng, biểu dương 3.610 tập thể, cá nhân...

Chúng ta có rất nhiều thầy cô giáo, bác sĩ tận tụy, hết lòng vì học sinh, vì người bệnh, như: bác sỹ  Nguyễn Văn Hiếu, Trung tâm y tế huyện Mường Nhé, Điện Biên. Bác sỹ Hiếu được tuyển dụng vào bệnh viện Thanh Nhàn, sau đó khi biết đến dự án bác sỹ trẻ tình nguyện, anh đã xung phong lên vùng cao huyện Mường Nhé và cống hiến cho công việc khám chữa bệnh vì bà con các dân tộc đến nay. Cô giáo Lò Thị Én Xuân, giáo viên trường Phổ thông Dân tộc Bán trú tiểu học Nậm Mười, huyện Văn Chấn (tỉnh Yên Bái), người đã nhiều năm tình nguyện vì học sinh vùng cao. Anh Nguyễn Viết Học, huyện Tân Kỳ, Nghệ An suốt nhiều năm qua dạy học miễn phí cho trẻ em nghèo.

Mặc dù đất nước đang ở trong thời bình, nhưng chúng ta cũng có rất nhiều tấm gương các cán bộ, chiến sỹ lực lượng vũ trang, ngày đêm hy sinh cả tính mạng của mình để bảo vệ vùng biển, vùng trời, giữ an toàn cho cuộc sống mỗi người dân. Ví dụ như rất nhiều những công trình, những hoàn cảnh khó khăn được Thượng úy Phạm Tuân, bộ đội biên phòng tỉnh Lai Châu giúp đỡ trong những năm qua; hay chiến công quả cảm của phòng PC47 Công an Sơn La kiên trì, quyết liệt phá tan sào huyệt ma túy tại Vân Hồ, tỉnh Sơn La đem lại cuộc sống bình yên cho nhân dân trong vùng.

Chúng ta có những người nông dân vượt khó vươn lên như: Ông Đỗ Trung Thành, nông dân huyện Hà Trung (tỉnh Thanh Hóa), một đời học Bác với quyết tâm đánh đuổi “giặc đói”, xây dựng kinh tế gia đình và giúp cho các hộ nghèo có điều kiện vươn lên. Hay, như ông Lương Xuân Lai, xã Hùng Mỹ, huyện Chiêm Hóa (tỉnh Tuyên Quang) - người đã quyết tâm trồng rừng có nguồn thu lên tới hàng tỷ đồng mỗi năm.

Chúng ta cũng có nhiều gương mặt thanh thiếu niên tiêu biểu, như: Em Đinh Quang Hiếu, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội, người đã có 2 năm liền đoạt Huy chương Vàng Hóa học quốc tế, cùng nhiều thành tích khác; hay như vận động viên Lò Thị Tươi, vô địch thế giới bộ môn Pencak Silat tại Thái Lan...

Chúng ta có Đại đức Thích Thông Hạnh - Phó Trưởng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Tỉnh Hậu Giang, Trụ trì Chùa Long An, khu vực Bình Thạnh C, phường Bình Thạnh, thị xã Long Mỹ (tỉnh Hậu Giang) - người rất quan tâm nghiên cứu tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và thường xuyên giảng dạy cho bà con phật tử về Bác. Hay như Linh mục Nguyễn Văn Nhân ở Đồng Nai, người đã thành lập thư viện sách về Bác Hồ trong Nhà thờ...

Đặc biệt, chúng ta có nhiều bí thư chi bộ, bí thư cấp ủy các cấp học và làm theo Bác, tận tụy với công việc, hy sinh lợi ích cá nhân vì công việc chung, vì quyền lợi của nhân dân, như: Bí thư Ma Seo Lằng, Bí thư Chi bộ thôn Lũng Pô 2, xã A Mú Xung, huyện Bát Xát (Lào Cai) - người vận động người dân định canh, định cư giữ đất và phát triển nông thôn mới; Bí thư Lý Đức Hà - Bí thư Chi bộ thôn Tà Lượt, xã Thèn Phàng, huyện Xín Mần, Hà Giang.

Có thể nói, từ biên giới tới hải đảo xa xôi, từ nông thôn tới thành thị, từ trẻ đến già, thanh niên, phụ nữ, đâu đâu chúng ta cũng dễ dàng tìm thấy những tấm gương hết sức bình dị mà cao quí, với những việc làm thường nhật mà ý nghĩa lớn lao. Chúng ta cần phát hiện, biểu dương và tuyên truyền để qua đó, tạo sự lan tỏa trong xã hội.

Đồng chí Nguyễn Đức Hà: Xung quanh vấn đề này, vừa rồi đồng chí Nguyễn Hồng Vinh đã nói, tôi xin nói thêm là tại sao lần này, Trung ương yêu cầu chính lãnh đạo cao cấp đi đầu.

Bản thân Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau”. Nhưng, nếu một đảng viên thường thì tầm ảnh hưởng chỉ dừng ở số ít noi theo. Cũng là đảng viên nhưng giữ chức vụ cao thì tầm ảnh hưởng lớn hơn. Cán bộ cấp cao làm việc tốt, có sức lan tỏa lớn và tầm ảnh hưởng mạnh mẽ. Trái lại, cán bộ cấp cao không tốt, thì tác động tiêu cực, giảm uy tín của tổ chức đảng.

Có thể nói, Ban Chấp hành Trung ương là linh hồn của Đảng, còn Bộ Chính trị, Ban Bí thư là linh hồn của Ban Chấp hành Trung ương. Đối chiếu với chính tấm gương của Bác – luôn là người đầu tiên làm tốt và qua đó có những tác động mạnh mẽ. Như đồng chí Hồng Vinh đã nói về cuộc phát động “Hũ gạo tiết kiệm”, bản thân Bác Hồ là người chủ động thực hiện nghiêm túc và trước tiên. Bác đã dặn văn phòng nếu đúng lịch nhịn ăn mà phải tiếp khách quốc tế thì cho phép Bác nhịn vào ngày hôm sau, cảm động lắm!

Bởi thế, nếu cán bộ cấp cao gương mẫu thì sẽ tạo động lực lớn và ngược lại, cán bộ cấp cao hành động xấu thì tác động ghê gớm, làm suy giảm niềm tin vào Đảng của nhân dân

Nói xuyên suốt lịch sử cách mạng về các tấm gương nêu gương từ khi có Đảng đến nay, giai đoạn nào cũng có, thời đại nào cũng có, từ chiến sỹ Cộng sản trong lao tù, cán bộ, đảng viên, chiến sỹ trong thời kỳ chống Pháp, thời kháng chiến chống Mỹ, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ mới… Không kể hết được những tấm gương đó, đặc biệt của cán bộ cấp cao đã có tác động lôi cuốn quần chúng, tập hợp nhân dân, tạo nên sức mạnh của Đảng ta.

Vừa rồi, một số cán bộ cao cấp vi phạm bị xử lý nghiêm và thích đáng đã nhận được sự ủng hộ của quần chúng nhân dân. Nhìn chung, nêu gương phải trở thành tự giác, thường xuyên, có nề nếp hàng ngày; đồng thời phải luôn xác định phải làm tốt những việc mình làm để ngày mai tốt hơn ngày hôm nay, ngày hôm nay tốt hơn ngày hôm qua.

Phải khẳng định là vai trò của cán bộ cấp cao có tác động đến cả nước thậm chí cả quốc tế, do đó, hơn lúc nào hết phải đặc biệt đề cao nêu gương.

PGS.TS Nguyễn Hồng Vinh: Để trả lời câu hỏi này, tôi muốn bổ sung một ý kiến khá khái quát mà đồng chí Nguyễn Đức Hà đã nói. Tôi muốn nói rõ nội hàm của phương thức lãnh đạo của Đảng. Theo chúng ta hiểu và cũng là quán triệt các văn bản, nghị quyết chỉ đạo của Trung ương vừa qua thì phương thức lãnh đạo của Đảng chính là các phương pháp, các cách thức mà Đảng cầm quyền tiến hành nhằm tập hợp cán bộ, đảng viên và quần chúng vào việc thực hiện một sự kiện cách mạng trong từng thời kỳ. Có 5 phương thức lãnh đạo của Đảng, mỗi phương thức có đặc thù khác nhau: Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với trong nội bộ của Đảng mình; phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước; phương thức lãnh đạo của Đảng đối với tổ chức đoàn thể nhân dân; phương thức lãnh đạo của Đảng với quân đội, công an; lãnh đạo thông qua các tổ chức và đảng viên đối với các tổ chức sản xuất. Như vậy, 5 phương thức lãnh đạo quy định rất phù hợp với từng đối tượng cụ thể, cần phải có các biện pháp tiến hành để phát huy hiệu quả.

Nói phương pháp nêu gương là một trong những phương thức lãnh đạo của Đảng, trước hết cần nhấn mạnh đó là phương pháp quan trọng nhất, có ý nghĩa thực tiễn nhất và cũng là ý nghĩa khoa học nhất.

 Chúng ta trở lại lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh rất bình dị nhưng chúng ta thực hiện chưa tốt, đó là việc nhân rộng, những điển hình, tuyên truyền, nhân rộng những tấm gương người tốt, việc tốt… Bác nói: Lấy gương người tốt, việc tốt để giáo dục cán bộ và nhân dân, đó là cách tốt nhất để xây dựng Đảng cầm quyền, xây dựng các tổ chức cách mạng và tổ chức các phong trào cách mạng. Chúng ta theo dõi thấy từ đó đến nay, Đảng ta, các đồng chí lãnh đạo cấp cao rất coi trọng việc nêu gương, coi đây là một phương thức lãnh đạo quan trọng.

Từ năm 2014, Ban Bí thư đã có Quy định 101 đề cập vấn đề nêu gương; năm 2016 là Quyết định 55 của Bộ Chính trị cũng nhắc đến trách nhiệm nêu gương. Đến tháng 10/2018 vừa qua, trên cơ sở tổng kết văn bản trước đó, Đảng thấy cần phải nhấn mạnh trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu. Trong Quy định nói rõ là trách nhiệm của các đồng chí Ủy viên Trung ương, các đồng chí trong Ban Bí thư và trong Bộ Chính trị có ý nghĩa quyết định, thu hút, tập hợp quần chúng và đảng viên noi theo.
Tôi nghĩ rằng, việc này trong lịch sử, chúng ta soi vào tấm gương của Bác Hồ. Bác là người thường xuyên thực hiện việc nêu cao tinh thần nêu gương.

Nhớ lại sau Cách mạng tháng Tám, trong khi chúng ta phải tập trung chống giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm, trong nhiệm vụ chống giặc đói, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng là người nêu gương đầu tiên. Khi chúng ta phát động một phong trào quyên góp cứu trợ cho đồng bào bị đói, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã quyết định một tuần nhịn ăn một bữa để góp vào phong trào này. Rồi đến khi phát động phong trào “Áo rét cho mùa đông binh sĩ”, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đầu tiên xin tình nguyện cắt một tháng lương để đóng góp. Người không chỉ nói mà còn yêu cầu Văn phòng Chủ tịch nước phải thực hiện theo dõi và báo cáo Bác Hồ đã làm chưa.

Khi nói về phong trào lao động sản xuất, chúng ta phải đi kiểm tra các nơi, chính Bác Hồ là người nêu gương, đến với nông dân Thái Bình, Hà Tây ... xắn quần lội ruộng, Người cùng với nông dân tát nước. Tấm ảnh đó cho đến nay tôi thấy nhiều nơi trân trọng trưng bày không chỉ trong các bảo tàng, mà ở các làng xã, tấm ảnh đó có giá trị rất tốt là lãnh tụ đi sát với nông dân, chia sẻ gian khó và cùng với nông dân trăn trở trên mảnh đất của mình. Đây là một phương thức lãnh đạo rất hiệu nghiệm!

Chính vì vậy, Quy định 08 vừa qua của Ban Chấp hànhTrung ương Đảng là quyết định chính trị cao nhất. Đã đến lúc thực tiễn cũng như tâm tư quần chúng nhân dân đòi hỏi, như chúng ta vừa đề cập  “đảng viên đi trước, làng nước theo sau”, thực sự có có ý nghĩa, có giá trị khích lệ, biến chủ trương thành hiện thực.

Đồng chí Nguyễn Đức Hà:

Trước hết, câu hỏi này không chỉ có một độc giả mà rất nhiều người quan tâm: Vì sao lần này, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành một quy định về nêu gương.

Trong thực tế, Ban Bí thư khóa XI đã ban hành một quy định về nêu gương, Bộ Chính trị khóa XII đã ban hành một quy định về nêu gương, bây giờ Ban Chấp hành Trung ương khóa XII lại ban hành một quy định nữa về nêu gương. Ba quy định về nêu gương của cán bộ, đảng viên do 3 cấp ban hành: Ban Bí thư, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương. Như vậy, nếu nói về cấp độ, vị trí, tầm quan trọng của nó thì Ban Chấp hành Trung ương là cấp cao nhất.

Thứ nhất, vấn đề nêu gương của cán bộ, đảng viên không chỉ là nhiệm vụ, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên mà đây chính là 1 trong 5 phương thức lãnh đạo của Đảng. Cương lĩnh của Đảng xác định, Hiến pháp cũng xác định: Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội bằng 5 phương thức: Bằng cương lĩnh, chủ trương, định hướng lớn; bằng công tác vận động, giáo dục, thuyết phục tuyên truyền; bằng phương pháp tổ chức cán bộ; bằng công tác kiểm tra giám sát; và bằng sự nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Thứ hai, tại sao Ban Chấp hành Trung ương lại ban hành vào lúc này? Như chúng ta đã biết, chưa có lúc nào, chưa có thời gian nào và chưa bao giờ trong một thời gian ngắn có nhiều cán bộ cao cấp của Đảng và Nhà nước, cả đương chức và nguyên chức phải xử lý kỷ luật như thời gian vừa qua.

Thứ ba, mặc dù Ban Bí thư khóa XI đã ban hành một quy định về nêu gương, Bộ Chính trị khóa XII đã ban hành một quy định về nêu gương, nhưng 2 quy định của Bộ Chính trị và Ban Bí thư lại nói rất chung về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nếu có thì nhấn một ý là đối với cán bộ chủ chốt các cấp, mà chủ chốt các cấp thì từ trưởng thôn đến tận Chủ tịch nước thì rất rộng. Trong đó có một đối tượng cực kỳ quan trọng là cán bộ cấp cao thì lại chưa được đặt ra trong hai Quy định này. Mà kết hợp thực tiễn là vừa qua, nhiều cán bộ lãnh đạo cao cấp của Đảng và Nhà nước vi phạm. Nói cách khác là có nhiều cán bộ, đảng viên chưa gương mẫu nên phải xử lý bằng kỷ luật của Đảng, thậm chí phải xử lý bằng pháp luật.

Vì vậy, lần này Ban Chấp hành Trung ương với tư cách là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng, phải ban hành một Quy định về nêu gương, mà trong Quy định này nói chung là với cán bộ, đảng viên, nhưng nhấn mạnh đặc biệt trước hết là cán bộ cấp cao, nói cách khác là Ban Chấp hành Trung ương ban hành Quy định về nêu gương này chính là cho các đồng chí Trung ương, bản chất vấn đề là như thế.

Đây là một sự cam kết chính trị của Ban Chấp hành Trung ương với chính mình, và đây cũng chính là sự cam kết chính trị của Ban Chấp hành Trung ương với toàn Đảng, toàn dân. Bởi vì, Quy định này được công bố cho tất cả các tổ chức đảng, trên toàn bộ phương tiện thông tin đại chúng, tất cả nhân dân, cán bộ, đảng viên đều nắm được và có trách nhiệm theo dõi, giám sát.

Phát biểu Đề dẫn của Tiến sĩ Trần Doãn Tiến - Tổng Biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam

Kính thưa: - Đồng chí Lê Mạnh Hùng – Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương;

- PGS. TS Nguyễn Hồng Vinh - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Trưởng Ban thường trực Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương;

 - TS. Nhị Lê - Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản

- Kính thưa các nhà khoa học, các đồng chí và các bạn!

Là người sáng lập và rèn luyện Đảng ta, cả cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam luôn luôn là tấm gương mẫu mực về sự tự giác nêu gương, nói đi đôi với làm. Quan điểm, tư tưởng về nêu gương của Người là chỉ dẫn, là động lực tinh thần to lớn, là giá trị nhân văn trong chuẩn mực đạo đức của mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là lãnh đạo cấp cao, người đứng đầu.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, nêu gương có một vai trò to lớn và là một giá trị nhân văn trong chuẩn mực đạo đức của người cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu. Người cho rằng: “Nói chung thì các dân tộc phương Đông đều giàu tình cảm, và đối với họ một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”. Vì thế, Người đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên không những phải có trách nhiệm tự tu dưỡng tốt, mà còn phải làm gương trong công tác và lối sống, trong mọi lúc, mọi nơi, luôn nói phải đi đôi với làm, “đảng viên đi trước, làng nước theo sau”.

Người chủ trương: “Lấy gương người tốt, việc tốt để hằng ngày giáo dục lẫn nhau là một trong những cách tốt nhất để xây dựng Đảng, xây dựng con người mới, cuộc sống mới”. Với Chủ tịch Hồ Chí Minh, nêu gương không chỉ hô khẩu hiệu, không chỉ nói miệng mà phải bằng hành động, việc làm. Người đặc biệt quan tâm đến “hành động”, do đó, muốn tiến hành tốt các nội dung nêu gương, cán bộ, đảng viên phải làm những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Ðây là nguyên tắc trước hết, có vai trò cực kỳ quan trọng của việc nêu gương, nếu không sẽ làm mất uy tín cá nhân cũng như của cơ quan, địa phương mình trước quần chúng. Chỉ có thống nhất giữa lời nói và việc làm thì người cán bộ, đảng viên, người đứng đầu mới xây dựng được sự tin yêu của nhân dân, đây là yêu cầu rất quan trọng trong lãnh đạo.

Thực hiện lời dạy của Bác và noi theo gương sáng của Người, ngày 15-5-2016, Bộ Chính trị (khóa XII) ban hành Chỉ thị 05-CT/TW về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” với những nội dung toàn diện và sâu sắc hơn. Điều này là sự tiếp nối các chủ trương của Đảng, thể hiện rõ quyết tâm của Đảng ta là làm cho tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh mãi lan tỏa, thật sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội.

Đến nay, sau hơn 2 năm thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị đã khẳng định: Việc học tập và làm theo tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thời gian qua đã đạt được những kết quả tích cực, khá toàn diện và đồng bộ.

Trong đó, quán triệt quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về phương thức lãnh đạo của Đảng bằng nêu gương, Đảng ta đã có nhiều chủ trương, quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, gần đây nhất là Quy định số 47 của Ban Chấp hành Trung ương khoá XI về những điều đảng viên không được làm; Quy định số 101 của Ban Bí thư khoá XI về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp; Quy định số 55 của Bộ Chính trị khoá XII về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên và nội dung này cũng đã được đề cập ở nhiều nghị quyết, chỉ thị, quy định khác của Đảng.

Kính thưa các đồng chí và quý vị đại biểu!

Thực hiện chủ trương, quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trong những năm qua, công tác xây dựng Đảng đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Đánh giá về kết quả đã đạt được, phát biểu tại Hội nghị Trung ương 8 khóa XII, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Nhờ có những chủ trương, quy định đúng đắn và kịp thời đó, ý thức trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên đã từng bước được nâng lên, tạo sự chuyển biến tích cực về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tác phong làm việc; ý thức tổ chức kỷ luật và đoàn kết nội bộ. Việc thực hiện các chủ trương, quy định của Đảng đã góp phần tăng cường kỷ luật, kỷ cương của Đảng; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng, đảng viên; góp phần ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái, tham nhũng, tiêu cực, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng”.

Tuy nhiên, Tổng Bí thư cũng thẳng thắn cho rằng, kết quả thu được còn hạn chế, chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện vẫn còn bất cập, hiệu quả chưa cao, chưa tạo được sức lan toả lớn. Nhiều cán bộ, đảng viên, trong đó có cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp chưa xác định rõ trách nhiệm và chưa thật sự gương mẫu trong rèn luyện, giữ gìn phẩm chất, đạo đức, lối sống, tác phong, với những biểu hiện như nói không đi đôi với làm, nói nhiều làm ít, có cán bộ còn trục lợi, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đặc biệt có cán bộ lãnh đạo cấp cao, cả đương chức và nghỉ hưu, đã vi phạm nghiêm trọng kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước, gây dư luận xấu trong cán bộ, đảng viên và nhân dân…

Lời thề và đức hy sinh của cán bộ, đảng viên đã và đang bị thách thức mạnh mẽ trong bối cảnh tác động mạnh mẽ tự mặt trái của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Những mặt trái, mặt tiêu cực của nền kinh tế thị trường đã tác động mạnh mẽ, hàng ngày hàng giờ đến lợi ích cá nhân của mỗi người, trong đó trước hết là sự tha hóa về chính trị, tư tưởng, đạo đức và lối sống đối với một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên là đáng báo động. Những con số rất đáng lo ngại là, trong 5 năm qua, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật Đảng 77.662 đảng viên vi phạm, trong đó hơn 4.300 cán bộ, đảng viên bị kỷ luật do tham nhũng, cố ý làm trái. Riêng từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XII đến nay đã thi hành kỷ luật hơn 500 tổ chức đảng và 35 ngàn đảng viên vi phạm, trong đó 1.300 đảng viên bị kỷ luật do tham nhũng, cố ý làm trái.

 Trong đó, đáng báo động là số đảng viên có chức, có quyền không giữ được mình, bị tha hóa, biến chất, tham nhũng, tiêu cực bị xử lý kỷ luật trong 05 năm qua có biểu hiện gia tăng. Và đáng lo ngại là trong đó có cả cán bộ cấp cao bị kỷ luật, truy tố vị tội tham nhũng, gây phân tâm, lo lắng trong xã hội.

Những con số trên, và sau những vụ việc xử lý cán bộ, đảng viên, lãnh đạo cấp cấp vi phạm pháp luật khiến dư luận đặt ra câu hỏi: Nêu gương của cán bộ, đảng viên, người đứng đầu đã thực chất như lời thề khi trước cờ Đảng, cờ Tổ quốc? Việc nêu gương của cán bộ, đảng viên, người đứng đầu đã có kết quả như Bác Hồ và Đảng ta mong muốn?.

Kính thưa các đồng chí!

Để góp phần đưa Quy định số 08-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Uỷ viên Bộ Chính trị, Uỷ viên Ban Bí thư, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương” vào thực tiễn công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức Giao lưu trực tuyến “Giải pháp nào để Quy định trách nhiệm nêu gương đi vào cuộc sống?”

Giao lưu trực tuyến nhằm góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm thực thi của các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể và của cán bộ, đảng viên trước hết là Uỷ viên Bộ Chính trị, Uỷ viên Ban Bí thư, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương về vai trò, ý nghĩa của Quy định trách nhiệm nêu gương. Qua đó, góp phần xây dựng “Đảng ta là đạo đức, là văn minh” theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong điều kiện mới và để nêu gương trở thành việc làm tự giác, thường xuyên, hiệu quả của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu.

Với tinh thần ấy, tại buổi Giao lưu trực tuyến hôm nay, Ban Tổ chức rất mong muốn các đồng chí lãnh đạo, các nhà khoa học tập trung phân tích, trao đổi làm sâu sắc thêm 5 nhóm nội dung cơ bản sau:

1. Vì sao Đảng ta phải ra Quy định về nêu gương của cán bộ, đảng viên?

2. Vì sao nêu gương là một phương thức lãnh đạo của Đảng? Trong tình hình hiện nay, việc thực hiện Quy định nêu gương còn khó khăn, thách thức và không ít lực cản. Vậy làm thế nào để cán bộ cấp cao, nhất là người đứng đầu thực hiện gương mẫu đi đầu, thực sự là gương sang để cấp dưới, quần chúng noi theo?

3. Để xây dựng Đảng là đạo đức, là văn minh, cán bộ cấp cao, nhất là người đứng đầu không thể không nêu gương tự phê bình và phê bình. Làm thế nào để khắc phục tình trạng trong tự phê bình và phê bình còn hình thức, dĩ hòa vi quý, ca ngợi, khen lẫn nhau?

4. Giải pháp nào để tuyên truyền, giáo dục đối với cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện Quy định 08?  Giải pháp nào để tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức về Quy định trách nhiệm nêu gương? Giải pháp nào để phát huy vai trò giám sát của Nhân dân tham gia xây dựng Đảng? Giải pháp nào để tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, phản biện xã hội đảm bảo thực hiện Quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương? Giải pháp nào có tính pháp quy để thực hiện có hiệu quả Quy định về trách nhiệm nêu gương?

Thay mặt lãnh đạo Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, tôi xin cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, các nhà khoa học đã dành thời gian tham gia buổi Tọa đàm trực tuyến quan trọng, đầy ý nghĩa này. 

Xin cảm ơn quý độc giả của Báo điện tử ĐCSVN đã tích cực và sẽ tiếp tục tham gia đối thoại trực tuyến, đặt thêm nhiều câu hỏi xoay quanh các nội dung, chủ đề của Tọa đàm hôm nay.

Kính chúc sức khỏe quí vị đại biểu và chúc cho buổi Tọa đàm trực tuyến của chúng ta sẽ đạt kết quả tốt đẹp.

Trân trọng cảm ơn!

Phát biểu khai mạc Tọa đàm của Tiến sĩ Nguyễn Văn Minh, Trưởng Ban Xây dựng Đảng

Kính thưa: Đồng chí Lê Mạnh Hùng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương!

Kính thưa các đồng chí!

Thực hiện nhiệm vụ công tác năm 2019 của Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam và chỉ đạo của Tuyên giáo Trung ương về tuyên truyền thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đảng, ngày 20/3/2019, tại trụ sở Tòa soạn Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, tổ chức Giao lưu trực tuyến với bạn đọc “Giải pháp nào để Quy định trách nhiệm nêu gương đi vào cuộc sống?”.

Tổ chức Giao lưu trực tuyến lần này, chúng tôi mong muốn góp phần làm cho cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể các cấp và cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt, người đứng đầu nhận thức sâu sắc vai trò, ý nghĩa to lớn thực hiện Quy định số 08-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Uỷ viên Bộ Chính trị, Uỷ viên Ban Bí thư, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương”. Nêu gương chính là xây dựng Đảng ta là đạo đức, là văn minh - một giá trị trong chuẩn mực đạo đức của người cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu. Đây là cốt lõi của giá trị đạo đức và văn minh mà Đảng ta xây dựng.

Cũng tại cuộc Giao lưu trực tuyến, Đảng bộ Bộ phận Báo điện tử Đảng cộng sản Việt Nam tổ chức cho cán bộ, đảng viên và nhân viên trong cơ quan học tập chuyên đề về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên”. Đây là việc làm có ý nghĩa thiết thực để bản thân mỗi cán bộ, đảng viên nâng cao nhận ý thức trách nhiệm, phải làm gương từ việc nhỏ đến việc lớn, nói đi đôi với làm, phải làm “mực thước”, nêu gương tốt, lan tỏa “hữu xạ tự nhiên hương” để mọi người làm theo, góp phần xây dựng Đảng bộ bộ phận Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam trong sạch, vững mạnh.

Kính thưa các đồng chí!

Tham gia chỉ đạo và trả lời các câu hỏi của bạn đọc, chúng tôi xin trân trọng giới thiệu, có các vị khách mời:

1.     Đồng chí Lê Mạnh Hùng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương;

2.     PGS.TS Nguyễn Hồng Vinh, nguyên Ủy viênTrung ương Đảng, nguyên Phó Trưởng ban thường trực Ban Tư tưởng- Văn hóa Trung ương;

3.     Nhà báo, TS Nhị Lê, Phó Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản;

4.     TS Trần Doãn Tiến, Tổng biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam;

5.     Đồng chí Nguyễn Đức Hà, nguyên Vụ trưởng Ban Tổ chức TW;

6.     PGS, TS Nguyễn Phương Hoa, Vụ trưởng Vụ Lý luận chính trị, Ban Tuyên giáo TW; các đại biểu đến từ các vụ, đơn vị của Ban Tuyên giáo TW; phóng viên của Báo và các phóng viên báo chí đến đưa tin.

Ban Tổ chức buổi Giao lưu trực tuyến chân thành cảm ơn sự đóng góp quý báu của các vị khách mời đã tham gia trả lời trực tuyến; cảm ơn bạn đọc đã quan tâm gửi câu hỏi đến Tòa soạn Báo; các cơ quan và phóng viên báo chí đến đưa tin

Kính chúc sức khỏe quí vị đại biểu và chúc cho buổi Giao lưu trực tuyến thành công tốt đẹp!

Trân trọng cảm ơn!

Sau đây thay mặt Ban Tổ chức, tôi xin trân trọng giới thiệu TS Trần Doãn Tiến, Tổng biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam phát biểu Đề dẫn buổi giao lưu trực tuyến