Nguyễn Đức Toàn sinh ngày 10/3/1929, tại Hà Nội, là một Nghệ sĩ Ưu tú, nhạc sĩ và họa sĩ tài hoa. Ông là một cựu sĩ quan quân đội với quân hàm Đại tá, từng được Nhà nước trao tặng Huân chương Độc lập hạng Ba vì những đóng góp của mình. Ông được biết đến là một trong những nghệ sỹ thành công trên cả hai lĩnh vực nghệ thuật âm nhạc và hội hoạ.
Nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn (Ảnh: VOV)Năm 1944, ông học vẽ tại trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Tháng 8/1945, ông tham gia cướp chính quyền ở Hà Nội và đã viết bài hát đầu tiên “Ca ngợi đời sống mới”. Năm 1946, ông tham gia Đoàn Kịch Sao Vàng cùng nhạc sĩ Đỗ Nhuận và tham gia kháng chiến chống Pháp. Trong kháng chiến chống Pháp, ông được biết đến qua bài hát nổi tiếng “Quê em miền trung du”. Trong thời kì này, ông làm Phó đoàn Đoàn Văn công Việt Bắc, tham gia diễn kịch, vẽ minh hoạ, trình bày báo và sáng tác âm nhạc.
Sau năm 1954, bài hát “Mời anh đến thăm quê tôi” đánh dấu bước chuyển trong sáng tác âm nhạc của ông. Trong thời kỳ này, ông sáng tác một loạt tác phẩm về các liệt sĩ như: “Biết ơn chị Võ Thị Sáu”, “Noi gương Lý Tự Trọng”, “Bài ca Ngô Mây”, “Ca ngợi Trần Thị Lý”, “Ca ngợi Nguyễn Văn Trỗi”... Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ông viết các bài “Đào công sự”, “Bài ca người lái xe”, “Nguyễn Viết Xuân cả nước yêu thương”, “Khâu áo gửi người chiến sĩ”... Sau khi đất nước thống nhất, ông viết những bài hát nhạc nhẹ trữ tình như “Từ ngày hôm nay”, “Tình em biển cả”, “Chiều trên bến cảng”, “Hà Nội một trái tim hồng”.
Với những đóng góp cho nền âm nhạc nước nhà, năm 2000, ông được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học - Nghệ thuật.
Nhạc sỹ Nguyễn Đức Toàn không chỉ được biết đến là người luôn sống và cống hiến hết mình cho âm nhạc, ông còn là một họa sỹ tài ba. Bao nhiêu năm cầm cọ, ngay chính Nguyễn Đức Toàn cũng không lý giải rõ ràng được về điều này, nhưng với ông, không vẽ thì sáng tác nhạc, ngược lại dừng sáng tác thì lại cầm cọ khắc họa về cuộc đời. Cứ thế, cả hai loại hình nghệ thuật cứ như huyết mạch luôn không ngừng chảy trong con người ông.
Công chúng cả nước sẽ luôn nhớ tới ông, một nhạc sỹ, hoạ sỹ với những tác phẩm để lại dấu ấn qua nhiều thế hệ, sống mãi với thời gian./.