Giao lưu trực tuyến "Người là niềm tin tất thắng"

Ban Tổ chức đã nhận được gần 30 câu hỏi và câu trả lời gửi đến buổi giao lưu.

Phó Tổng Biên tập thường trực Báo điện tử ĐCSVN Nguyễn Công Dũng phát biểu bế mạc Giao lưu!

Kính thưa đồng chí Lê Mạnh Hùng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương!

Thưa các đồng chí lãnh đạo, các chuyên gia và bạn đọc thân mến!

Với thời gian 3 giờ qua, nhiều câu hỏi của bạn đọc Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam đã được các đồng chí lãnh đạo, nhà khoa học, chuyên gia đã trả lời đầy đủ, tâm huyết. Giao lưu trực tuyến “Người là niềm tin tất thắng” đã thành công tốt đẹp.

Các đồng chí lãnh đạo, chuyên gia, các vị khách mời đã trả lời gần 30 câu hỏi được chúng tôi lựa chọn trong hàng trăm câu hỏi của bạn đọc gửi về Chương trình Giao lưu trực tuyến “Người là niềm tin tất thắng”.  Qua đó, đã giải đáp sâu sắc hơn về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc ra đi tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh, qua đó khơi dậy lòng tự hào dân tộc, tình yêu quê hương đất nước; góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ trong học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Giao lưu trực tuyến đến đây là kết thúc!

Phó Tổng Biên tập thường trực Báo điện tử ĐCSVN Nguyễn Công Dũng phát biểu bế mạc Giao lưu trực tuyến.

Thay mặt lãnh đạo Ban Biên tập Báo điện tử ĐCSVN, tôi xin cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, nhà khoa học, chuyên gia đã dành thời gian tham gia buổi Giao lưu trực tuyến “Người là niềm tin tất thắng”. Xin cảm ơn các cơ quan thông tấn báo chí dự đưa tin. Xin cảm ơn quý độc giả của Báo điện tử ĐCSVN đã tích cực tham gia đặt nhiều câu hỏi xoay quanh các nội dung, chủ đề của Giao lưu trực tuyến hôm nay. Những câu hỏi của bạn đọc chưa được trả lời hôm nay sẽ được tòa soạn mời các nhà khoa học, các đồng chí lãnh đạo, chuyên gia tiếp tục trả lời và đăng tải trên Báo điện tử Đảng cộng sản Việt Nam.

Kính chúc các đồng chí đại biểu khách mời, quý vị và các bạn sức khỏe, thành công!

Xin trân trọng cảm ơn!

Đ/c Lê Mạnh Hùng: Chúng ta phải làm cho việc học và làm theo Bác có sức lan tỏa thường xuyên, phải quyết tâm rất cao để đạt được xây dựng một xã hội tốt đẹp không chỉ bằng nhận thức mà phải bằng sự chỉ đạo và quyết tâm của mỗi cấp, mỗi ngành và sự hưởng ứng, tham gia của người dân.

Đ/c Lê Mạnh Hùng: Trước hết, tôi rất cám ơn câu hỏi của các bạn tham gia giao lưu trực tuyến. Có lẽ trong buổi sáng chúng ta đã có nhiều câu hỏi, các giáo sư, các đồng chí tham gia cũng đã trao đổi rất sâu sắc những vấn đề rất tâm huyết. Dịp này, chúng ta kỷ niệm 110 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước, 131 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, tôi xin được nói thêm như thế này.

Thưa các đồng chí, Đại hội Đảng của chúng ta xác định nhiều vấn đề lớn, nhưng chỉ có 3 vấn đề, có thể gọi là những vấn đề cốt lõi: Đó là khát vọng xây dựng đất nước ta phát triển và hùng cường. Vấn đề xuyên suốt thứ hai là xây dựng Đảng để lãnh đạo toàn diện sự nghiệp phát triển của đất nước thực sự trong sạch, vững mạnh. Vấn đề thứ ba là sự nghiệp cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự nghiệp của toàn dân, quan tâm mối quan hệ giữa Đảng với dân. Ba vấn đề đó xuyên suốt trong bất cứ nội dung nào văn kiện.

Do vậy, chúng tôi nghĩ rằng, việc Đảng ta xác định xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Một trong những nội dung quan trọng đó là xây dựng Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh; mà nội dung xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh là học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và gắn liền với xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ trọng tâm và cốt lõi. Đây là nhiệm vụ lớn của toàn Đảng, toàn dân, như GS Hoàng Chí Bảo nói là khẳng định vai trò của nhân dân trong việc xây dựng Đảng.

Kỷ niệm ngày sinh của Bác, kỷ niệm 110 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước có nghĩa rằng chúng ta làm tốt hơn, hiệu quả hơn, thiết thực hơn và có sức thuyết phục hơn việc thực hiện học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Trong giai đoạn hiện nay, Ban Tuyên giáo Trung ương đã có Hướng dẫn rất cụ thể; các đồng chí cũng đã quán triệt và tuyên truyền đến nhân dân nhưng đối với cơ quan báo chí, chúng tôi xin đề nghị như thế này.

Thứ nhất, trước hết các cơ quan báo chí muốn làm tốt công tác, vai trò, trách nhiệm của mình, thực sự là chiến sĩ tư tưởng trên mặt trận văn hóa như Đảng ta đã khẳng định, thì chúng ta phải xây dựng cơ quan báo chí, truyền thông vững mạnh. Các đồng chí cán bộ, đảng viên, phóng viên phải nghiên cứu, học tập sâu sắc tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Bởi vì khi đã hiểu sâu sắc thì mới có sản phẩm để tuyên truyền, nếu hiểu không sâu sắc, không thấu đáo thì chắc chắn rằng sản phẩm công tác truyền thông trong lĩnh vực tư tưởng văn hóa không có sức thuyết phục.

Thứ hai, trong Hướng dẫn của Ban Tuyên giáo Trung ương, việc xây dựng học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh của các cấp, các ngành, của các lực lượng xã hội và trong tầng lớp nhân dân bởi vì, xây dựng tư tưởng, đạo đức, phong cách của Bác Hồ không phải chỉ dành cho cán bộ, đảng viên, xây dựng thành nền tảng tư tưởng, đạo đức và thực hiện hằng ngày của các tầng lớp nhân dân và của cả xã hội. Do vậy, để làm thường xuyên như vậy thì các cơ quan báo chí phải mở chuyên trang, chuyên mục, như vừa rồi, báo điện tử có chuyên trang Hồ Chí Minh, các tác phẩm của Bác Hồ và những hình thức tuyên truyền cần thiết khác.

Thứ ba, các cơ quan báo chí phải nghiên cứu gắn liền với thực tiễn để tuyên dương những người tốt, việc tốt trong thực hiện và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; đồng thời đấu tranh, phê phán những cái xấu, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, phản động phủ nhận chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, như GS Hoàng Chí Bảo nói: Con người ta phải có cái chủ hướng, phải có niềm tin, có lẽ sống. Thưa các đồng chí, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Bác trong điều kiện hiện nay cũng là một nhiệm vụ của các cơ quan báo chí.

Thứ tư, sản phẩm truyền thông hiện nay của các cơ quan báo chí, bao gồm báo viết, báo nói, báo hình, báo điện tử và trên mạng Internet, với hình thức phải đa dạng, phong phú và hấp dẫn hơn, phù hợp với từng đối tượng. Ví dụ, nếu người ta có điện thoại thông minh thì chúng ta có sản phẩm truyền thông thông minh trên mạng Internet, như vậy mới tiếp cận được với công chúng, từ đó công chúng có thể tiếp nhận được thông tin trong thời kỳ công nghệ như thế này, như vậy sẽ hấp dẫn hơn. Nói như thế để từ đó, khi chúng ta tuyên truyền về cuộc đời, sự nghiệp, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh có lý, hấp dẫn và thực sự trở thành nhu cầu thiết thực và nhu cầu tự thân của cán bộ, đảng viên và của nhân dân thì sẽ có tính bền vững; giữ được làm sao tư tưởng, đạo đức, phong cách của Bác Hồ trở thành chủ đạo của đạo đức của xã hội. Như một nhà học giả nước ngoài nói, tư tưởng, đạo đức của Bác Hồ là đạo đức của hiện tại và cũng như đạo đức của tương lai.

Các nhà báo truyền tải câu hỏi và câu trả lời đến độc giả của Báo.

Cuối cùng, chúng ta phải làm cho việc học và làm theo Bác có sức lan tỏa thường xuyên, phải quyết tâm rất cao để đạt được xây dựng một xã hội tốt đẹp không chỉ bằng nhận thức mà phải bằng sự chỉ đạo và quyết tâm của mỗi cấp, mỗi ngành và sự hưởng ứng, tham gia của người dân.

Tôi đề nghị các cơ quan báo chí làm được năm việc như vậy. Nếu làm được việc như thế thì chắc chắn là cơ quan báo chí có đóng góp rất lớn trong việc tuyên truyền về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

PGS. TS  Lý Việt Quang: Thời gian vừa qua chúng ta thấy việc thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị đã đạt được nhiều kết quả rất đáng khích lệ. Nhưng phải đặt câu hỏi là chúng ta đã hoàn toàn đạt được trọn vẹn các yêu cầu chưa? Tôi cho rằng chúng ta vẫn còn nhiều việc cần phải tiếp tục làm, bởi vẫn còn chỗ này, chỗ kia, ở đâu đó, việc học tập hình thức, vẫn còn có những hiện tượng tiêu cực xảy ra. Điều đó cho thấy chúng ta cần phải tiếp tục đổi mới và có những cách thức, cách làm sáng tạo trong học và làm theo Bác. Tôi cho rằng có 5 điểm mà chúng ta cần lưu ý:

PGS. TS Lý Việt Quang: "Thời gian vừa qua chúng ta thấy việc thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị đã đạt được nhiều kết quả rất đáng khích lệ".

Một là, cần phải thống nhất trong nhận thức. Trong quá trình xây dựng cho đến khâu triển khai thực hiện Chỉ thị, việc thực hiện học tập và làm theo tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh phải là trách nhiệm của các cấp, các ngành, của các cơ quan, đơn vị chứ không phải chỉ riêng một đơn vị chuyên trách nào.

Để việc học tập thực sự đi sâu vào trong thực tiễn cuộc sống thì phải có trách nhiệm của tất cả các cấp, các ngành, của mỗi người cán bộ, đảng viên, mỗi người phải xác định rất rõ rằng làm việc, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Bác là công việc thường xuyên chứ không phải mang tính phong trào, không phải chờ đến khi có sự kiểm tra, đôn đốc, báo cáo sơ kết, tổng mới thực hiện. Đây phải là việc làm thường xuyên, liên tục. Bác Hồ vẫn nói rằng, việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức là việc làm bền bỉ, thường xuyên như là việc chúng ta rửa mặt, đánh răng hằng ngày, không phải đánh trống phát động rồi sau đó lại buông xuôi.

Điểm thứ hai tôi cho rằng phải suy nghĩ, nghiên cứu những cách làm thiết thực. Tôi rất nhất trí ý kiến của các đồng chí vừa phát biểu, đó là xuất phát từ điều kiện cụ thể của mỗi nơi để có những cách thức, những việc làm phù hợp, đặc biệt là thông qua lĩnh vực văn học nghệ thuật dễ đi vào lòng người, dễ nhớ và dễ thực hiện.

Ở Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng, chúng tôi hiện nay đang được giao một nghiên cứu, một đề tài đó là “Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh qua thơ Tố Hữu”. Tại sao những vần thơ của đồng chí Tố Hữu về tư tưởng, về đạo đức, phong cách của Bác Hồ mộc mạc, giản dị mà đi sâu vào lòng người, được quần chúng nhân dân là rất yêu thích, là bởi thơ ca, văn học nghệ thuật mềm mại, uyển chuyển và rất sinh động, gắn với thực tiễn cuộc sống. Thế thì chúng ta phải nghiên cứu những cách thức để việc tuyên truyền mang lại hiệu quả.

Điểm thứ ba, tôi cho rằng là phải xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ của mỗi một cơ quan, đơn vị và chức trách nhiệm vụ được giao của mỗi cán bộ, đảng viên để xác định tiêu chí đánh giá việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; đồng thời với đó là phải là căn cứ vào ý kiến, góp ý của quần chúng nhân dân ở cả nơi làm việc và nơi cư trú để đánh giá.

Điểm thứ tư, đó là chúng ta cần thực hiện theo đúng tinh thần mà Bác Hồ đã nói, đó là kết hợp giữa xây và chống; bên cạnh khẳng định giá trị thì đồng thời chúng ta cũng là đấu tranh, phê phán những biểu hiện tiêu cực, có biện pháp xử lý nghiêm minh đối với những trường hợp vi phạm mới có tác dụng giáo dục, cảnh tỉnh, răn đe; từ đó góp phần vào việc thực hiện, xây dựng các giá trị theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Năm là, theo tôi, quần chúng nhân dân bao giờ cũng nhìn qua những tấm gương cụ thể. Đúng như GS Hoàng Chí Bảo đã nói, “Bác Hồ chúng ta từ rất sớm, đã nói rằng là một tấm gương sống còn có giá trị hơn 100 bài diễn văn tuyên truyền”, sức cảm hóa, sức thuyết phục, sức lan tỏa của một tấm gương sống có giá trị rất lớn, cho nên chúng ta phải thông qua việc nêu gương.

Ở đây không phải chỉ đối với những người cán bộ, đảng viên có chức, có quyền, tôi cho rằng nêu gương là phải tìm ra những điển hình tiên tiến ở cả trong nhân dân, để người dân thấy được rằng người bình thường cũng có thể là những tấm gương sáng. Cũng vì thế nên trước đây Bác Hồ mới có chủ trương xuất bản cuốn sách về người tốt, việc tốt để từ đó nhân rộng, lan tỏa những việc làm tốt, những tấm gương tốt trong trong đời sống xã hội.

Đồng chí Bùi Quang Huy: "Không ngừng củng cố xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thực sự vững mạnh về tư tưởng chính trị, tổ chức và hành động, xứng đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt Nam".

Đồng chí Bùi Quang Huy: Chúng tôi xác định trong thời gian tới tiếp tục tổ chức để thanh thiếu nhi học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, với một số giải pháp trọng tâm, cụ thể như sau:

Một là, xác định nội dung đột phá trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là xây dựng lề lối, tác phong cán bộ Đoàn, xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên Việt Nam với những tiêu chí cụ thể, gắn việc học tập với làm theo đối với từng đối tượng; lấy kết quả học tập và làm theo Bác làm cơ sở đánh giá chất lượng cán bộ, chất lượng đoàn viên. Tiếp tục duy trì các chuyên đề học tập đối với từng đối tượng theo từng năm, với tư tưởng chung là về khơi dậy tinh thần tự cường dân tộc, khát vọng xây dựng đất nước hùng cường để góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 được Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng xác định.

Hai là, tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức giáo dục của Đoàn về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; kiên trì tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, của Đoàn vào thực tiễn công tác và đời sống thanh niên. Đẩy mạnh các hoạt động tham gia đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, chống phá trên báo chí, mạng xã hội. Gia tăng số lượng thanh niên tham gia vào các hoạt động giáo dục của Đoàn, Hội, Đội. Từng bước chuyển đổi số, tận dụng ưu thế của các công cụ, phương tiện truyền thông hiện đại, mạng xã hội, hệ thống báo chí, xuất bản của Đoàn trong giáo dục thanh thiếu nhi.

Ba là, tiếp tục giáo dục thanh niên thông qua tổ chức các phong trào hành động cách mạng và các chương trình đồng hành với thanh thiếu nhi. Tiếp tục xây dựng, duy trì những phong trào nhanh trong từng đối tượng thanh niên, thiếu niên và nhi đồng để tạo môi trường, điều kiện cho thế hệ trẻ học tập, rèn luyện, lao động, giải trí và phát triển lành mạnh, toàn diện, hài hòa cả về thể lực, trí tuệ và tâm hồn; nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão và phát huy vai trò của tuổi trẻ trong hiện thực hóa khát vọng dựng xây đất nước hùng cường.

Bốn là, nâng cao chất lượng đoàn viên, nhất là tư tưởng chính trị và tính tiên phong, gương mẫu, bản lĩnh của đoàn viên; chú trọng giáo dục nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị, ý thức cảnh giác cách mạng cho đoàn viên, thanh niên. Chủ động cung cấp thông tin, trang bị kiến thức, phương pháp, kỹ năng để thanh niên tự phòng ngừa, tự sàng lọc, tự đấu tranh với các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, chống phá; tham gia bảo đảm an ninh, an toàn thông tin, bảo vệ an ninh tư tưởng, an ninh văn hóa trên không gian mạng. Tiếp tục triển khai các giải pháp thực hiện cuộc vận động “Đoàn viên phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam”, Đoàn trực tiếp rèn luyện đảng viên trẻ, cung cấp cán bộ trẻ cho Đảng. Cùng với đó, không ngừng củng cố xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thực sự vững mạnh về tư tưởng chính trị, tổ chức và hành động, xứng đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Đ/c Nguyễn Thị Thu Hường: "Việc thực hiện Chỉ thị 05 gắn với trách nhiệm nêu gương trong giải quyết các vấn đề bức xúc, nổi cộm ở địa phương được chúng tôi coi là một giải pháp quan trọng".

Đ/c Nguyễn Thị Thu Hường: Việc thực hiện Chỉ thị 05 gắn với trách nhiệm nêu gương trong giải quyết các vấn đề bức xúc, nổi cộm ở địa phương được chúng tôi coi là một giải pháp quan trọng. Trong quá trình triển khai thực hiện, chúng tôi cũng đưa ra những yêu cầu bắt buộc, yêu cầu cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức khi thực hiện các nội dung về trách nhiệm nêu gương phải gắn với thực hiện Chỉ thị 05 và gắn với thực hiện những nhiệm vụ chính trị ở địa phương. Cụ thể, lấy tinh thần học tập và làm theo Bác để thực hiện các nhiệm vụ đó gắn với thực hiện nghị quyết của Đại hội Đảng các cấp và nhất là giải quyết những điểm nghẽn, những bức xúc, những vấn đề kéo dài nhiều năm chưa giải quyết được.

Thứ hai, trong đánh giá kết quả thực hiện Chỉ thị 05 hằng năm, kể cả trong sinh hoạt chi bộ, đánh giá chuyên môn hằng tháng đều gắn việc thực hiện học tập, làm theo Bác với thực hiện nhiệm vụ, chức trách của bản thân mình và cả những vấn đề được phản ánh từ cơ sở về những vấn đề mà có những điểm nghẽn là những quá trình thực hiện khó khăn trong nhiệm vụ của đảng viên của cơ quan đó.

Thứ ba, chúng tôi cũng gắn thực hiện Chỉ thị 05 với việc tăng cường các kênh tiếp xúc, đối thoại, với nhân dân ở trên tất cả các cấp; việc nắm tình hình như trên địa bàn của tỉnh bằng việc là hàng tuần thì Thường trực Tỉnh ủy đều có giao ban làm việc để nghe phản ánh của các cơ quan báo chí và thông tin dư luận của cả tỉnh để từ đó thì có những giải quyết chỉ đạo, giải quyết kịp thời, tháo gỡ những điểm nóng và không để nảy sinh những vấn đề bức xúc ở dưới cơ sở. Từ đó giải quyết việc khiếu kiện kéo dài, đơn thư vượt cấp cũng dần dần ít đi.

Các biên tập viên chuyển tải câu trả lời đến bạn đọc.

Thứ tư, gắn việc nêu gương với thực hiện Chỉ thị 05 giải quyết thực hiện nhiệm vụ chính trị đó là phát huy vai trò của cấp ủy, của chính quyền cơ sở rồi của các đoàn thể nhân dân và các lực lượng của báo cáo viên, tuyên truyền viên, cộng tác viên của cấp ủy, các đoàn thể trong việc nắm bắt, tuyên truyền định hướng các thông tin để cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân hiểu, tạo được sự đồng thuận trong quá trình triển khai thực hiện cũng như đồng hành cùng cấp ủy, chính quyền giải quyết những vấn đề có tính chất là điểm nghẽn trong phát triển kinh tế-xã hội và đảm bảo an ninh, quốc phòng của tỉnh.

Đ/c Nguyễn Thị Thu Hường: "Ban Thường vụ Tỉnh ủy chúng tôi xác định Nghệ An quê hương của Người phải là đơn vị gương mẫu trong việc thực hiện Chỉ thị 05".

Đ/c Nguyễn Thị Thu Hường: Việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị 05 về học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thì Ban Thường vụ Tỉnh ủy chúng tôi xác định Nghệ An quê hương của Người phải là đơn vị gương mẫu trong việc thực hiện Chỉ thị này. Tỉnh ủy đã Ban hành các văn bản trên cơ sở hướng dẫn của Trung ương, sát với thực tiễn tình hình từng ngành, từng cấp. Qua 5 năm thực hiện Chỉ thị 05 thì kết quả đạt được rất đáng ghi nhận đối với Đảng bộ, cán bộ, đảng viên của tỉnh Nghệ An.

Thưa độc giả, qua 5 năm thực hiện thì chúng tôi thấy 5 kết quả đạt được rất là rõ. Đầu tiên phải nói rằng đã làm chuyển biến tư tưởng, nhận thức, thái độ của cán bộ, đảng viên về học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Cán bộ, đảng viên của tỉnh Nghệ An hiện nay coi đây  là trách nhiệm và cũng là tiêu chí đánh giá về tư tưởng và đạo đức. Việc học tập và làm theo Bác cũng là nội dung để người dân đánh giá, giám sát quá trình thực hiện nhiệm vụ của  cán bộ, đảng viên. Từ chuyển biến về nhận thức, thái độ thì đã tạo ra được chuyển biến trách nhiệm của cán bộ đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ, chức trách của mình.

Trong các nội dung học tập và làm theo Bác thì Nghệ An rất chú trọng đến việc nêu gương của cán bộ, đảng viên trước Nhân dân và tăng cường mối quan hệ, sự gần gũi giữa cán bộ, đảng viên với người dân thông qua những việc làm cụ thể, tăng cường tiếp xúc đối thoại với Nhân dân, giải quyết kịp thời những phát sinh từ cơ sở, giải quyết kịp thời những điểm nóng, những bức xúc trong quá trình thực hiện nhiệm vụ ở địa phương, đơn vị. Chính vì thế, từ chuyển biến về mặt nhận thức thì tinh thần, thái độ phục vụ của cán bộ, đảng viên của Nghệ An ngày càng được cải thiện hơn và tạo được sự gắn bó, đồng thuận, thống nhất giữa cấp trên với cấp dưới, giữa tỉnh với huyện, huyện với xã, cơ sở với nhân dân. Từ đó người dân tin hơn vào Đảng, vào chính quyền, vào cán bộ đảng viên và những chủ trương đường lối chính sách của Đảng nêu ra. Qua đó đã huy động được sức dân trong việc tham gia những chủ trương, chính sách lớn và giải quyết những vấn đề khó trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh - quốc phòng của tỉnh. Nổi bật là trong thời gian vừa qua, chúng tôi thực hiện huy động được toàn dân tham gia trong việc thực hiện xây dựng nông thôn mới. Hiện nay Nghệ An đã có 281/411xã đạt chuẩn nông thôn mới, chiếm tỷ lệ là 68,37 %.

Chúng tôi đánh giá cao hoạt động này của các cấp ủy, chính quyền, của các cấp, bởi Nghệ An là tỉnh có số lượng các xã của các huyện miền núi khá lớn và một số xã vùng đặc thù thì đang rất khó khăn.

Thứ hai, chủ trương nữa cũng tạo được sự đồng thuận và ủng hộ thống nhất của nhân dân, đó là việc sáp nhập địa giới hành chính từ 280 xã xuống chỉ còn 260 xã...Để đạt được kết quả này, cấp ủy, của chính quyền, cán bộ, đảng viên luôn gương mẫu, tạo được niềm tin để thu hút và động viên được quần chúng nhân dân tích cực tham gia thực hiện.

Thứ ba, trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ chính trị được nâng lên. Kết quả nổi bật thể hiện qua việc: hiệu quả kêu gọi đầu tư tốt hơn; huy động hiệu quả nguồn lực của xã hội để tham gia phát triển kinh tế, thực hiện an sinh xã hội... Liên quan đến vấn đề về sắp xếp, đào tạo, bồi dưỡng và bố trí cán bộ cũng tạo được đồng thuận tốt hơn và trong cải cách hành chính cũng đạt được những hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả điều hành của các cơ quan quản lý nhà nước.

Ban Tổ chức truyền tải câu hỏi và câu trả lời đến bạn đọc.

Trong phong trào quần chúng cũng xây dựng được rất nhiều mô hình, điển hình, các cách làm hay trong học tập, làm theo Bác và cái quan trọng là việc xây dựng các mô hình, điển hình, các cách làm hay đã tạo tính lan tỏa, tạo được hiệu ứng tích cực trong toàn xã hội. Trong đó, tất cả các ban, ngành, đoàn thể, Mặt trận Tổ quốc, đoàn viên, hội viên đều có những phong trào, hoạt động cụ thể, có giá trị về mặt thực tiễn, đi vào những lĩnh vực khó khăn như: giúp đỡ các xã miền núi nghèo để phát triển kinh tế, đảm bảo an ninh quốc phòng; giúp đỡ thôn, xóm, bản chưa có đảng viên, phát triển đảng viên; xây dựng mô hình về việc thực hiện học tập, làm theo Bác...

Trong 5 năm, toàn tỉnh có khoảng 10.000 mô hình, điển hình được tuyên dương từ cấp huyện đến cấp tỉnh và nhiều mô hình, điển hình của cán bộ, đảng viên, của quần chúng nhân dân được Trung ương ghi nhận. Chúng tôi cũng phát động các cuộc thi để có được nhiều tác phẩm báo chí, văn học, nghệ thuật nhằm quảng bá, lan tỏa tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người cũng như tôn vinh, tuyên truyền và nhân rộng các mô hình, điển hình học tập, làm theo  Bác. Một số kết quả trên chúng tôi cho rằng dù còn rất  khiêm tốn nhưng khẳng định hiệu quả của việc thực hiện học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh của Nghệ An.

Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Nghệ An Nguyễn Thị Thu Hường.

Đ/c Nguyễn Thị Thu Hường : Thực hiện Chỉ thị 05 với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 hiện nay, tôi cho rằng, trên cơ sở rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện Chỉ thị 05 của Nghệ An thì có 5 giải pháp cụ thể, có hiệu quả để thực hiện tốt hơn.

Tôi cho rằng việc đưa việc học tập và làm theo Bác vào nội dung sinh hoạt, chương trình công tác thường xuyên của mỗi cơ quan, đơn vị, của tổ chức đảng, đoàn thể để từ đó, chúng ta thường xuyên nhắc nhở, coi đây là như là nhu cầu tự thân về trách nhiệm của bản thân, của mỗi cán bộ, đảng viên và lan tỏa đến quần chúng nhân dân việc thực hiện học tập, làm theo Bác. 

Giải pháp thứ hai đó là gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII thực hiện các nghị quyết về chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đặt ra yêu cầu là mọi cán bộ, đảng viên, nhất là đảng viên giữ cương vị lãnh đạo phải thực hiện nêu gương trong việc học tập theo Bác một cách thường xuyên và thực chất việc thực hiện nêu gương cũng cần có sự kiểm tra, giám sát và đặc biệt là cần công khai để cho cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân giám sát việc thực hiện đó. 

Giải pháp thứ ba đó là gắn việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với thực hiện các nhiệm vụ trong từng cơ quan, đơn vị, thực hiện nhiệm vụ, chức trách của mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức. Bởi vì, thực sự là nếu chúng ta học tập, làm theo Bác mà không gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị thì chúng ta chỉ học trên lý thuyết mà không thực hành và không có hiệu quả. 

Thứ tư nữa là cũng cần phát huy tinh thần học tập và làm theo Bác để mà tập trung sức lực, trí tuệ và tâm huyết để giải quyết những vấn đề khó, những vấn đề, những điểm nghẽn, những cản trở nổi cộm trong quá trình phát triển và giải quyết những vấn đề bức xúc của nhân dân trong từng cơ quan, địa phương và đơn vị. GS Hoàng Chí Bảo có nói tất cả đều vì nhân dân và đặt mục tiêu chung tận trung với nước, tận hiếu với dân, đưa ra tinh thần này thực hiện các nhiệm vụ.

Thứ năm nữa là chúng ta cũng cần phải biểu dương, khen thưởng kịp thời, chính xác những tập thể, cá nhân thực hiện tốt việc học tập, làm theo Bác và gắn với tuyên truyền, nhân rộng những mô hình, điển hình, những cách làm hay để lan tỏa tinh thần học tập, làm theo Bác; từ đó, phát động phong trào góp phần trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh - quốc phòng của đất nước. 

Các đại biểu tại buổi Giao lưu.

Nhà báo Khắc Trường: Xin cảm ơn đồng chí!
Thưa PGS Nguyễn Trọng Phúc, bạn đọc : thanhhai1974@yahoo.com đặt câu hỏi. Theo PGS, trong các nội dung đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh, nội dung nào là quan trọng nhất? Xin mời PGS

PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc: Đạo đức thuộc phạm trù ý thức xã hội. Đạo đức tiến bộcó khả năng cải tạo phát triển xã hội, xây dựng và hoàn thiện phẩm chất tốt đẹp của con người. Đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh có giá trị sâu sắc, toàn diện và bền vững. Hồ Chí Minh là tấm gương lớn về đạo đức, có ý nghĩa cảm hóa và giáo dục đặc biệt. Điểm đặc sắc trong nội dung đạo đức Hồ Chí Minh là tuyệt đối trung thành với lợi ích của Đảng, cách mạng và dân tộc, suốt đời hy sinh phấn đấu vì nước, vì dân, thật sự “Dĩ công vi thượng”; kiên quyết và kiên trì loại bỏ chủ nghĩa cá nhân. Hồ Chí Minh yêu cầu toàn Đảng, mỗi cán bộ, đảng viên phải quyết tâm quét sạch chủ nghĩa cá nhân. Theo Người, chủ nghĩa cá nhân là thứ vi trùng độc hại, sinh ra nhiều thứ bệnh tật có hại như tham ô, quan liêu, lãng phí, lười biếng, tư túng, trái phép, cậy thế, kiêu ngạo và nhiều tiêu cực khác. Phải chống chủ nghĩa cá nhân có hiệu quả mới có thể thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư; thật sự vì nước, vì dân, nói đi đôi với làm, nêu gương sáng trong Đảng và trong xã hội; không tham nhũng, lãng phí, không “lợi ích nhóm”, tham vọng quyền lực; mới thật sự yêu thương đồng chí, đồng bào, sống với nhau có tình có nghĩa. Chống chủ nghĩa cá nhân cũng có nghĩa là nêu cao ý thức tập thể, cộng đồng, biết sống vì tập thể, vì người khác “mình vì mọi người”. Việc đẩy mạnh học tập làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị (15-5-2016) có ý nghĩa rất quan trọng trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay, nhất là xây dựng Đảng về đạo đức. Phải đổi mới việc học tập và làm theo Bác theo hướng thiết thực, hiệu quả, cổ vũ những tấm gương tiêu biểu về học và làm theo Bác góp phần hoàn thiện chuẩn mực đạo đức trong Đảng và toàn xã hội.

Buổi giao lưu trực tuyến thực hiện nghiêm quy định phòng chống dịch COVID-19 đã được đề ra.

PGS.TS Lý Việt Quang: Như đã đề cập ở câu trên, “Cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư” là một chuẩn mực đạo đức cơ bản của cán bộ, đảng viên. Chủ tịch Hồ Chí Minh xác định: Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông./ Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc./ Người có bốn đức: Cần, Kiệm, Liêm, Chính./ Thiếu một mùa, thì không thành trời./ Thiếu một phương, thì không thành đất./ Thiếu một đức, thì không thành người”. Do đó có giữ được Cần, Kiệm, Liêm, Chính hay không chính là thể hiện thước đo “chất” Người ở mỗi cán bộ, đảng viên.

Đồng thời Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng chỉ rõ: “Một dân tộc biết cần, kiệm, biết liêm, là một dân tộc giàu về vật chất, mạnh về tinh thần, là một dân tộc văn minh tiến bộ”. Do đó, Cần, Kiệm, Liêm, Chính còn thể hiện trình độ văn minh của mỗi dân tộc. Người cũng chỉ ra rằng đã thực hiện Cần, Kiệm, Liêm, Chính thì tất yếu sẽ tiến đến chỗ Chí công, Vô tư, tức là đặt việc công lên trên việc tư, lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân.

Ngày nay, “Cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư” vẫn là những phẩm chất không thể thiếu của người cán bộ, đảng viên, nhất là những người có chức quyền. Nhưng cần được nhận thức, bổ sung và cụ thể hóa hơn về nội hàm cho phù hợp với hoàn cảnh hiện nay. Siêng năng, chăm chỉ, làm việc với hiệu quả, hiệu suất cao ngày nay rất cần; trong kỷ nguyên số, làm việc không chỉ đơn thuần chăm chỉ, mà quan trọng hơn là phải làm việc thông minh, mang lại hiệu suất cao. Việc tiết kiệm cũng vậy, không tiết kiệm thì nguồn tài nguyên, thời gian, sức người, sức của bị lãng phí, nhưng tiết kiệm không phải là bủn xỉn, việc đáng tiêu lại không tiêu. Mấy chữ “Liêm”, “Chính”, “Chí công”, “Vô tư” cũng vậy. Trong bộ máy công quyền thời gian vừa qua có nhiều trường hợp bị kỷ luật là không giữ được và thực hiện đúng các chữ này.

Đồng chí Bùi Quang Huy: "Chúng tôi cho rằng cần phải biết tận dụng các sự kiện lịch sử, những sự kiện chính trị của đất nước để thông qua đó lồng ghép với việc giáo dục và học tập, làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức của Bác.".

Đ/c Bùi Quang Huy: Sau khi Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh (Chỉ thị 05-CT/TW), Trung ương Đoàn đã ban hành kế hoạch thực hiện và cụ thể hóa chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, các kết luận của Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn, Bộ Tiêu chí đánh giá kết quả công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi hằng năm và nhiều văn bản cụ thể hóa trên các lĩnh vực. Công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá, sơ kết việc tổ chức thực hiện được tổ chức thường xuyên. Thông qua đó, có nhiều mô hình hay, cách làm hiệu quả đã được nghiên cứu nhân rộng và đem lại hiệu quả cao. Triển khai thực hiện Quyết định, các cấp bộ Đoàn, Hội, Đội đã có nhiều đổi mới về nội dung và phương thức giáo dục, phù hợp với điều kiện thực tế, xu thế phát triển và nhu cầu của thanh niên.

Việc cụ thể hóa học tập chuyên đề hằng năm của Đoàn được thực hiện nghiêm túc, hiệu quả gắn với việc học tập các bài học lý luận chính trị cho đoàn viên. Có nhiều cách làm mới, như xác lập chuyên đề học tập riêng đối với cán bộ đoàn và đối với đoàn viên, thanh niên; tăng cường ứng dung công nghệ thông tin, mạng xã hội trong tuyên truyền, tổ chức học tập, làm theo Bác bên cạnh duy trì những mô hình, cách làm truyền thống đã mang lại hiệu quả, qua đó đã góp phần tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của đoàn viên, thanh thiếu nhi về nội dung, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Việc tổ chức triển khai các phong trào hành động cách mạng và các chương trình đồng hành với thanh thiếu nhi được thực hiện với rất nhiều nội hàm và phương thức mới, tạo môi trường thực tiễn sinh động để đoàn viên, thanh thiếu nhi được trải nghiệm, rèn luyện, trưởng thành, hướng tới những giá trị nhân văn, tốt đẹp theo tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh.

Việc phát hiện và nhân rộng các mô hình học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được triển khai hiệu quả. Cấp Trung ương kiên trì chỉ đạo thực hiện các mô hình mới như: “Mỗi ngày một tin tốt - Mỗi tuần một câu chuyên đẹp”; “Câu lạc bộ Lý luận trẻ”; Hội thi tìm hiểu về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh “Ánh sáng soi đường”… đã tạo nhiều dấu ấn sâu sắc. Theo đó, nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo từ cơ sở đã được phát hiện, nhân rộng và có sức lan tỏa lớn đến đoàn viên, thanh thiếu nhi.

Việc nhân rộng các điển hình thanh thiếu nhi tiên tiến học tập và làm theo Bác đã được triển khai sâu rộng đến hầu hết các đối tượng, các địa bàn; phát huy tốt các tổ chức, cá nhân hậu tuyên dương, góp phần hình thành môi trường sống tích cực, lan tỏa những giá trị tốt đẹp trong đời sống xã hội giúp cho đoàn viên, thanh thiếu nhi học tập và noi theo.

Công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện thường xuyên, liên tục, có trọng tâm, trọng điểm đã góp phần thiết thực xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh về tư tưởng chính trị, tổ chức và hành động. Việc tập hợp đoàn kết các lực lượng thanh niên vững niềm tin với Đảng, học tập theo và làm theo Bác có nhiều chuyển động tích cực, nhất là ở địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, khu vực thanh niên tôn giáo, thanh niên công nhân, thanh thiếu nhi yếu thế.

Với những cách làm như vậy, việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đã có chuyển biến tích cực: công tác giáo dục thanh thiếu nhi được đẩy mạnh; phong trào có bước phát triển; tổ chức cơ sở đoàn được củng cố, mặt trận tập hợp đoàn kết thanh niên được tăng cường; tinh thần trách nhiệm, gương mẫu của cán bộ, đoàn viên được nâng cao. Trong thực tiễn đã xuất hiện nhiếu tấm gương thanh thiếu nhi tiên tiến, nhiều mô hình mới, cách làm hay học tập và làm theo lời Bác ở tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội.

Tôi có vài nét như vậy để trao đổi khi nói đến một số kết quả đạt được trong thời gian vừa qua của thanh niên để thực hiện Cuộc vận động đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, còn kinh nghiệm như thế nào trong giai đoạn hiện nay thì chúng tôi cho rằng, để đạt được những nội dung đó thì trước hết là chúng ta cũng cần phải nêu cao tính nêu gương về tính gương mẫu của cán bộ đoàn đối với thanh niên. Chúng tôi cho rằng cần phải xây dựng lề lối, tác phong của cán bộ Đoàn, làm sao để xây dựng hình ảnh người cán bộ Đoàn phải sáng tạo, trách nhiệm, gương mẫu, trung thực, sát với cơ sở, người cán bộ đoàn. Có như thế thì chúng ta mới triển khai hiệu quả được Chỉ thị này và nó cũng giúp chúng ta ngăn chặn sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa trong cán bộ trong đoàn viên.

Các đại biểu tại buổi Giao lưu.

Và chúng tôi cũng thấy rằng, trong thời gian vừa qua với cách triển khai của mình thì Ban Tuyên giáo Trung ương hằng năm đều có những chuyên đề riêng. Tôi cho rằng đây là cách làm hay để giúp cho các cấp bộ đoàn căn cứ vào những chuyên đề để có sự cụ thể hóa và sự lãnh đạo tập trung. Nhân dịp sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị 05-CT/TƯ, chúng tôi cũng đề nghị Ban Tuyên giáo tiếp tục thực hiện cách làm này.

Thứ hai, tôi cho rằng kinh nghiệm trong công tác tổ chức tuyên truyền, giáo dục và học tập, nghiên cứu, vận dụng, vận dụng chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các chủ trương, đường lối của Đảng là rất quan trọng và cũng cần phải đổi mới cách thức tuyên truyền, học tập và triển khai các Nghị quyết của Đảng, của Đoàn. Làm sao đó các nội dung của nghị quyết của Đảng, của Đoàn đến với đoàn viên, thanh niên một cách nhẹ nhàng nhưng đầy đủ, quan trọng là phải đúng.

Thứ ba, chúng tôi cho rằng cần phải biết tận dụng các sự kiện lịch sử, những sự kiện chính trị của đất nước để thông qua đó lồng ghép với việc giáo dục và học tập, làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức của Bác. Chúng ta cũng cần lưu ý từng bước phải chuyển đổi số, tận dụng các ưu thế của công cụ, phương tiện truyền thông hiện đại, mạng xã hội, hệ thống báo chí, xuất bản. Vì chúng ta biết rằng là người trẻ thì tiếp cận với các ứng dụng mới, công nghệ thông tin rất nhanh.

Nếu chúng ta không kịp thời áp dụng những đổi mới về công nghệ thông tin đó thì phương thức của chúng ta lạc hậu, người trẻ khó tiếp cận những nội dung liên quan đến giáo dục đạo đức, tư tưởng và phong cách của Bác. Và chúng ta biết rằng, đấu tranh chống lại những luận điệu xuyên tạc trên các không gian mạng hiện nay cũng là một nhiệm vụ rất cần thiết. Chúng tôi cho rằng đó cũng là một trong những kinh nghiệm mà chúng ta cần quan tâm trong thời gian sắp tới.

Vấn đề tiếp theo, đó là trong các hình thức giáo dục cho đoàn viên thanh niên nói chung cần phải coi trọng giáo dục thông qua thực tiễn, phải đưa người đoàn viên thanh niên trở thành chủ thể của các hoạt động, thông qua công tác tự rèn luyện thì các bạn sẽ thấm nhanh hơn. Hiện nay Trung ương Đoàn đang triển khai 3 phong trào lớn, đó là phong trào "Thanh niên tình nguyện", phong trào "Tuổi trẻ sáng tạo", phong trào "Tuổi trẻ xung kích, bảo vệ Tổ quốc, trong đó mỗi phong trào liên quan đến từng nhóm đối tượng thanh niên, việc thiết kế các phong trào gắn với từng đặc thù của từng đối tượng thanh niên cũng là một cách làm khiến chúng ta tiếp cận dễ hơn đối với từng đối tượng thành niên.

Cuối cùng, kinh nghiệm cho thấy chúng ta phải chăm lo, củng cố và xây dựng tổ chức đoàn thanh niên các cấp vững mạnh về đạo đức chính trị, tư tưởng và hành động. Có như thế thì chúng ta mới có được một thiết chế, một hệ thống mạnh để thực hiện những nội dung về giáo dục đạo đức, tư tưởng, lối sống cho thanh, thiếu niên trong thời gian sắp tới. Có lẽ tôi vắn tắt vài ý như vậy, hy vọng đáp ứng được vấn đề mà nhóm các bạn Đông Hải, Nam Sơn, Đông Sơn đặt ra.

Xin cảm ơn các bạn!

 

 

Biên tập viên, kỹ thuật viên của Báo truyền tải câu hỏi và câu trả lời đến bạn đọc.

GS.TS Hoàng Chí Bảo: Về câu hỏi của bạn thì đấy là một câu hỏi rất là mới và có nhiều điều chúng ta cùng nhau suy nghĩ để có thể hiểu đúng về Bác Hồ của chúng ta. Các bạn biết là cả cuộc đời của Bác, là dành cho dân, cho nước. Bác làm việc trong suốt cả cuộc đời đến tận ngày làm việc cuối cùng của Bác trước khi mất (là ngày 25/8/1969) mà Bác vẫn làm được bao nhiêu việc lớn, kể cả việc mà Bác gửi thư lần cuối cùng cho Tổng thống Mỹ Nixon để tìm ra một giải pháp để giải quyết vấn đề Việt Nam đi tới hòa bình, thống nhất đất nước và cho Mỹ rút lui trên con đường danh dự. Bác còn làm cả việc gửi thư cho các cháu thiếu nhi ở Hợp tác xã măng non Phú Mẫn của tỉnh Bắc Ninh vì thành tích chăm sóc trâu, bò của hợp tác xã.Và Bác chúng ta trước khi mất, còn sửa chữa cho dòng cuối cùng, điều cuối cùng trong bản điều lệ Hợp tác xã nông nghiệp. Bác cũng còn gửi thư cho quê hương của Bác, Bác gọi là “tỉnh nhà” như đồng chí Trưởng ban tuyên giáo của tỉnh Nghệ An quê hương Bác đã từng nói, mà cũng có thể coi đó là một di chúc của Bác dành cho địa phương.

Có thể nói là bao nhiêu việc lớn nhỏ Bác làm hết, trên giường bệnh Bác vẫn hỏi đến tình hình lũ lụt, đê vỡ, nông dân đã sơ tán chưa? Bác hỏi tin chiến thắng ở miền Nam như thế nào? Bác quan tâm đến cả vấn đề học hành của các cháu, chuẩn bị khai giảng năm học mới cho các cháu như thế nào? … thì có thể nói là cả cuộc đời Bác đúng là chỉ cần quy về một chữ thôi, “vì nước, vì dân” vậy mà Bác khiêm tốn, tự nhận trách nhiệm của mình, nhiều điều chưa làm được trước Đảng, trước dân. Thì đây là một sự khiêm tốn đến mức vĩ đại. Biểu hiện rõ nhất là đời Bác không có một tấm huân chương nào. Huân chương Sao vàng, huân chương cao quý nhất của đất nước, của dân tộc mà Quốc hội tôn vinh, định tặng thưởng cho Bác, Bác từ chối. Bác nói một câu mà chúng ta cảm động đến muôn đời, Bác bảo: “Bác chưa xứng đáng để nhận huân chương”. Bác tự đánh giá là Bác mới đi đến nơi mà chưa về đến chốn. Câu này mà chúng ta vẫn thấy rất là ý của Bác là Bác đã tìm được con đường cách mạng, đã dựng Đảng, dựng nước làm nên sự nghiệp, nhưng chưa về đến chốn, có nghĩa là chưa trở lại miền Nam. Bác nói là miền Nam trong trái tim tôi, tức là chưa giải phóng được miền Nam, chưa thống nhất được Tổ quốc. Bác nhận trách nhiệm đó trước nhân dân miền Nam. Bác từ chối công nhận Huân chương. Cho nên, đời Bác đến lúc ra đi là trên ngực áo chống không, không có một tấm huân chương nào, đấy là một sự khiêm tốn đến mức vĩ đại và cao thượng.

Và nhất là trong khi trò chuyện, trả lời phỏng vấn một nhà báo Cuba, nữ đồng chí Marta Rojas vào tháng 7/1969, Bác có nói là, tôi chịu trách nhiệm về nghĩa vụ cách mạng với đồng bào miền Nam của chúng tôi và dù chưa làm tròn được trách nhiệm như vậy nhưng tình cảm của tôi với đồng bào miền Nam mãi mãi không bao giờ thay đổi. Bác còn nói rõ là đồng bào miền Nam cũng yêu quý tôi. Như các bạn đã biết ở miền Nam tôi không phải là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tôi là Bác Hồ. Tức là rất thân thiết trong tình cảm mọi người. Bác nhận trách nhiệm như vậy bởi vì miền Nam chưa giải phóng và chúng ta nhớ là Bác ra đi mà Bác tin tưởng mãnh liệt vào chiến thắng. Trong di chúc Bác viết là đế quốc Mỹ nhất định thua, cách mạng Việt Nam nhất định thắng đó là một điều chắc chắn, niềm tin thì rất mãnh liệt, nhưng nỗi đau đời của Bác là đến phút ra đi mà không được nhìn thấy trực tiếp miền Nam giải phóng. Cái nỗi đau ấy cũng chính là điều để ta hiểu thêm, vì sao Bác từ chối không nhận Huân chương, vì sao Bác nói Bác nhận trách nhiệm với miền Nam là chưa được giải phóng. Thì đấy là một sự khiêm tốn đến mức vĩ đại.

Có thể nói, điều mà các bạn hỏi Bác nhận trách nhiệm cá nhân với nhân dân, với Đảng, với nhân dân của mình như thế nào thì đấy chính là sự kiện mà tôi muốn nói đến. Đến khi đại thắng miền Nam 30/4/1975, mà chiến dịch giải phóng miền Nam là chiến dịch mang tên Hồ Chí Minh lịch sử, cả miền Nam được giải phóng rợp trời cờ đỏ, sao vàng và cờ Mặt trận Tổ quốc với bài hát rất nổi tiếng “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng” nhưng Bác thì không còn nữa.

Bác đã đi xa 60 năm và chính điều ấy ta hiểu thêm nỗi đau lớn nhất của đời Bác không được thấy miền Nam giải phóng dù niềm tin rất mãnh liệt và đó cũng chính là điều mà ta hiểu vì sao Bác từ chối không nhận Huân chương, vì sao Bác nhận trách nhiệm với đồng bào, với nhân dân về sự kiện ấy, còn Bác đã làm hết lòng.

Đấy là điều chúng ta học thêm được Bác từ sự khiêm tốn, vĩ đại và cao thượng để thấy thêm một tấm gương nữa là suốt đời, vì nước, vì dân như Bác đã từng tổng kết với chúng ta là “một tấm gương sống quý hơn hàng trăm bài diễn văn tuyên truyền”.

Đ/c Nguyễn Thị Thu Hường: Khu di tích Kim Liên được thành lập từ năm 1956 và đến tháng 5/2012 thì được công nhận là Khu di tích quốc gia đặc biệt. Khu di tích này có diện tích trên 200 héc ta và chia làm 2 phân khu, cụm di tích. Cụm di tích quê nội của Chủ tịch Hồ Chí Minh ở làng Sen và cụm di tích quê ngoại ở làng Hoàng Trù. Hiện nay còn có một số vùng khác.

Từ trước đến nay, bên cạnh các hoạt động về thu hút khách du lịch, giáo dục truyền thống, giáo dục về sự nghiệp cách mạng thì như Giáo sư Hoàng Chí Bảo có nói, nội dung tận trung, tận hiếu với dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã được tỉnh Nghệ An rất coi trọng để gắn với việc vừa phát huy giá trị về du lịch và giáo dục truyền thống, vừa thu hút đông đảo hơn khách du lịch nước ngoài, bạn bè quốc tế cũng như nhân dân cả nước về đây. Hiện Nghệ An chúng tôi đang tập trung cho việc triển khai thực hiện Quyết định 143 được ký ngày 27/11/2020 về việc lập quy hoạch bảo tồn, tôn tạo Di tích quốc gia đặc biệt, khu lưu niệm của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Kim Liên, Nam Đàn.

Trung tâm truyền hình của Báo điện tử ĐCSVN truyền tải buổi giao lưu trực tuyến tới bạn đọc.

Triển khai quyết định này, chúng tôi đang rà soát để quy hoạch chi tiết, thực hiện đề án tổng thể của khu di tích bằng việc bảo tồn, tôn tạo và bổ sung thêm hiện vật, thực hiện việc số hóa để thuận lợi hơn cho khách du lịch, bạn bè quốc tế tìm hiểu về thân thế, sự nghiệp cũng như các hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh ở đây.

Ngoài ra, chúng tôi cũng đang cho xây dựng và thu hút các dự án để ngoài việc gắn với việc giáo dục truyền thống thì phát huy giá trị về mặt du lịch với tổng quy hoạch khoảng trên 270 héc ta và ở đây gắn với việc tái hiện cả hoạt động của làng quê Việt Nam, bối cảnh mà Bác Hồ sinh sống từ cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX; giá trị về văn hóa của khu di tích, của Kim Liên, Nam Đàn, của làng Hoàng Trù, của làng Sen... ngày xưa; xây dựng các vật phẩm văn hóa, vật phẩm lưu niệm liên quan đến cuộc đời, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh để tuyên truyền tốt hơn.

Với việc giáo dục truyền thống thì hiện nay chúng tôi vẫn đang tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong toàn tỉnh và phát động các phong trào, trong đó thì Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Kim Liên sẽ trở thành điểm đến cho bà con nhân dân, cán bộ, đảng viên của tỉnh về đây để tiếp tục nhận thức một cách sâu sắc hơn nữa tư tưởng và những sự đóng góp của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với quê hương, với đất nước.

Chuẩn bị cho dịp kỷ niệm 19/5 tới đây, chuẩn bị kỷ niệm 52 năm ngày Bác Hồ gửi bức thư cuối cùng, chúng tôi cũng coi là di chúc của Bác Hồ đối với quê hương Nghệ An vào dịp tháng 7/2021 này thì Nghệ An đã hoàn chỉnh việc xây dựng nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh để đón bà con nhân dân cả nước.

Chúng tôi cũng có hướng dẫn đào tạo, bồi dưỡng để cán bộ, hướng dẫn viên của Khu di tích Kim Liên nâng cao chất lượng phục vụ và bồi dưỡng, cung cấp thêm những kỹ năng nghiệp vụ cho người dân Kim Liên, Nam Đàn và các khu vực phụ cận. Kết nối các tour du lịch với các di sản, di tích quốc gia đặc biệt trên địa bàn và các điểm tour, tuyến du lịch khác phục vụ tốt hơn hoạt động du lịch gắn với giáo dục truyền thống, trong đó lấy Di tích quốc gia đặc biệt Kim Liên, Nam Đàn trở thành điểm chính cho cả các hoạt động này.

GS.TS Hoàng Chí Bảo: Về câu hỏi của bạn tôi xin trả lời như thế này.

Trước hết, chúng ta cũng cần nhấn mạnh một đặc điểm đó là tư tưởng Hồ Chí Minh gắn liền với đạo đức và phong cách của Người. Cho nên là Đảng ta đã nhấn mạnh rằng học tập, làm theo Bác là cả tư tưởng, đạo đức và phong cách, nghiên cứu để tìm ra giá trị cốt lõi của tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng thời phải đặt trong mối quan hệ mật thiết với đạo đức và phong cách của Người.

Điểm thứ hai nữa, nói về tư tưởng Hồ Chí Minh thì chúng ta có thể có rất nhiều cách tiếp cận khác nhau để thấu hiểu giá trị tư tưởng của Người. Nếu chỉ cần một mệnh đề thôi thì đó là “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”.

Hay là, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội được coi là quy luật phát triển cách mạng Việt Nam mà do chính Bác là người phát hiện ra cái quy luật lớn này. Bác để lại cho Đảng và dân tộc ta một di sản vĩ đại, đó là thời đại Hồ Chí Minh, thời đại của độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Thì đấy là cách trình bày khái quát nhất về tư tưởng của Người, hay nói riêng về tư tưởng, đạo đức thì Người để lại cho chúng ta một lý thuyết đạo đức học mà lại rất độc đáo và cô đọng chỉ trong mấy từ thôi: “Cần kiệm liêm chính” đó là bốn đức để làm người, thiếu một đức thì không thành người, phải đủ cả bốn đức, đó mới là người hoàn toàn. Có cần, có kiệm, có liêm thì mới chính được và có đủ cả cần kiệm liêm chính thì mới có thể chí công vô tư, tức là suốt đời vì dân, vì nước. Bác gọi là phải đặt “dĩ công vi thượng”, tức là dân lên trên hết. Rồi là phải “quang minh, chính đại, tinh thành đoàn kết”. Đấy là những chỉ dẫn của người về mặt tư tưởng, đạo đức, cả lý thuyết lẫn thực hành.

Còn nếu nghiên cứu một cách hệ thống thì tư tưởng Hồ Chí Minh, như Đảng ta đã xác định nó là cả một hệ thống lớn các quan điểm, nguyên tắc ở tầm chiến lược về cách mạng Việt Nam và góp phần to lớn vào sự nghiệp cách mạng thế giới, bắt đầu từ tư tưởng về Đảng về cách mạng, đường kách mệnh, trong đó có Đảng Cộng sản mà Hồ Chí Minh lại còn là người nêu rõ cả Đảng Cộng sản cầm quyền. Trong di chúc Bác nói là Đảng ta là một Đảng cầm quyền, là một đóng góp đặc sắc của Hồ Chí Minh, đó là xây dựng lý thuyết, lý luận về Đảng cầm quyền rõ nhất là trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” Bác viết từ năm 1947, có cả một chương đặc sắc, đó là 12 điều xây dựng Đảng Cách mạng chân chính, trong đó nổi bật là tư tưởng dựa vào dân để xây dựng Đảng mà Đại hội 13 của Đảng ta vừa rồi đã chính thức đưa tưởng lớn này vào trong văn kiện của Đảng, nhất là vấn đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay. Tư tưởng Hồ Chí Minh còn là tư tưởng về Nhà nước dân chủ, pháp quyền Nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Tư tưởng Hồ Chí Minh còn là tư tưởng về đoàn kết và đại đoàn kết mà Người tổng kết lại “thành công, thành công, đại thành công”. Hồ Chí Minh còn có tư tưởng rất đặc sắc về ngoại giao, về đối ngoại. Đường lối đối ngoại của Đảng, chính sách ngoại giao của Nhà nước là dựa trên chỉ dẫn của Hồ Chí Minh về thêm bạn, bớt thù. Việt Nam muốn làm bạn với tất cả các nước dân chủ, Việt Nam quyết không thù oán với một ai. Việt Nam chỉ mong muốn hòa bình như một Việt Nam. Cũng quyết không có sợ bất cứ một cuộc chiến tranh nào, một thế lực nào có thể đe dọa Việt Nam cả. Dũng khí của Hồ Chí Minh thể hiện quyết tâm, ý chí của dân tộc ta, mà như lời kêu gọi của Bác trong thời kỳ chống Mỹ, đấy là không có gì quý hơn độc lập, tự do. Tư tưởng Hồ Chí Minh nếu xét về phương diện giá trị, đó là hệ giá trị cốt lõi của phát triển ngày nay, đó là độc lập, tự do và hạnh phúc. Đó còn là tư tưởng đổi mới hội nhập để phát triển. Cho nên đấy là những điều chúng ta cần lưu ý khi nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh, mấu chốt vẫn là vấn đề con người. Tại sao Bác đặt vấn đề là cán bộ là công việc lớn của Đảng và Nhà nước? Đào tạo, giáo dục cán bộ là công việc gốc của Đảng, cán bộ là sợi dây chuyền mà đưa Đảng với quần chúng. Muôn sự thành hay bại đều do cán bộ của chúng ta tốt hay xấu. Chuyện Bác có cả một chiến lược về con người, trong đó đặc biệt là chiến lược đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, bây giờ chúng ta đang ra sức thực hiện những tư tưởng lớn của Bác và chúng ta cũng không nên quên một điều là Hồ Chí Minh là một mẫu mực của con người vừa nhận thức lý luận gắn liền với hành động trong thực tiễn. Nhận thức đi liền với hành động, nói đi đôi với làm. Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh chúng ta thấy, một là thực hành lý luận với thực tiễn, hai là thực hành dân chủ, thứ ba là thực hành dân vận, thứ tư là thực hành đoàn kết, đại đoàn kết, thứ năm nổi bật nhất xuyên suốt tất cả mọi thực hành đó là thực hành đạo đức cách mạng, cần kiệm liêm chính để suốt đời chống giặc nội xâm, chống chủ nghĩa cá nhân để Đảng trong sạch vững mạnh, để nhân dân một lòng tin yêu Đảng. 

 

PGS Lý Việt Quang: "Trong quá trình tổ chức và lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chú trọng đào tạo, bồi dưỡng những nhân cách cách mạng".

PGS Lý Việt Quang: Trong quá trình tổ chức và lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chú trọng đào tạo, bồi dưỡng những nhân cách cách mạng. Người xác định một nhân cách hoàn chỉnh phải gồm cả hai mặt Đức và Tài, hay có lúc được diễn đạt là Hồng và Chuyên, trong đó Đức được xác định là yếu tố có trước, là nền gốc của người cán bộ cách mạng, như là gốc của cây và ngọn nguồn của sông. Khi mở lớp huấn luyện lý luận chính trị để đào tạo cán bộ cách mạng – “những hạt giống đỏ” của cách mạng Việt Nam, bài giảng mở đầu của Người là “Tư cách của một người cách mệnh”, gồm 23 điều thể hiện 3 mối quan hệ cơ bản là với mình, với việc và với người. Theo Hồ Chí Minh chuẩn mực đạo đức cơ bản của người cán bộ mẫu mực gồm 4 chuẩn mực:

Trung với nước, hiếu với dân

Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư

Thương yêu con người

Có tinh thần quốc tế trong sáng.

Điều tài tình ở Hồ Chí Minh là Người đã sử dụng nhiều mệnh đề trong đạo đức của Nho giáo, như “Trung”, “Hiếu”, “Cần, Kiệm, Liêm, Chính”, ... nhưng được đưa vào những nội hàm mới, tạo nên những giá trị mới khác về chất so với đạo đức cũ, qua đó thực hiện cuộc cách mạng trong lĩnh vực đạo đức.

Ngày nay, 4 phẩm chất đạo đức trên vẫn là những chuẩn mực đạo đức cơ bản của người cán bộ, đảng viên. Tất nhiên, nội hàm mỗi chuẩn mực cần được nhận thức, bổ sung, cụ thể hóa cho phù hợp với điều kiện mới và mỗi ngành, mỗi lĩnh vực công tác của mỗi cán bộ, đảng viên.

Đồng chí Bùi Quang Huy trả lời câu hỏi của độc giả.

Đ/c Bùi Quang Huy: Ngày 5/6/1911, từ bến cảng Sài Gòn, với tên mới là Văn Ba, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã xuống tàu La Touche Tréville trong vai một người phụ bếp, mở đầu hành trình tìm đường cứu nước suốt 30 năm ròng rã. Ý nghĩa của sự kiện này đã được khẳng định và được nói rất nhiều nhưng có một khía cạnh khác cũng nên được nhắc tới, nhất là trong bối cảnh hiện nay, đó là tính truyền cảm hứng của sự kiện này đối với mỗi người Việt Nam, đặc biệt đối với thế hệ trẻ.

Nêu vấn đề truyền cảm hứng ở đây thì không phải là việc phải “ra đi tìm đường cứu nước” thêm lần nữa, bởi nước ta hiện nay đã được hoàn toàn độc lập, tự do. Yếu tố truyền cảm hứng của sự kiện này có thể được nhìn ở mấy góc độ:

Thứ nhất, cần tiếp tục tìm nhiều cách thức để lập thân, lập nghiệp, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới. Ngày nay, nước ta đang thực hiện công cuộc đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng và nằm trong tiến trình thực hiện quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Công cuộc đó, sự nghiệp đó chưa có tiền lệ, chưa sẵn có mô hình để đi theo mà gần như là phải dò dẫm. Do đó, trong mỗi hoàn cảnh, mỗi điều kiện phải có sự vận dụng linh hoạt, sáng tạo để có thể đạt được kết quả tốt nhất. Đối với mỗi thanh niên, cần tìm tòi những phương thức làm, những mô hình khởi nghiệp mới sao cho đem lại lợi ích thiết thực cho bản thân, cho cộng đồng và cho xã hội.

Thứ hai, mạnh dạn tìm ra những lối đi mới chứ không bước trên lối mòn cũ. Bác Hồ đã không đi Nhật như cụ Phan Bội Châu, không đi Trung Quốc như cụ Nguyễn Thượng Hiền, không giống như cụ Phan Chu Trinh, không bạo động theo đường lối dân chủ như cụ Hoàng Hoa Thám… Bởi Người nhìn thấy các mặt tích cực nhưng cũng nhận ra nhiều điểm hạn chế của các lối đi. Và vì vậy, Người tìm một lối đi mới mà bấy giờ chưa ai nghĩ đến, đó là sang Pháp “xem nước Pháp và các nước khác. Sau khi xem xét họ làm như thế nào, tôi sẽ trở về giúp đồng bào chúng ta”; Người còn sang nhiều nước tư bản và các nước thuộc địa khác. Lứa tuổi thanh niên luôn gắn liền với sáng tạo. Sáng tạo cũng được coi là 1 thuộc tính riêng có của thanh niên. Vì vậy, trong quá trình lập thân, lập nghiệp, khởi nghiệp, yếu tố sáng tạo là không thể thiếu. Nhưng sáng tạo phải đặt trên nền tảng những gì đã có sẵn, từ yêu cầu của thực tiễn để phát triển lên, tích lũy giá trị tích cực, khắc phục hạn chế, như bài học về con đường cách mạng của Bác Hồ kế thừa từ truyền thống đấu tranh của dân tộc và đúc rút kinh nghiệm từ những bậc tiền bối đi trước. 

Các nhà báo Báo điện tử ĐCSVN truyền tải câu hỏi của độc giả đến các vị khách mời.

Thứ ba, luôn học tập các trào lưu, các tiến bộ của nhân loại nhưng phải dựa trên năng lực của bản thân là chủ yếu. Là người đi khắp các châu lục, tiếp thu nhiều luồng tư tưởng cả cũ và mới lúc bấy giờ, Hồ Chí Minh đã học tập những tinh hoa của các luồng tư tưởng đó. Người xác định con đường cách mạng là theo chủ nghĩa Mác - Lênin nhưng cũng vận dụng học thuyết “tam dân” của Tôn Trung Sơn, từng chủ trương áp dụng chính sách kinh tế mới của Lênin, thực hiện tinh thần bác ái của các tôn giáo lớn… Thực tiễn cách mạng Việt Nam chúng ta cũng nhận được rất nhiều sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế, nhưng chúng ta đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước dựa trên sức mình vẫn là chủ yếu. Vì vậy, mỗi bạn trẻ ngày nay trong quá trình lập thân, lập nghiệp cần kết hợp hài hòa giữa năng lực tự thân và sự hỗ trợ bên ngoài, trong đó yếu tố tự thân, tự lập, tự chủ phải là chủ yếu.

Thứ tư, phải luôn luôn nỗ lực, phấn đấu và không được thỏa mãn. Cả quá trình tìm đường cứu nước của Hồ Chí Minh cũng như suốt cuộc đời cách mạng của Người, Người đã không ngừng nỗ lực, phấn đấu. Đó là một tấm gương sáng cho tất cả chúng ta trong bối cảnh hiện nay. Từng cá nhân thanh niên hay bất kỳ cơ quan, tổ chức nào muốn thành công thì bản thân phải nỗ lực, đoàn kết và không ngừng phấn đấu.

Nhà báo Khắc Trường:  Xin cảm ơn đồng chí Bùi Quang Huy!

Bạn đọc ở địa chỉ mail Trang.thuluu@gmail.com hỏi: Thưa PGS Nguyễn Trọng Phúc, PGS cho biết quan điểm của tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng, chỉnh đốn Đảng là gì? Những giá trị xuyên suốt của tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong lịch sử và trong công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay? Xin mời PGS!

Bác Hồ tại Đại hội Tours năm 1920. (Ảnh Tư liệu)

PGS Nguyễn Trọng Phúc: Quan điểm, tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng, chỉnh đốn Đảng là căn bản, toàn diên, sâu sắc và có giá trị xuyên suốt và bền vững. Hồ Chí Minh đăc biêt chú trọng xây dựng Đảng về đạo đức. Từ 23 điểm về tư cách người cách mệnh (1927) đến 12 điểm về tư cách môt Đảng chân chính cách mênh (1947) và khẳng định “Đảng ta là đạo đức là văn minh” (1960). Không ngừng rèn luyên, nâng cao đạo đức cách mạng theo những chuẩn mực là yêu cầu bắt buộc, thường xuyên đối với toàn Đảng và mỗi cán bô, đảng viên. Đảng không ngừng xây dựng vững mạnh về chính trị bảo đảm sự đúng đắn về Cương lĩnh, đường lối, phấn đấu vì đôc lâp dân tôc và chủ nghĩa xã hôi “làm tròn nhiêm vụ giải phóng dân tôc, làm cho Tổ quốc giàu mạnh, đồng bào sung sướng”, không ngừng bản lĩnh chính trị.

Đảng phải nâng cao trình độ lý luận, trí tuệ, “cán bộ của Đảng phải hiểu biết lý luân cách mạng”. Ra sức tu dưỡng chủ nghĩa Mác-Lênin, “dùng lâp trường, quan điểm, phương pháp chủ nghĩa Mác-Lênin mà tổng kết những kinh nghiêm của Đảng và cách mạng Viêt Nam” để đề ra đường lối, phương châm, bước đi thích hợp, kiên quyết chống chủ nghĩa xét lại, chủ nghĩa cơ hôi, bảo đảm sự thống nhất nhân thức, ý chí, hành đông trong toàn Đảng. Phải xây dựng Đảng vững mạnh về tổ chức, giữ nghiêm kỷ luât từ trên xuống dưới. Cán bộ phải là cái gốc của mọi công việc, mọi thành bại của cách mạng đều do cán bộ tốt hay kém. “Đảng phải nuôi dạy cán bô, như người làm vườn vun trồng những cây cối quý báu. Phải trọng nhân tài, trọng cán bộ, trọng mỗi môt người có ích cho công viêc chung của chúng ta” (Sửa đổi lối làm viêc - 1947). Đảng phải đoàn kết, thống nhất và gắn bó mât thiết với nhân dân. Những nôi dung xây dựng, chỉnh đốn Đảng Hồ Chí Minh nêu ra vẫn giữ nguyên giá trị đối với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay.

 

Đ/c Bùi Quang Huy: 110 năm đã trôi qua kể từ ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước, nhưng ý nghĩa to lớn của sự kiện ấy vẫn còn nguyên giá trị và mang tính thời sự sâu sắc. Từ một người thanh niên mang trong mình tình yêu nước, thương dân và khát vọng đi tìm ra con đường giải phóng dân tộc, bằng trải nghiệm thực tế được đúc kết thông qua lao động và tham gia phong trào cách mạng của nhân dân thế giới, Người đã đến với Chủ nghĩa Mác-Lênin, lựa chọn ra con đường cho cách mạng Việt Nam, đó là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, con đường cách mạng đúng đắn, phù hợp với điều kiện thực tiễn của lịch sử nước ta, đưa cách mạng nước ta đến thành công... Tư tưởng đó của Bác đã được Đảng ta lấy làm kim chỉ nam lãnh đạo và là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

Đ/c Bùi Quang Huy: Đối với thế hệ trẻ Việt Nam, sự kiện Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước là nguồn cảm hứng, là tấm gương và động lực to lớn cho lớp lớp thanh niên noi theo

Đối với thế hệ trẻ Việt Nam, sự kiện Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước là nguồn cảm hứng, là tấm gương và động lực to lớn cho lớp lớp thanh niên noi theo. Điều đó theo tôi được thể hiện ở một số điểm sau:

Một là, tuổi trẻ Việt Nam học ở Bác lòng yêu nước, thương dân vô hạn. Người ra nước ngoài không phải để mưu cầu hạnh phúc cho bản thân mình, mà để tìm ra con đường cứu nước, cứu dân. 30 năm bôn ba ở nước ngoài, 28 năm trực tiếp lãnh đạo cách mạng nước nhà, lúc nào Người cũng đặt Tổ quốc, nhân dân lên trên hết, trước hết, thậm chí sẵn sàng hi sinh hạnh phúc cá nhân mình để cống hiến cho đất nước, cho nhân dân. Tấm gương sáng ngời của Bác về lòng yêu nước là nguồn cảm hứng để lớp lớp thế hệ trẻ Việt Nam noi theo, cả trong các cuộc kháng chiến trường kỳ đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội hiện nay.

Hai là, tuổi trẻ Việt Nam học ở Bác ước mơ, hoài bão, khát vọng cao đẹp và hành động cụ thể để thực hiện ước mơ, khát vọng của mình. Trong bối cảnh đất nước ta đang chịu cảnh áp bức, nô lệ của Đế quốc, thực dân, rất nhiều phong trào đấu tranh theo ý thức hệ phong kiến, tư sản diễn ra rất sôi nổi và liên tục, nhưng tất cả đều không thành công, bởi những lựa chọn đó không phù hợp với yêu cầu thực tiễn của dân tộc. Mới 21 tuổi, nhưng người thanh niên Nguyễn Tất Thành đã có quyết định táo bạo thể hiện tư duy khoa học, thức thời và nhãn quan chính trị nhạy bén, đó là đi sang phương Tây xem họ làm thế nào rồi về giúp đồng bào ta. Điều đó truyền cảm hứng to lớn cho thế hệ trẻ, thôi thúc họ dám ước mơ, có khát vọng, luôn luôn sáng tạo, không đi theo lối mòn và sẵn sàng dấn thân, quyết tâm hành động để thực hiện ước mơ, hoài bão của mình.

Ba là, tuổi trẻ Việt Nam học ở Bác tinh thần, ý chí tự lực, tự cường. Người ra đi tìm đường cứu nước bằng hai bàn tay trắng, tự lao động, kiếm sống và làm cách mạng, chứ không dựa dẫm, phụ thuộc vào bất kỳ ai. Trong suốt quá trình lao động, hoạt động cách mạng ở nước ngoài, Người cũng đã nhận được sự giúp đỡ nhiều mặt của nhiều người, nhiều nước nhưng sau cùng, Người vẫn chủ trương “lấy sức ta mà giải phóng cho ta”... Ngày nay, trong thế giới phẳng, có rất nhiều trào lưu mới, ta có thể học những cái tinh hoa và phù hợp của từng trào lưu đó nhưng không phụ thuộc, không được dựa dẫm vào người khác, vào nước khác. Đặc biệt, mỗi thanh niên học Bác ở tinh thần độc lập, tự chủ trong việc xây dựng cuộc sống và mưu cầu hạnh phúc của riêng mình, tránh chờ đợi, trông cậy vào người khác.

Bốn là, Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước khi Người đang trong độ tuổi thanh niên. Người tham gia hoạt động cách mạng, đến với sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.I.Lênin, tìm ra chân lý cứu nước, cứu dân cũng trong tuổi thanh xuân của mình. Có lẽ vì vậy nên Bác Hồ đặc biệt coi trọng và đánh giá rất cao vai trò của thanh niên. Người sáng lập Hội Việt Nam cách mạng thanh niên, tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam. Ngay khi trở về nước lãnh đạo cách mạng, Người đã tập trung chỉ đạo xây dựng và phát triển lực lượng cách mạng, đặc biệt chú trọng đến lực lượng những người trẻ tuổi. Năm 1941, Bác chỉ đạo thành lập Mặt trận Việt Minh và các Hội cứu quốc, trong đó có “Đội nhi đồng Cứu quốc”, nay là Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và trao cho Đoàn phụ trách công tác thiếu nhi. Cùng với đó, Người đã chỉ đạo đổi tên Đoàn Thanh niên phản đế Đông Dương thành Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam. Trong suốt cuộc đời mình, Bác luôn dành sự quan tâm, chăm lo đến thế hệ trẻ của nước nhà. Những điều đó là động lực hết sức to lớn, giúp thế hệ trẻ ngày nay nhận thức được vai trò quan trọng và trách nhiệm của mình đối với đất nước, như chính Bác đã từng căn dặn “Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên".

PGS Nguyễn Trọng Phúc: ở Nguyễn Ái Quốc là sự thống nhất giữa người yêu nước và người cộng sản chân chính.

GS Hoàng Chí Bảo: Xin cám ơn bạn đã đặt câu hỏi rất có ý nghĩa. Cuộc đời, sự nghiệp của Hồ Chí Minh để lại cho chúng ta những giá trị hết sức quý báu. Giá trị đầu tiên có thể nói đó là bài học về vấn đề lựa chọn giá trị sống, lối sống và định hướng cho lẽ sống của mình.

Trong cuộc đời của Bác, có những hoàn cảnh giống Bác của những người cùng thời với Bác. Tại sao chỉ có Bác Hồ của chúng ta lại ra đi tìm đường cứu nước với hai bàn tay trắng? Ta nhớ lại sự kiện là Bác cũng rủ một số người cùng đi với Bác vì Bác biết cuộc đi này rất gian truân, thậm chí là phiêu lưu, mạo hiểm, gặp rất nhiều khó khăn, trắc trở.

Lúc đầu, không ít người tán thành cùng đi với Bác, được thuyết phục trước nhiệt huyết và sự lôi cuốn cảm hứng của Bác, nhưng đến giờ phút chót chỉ có một mình Bác của chúng ta bước xuống tàu biển. Bác đưa hai bàn tay lên để nói rõ rằng dùng sức lao động của mình để kiếm sống, để tìm cách hoạt động và thực hiện cho được lý tưởng. Cho nên giá trị đầu tiên, rất quý báu đó là vấn đề động cơ lẽ sống, là sự lựa chọn giá trị sống vì nước, vì dân của Hồ Chí Minh. Đây là bài học rất cao thượng như Đảng ta đã đánh giá về Bác sau này.

Một giá trị nữa từ cuộc đời, sự nghiệp của Hồ Chí Minh để lại cho chúng ta đó là giá trị về niềm tin. Niềm tin rất quan trọng. Bởi vì con người ta sống và hoạt động cũng như xã hội tồn tại phát triển là dựa trên một nền tảng niềm tin, mất niềm tin là mất hết. Cho nên với Hồ Chí Minh thì có thể nói là niềm tin của người rất mãnh liệt, tin vào tương lai của Tổ quốc, tin vào dân tộc mình, tin và sức sáng tạo của Nhân dân mình và tin vào chiều hướng phát triển tốt đẹp của lịch sử. Cho nên bất luận trong hoàn cảnh nào Bác Hồ cũng vượt qua mọi thử thách, khó khăn, sóng gió, bài học về giá trị niềm tin vào lúc này với tuổi trẻ chúng ta là rất có ý nghĩa.

Một bài học nữa là để hoạt động, để thực hiện được hoài bão, lý tưởng thì phải có tri thức, có phương pháp sáng tạo về mặt khoa học và đồng thời phải tìm được những lực lượng, những biện pháp để thực hiện cho được lý tưởng cao quý đó. Đây là bài học về mặt khoa học của Hồ Chí Minh, việc Người đã ở nước ngoài 30 năm, Người tiếp xúc với cả hai nền văn minh phương Đông và phương Tây để cuối cùng Người có được một trí tuệ uyên bác, có kinh nghiệm và vốn sống phong phú, từng trải cuộc sống để đem lại cho Người những cách ứng xử, cách xử lý rất linh hoạt trong cuộc đời, trong sự nghiệp. Người để lại cho chúng ta một câu nói bất hủ là “Dĩ bất biến, ứng vạn biến”, tức là nguyên tắc thì phải giữ vững, niềm tin không bao giờ thay đổi, nhưng biện pháp, phương pháp hành động thì phải thiên biến vạn hóa mềm dẻo, linh hoạt cho phù hợp diễn biến đổi thay của cuộc sống. Lời ấy Bác đã từng tâm sự với cụ Huỳnh Thúc Kháng, người Bác tin cậy mà giao chức vụ quyền Chủ tịch nước thay Bác khi Bác đi Pháp vào tháng 5/1946.

Đấy chính là một tổng kết có tính chất triết lý, nhân sinh, hành động của Hồ Chí Minh giúp chúng ta tin tưởng và lạc quan. Đặc biệt, trong cuộc đời, sự nghiệp của Bác có một giá trị quý báu, đó là Bác kỳ vọng rất lớn vào thế hệ trẻ. Năm nay, chúng ta vừa kỷ niệm 90 năm thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, năm nay cũng là 70 năm Bác tặng cho thanh niên Việt Nam 4 câu thơ rất nổi tiếng. Chúng ta đều biết bây giờ nó trở thành danh ngôn văn hóa nổi bật của Hồ Chí Minh viết về thanh niên:

“Không có việc gì khó

Chỉ sợ lòng không bền

Đào núi và lấp biển

Quyết chí ắt làm nên”.

Điều này trong phần trao đổi của đồng chí Bùi Quang Huy, Bí thư Thường trực Trung ương Đoàn cũng đã đề cập đến vấn đề lý tưởng, lẽ sống, niềm tin của thanh niên. Ở đây, tôi muốn nhấn mạnh sự kiện này để thấy  giá trị trong cuộc đời, sự nghiệp Hồ Chí Minh. Bác cũng  là người truyền cảm hứng vĩ đại cho dân tộc, nhất là đối với tuổi trẻ. Bác nói 1 năm khởi đầu từ mùa xuân, một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Trong những lời dạy của Bác với thanh niên, có những lời dạy mà bây giờ sâu lắng đi vào bài ca truyền thống của Đoàn Thanh niên. Thanh niên không bao giờ đòi hỏi nước nhà hay Tổ quốc đem lại cho mình những gì mà phải luôn luôn tự hỏi mình đã làm gì cho Tổ quốc.

Bác là một minh chứng mẫu mực về việc nhất quán giữa nói và làm, Bác khuyên thanh niên như thế nào Bác thực hành như vậy. Và nếu chỉ cần một câu nói ngắn gọn và bao quát được sự nghiệp, cuộc đời của Bác thì tôi nghĩ đến một câu như thế này:

Ta nhớ là Bác có tên là Nguyễn Ái Quốc, tức là người thanh niên họ Nguyễn yêu nước và Bác khi đã trở thành nguyên thủ quốc gia, thành lãnh tụ của cả dân tộc, của Đảng rồi, Bác còn thấu hiểu rõ vấn đề ái dân, tức là yêu dân. Đó chính là ngọn nguồn để hiểu vì sao Bác dạy chúng ta là tận trung với nước, tận hiếu với dân; trung với nước, trung với Đảng, hiếu với dân. Bác Hồ của chúng ta tận trung, tận hiếu để có được một động lực mãnh liệt, phi thường là tận hiến, hiến dâng đến mức hy sinh cả cuộc sống riêng tư, hiến dâng đến mức là hóa thân vào dân, vào nước, vào thế giới đến phút cuối cùng trong cuộc đời của mình. Trước khi mất 2 tháng, tháng 7 năm 1969, tiếp nhà báo Cuba, nữ phóng viên Marta Rojas Rodrigues, Bác Hồ có trả lời là tôi hiến dâng đời tôi cho nhân dân, tôi tận trung, tận hiếu để tận hiến, là bài học vô cùng cảm động và sâu sắc của cuộc đời, sự nghiệp Hồ Chí Minh đối với tất cả chúng ta, nhất là với các bạn trẻ. Tôi cho rằng nếu cần một câu thôi thì câu ấy chính là khắc họa được cả nhân cách cao thượng vĩ đại của Hồ Chí Minh.

PGS Nguyễn Trọng Phúc: Thời gian ở nước ngoài từ năm 1911, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã xác định mục tiêu rõ ràng là tìm con đường đấu tranh đúng đắn để giải phóng dân tộc, giành độc lập cho Tổ quốc, tự do, hạnh phúc cho đồng bào mình. Để thực hiện được mục tiêu cao cả đó, Nguyễn Tất Thành tự lao động, làm việc để sinh sống với nhiều nghề khác nhau: phụ bếp trên tàu, làm dịch vụ ở khách sạn, quét tuyết, làm bánh ngọt (ở Anh), in, rửa ảnh, chụp ảnh, vẽ minh họa cho các báo, viết báo.v.v. Sự lựa chọn các công việc đó trước hết để có thu nhập để sống và làm việc lớn; qua công việc để hiểu, đồng cảm với những người lao động cùng khổ ở khắp mọi nơi trên thế giới, và cũng để tự rèn luyện bản thân, nuôi dưỡng ý chí tự lực, tự cường, tu dưỡng đạo đức và bản lĩnh của chiến sĩ cách mạng. Sau này, Bác Hồ tâm sự, Bác làm rất nhiều nghề để làm một nghề lớn lao đó là nghề cách mạng. Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh sớm trở thành nhà cách mạng chuyên nghiệp.

Nhà báo Khắc Trường: Xin cảm ơn PGS Nguyễn Trọng Phúc

Bạn đọc Minh Trí (TP Hồ Chí Minh) hỏi. Thưa GS Hoàng Chí Bảo!  GS cho biết con đường cứu nước, giải phóng dân tộc của Nguyễn Ái Quốc  - Hồ Chí Minh để lại cho chúng ta bài học gì? Và hành trình tiếp cận với chủ nghĩa Mác - Lênin và tìm ra con đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc đã để lại kinh nghiệm gì cho thế hệ trẻ hiện nay? Xin mời GS.

GS.TS Hoàng Chí Bảo: Xin cám ơn bạn đọc đã gửi một câu hỏi rất là có ý nghĩa và bao quát, một nội dung rất phong phú và rộng lớn. Tôi xin trả lời vắn tắt mấy điểm như thế này:

Con đường cứu nước, giải phóng dân tộc của Nguyễn Ái Quốc (Hồ Chí Minh) để lại cho chúng ta biết bao nhiêu bài học sâu sắc, trước hết là về mặt đạo đức.

Thứ hai là về mặt trí tuệ.

GS Hoàng Chí Bảo: Những kinh nghiệm của hành trình tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc để lại cho tuổi trẻ chúng ta ngày nay một bài học rất thời sự.

Thứ ba là về mặt nghị lực sống và đấu tranh và niềm tin lạc quan cách mạng, bất kể trong hoàn cảnh khó khăn, gian khổ đen tối như thế nào phải bắt đầu từ một động cơ, một mục đích cao thượng là cứu nước, cứu dân thì mới dẫn đến việc tìm lựa chọn một con đường, một phương hướng và định hình, một phương pháp đấu tranh cách mạng. Bài học mà tôi cho là rất sâu sắc, đó là vấn đề đạo đức để sau này chúng ta hiểu vì sao trên tư cách nhà tư tưởng ấy, Hồ Chí Minh đặc biệt nhấn mạnh đến tư tưởng, đạo đức cách mạng và người còn có cả một triết lý sâu sắc là ai có đạo đức thì người đó dễ tiếp thu, chỉnh lý hơn. Ngay cả trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp năm 1949, khi mà Đảng ta quyết định thành lập trường Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc thì Bác ghi trong sổ vàng truyền thống của nhà trường từ hồi đó “Học để làm việc, học để làm người là cách làm cán bộ nhưng trước mắt trước hết là phải có đạo đức, cần kiệm liêm chính”, đạo đức cực kỳ quan trọng và đấy là bài học sâu sắc chúng ta rút ra từ cuộc hành trình tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc. Sự kiện Bác ra đi rời bến cảng Nhà Rồng ngày 05/6/1911 với tên gọi là Văn Ba không chỉ là Nguyễn Tất thành, Văn Ba theo nghĩa bóng đó là một làn sóng văn hóa, văn là văn hóa là nhân văn, ba là sống động của cuộc đời, văn ba chính là một làn sóng văn hóa. Dấy là cách đi độc đáo của Nguyễn ái Quốc (Hồ Chí Minh) sau này người vượt qua những hạn chế của các thế hệ tiền bối, người độc lập tìm cho mình một con đường đi.

Cho nên tôi luôn luôn nhấn mạnh một điều là Nguyễn Tất Thành hay là Văn Ba ra đi tìm đường cứu nước, đó là tìm đường đến khi là Nguyễn Ái Quốc, đó là đứng trước bước ngoặt trọn đường và đến khi Hồ Chí Minh lãnh tụ của Đảng, của dân tộc. Đó là hợp logic của con đường độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đó chính là con đường giải phóng dân tộc và phát triển dân tộc Việt Nam hợp với xu thế của lịch sử mà tất cả điều đó từ dựa trên một nền tảng đầu tiên, động cơ, mục đích cao thượng và vĩ đại, đó là vấn đề đạo đức, trí tuệ Hồ Chí Minh, tức là vượt qua những đường mòn, lối cũ để tìm phá một con đường, chọn con đường đi và phương Tây đến tận sào huyệt của kẻ thù, để tìm ra được bản chất của nó, để cuối cùng tìm ra con đường đánh đổ nó.

Giải phóng dân tộc và nhân loại thì đấy là trí tuệ Nguyễn Ái Quốc. Nghị lực phi thường của Nguyễn Ái Quốc là trải qua bao thử thách gian lao, kể cả cận kề cái chết. Trong tiểu sử của Bác, chúng ta đừng quên là Bác bỏ án tử hình vắng mặt. Hai sự kiện quan trọng: vụ án Hồng Kông, rồi sau này là 14 tháng lao tù của chế độ Tưởng rất khắc nghiệt.

Ở bên thềm Cách mạng tháng Tám thì không có nghị lực phi thường như thế có thể thực hiện được một sự nghiệp vĩ đại như Hồ Chí Minh đã để lại cho lịch sử dân tộc ta và cho thế giới bài học về đạo đức, bài học trí tuệ gắn bó, nghị lực phi thường và niềm tin lạc quan vào cách mạng để Hồ Chí Minh vượt qua mọi gian lao, thử thách. Giữ vững niềm tin, giữ vững tinh thần lạc quan cách mạng. Đó chính là bài học chúng ta cần.

Trong khi nghiên cứu hành trình tìm đường cứu nước, sự nghiệp cách mạng của người, còn đối với tuổi trẻ của chúng ta thì vấn đề hành trình tiếp cận với chủ nghĩa Mác - Lênin tìm ra con đường cứu nước, cứu dân của Nguyễn Ái Quốc đi để lại cho thế hệ trẻ những bài học, những kinh nghiệm cũng rất đáng quý. Thứ nhất, đó là xuất phát từ thực tiễn mà đến với lý luận, từ thực tiễn, kiểm chứng tính đúng, sai của lý luận và phát hiện những nhân tố lý luận mới. Đấy chính là sự sáng tạo đầy bản lĩnh của Nguyễn Ái Quốc.

GS.TS Hoàng Chí Bảo: Bác căn dặn chúng ta là học tập nghiên cứu chủ nghĩa Mác là nắm lấy tinh thần và phương pháp của nó chứ không phải thuộc lòng từng câu chữ như một con mọt sách hay là một con vẹt

Bác để lại cho chúng ta một luận điểm vô giá thực hành sinh ra hiểu biết, tiến lên lý luận lãnh đạo thực hành và sau này người tổng kết là sự thống nhất giữa lý luận thực tiễn là nguyên tắc tối cao là bản chất của chủ nghĩa Mác - Lênin cho nên Bác căn dặn chúng ta là học tập nghiên cứu chủ nghĩa Mác là nắm lấy tinh thần và phương pháp của nó chứ không phải thuộc lòng từng câu chữ như một con mọt sách hay là một con vẹt. Điều này tuổi trẻ chúng ta hết sức đáng lưu ý để học tập Bác về phong cách và phương pháp tư duy độc lập sáng tạo. Hai nữa, đến với chủ nghĩa Mác - Lênin đến với chân lý cách mạng của thời đại thì phải giữ trọn lòng chung thủy. Tại sao trong Đường Kách Mệnh tác phẩm Bác viết trước khi Đảng ra đời từ năm 1927, đó là Nguyễn Ái Quốc, lúc đó bị Bác có 37 tuổi, 3 năm sau - 40 tuổi, sáng lập Đảng ta từ hồi bấy giờ, khi viết Đường Kách Mệnh, Bác đã căn dặn là phải giữ chủ nghĩa cho vững và ít lòng ham muốn về vật chất.

Đây là bài học cả về trí tuệ và đạo đức, có thể nói là rất thiêng liêng với tuổi trẻ chúng ta. Đi đến với chủ nghĩa Mác - Lênin là phải giữ trọn lòng trung thành và muốn vậy thì phải có bản lĩnh vượt qua những cái danh lợi cá nhân mà sau này Bác tổng kết là vượt qua chủ nghĩa cá nhân, đó như một thứ giặc nội xâm thì đây là điều rất là sâu sắc đối với tuổi trẻ chúng ta. Một điểm nữa là ở Hồ Chí Minh căn dặn tuổi trẻ chúng ta là trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin nhưng không giáo điều, không phải biệt phái mà là trung thành trên cơ sở độc lập, sáng tạo, phát triển.

Căn cứ vào điều kiện, hoàn cảnh lịch sử để tìm ra được câu trả lời cho chính thực tiễn của đất nước mình, dân tộc mình trên cơ sở tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại bằng tinh thần độc lập, phê phán rất sáng tạo Nguyễn Ái Quốc. Điểm cuối cùng, những kinh nghiệm của hành trình tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc để lại cho tuổi trẻ chúng ta ngày nay một bài học rất thời sự.

GS.TS Hoàng Chí Bảo: Hồ Chí Minh căn dặn tuổi trẻ chúng ta là trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin nhưng không giáo điều, không phải biệt phái mà là trung thành trên cơ sở độc lập, sáng tạo, phát triển.

Đây là nhận thức của bản thân tôi và tôi rất mong các bạn trẻ chúng ta cùng nhau chia sẻ đến được với chân lý đến được với chủ nghĩa học thuyết bằng hành động. Để thực hiện cho được cái học thuyết ấy ở Hồ Chí Minh có một tầm tư duy rất thoáng đạt và ở Người hình thành tư tưởng đổi mới hội nhập từ rất sớm và điều này cũng chính là đang là đòi hỏi rất thời sự với tuổi trẻ.

Chúng ta phải chuẩn bị hành trang của mình như thế nào để có thể không chỉ tiếp cận chân lý, thực hành chân lý mà còn chủ động hội nhập quốc tế chủ động đổi mới tư duy cách nghĩ, cách làm của mình để xứng đáng với lớp người hiện đại, thực hiện sự nghiệp cha anh để lại thì đấy là đôi điều, nói về thu hoạch, kinh nghiệm rút ra được cho tuổi trẻ từ việc nghiên cứu cuộc hành trình tìm đường cứu nước của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc (Hồ Chí Minh).

PGS Nguyễn Trọng Phúc: Nguyễn Ái Quốc đi tìm con đường đấu tranh cho dân tộc, nên trước hết Người là chiến sĩ yêu nước nhiệt thành (Nguyễn Ái Quốc tức là Nguyễn yêu nước). Từ chủ nghĩa yêu nước, Nguyễn Ái Quốc đến với chủ nghĩa Mác-Lênin và trở thành người cộng sản. Đầu năm 1919, Người tham gia Đảng Xã hội Pháp và bắt đầu sự nghiệp chính trị, tiếp cận với lý luận Mác-Lênin. Tháng 7-1920, Người đọc Sơ thảo lần thứ nhất luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.I.Lênin và tìm thấy con đường cách mạng chân chính. Tại Đại hội 18 của Đảng Xã hội Pháp (12-1920) họp ở thành phố Tours (Pháp), Nguyễn Ái Quốc tán thành thành lập Đảng Cộng sản Pháp và trở thành đảng viên cộng sản đầu tiên của Việt Nam. Tự do, Bình đẳng, Bác ái (LIBERTÉ, ÉGALITÉ, FRATERNITÉ) là lý tưởng của cách mạng tư sản Pháp 1789. Khi còn ở trong nước, Nguyễn Tất Thành học tiếng Pháp và đã tìm hiểu những từ đó và muốn sang Pháp để hiểu sâu ý nghĩa của những điều tốt đẹp đó. Nhưng thực tế lại là sự đối lập giữa lý tưởng với thực trạng xã hội, đời sống cùng cực của những người lao động khốn khổ không hề có tự do, bình đẳng, bác ái. Nguyễn Ái Quốc thấy rõ sự cần thiết phải giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội, giải phóng con người. Với mục tiêu đó, ở Nguyễn Ái Quốc là sự thống nhất giữa người yêu nước và người cộng sản chân chính.

GS. Hoàng Chí Bảo: Các bạn biết là Chế Lan Viên là một nhà thơ cộng sản rất nổi tiếng cùng thời với nhà thơ Tố Hữu. Khi giác ngộ chân lý cách mạng và đến với Đảng, đến với chủ nghĩa xã hội, nhà thơ ấn tượng, xúc động sâu sắc với Bác. Trong bài thơ "Người đi tìm hình của nước", Chế Lan Viên đã khắc họa hình ảnh lãnh tụ của chúng ta trong bước ngoặt trưởng thành này. 

“Phút khóc đầu tiên là phút Bác Hồ cười” chính là để nói về sự kiện năm 1920, năm mà Người tiếp cận đến bản luận cương rất nổi tiếng của Lê-nin, trong đó có nói về quyền tự quyết của các dân tộc.

Đến những năm 1960, khi Bác 70 tuổi, Người đã nói lại rõ bước ngoặt là ảnh hưởng từ tư tưởng của Lê-nin, cho nên tiếp cận luận cương của Lê-nin là Bác Hồ tìm được cẩm nang con đường cứu sống của chúng ta, Người cảm động đến giàn giụa nước mắt. Từ đó, Người tin theo Lê-nin, chủ nghĩa Lê-nin mà Người coi là chân chính nhất, cách mạng nhất.

Chính “Phút khóc đầu tiên là phút Bác Hồ cười”  là vừa diễn tả cảm xúc của Bác về Lê-nin mà cũng vừa phản ánh được nhận thức của Bác về chủ nghĩa Lê-nin sau này mà trong Đường kách mệnh Bác nói rõ là chủ nghĩa chân chính nhất, cách mạng nhất.

Nói rộng ra là chủ nghĩa Mác - Lê-nin ảnh hưởng rất đặc biệt đến sự hình thành và phát triển tư tưởng của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh và đặc biệt nữa là đường đến với Lê-nin là đường về Tổ quốc, chính từ chủ nghĩa Mác - Lê-nin mà dẫn đến việc trở về nước để trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam đây 80 năm - năm 1941, khi Bác về đến Pác Bó, Cao Bằng. Câu thơ của Chế Lan Viên gợi mở cho chúng ta những suy nghĩ, cả về cảm xúc, cả về trí tuệ của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh, người cộng sản đầu tiên của Việt Nam và cũng là người lãnh đạo sự nghiệp cách mạng Việt Nam đi tới thắng lợi. 

Bến cảng Nhà Rồng - nơi Bác bắt đầu hành trình tìm đường cứu nước. (Ảnh Tư liệu)

 

Nhà báo Khắc Trường: Xin cảm ơn GS Hoàng Chí Bảo!
Bạn đọc có địa chỉ email: thanhtoanCPV@gmail.com hỏi. Thưa PGS Nguyễn Trọng Phúc, xin PGS cho biết Nguyễn Ái Quốc trở thành đảng viên Cộng sản khi nào? “Tự do, Bình đẳng, Bác ái” mà Nguyễn Ái Quốc nói đến là gì?  

PGS Nguyễn Trọng Phúc: Nguyễn Ái Quốc đi tìm con đường đấu tranh cho dân tộc, nên trước hết Người là chiến sĩ yêu nước nhiệt thành (Nguyễn Ái Quốc tức là Nguyễn yêu nước). Từ chủ nghĩa yêu nước, Nguyễn Ái Quốc đến với chủ nghĩa Mác-Lênin và trở thành người cộng sản. Đầu năm 1919, Người tham gia Đảng Xã hội Pháp và bắt đầu sự nghiệp chính trị, tiếp cận với lý luận Mác-Lênin. Tháng 7-1920, Người đọc Sơ thảo lần thứ nhất luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.I.Lênin và tìm thấy con đường cách mạng chân chính. Tại Đại hội 18 của Đảng Xã hội Pháp (12-1920) họp ở thành phố Tours (Pháp), Nguyễn Ái Quốc tán thành thành lập Đảng Cộng sản Pháp và trở thành đảng viên cộng sản đầu tiên của Việt Nam. Tự do, Bình đẳng, Bác ái (LIBERTÉ, ÉGALITÉ, FRATERNITÉ) là lý tưởng của cách mạng tư sản Pháp 1789. Khi còn ở trong nước, Nguyễn Tất Thành học tiếng Pháp và đã tìm hiểu những từ đó và muốn sang Pháp để hiểu sâu ý nghĩa của những điều tốt đẹp đó. Nhưng thực tế lại là sự đối lập giữa lý tưởng với thực trạng xã hội, đời sống cùng cực của những người lao động khốn khổ không hề có tự do, bình đẳng, bác ái. Nguyễn Ái Quốc thấy rõ sự cần thiết phải giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội, giải phóng con người. Với mục tiêu đó, ở Nguyễn Ái Quốc là sự thống nhất giữa người yêu nước và người cộng sản chân chính.

GS.TS Hoàng Chí Bảo: Chúng ta biết trong cuộc hành trình tìm đường cứu nước của Bác Hồ, có rất nhiều bước ngoặt, mỗi bước ngoặt như vậy đánh dấu một nấc thang trong nhận thức của Nguyễn Ái Quốc (Hồ Chí Minh sau này).

Trong cuộc đi tìm đường cứu nước như vậy, Bác Hồ đã chọn phương thức là vô sản hóa, tức là lao động cùng với những người lao động nghèo khổ trên tàu biển mà đưa Bác đi qua các đại dương và châu lục, tiếp xúc với mọi người, mọi cảnh ngộ khác nhau, mọi cuộc sống khác nhau. Chính điều ấy giúp cho Người từ thực tiễn của những người lao động nghèo khổ, mất nước đang đấu tranh giành độc lập, tự do để tự giải phóng mình đã đưa Bác đến nhận thức rất cơ bản: dù màu da có khác nhau, trên đời này chỉ có hai giống người: giống người bóc lột và giống người bị bóc lột. Mà cũng chỉ có một tình hữu ái mà thôi: tình hữu ái vô sản (tức là của giai cấp vô sản, giai cấp công nhân cách mạng).

Nhận thức này của Người có thể coi là một trong những luận điểm then chốt để dẫn đến hình thành đường lối lý luận và phương pháp cách mạng của Người sau này. Nó xuất hiện trong giai đoạn 10 năm đầu đi tìm đường cứu nước của Bác. Tôi coi đây là một bước ngoặt trọng cuộc hành trình từ chủ nghĩa yêu nước, tinh thần dân tộc đến với chủ nghĩa xã hội cộng sản sau này. Và chúng ta biết là, Bác Hồ của chúng ta khi mà rời nước Pháp sang Liên Xô và với một ý nguyện thiết tha được gặp Lênin thì Bác để lại bức thư cho những người đồng chí của mình, trong đó Bác có nói: Chúng ta tuy khác nhau về mầu da, tiếng nói nhưng chúng ta cùng chung một cảnh ngộ bị áp bức, bị nô dịch và chúng ta cùng chung một khát vọng muốn giải phóng cho đời sống của mình, cho dân tộc mình. Cho nên là chính nhận thức ấy đã đặt cho Nguyễn Ái Quốc của chúng ta nhận thức rất cơ bản về sự phân biệt con người, giai cấp, dân tộc và cả nhân loại.

Ở đây, nó có liên quan đến vấn đề là sự hình thành tư tưởng của Bác là cả một quá trình lịch sử. Sau này Bác còn nói là, trên thế giới này chỉ có hai giống người mà thôi, giống người xấu, giống người ác và giống người tốt (tức là việc thiện). Đế quốc thực dân như một lũ ác quỷ thì phải xóa bỏ nó đi, còn tất cả những người khác mầu da, tiếng nói nhưng cùng chung cảnh ngộ là anh em, đồng chí, bạn bè của nhau và chúng ta phải đoàn kết, thương yêu nhau để đem sức ta mà giải phóng cho chúng ta; không trông cậy vào bên ngoài mà là tự trông cậy vào sức của mình.

Khi mà Cách mạng tháng Tám đến gần, Bác còn đưa ra Lời kêu gọi đem sức ta mà tự giải phóng cho ta. Tất cả điều ấy nằm trong cái nhận thức của Bác Hồ về quan hệ giữa dân tộc với quốc tế, giữa dân tộc với giai cấp mà đặc biệt nữa, Người chú trọng nhấn mạnh tình hữu ái chân chính của giai cấp công nhân, giai cấp vô sản. Người ta gọi là tình hữu ái chân chính đích thực. Đấy chính là điều mà chúng ta tìm thấy bài học lớn của Nguyễn Ái Quốc, đó là từ trong lao động, trong học tập, trong đấu tranh đứng vững trên quan điểm thực tiễn để mà phân biệt được bản chất của đế quốc thực dân với bản chất của người lao động nghèo khổ khắp mọi nơi trên thế giới hình thành nên sự gắn kết mật thiết giữa dân tộc với quốc tế của lãnh tụ Hồ Chí Minh sau này. Đấy là điểm mà chúng ta cũng cần lưu ý trong khi nghiên cứu cuộc hành trình tìm đường cứu nước của Bác trong 10 năm đầu. Trong 10 năm đầu ấy có bước ngoặt rất quan trọng, đó là Người chính thức trở thành người cộng sản khi gia nhập Đảng Cộng sản Pháp, đồng thời là người sáng lập (đồng sáng lập) Đảng Cộng sản Pháp khi mà người tán thành đường lối của quốc tế III là Quốc tế Cộng sản (như PGS Lý Việt Quang vừa phân tích). Tôi cho là những luận điểm ấy nằm trong bước đường hành trình của Bác, bước ngoặt của Bác trong khi đến với chủ nghĩa Mác-Lênin, chủ nghĩa xã hội để tìm ra con đường đấu tranh chân chính giải phóng cho dân tộc, giai cấp và cho cả thế giới, nhân loại.

PGS.TS Lý Việt Quang: Đó là sự kiện Nguyễn Ái Quốc đọc Luận cương của V.I.Lênin về vấn đề dân tộc và thuộc địa (tên đầy đủ là Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa đăng trên báo L’Humanité  (Nhân đạo) - cơ quan ngôn luận của Đảng Xã hội Pháp, (sau khi Đảng Cộng sản Pháp ra đời thì trở thành cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Pháp) vào ngày 16 và 17-7-1920. Sau này khi trả lời phỏng vấn của báo giới, nhớ lại sự kiện này, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: Trong cuộc tranh luận giữa các thành viên của Đảng Xã hội Pháp về vấn đề có nên tham gia Quốc tế III – Quốc tế Cộng sản (do V.I.Lênin sáng lập tháng 3-1919), trước nhiều ý kiến khác nhau, Người đã hỏi các đồng chí nói đến Quốc tế thứ II, Quốc tế thứ III, rồi cả Quốc tế hai rưỡi, vậy Quốc tế nào bênh vực nhân dân các thuộc địa.

PGS.TS Lý Việt Quang.

Một số đồng chí đã trả lời Người đó là Quốc tế thứ III và đưa cho Người đọc Luận cương của V.I.Lênin đăng trên báo Nhân đạo. Lúc đầu, Người thấy có những câu chữ khó hiểu, nhưng đọc đi đọc lại nhiều lần thì đã hiểu được nội dung cơ bản. Người tâm sự: “Luận cương của Lênin làm cho tôi rất cảm động, phấn khởi, sáng tỏ, tin tưởng biết bao! Tôi vui mừng đến phát khóc lên. Ngồi một mình trong buồng mà tôi nói to lên như đang nói trước quần chúng đông đảo: "Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ! Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta! Từ đó tôi hoàn toàn tin theo Lênin, tin theo Quốc tế thứ ba”.

Tư tưởng: “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản” được Chủ tịch Hồ Chí Minh đúc kết vào năm 1959 trong lời tựa cuốn sách Hồ Chí Minh - Những bài nói và viết chọn lọc, xuất bản ở Nga, bản tiếng Nga, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Mátxcơva, 1959.

Các phóng viên tiếp nhận câu hỏi từ bạn đọc.

Đây là sự đúc kết từ lý luận và thực tiễn của Người về con đường cách mạng của dân tộc Việt Nam; là sự khẳng định tính tất yếu của con đường cách mạng vô sản, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội trong phong trào yêu nước Việt Nam. Đây là sự lựa chọn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, của Đảng Cộng sản Việt Nam và dân tộc Việt Nam đã được lịch sử minh chứng là hoàn toàn đúng đắn. Việc Hồ Chí Minh tìm ra con đường cứu nước đúng đắn này và truyền bá về nước đưa đến sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam đã thực sự mở ra bước ngoặt trọng đại trong phong trào yêu nước Việt Nam đầu thế kỷ XX, đánh dấu sự chấm thời kỳ khủng hoảng, bế tắc về con đường cứu nước và lực lượng lãnh đạo phong trào yêu nước Việt Nam.

PGS.TS Lý Việt Quang.

PGS.TS Lý Việt Quang: Tên gọi Nguyễn Ái Quốc - Nguyễn Yêu Nước chính thức xuất hiện ngày 18/6/1919 khi Người thay mặt Hội những người Việt Nam yêu nước gửi đến Hội nghị các nước thắng trận trong Chiến tranh thế giới thứ nhất họp tại Véc-xây (Pháp) bản Yêu sách của nhân dân An Nam, gồm 8 điểm, đòi thực hiện các cải cách mang lại quyền tự do dân chủ ở Đông Dương và Việt Nam. Ý tưởng đưa bản Yêu sách và nội dung là của Nguyễn Ái Quốc, nhưng do vốn Pháp ngữ còn hạn chế, nên người chắp bút viết là luật sư Phan Văn Trường. Mặc dù Yêu sách không được các nước đế quốc chấp nhận, nhưng đã gây tiếng vang lớn trong dư luận Pháp và đặc biệt là trong cộng đồng người Việt Nam yêu nước tại Pháp và ở Việt Nam, làm thức tỉnh tinh thần yêu nước của nhân dân Việt Nam. Tên gọi Nguyễn Ái Quốc có sức hiệu triệu to lớn từ đây.

Hội những người Việt Nam yêu nước là một tổ chức của những người Việt Nam yêu nước ở Pháp, được thành lập ở Pari, thời gian ra đời còn nhiều ý kiến chưa thống nhất, nhưng những nhân vật chủ chốt là Phan Châu Trinh, Phan Văn Trường, Nguyễn Ái Quốc, Nguyễn Đình Khánh (Khánh Ký), ... Sau khi từ Anh sang Pháp (khoảng cuối năm 1917), Nguyễn Ái Quốc đã tham gia hoạt động tích cực trong cộng đồng người Việt Nam ở Pari và là một trong những người sáng lập, là Tổng thư ký của Hội.

Báo cáo của mật thám Pháp đã xác nhận Nguyễn Ái Quốc đã trở thành linh hồn của tổ chức này, mặc dù trên hình thức thì hai nhà yêu nước họ Phan lãnh đạo; đồng thời Người cũng là hạt nhân của cộng đồng người Việt Nam yêu nước tại Pháp.

Đồng chí Nguyễn Thị Thu Hường: Kính thưa các quý vị đại biểu, thưa bạn đọc, tôi hoàn toàn đồng tình với những nhận định rất là ngắn gọn nhưng rất cô đọng về ý kiến của GS.TS Hoàng Chí Bảo, về truyền thống và gia đình cũng như bối cảnh lịch sử hình thành nên nhân cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh và tôi cũng nghĩ rằng với cá nhân tôi qua học tập, làm theo Bác, qua nghiên cứu và cũng thông qua công tác thông tin, tuyên truyền, tôi thấy rằng là cả 3 yếu tố tác động rất rõ đến quá trình hình thành đạo đức, phong cách, nhân cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đó là: truyền thống gia đình, truyền thống của quê hương, bối cảnh lịch sử. Đây là 3 yếu tố như Giáo sư Hoàng Chí Bảo nói, có ảnh hưởng rất lớn đối với Bác.

Đồng chí Nguyễn Thị Thu Hường, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Nghệ An

Phong trào Đông Du cùng những phong trào thời điểm bấy giờ có những tác động đến suy nghĩ, đến tư tưởng của người dân cả nước nói chung và người dân Nghệ An nói riêng, đó là phong trào Đông Du của cụ Phan Châu Trinh, rồi các hoạt động của các nghĩa sĩ Cần Vương trước đó. Tuy nhiên,  các phong trào này đều không thành công và có lẽ từ những cái yếu tố này cũng có tác động đến suy nghĩ của người thanh niên Nguyễn Tất Thành.

Một trong những yếu tố nữa đó là môi trường, ở bối cảnh bấy giờ thì gia đình của Bác Hồ còn có ông ngoại là nhà Nho, rồi sau này thì cụ Nguyễn Sinh Sắc cũng tham gia dạy học và bản thân Bác Hồ thì được gia đình gửi đi học. Lúc bấy giờ, lớp học ở nhà của cụ Nguyễn Sinh Sắc cũng là nơi mà được tập hợp cả các nhân sĩ trí thức. Những nhà Nho yêu nước về đây ngoài chuyện dạy học thì còn là quá trình đàm đạo, luôn luôn suy nghĩ về việc làm thế nào để tìm con đường cứu nước, cứu dân, ngoài ra còn cả yếu tố tác động rất lớn đến Bác Hồ là thầy giáo, thầy dạy của Người là cụ Vương Thúc Quý... đây là những yếu tố trong bối cảnh lịch sử từng giờ tác động đến Bác Hồ, nhất là quá trình sau khi Bác Hồ đi vào từ Huế và sau đó trở về quê nhà.

Thứ ba, yếu tố tác động rất lớn, đó là môi trường gia đình như GS Hoàng Chí Bảo đã nói, ngoài truyền thống của quê hương, tố chất của Nguyễn Sinh Cung, Nguyễn Tất Thành bây giờ thì còn có yếu tố hết sức lớn là ảnh hưởng của ông Ngoại, là một nhà Nho, ảnh hưởng của cụ Nguyễn Sinh Sắc là người cha có tinh thần yêu nước và một người mẹ hết sức nhân hậu, đôn hậu, trọng nhân, trọng nghĩa. Những yếu tố này có tác động rất lớn đến quá trình hình thành, phát triển của Nguyễn Tất Thành và sau này là Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu của chúng ta./.

GS.TS Hoàng Chí Bảo: Thưa các đồng chí và các bạn, chúng ta biết là Bác Hồ của chúng ta quê ở xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An và trong các tài liệu nghiên cứu chúng ta còn biết thêm một chi tiết rất có ý nghĩa nữa, đó là gốc quê ngoại của Bác là ở thôn Vân Nội, xã Hồng Tiến, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên cho nên Bác về Hưng Yên rất nhiều lần với dân, với đồng bào; đó chính là tình cảm gắn bó của Bác với quê hương, quê nội, quê ngoại, gia đình, xứ sở của Bác. Có thể coi đây là một trong những nhân tố khách quan, cực kỳ quan trọng, tạo nên tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người, nhân cách vĩ đại về biểu tượng văn hóa kiệt xuất của Bác.

Giáo sư Hoàng Chí Bảo tham gia buổi giao lưu.

Xin các bạn nhớ lại 52 năm về trước khi Bác mất, ngày 9/9/1969 Đảng ta tổ chức lễ truy điệu trọng thể tại Quảng trường Ba Đình để vĩnh biệt Bác. Trong Điếu văn của Trung ương Đảng ta hồi bấy giờ đã có một nhận định rất quan trọng "dân tộc ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta đã sinh ra Hồ Chủ tịch, người anh hùng dân tộc vĩ đại và chính Người đã làm rạng rỡ cho dân tộc ta, nhân dân ta và non sông đất nước ta". Nhận định đó gợi mở cho chúng ta suy nghĩ về tác động ảnh hưởng sâu sắc của quê hương, gia đình, xứ sở đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu của chúng ta. 

Các bạn đều biết, Bác sinh trưởng trong một miền quê gọi là đất địa linh nhân kiệt, có truyền thống hào hùng trong lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của ông cha ta. Đó cũng là một mảnh đất có thể nói là hết sức khắc nghiệt, bởi khí hậu, thời tiết đã làm cho người dân sống trong một điều kiện rất lam lũ, cực khổ. Nhưng chính trong điều kiện ấy, cốt cách của người dân xứ Nghệ kiên cường, dũng cảm đấu tranh chống ngoại xâm, đồng thời là chống thiên tai, lũ lụt để khẳng định cuộc sống của mình, Bác Hồ của chúng ta học được từ những người dân của quê hương phẩm chất cao quý về lòng yêu nước, sự cần cù trong lao động và niềm tin lạc quan và chiến thắng bất kể một hoàn cảnh khó khăn nào, nhất là những người thân yêu trong gia đình Bác. 

Tôi muốn đặc biệt nhấn mạnh đến ông ngoại của Bác là nhà nho Hoàng Xuân Đường. Người mẹ lý tưởng của Bác là bà Hoàng Thị Loan đã hy sinh cả cuộc đời để giành hạnh phúc cho gia đình, cho sự nghiệp của chồng, nuôi dưỡng các con nên người. Đó còn là bà ngoại của Bác, cụ Nguyễn Thị Kép. Đó còn là bà nội của Bác, cụ Hà Thị Hy. Đó là người anh, người chị của Bác - ông Nguyễn Sinh Khiêm và bà Nguyễn Thị Thanh. Dì ruột của Bác là bà Hoàng Thị An Như... những người mà chúng ta đã biết, để lại ấn tượng sâu sắc trong tuổi thơ của Bác. Đồng bào, quê hương, xứ sở của Bác đã để lại cho Bác một nhận thức sâu sắc về lòng yêu nước, quê hương, sự gắn bó tình nghĩa thủy chung và những tấm gương lẫm liệt trong cuộc đấu tranh chống nô lệ, chống ách áp bức để thoát khỏi tình cảnh nô lệ.

Những nhân cách lớn ấy có thể nói để lại trong Người một nhận thức sâu sắc và sau này nó là nền tảng để hình thành nên nhân cách của Hồ Chí Minh. 

Tóm lại, quê hương, gia đình, xứ sở cùng với dân tộc, cùng với lịch sử đất nước có thể coi là nhân tố khách quan quan trọng, góp phần vào sự hình thành tư tưởng, đạo đức, phong cách, nhân cách của Hồ Chí Minh.

TS Trần Doãn Tiến, Tổng Biên tập Báo điện tử ĐCSVN phát biểu đề dẫn.

Kính thưa đồng chí Lê Mạnh Hùng - Phó trưởng Ban, Ban Tuyên giáo Trung ương; 

Đồng chí Bùi Quang Huy - Ủy viên dự khuyến BCH Trung ương Đảng, Bí thư thường trực BCH TƯ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; 

Thưa các nhà khoa học, các chuyên gia, khách mời và bạn đọc thân mến!

Cách đây hơn 1 thế kỷ, ngày 5/6/1911, từ bến cảng Nhà Rồng, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành - Nguyễn Ái Quốc bước lên con tàu Latusơ Tơrêvin sang phương Tây, mang trong mình một khát vọng cháy bỏng tìm đường cứu nước khỏi ách thống trị thực dân phong kiến. Có thể nói, đây là sự kiện lịch sử quan trọng, là xuất phát điểm để Nguyễn Tất Thành - Nguyễn Ái Quốc trở thành lãnh tụ thiên tài của dân tộc Việt Nam; sự kiện này có ý nghĩa và tầm vóc lớn lao đối với tiến trình giải phóng dân tộc Việt Nam.

Được sinh ra trong gia đình trí thức phong kiến có truyền thống yêu nước, Nguyễn Tất Thành sớm mang trong mình lòng yêu nước thương dân và có tầm vượt xa những “lối mòn cứu nước” của các bậc tiền bối. Những năm tháng theo cha học hành, trong đó có thời gian sống gần Triều đình Huế đã làm cho Người thấy rõ hơn cuộc sống phụ thuộc, thấp hèn của giới quan chức phong kiến, tay sai.

Từ cuộc sống quan trường lận đận, trắc trở của người cha, Nguyễn Tất Thành càng thấu hiểu ý nghĩa thực tế của câu: “Quan trường thi nô lệ, trung chi nô lệ, hựu nô lệ”, nghĩa là “Quan trường là nô lệ trong những người nô lệ, lại càng nô lệ hơn”. Sau khi ông Nguyễn Sinh Huy bị bãi chức (đầu năm 1910) và vào Nam Kỳ hành nghề bốc thuốc cứu người, Nguyễn Tất Thành càng nhận thức rõ hơn sự thối nát của chế độ quan trường, thực tế này càng thôi thúc người ra đi tìm đường cứu nước.

Trong tác phẩm Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch, Trần Dân Tiên đã viết: “Người thiếu niên ấy đã sớm hiểu biết và rất đau xót trước cảnh thống khổ của đồng bào, lúc bấy giờ, Anh đã có chí đánh đuổi thực dân Pháp, giải phóng đồng bào, Anh tham gia công tác bí mật, nhận công việc liên lạc”. Tuy nhiên đi đâu và làm gì để tìm ra con đường cứu nước thành công luôn là công việc hết sức khó khăn.

Có thể khái quát một số hoạt động bước ngoặt quan trọng trong hành trình cứu nước của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. Lúc đầu, Người làm nghề phụ bếp rồi sau đó là công nhân trên tàu buôn Pháp, rồi đi qua 3 đại dương, bốn châu lục Á, Âu, Phi, Mỹ và gần ba mươi 30 quốc gia, hàng trăm thành phố lớn nhỏ, tiếp xúc với nhiều dân tộc, nhiều nền văn hóa, vừa lao động kiếm sống, vừa học tập lý luận và hoạt động xã hội. Nguyễn Ái Quốc dần dần hiểu rõ bối cảnh của thế giới và xác định được hành trình con đường cứu nước cho dân tộc Việt Nam.

Trong cuộc hành trình ba thập kỷ bôn ba nước ngoài đi tìm đường cứu nước, bước ngoặt lịch sử của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc là sau gần 10 năm khi rời bến cảng Nhà Rồng, năm 1920, Người đã đến được với chủ nghĩa Mác-Lênin khẳng định đi theo con đường cách mạng vô sản để giải phóng dân tộc, đưa lại hạnh phúc cho nhân dân. Đó là sự kiện Đại hội lần thứ XVIII của Đảng Xã hội Pháp (tháng 12 năm 1920), Nguyễn Ái Quốc đã bỏ phiếu tán thành việc gia nhập quốc tế thứ ba (quốc tế Cộng sản do Lê-nin thành lập). Đây cũng là sự kiện Nguyễn Ái Quốc trở thành một trong những sáng lập viên của Đảng Cộng sản Pháp, là người Cộng sản đầu tiên của Việt Nam, đánh dấu bước chuyển biến quyết định trong tư tưởng và lập trường chính trị của Nguyễn Ái Quốc, từ lập trường yêu nước chuyển sang lập trường cộng sản. Sự kiện đó cũng mở ra cho cách mạng giải phóng dân tộc Việt Nam giai đoạn phát triển mới - "giai đoạn gắn phong trào cách mạng Việt Nam với phong trào công nhân quốc tế, đưa nhân dân Việt Nam đi theo con đường mà chính người đã trải qua, từ chủ nghĩa yêu nước đến chủ nghĩa Mác - Lênin". Từ đây, Người trăn trở tìm đường về nước để truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin về Việt Nam. Do vậy, năm 1923, Nguyễn Ái Quốc đã viết thư gửi các bạn cùng hoạt động ở Pháp là: "Đối với tôi, câu trả lời đã rõ ràng: trở về nước, đi vào quần chúng, thức tỉnh họ, tổ chức họ, đoàn kết họ, huấn luyện họ, đưa họ ra đấu tranh giành tự do, độc lập". Đó là mục đích và khát vọng của người khi ra đi tìm đường cứu nước.

Đặc biệt, bước ngoặt cực kỳ quan trọng là ngày 28/1/1941, sau 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã trở về Tổ quốc. Sự kiện đó đã đáp ứng những đòi hỏi khách quan của phong trào cách mạng trong nước, sự phát triển của tiến trình lịch sử đấu tranh giành độc lập, giải phóng dân tộc Việt Nam và cả đối với các dân tộc bị áp bức trên thế giới.

Từ đây, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta, cách mạng Việt Nam đã giành nhiều thắng lợi, có ý nghĩa lịch sử trong các cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Đó cũng là tiền đề để Đảng ta lãnh đạo đất nước giành những thắng lợi, thành tựu có ý nghĩa lịch sử trong công cuộc xây dựng Chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là những thành tựu to lớn và toàn diện của hơn 30 năm thực hiện đường lối đổi mới ngày nay. 

Như vậy, ngày 05/6/1911 đã trở thành một dấu mốc đặc biệt quan trọng, không chỉ trong cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, mà còn đối với lịch sử của cả một dân tộc; ra đi với một hoài bão lớn, nung nấu một quyết tâm cháy bỏng, đó là giành “tự do cho đồng bào tôi, độc lập cho Tổ quốc tôi, đấy là tất cả những điều tôi muốn, đấy là tất cả những điều tôi hiểu”. Cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một cuộc hành trình không mệt mỏi vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân.

Kính thưa quý vị đại biểu!

Thực hiện kế hoạch tuyên truyền năm 2021 của Ban Tuyên giáo Trung ương; nhằm thiết thực chào mừng Kỷ niệm 110 năm Ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước (5/6/1911- 5/6/2021); 131 năm Ngày sinh của Người (19/5/1890- 19/5/2021), tới đây, Báo sẽ phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức chương trình truyền hình trực tiếp: “Người là niềm tin tất thắng”. Và hôm nay, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức giao lưu trực tuyến: “Người là niềm tin tất thắng” với sự tham gia của các vị khách mời là các đồng chí lãnh đạo, các nhà khoa học uy tín, cùng đông đảo bạn đọc và các phóng viên báo chí quan tâm đưa tin sự kiện quan trọng này.

Buổi giao lưu trực tuyến góp phần lan tỏa sâu rộng việc học và  làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Giao lưu trực tuyến “Người là niềm tin tất thắng” có ý nghĩa quan trọng, nhằm góp phần tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân về ý nghĩa, tầm quan trọng đối với việc ra đi tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh; cổ vũ cán bộ, đảng viên và nhân dân tiếp tục hăng say học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; đặc biệt là cổ vũ, khơi dậy ý chí lập thân, lập nghiệp của thế hệ trẻ hiện nay, qua đó phát huy lòng tự hào dân tộc, xây dựng khát vọng Việt Nam hùng cường.

* Giao lưu tập trung trao đổi, thảo luận về một số nội dung cơ bản sau:

1. Tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh;

2. Ý nghĩa, tầm quan trọng của việc ra đi tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh;

3. Các hoạt động học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Thay mặt lãnh đạo Báo điện tử ĐCSVN, tôi xin cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, các đại biểu khách mời đã dành thời gian tham gia buổi Giao lưu trực tuyến quan trọng và nhiều ý nghĩa này!

Xin cảm ơn quý độc giả của Báo điện tử ĐCSVN đã tích cực và sẽ tiếp tục tham gia đối thoại, đặt thêm nhiều câu hỏi xoay quanh các nội dung, chủ đề của Giao lưu trực tuyến hôm nay!

Kính chúc sức khỏe quí vị đại biểu và chúc cho buổi Giao lưu trực tuyến của chúng ta sẽ đạt kết quả tốt đẹp!

Trân trọng cảm ơn!

Đồng chí Lê Mạnh Hùng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương phát biểu chỉ đạo tại buổi giao lưu.

Kính thưa GS Hoàng Chí Bảo,

Kính thưa đồng chí Bùi Quang Huy, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Thường trực Ban Chấp hành Trung Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh,

Kính thưa các đồng chí đại biểu khách quý,

Kính thưa các nhà khoa học, các chuyên gia, các khán giả thân mến.

Hôm nay trong không khí toàn Đảng, toàn dân quán triệt, học tập và tích cực triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, toàn dân ta hân hoan trước thềm Ngày hội toàn dân thực hiện bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV, bầu cử Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026, Ban Tuyên giáo Trung ương dưới sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành hướng dẫn, tuyên truyền, kỷ niệm những ngày lễ lớn và những sự kiện quan trọng của đất nước trong năm 2020-2021.

Thông qua các hoạt động tuyên truyền, kỷ niệm góp phần nâng cao nhận thức thống nhất trong toàn Đảng, toàn dân, sự đồng thuận xã hội để triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp.

Hôm nay chúng ta họp mặt tại đây, tổ chức giao lưu trực tuyến nhân kỷ niệm 110 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước (5/6/1911 - 5/6/2021) và kỷ niệm 131 năm ngày sinh của Người (19/5/1890 - 19/5/2021) nhằm tuyên truyền về thân thế, cuộc đời, hoạt động cách mạng vẻ vang của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tôn vinh những cống hiến vĩ đại của Người đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc Việt Nam với phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, thể hiện lòng thành kính tưởng nhớ, tri ân sâu sắc của nhân dân ta và tình cảm yêu mến, kính trọng của nhân dân các nước trên thế giới đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, đối với đất nước chúng ta; khẳng định sức sống trường tồn của tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Qua đó đấu tranh phản bác những thông tin, luận điệu, quan điểm sai trái, xuyên tạc về thân thế, sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, phủ định giá trị to lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh.

Thay mặt Ban Tuyên giáo Trung ương, tôi đặc biệt biểu dương Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam trong thời gian vừa qua, gắn liền những sự kiện của đất nước, đã tổ chức nhiều cuộc giao lưu trực tuyến rất có ý nghĩa. Hôm nay, nhân dịp kỷ niệm 131 năm ngày sinh của Bác Hồ và 110 năm ngày Người ra đi tìm đường cứu nước, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức cuộc giao lưu trực tuyến đầy ý nghĩa này. Tôi tin rằng cuộc đời, sự nghiệp, tấm gương của Bác Hồ đã lan tỏa trong mọi người dân.

Đây là một nguồn động lực to lớn, sức mạnh tinh thần để nhân dân ta tiến hành công cuộc đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng, sẽ thực hiện thắng lợi tư tưởng, phong cách, đạo đức của Người, tạo sức lan tỏa rộng rãi trong đời sống nhân dân, qua đó góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng cũng như nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương; đồng thời làm cho mỗi người dân Việt Nam chúng ta hoàn thiện hơn về cách sống, bởi lẽ, sống và làm việc, noi gương Bác giúp chúng ta làm việc ngày một tốt hơn, góp phần xây dựng đất nước ta ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như Bác Hồ hằng mong ước. Đồng thời thông qua đó xuất hiện những điển hình, nhân tố mới.

Quang cảnh buổi giao lưu trực tuyến.

Tôi đề nghị Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam nói riêng và các cơ quan báo chí trong cả nước tiếp tục phát hiện, biểu dương kịp thời những tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt, đồng thời cũng phê bình, nhắc nhở những cơ quan, những đơn vị, những cá nhân, những cán bộ, đảng viên chưa thực hiện tốt. Tôi đề nghị Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục bằng nhiều hình thức khác nhau, đẩy mạnh tuyên truyền với nhiều nội dung thiết thực, nhiều bài viết sâu sắc, thông qua đó thể hiện tấm lòng biết ơn đối với Bác Hồ kính yêu.

Chúng tôi cảm ơn GS Hoàng Chí Bảo, cảm ơn đồng chí Bùi Quang Huy, Bí thư Thường trực Trung đoàn, các nhà khoa học, các chuyên gia, các đồng chí khách mời đã phối hợp cùng với Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam để tham gia cuộc giao lưu đầy ý nghĩa này. Chúc buổi giao lưu của chúng ta thành công tốt đẹp!

- Kính thưa các đồng chí!

- Thưa các bạn!

Trong khí thế thi đua sôi nổi của cả nước, thực hiện nhiệm vụ kép vừa chống dịch COVID -19 vừa phát triển kinh tế và nhất là tổ chức cuộc bầu cử Quốc hội khóa XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 -2026 bước đầu đã thu được những kết quả quan trọng. Đồng thời trong những ngày này tình cảm mỗi người Việt Nam yêu nước đang hướng đến 131 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh 19/5/1890 -19/5/2021 vĩ đại và kỷ niệm 110 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước (ngày 5/6/1911- 5/6/2021). Sự kiện lịch sử này có ý nghĩa quan trọng đối với con đường cách mạng và tiến trình giải phóng dân tộc Việt Nam.

Với ý nghĩa ấy, hôm nay, ngày 17/5/2021, tại Hà Nội, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức giao lưu trực tuyến “Người là niềm tin tất thắng”

Tham gia chỉ đạo và trả lời Giao lưu trực tuyến, chúng tôi xin trân trọng giới thiệu:

1- Đồng chí Lê Mạnh Hùng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương chỉ đạo buổi Giao lưu trực tuyến “Người là niềm tin tất thắng”;

2- Đồng chí Bùi Quang Huy -  Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Thường trực TW Đoàn; Đồng chí Nguyễn Thái An - Trưởng Ban Tuyên giáo TW Đoàn;

3- GS.TS Hoàng Chí Bảo, chuyên gia cao cấp, nguyên Ủy viên Hội đồng lý luận Trung ương;

4- PGS.TS Lý Việt Quang, Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh;

5- PGS. TS Nguyễn Trọng Phúc, Nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh;

6- Đồng chí Nguyễn Thị Thu Hường, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Nghệ An;

7-  TS Trần Doãn Tiến, Tổng Biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam;

Các đồng chí đại biểu, các đồng chí lãnh đạo, biên tập viên, phóng viên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam và phóng viên các cơ quan báo chí.

Ban tổ chức chân thành cảm ơn sự quan tâm và có mặt đông đủ của các đồng chí khách mời tham gia trả lời buổi Giao lưu trực tuyến; cảm ơn các đại biểu, phóng viên báo chí đã tới dự và đưa tin.

Kính chúc sức khỏe qúy vị đại biểu và chúc cho buổi Giao lưu trực tuyến thành công tốt đẹp!

Trân trọng cảm ơn!

Sau đây xin trân trọng giới thiệu và kính mời đồng chí Lê Mạnh Hùng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương phát biểu chỉ đạo buổi Giao lưu trực tuyến “Người là niềm tin tất thắng” .